120 câu hỏi về phòng chữa đục thủy tinh thể: phần 2 - nxb từ điển bách khoa

III<br /> <br /> ĐỤC THUỶ TINH THE DO TUổI GIÀ<br /> <br /> 44. T hế nào gọi là đục thuỷ tình thể do tuổi già?<br /> Mọi người đều biết, ở người bình thường, m ặt<br /> sau của hồng m ạc có một thể trong suốt hình lồi,<br /> đó chính là thuỷ tinh thể. Trong thời kì nhi đồng<br /> và thanh thiếu niên, thuỷ tinh thể có hình thoi,<br /> không màu, trong suốt. Khi tuổi tác tăng lên, thuỷ<br /> tinh thể dần dần cứng lại, thể tích cũng không<br /> ngừng tăng lên. Kiểm tra bằng đèn dọi sẽ thấy<br /> m ật độ của thuỷ tinh thể tăng, nhân biến thành<br /> màu xám nhạt, khi tuổi càng cao, những thay đổi<br /> này càng rõ. Đó chính là biểu hiện lão hoá của<br /> thuỷ tinh thể ở người bình thường, do ảnh hưởng<br /> của một nhân tố nào đó (bên trong hoặc bên ngoài),<br /> khi tuổi tác tăng lên, chất da của thuỷ tính thể nở<br /> ra, nhân có vẩn dục màu xám hoặc màu vàng,<br /> kiểm tra đèn dọi kẽ nứt có thể nhìn thấy chỗ đục<br /> khe nước hình miếng hoặc hình nêm, không thể<br /> nhìn rõ đáy m ắt, thị lực giảm dưới 0 ,1 , với người<br /> bị nặng chỉ còn cảm giác có ánh sáng, đó chính<br /> là đục thuỷ tinh thể do tuổi già.<br /> 101<br /> <br /> 45. Đục thuỷ tình thể do tuổi già diễn ra như<br /> thế nào?<br /> Đục thuỷ tính thể do tuổi già là nguyên nhân<br /> gây mù loà thường gặp ở người già, là bệnh m ắt<br /> đa phát ở người già. Đã nhiều năm nay, con người<br /> dày công nghiên cứu cơ chế phát sinh đục thuỷ<br /> tinh thể do tuổi già, nhằm biết dược nó được diễn<br /> ra như thế nào, để đề phòng sớm, chữa trị kịp<br /> thời. Nhưng cho đến hiện nay, nguyên nhân chính<br /> xác gây ra đục thuỷ tính thể tuổi già vẫn chưa rõ<br /> ràng. Nhìn chung người ta cho rằng, do các nhân<br /> tố sau đây gây ra:<br /> (1) Thoái hoá do tuổi già: khi tuổi tác tăng lên,<br /> thường có các động m ạch ở m ắt và toàn thân bị<br /> xơ cứng, chức năng trao đổi chất của gan suy giảm,<br /> chức năng bài tiết của thận bị rối loạn, làm nồng<br /> dộ ch ất dộc trong máu tăng lên, các loại Vitamin,<br /> Glutathione và hàng loạt loại muối vô cơ khác bị<br /> mất cân bằng, dẫn đến trao đổi dinh dưỡng ở thuỷ<br /> tinh thể bị trở ngại. Lâu dần, một số chất độc ngấm<br /> vào thuỷ tinh thể, dẫn đến thay đổi thành phần<br /> prôtêin của thuỷ tinh thể, dần dần tạo ra vẩn đục<br /> màu trắng xám. Đó là một biểu hiện đặc thù suy<br /> giảm chức năng ở nhiều cơ quan của người già.<br /> (2) Chiếu xạ tía hồng ngoại: Chiếu xạ tia hổng<br /> ngoại lâu dài có thể ảnh hưởng tới quá trình hoàn<br /> nguyên õxy hoá của thuỷ tinh thể, đẩy nhanh sự<br /> 102<br /> <br /> thay đổi thành phần prôtêin của thuỷ tính thể,<br /> đây lại là một nguyên nhân nữa gây đục thuỷ tính<br /> thể do tuổi già.<br /> (3) Hoạt động nội tiết của người già bị rối loạn:<br /> như đái tháo đường tuổi già, suy giảm chức năng<br /> tuyến giáp trạng... Có người cho rằng, đó cũng là<br /> một trong những nguyên nhân gia tăng sự phát<br /> sinh đục thuỷ tinh thể ở tuổi già.