45 tình hình kháng kháng sinh và các tác nhân nhiễm khuẩn huyết cuả bệnh nhân điều trị nội trú nhập Bệnh viện Thống Nhất từ 1/8/2014 đến 30/7/2015

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 6 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> 45 TÌNH HÌNH KHÁNG KHÁNG SINH VÀ CÁC TÁC NHÂN NHIỄM<br /> KHUẨN HUYẾT CUẢ BỆNH NHÂN ĐIỀU TRỊ NỘI TRÚ NHẬP BỆNH<br /> VIỆN THỐNG NHẤT TỪ 1/8/2014 ĐẾN 30/7 2015<br /> Vũ Thị Kim Cương*, Nguyễn Hoàng Thiện*, Nguyễn Thanh Liêm*, Mai Việt Hương*, Lê Bảo Huy*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Xác định tác nhân và tình hình kháng kháng sinh của các tác nhân gây nhiễm khuẩn huyết.<br /> Phương pháp: tiến cứu, cắt ngang, mô tả.<br /> Kết quả: Có tất cả 269 tác nhân gây nhiễm khuẩn huyết được phân lập, gồm 29 loài, trong đó hay gặp nhất<br /> là E.coli, chiếm tỉ lệ cao nhất: 20,7%, tiếp đến S.aureus: 15,24%, NCo-Staphylococcus: 14,5%, nấm Candida cũng<br /> đã được phân lập với tỉ lệ 6,32% và hầu như còn nhạy cảm cao với thuốc kháng nấm. Nhóm tụ cầu kháng cao với<br /> đa số các kháng sinh, có lẽ do tỉ lệ kháng methicillin cao: 85%. Nhưng may mắn chưa có chủng nào kháng<br /> vancomycin và teicoplanin và các kháng sinh còn kháng ở mức độ thấp: moxifloxacin, bactrim và fusidic acid.<br /> Nhóm trực khuẩn gram âm chiếm 70% đa kháng với nhiều kháng sinh nhất là các trực khuẩn nhóm 4:<br /> Acinetobacter, P.aeruginosa và đặc biệt Burkholderia cepacia kháng cao >80% với hầu hết các kháng sinh.<br /> Kết luận: Tác nhân gây NKH hàng đầu là E.coli và tụ cầu. Các tác nhân gây NKH hầu hết là đa kháng<br /> kháng sinh nhất là Burkholderia cepacia. Tụ cầu kháng Methicillin khá cao, nhưng chưa xuất hiện chủng kháng<br /> vancomycin. Nhiễm khuẩn huyết do nấm chiếm tỉ lệ 6,32%.<br /> Từ khoá: kháng kháng sinh<br /> ABSTRACT<br /> ANTIBOTIC RESISTANCE AND PATHOGENS WITH SEPSIS ON THE IN-PATIENTS OF THỐNG<br /> NHẤT HOSPITAL- HCM CITY 2014-2015<br /> Vu Thi Kim Cuong, Nguyen Hoang Thien, Nguyen Thanh Liem, Mai Viet Huong, Le Bao Huy<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 19 - No 6 - 2015:<br /> <br /> Objective: to determine the agents of sepsis and antibiotic resistance on in-patients with sepsis at Thống<br /> nhất hospital.<br /> Method: Prospective, cross-section, descriptive study.<br /> Result: There were 269 pathogenous bacteria strains. The isolated bacteria were E.coli (20.7%), consequently<br /> S.aureus: 15.24%, NCo-Staphylococcus: 14.5%, fungus is also isolated with 6.32%. Staphylococcus resistance is<br /> high level on almost of antibiotics with 85% of Methicillin resistance. The gram negative bacteria is of 70% &<br /> MDR. Antibiotic resistance from Burkholderia cepacia is the highest (>80%)<br /> Conclusion: E.coli & Staphylococcus is the major pathogenous agents. Almost agents are MDR, and<br /> Burkholderia cepacia is the first of all. The ratio of Staphylococcus with Methicillin resistance is high,<br /> Staphylococcus has no resistance with vacomycin. Fungus is also isolated with 6.32%.