<br /> (4) Anh hưởng của nhân tố di truyền: Có người<br /> cho rằng, một bộ phận các ca đục thuỷ tính thể<br /> tuổi già có liên quan tới di truyền (có bệnh sử gia<br /> đình). Vogt dá từng điều tra tình hình phát bệnh<br /> đục thuỷ tinh thể tuổi già, ông cho rằng đục thuỷ<br /> tinh thể tuổi già là do di truyền quyết định, ngay<br /> cả kiểu hình đục thuỷ tính thể (đục nhân hay đục<br /> ch ất da) cũng do di truyền quyết định. Nhưng mối<br /> quan hệ giữa đục thuỷ tinh thể tuổi già với di truyền<br /> vẫn chưa có kết luận khẳng định, cần nghiên cứu<br /> sâu hơn nữa.<br /> <br /> 46. Quá trình phát triển đục thuỷ tinh thể tuổi<br /> già diễn ra như thế nào?<br /> Đục thuỷ tính thể tuổi già là loại bệnh m ắt<br /> m ạn tính phát triển chậm, từ lúc bắt đầu đến khi<br /> thành thục hoàn toàn phải m ất một thời gian rất<br /> dài, thương lã 2 - 5 năm, cũng có khi kéo dài 10<br /> 103<br /> <br /> năm, hoặc hơn, cũng có thể dừng lại ở ngay giai<br /> đoạn đầu. Quá trinh phát triển của nó có thể<br /> chia thành 4 giai đoạn (xem Hình 29 - Hình 33).<br /> <br /> Hình 2 9 . Đục thuỷ<br /> tính thể tuổi già ở<br /> gừii đoạn đầu<br /> <br /> Hình 3 0 . Đục thuỷ tinh<br /> thể tuổi già chưa thành<br /> thục (không nở phồng)<br /> <br /> Hình 3 1 . Đục thuỷ<br /> tính thể tuổi già ở gmi<br /> đoạn phồng nở<br /> <br /> Hỉnh 3 2 . Đục thuỷ tính<br /> thể tuổi già hoàn toàn<br /> thành thục<br /> <br /> 104<br /> <br /> (1) Giai đoạn dầu: đục thuỷ tính thể thường bắt<br /> đầu diễn ra ở phần xung quanh đồng tử, phần lớn<br /> có sắp xếp thành hình bánh xe hoặc hình mảng<br /> chấm bớt, rồi dần dần phát triển vào giữa, không<br /> ảnh hưởng lớn tới thị lực, có bệnh nhân chỉ dùng<br /> thuốc điều trị cũng có thể làm bệnh tình ổn định<br /> ở giai đoạn này, nhiều năm không phát triển.<br /> (2) Giai đoạn phồng nở: Nếu ở giai đoạn đầu<br /> khống chế không tốt, nó có thể tiến triển chậm.<br /> Lúc này thuỷ tinh thể vẩn đục dày đặc, phát triển<br /> đến phạm vi khu trục nhìn giữa, hàm lượng nước<br /> của thuỷ tinh thể tăng dần, làm toàn bộ thuỷ tinh<br /> thể phồng nở ra, thể tích tăng lớn, tiền phòng bị<br /> xẹp bớt, dễ dàng gây cản trở cho thể lông mi hoặc<br /> con ngươi, làm nhãn áp tăng cao, gọi là bệnh thong<br /> manh kế phát, khiến thị lực suy giảm rõ.<br /> (3) Giai đoạn thành thục hoàn toàn: khi đục<br /> thuỷ tính thể phát triển thêm một bước nữa,<br /> dùng m ắt thường đã có thể nhìn thấy con ngươi<br /> của người bệnh hoàn toàn biến thành màu trắng,<br /> nhân của thuỷ tính thể có lúc có màu vàng, người<br /> quan sát không thể nhìn thấy đáy m ắt người<br /> bệnh, người bệnh chỉ còn cảm giác có ánh sáng.<br /> Lúc này điều trị bằng thuốc cũng không có hiệu<br /> quả, nên lựa chọn phương án cắt bỏ sớm.<br /> (4) Giai đoạn quá thành thục: (xem Hình 33).<br /> 105<br /> <br />