<br /> Keywords: antibiotic resistance<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ gây bệnh cảnh lâm sàng nặng nề cho bệnh nhân,<br /> làm tăng chi phí điều trị, kéo dài thời gian nằm<br /> Nhiễm khuẩn huyết (NKH) là nguyên nhân<br /> * Bệnh viện Thống Nhất<br /> Tác giả liên lạc: ThS. BS. Vũ Thị Kim Cương ĐT: 0902834979 Email: vukimcuong07@yahoo.com<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Thống Nhất năm 2015 259<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 6 * 2015<br /> <br /> viện và góp phần làm xuất hiện các chủng vi Giới tính<br /> khuẩn kháng kháng sinh trong bệnh viện. Hiện Nam giới chiếm tỉ lệ cao hơn nữ giới<br /> nay nhiễm khuẩn huyết ngày một tăng về số (58,7%/41,3%).<br /> lượng bệnh nhân và mức độ ảnh hưởng nghiêm<br /> Tuổi<br /> trọng của nó đặc biệt tại các nước đang phát<br /> triển. Ngay cả tại Mỹ, NKH lả nguyên nhân gây Bảng 1: Tuổi<br /> Tuổi Bệnh nhân % Tuổi trung bình<br /> tử vong trên 200.000 người mỗi năm(3). Trên thế<br /> ≤ 60 61 23,7 46,5 ± 12,2<br /> giới cũng như các bệnh viện trong khu vực đã có<br /> ≤ 60 208 77,3 78,5 ± 8,0<br /> nhiều nghiên cứu về NKH, nhưng tại bệnh viện Tổng số 269 100 P 60 tuổi chiếm tỉ lệ cao<br /> nay sự đề kháng kháng sinh của vi khuẩn ngày<br /> hơn: 77,3 %, tuổi nhỏ nhất là 18, tuổi cao nhất là<br /> càng gia tăng(2), đặt ra nhiều thách thức trong<br /> 103.<br /> việc điều trị NKH, nhất là ở những bệnh nhân<br /> lớn tuổi. Nghiên cứu được đặt ra với các mục Tỉ lệ nhiễm khuẩn huyết ở các khoa<br /> tiêu: Bảng 2: Tỉ lệ nhiễm khuẩn huyết ở các khoa<br /> - Các tác nhân gây nhiễm khuẩn huyết Khoa HSTC Nhiễm Cơ X Ung Nội TMCT Khác T.<br /> Khớp Bướu thận số<br /> - Kháng kháng sinh của các tác nhân gây BN 84 59 17 15 17 18 59 269<br /> nhiễm khuẩn huyết Tỉ lệ 31,2 21,9 6,3 5,6 6,3 6,7 21,9 100<br /> (%)<br /> ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> Nhận xét: Khoa hồi sức tích cực chống độc<br /> Đối tượng nghiên cứu (HSTC) chiếm tỉ lệ cao nhất.<br /> Bệnh nhân nhập viện điều trị nội trú tại bệnh Tác nhân gây nhiễm khuẩn huyết<br /> viện Thống nhất từ 1/8/2014-30/7/2015, có kết Qua khảo sát, nhận thấy phân lập được 19<br /> quả cấy máu dương tính tác nhân gây NKH, trong đó có 10 tác nhân có<br /> Phương pháp nghiên cứu tần suất lớn hơn, gồm:<br /> Thiết kế nghiên cứu Bảng 3<br /> Tiền cứu, mô tả, cắt ngang STT Tác nhân n %<br /> Cầu khuẩn Gram dương<br /> Xử lý số liệu 1 S.aureus 41 15,24<br /> Sử dụng phần mềm SPSS 13.0 for window. 2 NCo-Staphylococcus 39 14,5<br /> Trực khuẩn Gram âm<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 3 E.coli 54 20,07<br /> 4 Burkholderia cepecia 25 9,29<br /> Từ 1/8/2014 đến 30/7/2015, 33.130 bệnh nhân<br /> 5 Klebsiella.spp 22 8,18<br /> nhập bệnh viện Thống nhất để điều trị nội trú,<br /> 6 Candida.spp 17 6,32<br /> trong đó có 269 bệnh nhân có kết quả cấy máu 7 Acinetobacter.spp 12 4,46<br /> dương tính, tỷ lệ nhiễm khuẩn huyết có cấy máu 8 Enterobacter.spp 8 2,97<br /> dương tính là 269/33130, chiếm 0,81%. Đây chỉ là 9 P.aeruginosa 8 2,97<br /> con số NKH có phân lập được tác nhân gây bệnh 10 P.mirabilis 8 2,97<br /> 11 S.maltophilia 5 1,86<br /> hiện diện trong máu, còn thực tế con số NKH<br /> 12 S.paucimobilis 4 1,49<br /> lâm sàng có thể cao hơn nhiều, nhưng có thể do<br /> 13 Các loài khác 26 9,66<br /> sử dụng kháng sinh trước khi lấy mẫu hoặc tác Tổng số 269 100%<br /> nhân kỵ khí khó phát hiện.<br /> Nhận xét: Có tất cả 29 tác nhân gây nhiễm<br /> khuẩn huyết được phân lập, trong đó hay gặp<br /> <br /> <br /> <br /> 260 Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Thống Nhất năm 2015<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 6 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> nhất là, Staphylococcus (S.aureus+ NCo- Klebsiella. spp<br /> Staphylococcus): 29,74%, E.coli: 20,07%. Bảng 6:<br /> Nhóm tuổi và tác nhân gây bệnh Tỉ lệ (%)<br /> KHÁNG SINH Kháng T. gian Nhạy<br /> Bảng 4: Amikacin (n=21) 9,5 0 90,5<br /> Tuổi ≤ 60 n,(%) > 60 n,(%) p Ampicillin (n=15) 100 0 0<br /> E.coli 0(0,0) 54(100,0) 0,00 Ampicillin/sul (n=14) 7,1 0 92,9<br /> Klebsiella 0(0,0) 21(100,0) 0,005 Cefepime (n=21) 23,8 0 76,2<br /> Acinetobacter 9(100,0) 0(0,0) 0,00 Ceftazidime (n=21) 23,8 0 76,2<br /> P.aeruginosa 0(0,0) 8(100,0) 0,20 Cefotaxime (n=14) 14,3 0 85,7<br /> S.aureus 0(0,0) 41(100,0) 0,00 Ciprofloxacin (n=21) 14,3 0 85,7<br /> NCo.Stap 0(0,0) 39(100,0) 0,00 Gentamycin (n=21) 19 0 81<br /> B.cepacia 25(100,0) 0(0,0) 0,00 Imipenem (n=21) 9,5 0 90,5<br /> Candida 17(100,0) 0(0,0) 0,00 Levofloxacin (n=18) 11,1 0 88,9<br /> Nhận xét: Nhóm ≤ 60 thường gặp Nitrofurantoin (n=15) 13,3 53,3 33,3<br /> Tazobactam (n=19) 15 5 80<br /> Acinetobacter, B.cepacia, Candida<br /> Tobramycin (n=20) 15 0 85<br /> Nhóm > 60 thường gặp E.coli, Klebsiella, Bactrim (n=21) 23,8 0 76,2<br /> P.aeruginosa, S.aureus, NCo.Staphylococcus Acinetobacter.spp<br /> Sự đề kháng kháng sinh Bảng 7<br /> E.coli Tỉ lệ (%)<br /> Bảng 5: KHÁNG SINH Kháng T. gian Nhạy<br /> Tỉ lệ (%) Amikacin (n=12) 33,3 0 66,7<br /> KHÁNG SINH<br /> Kháng T. gian Nhạy Cefepime (n=12) 33,3 16,7 50<br /> Amikacin (n=51) 0 0 100 58,3 8,3 33,3<br /> Ceftazidime (n=12)<br /> Ampicillin (n=38) 84,2 0 15,8<br /> Ciprofloxacin (n=11) 36,4 0 63,6<br /> Ampicillin/sul (n=39) 48,7 17,9 33,3<br /> Cefazolin (n=25) 100 0 0 Gentamycin (n=11) 45,5 0 54,5<br /> Cefepime (n=53) 66 1,9 32,1 Imipenem (n=12) 41,7 0 58,3<br /> Ceftazidime (n=52) 65,4 1,9 32,7 Meropenem (n=12) 50 8,3 41,7<br /> Cefotaxime (n=36) 58,3 0 41,7<br /> Pefloxacin (n=7) 28,6 14,3 57,1<br /> Ciprofloxacin (n=53) 47,2 0 52,8<br /> Colistin (n=15 0 0 100 Piperacillin (n=11) 36,4 45,5 18,2<br /> Gentamycin (n=52) 44,2 0 55,8 Tazobactam (n=10) 60 10 30<br /> Imipenem (n=51) 3,9 0 96,1 Ticarcillin (n=12) 66,7 16,7 16,7<br /> Levofloxacin (n=46) 37 2,2 60,9 45,5 0 54,5<br /> Ticarcillin/clavu (n=11)<br /> Meropenem (n=12) 16,7 0 83,3<br /> Tobramycin (n=11) 54,5 0 45,5<br /> Nitrofurantoin (n=38) 2,6 2,6 94,7<br /> Piperacillin (n=15) 86,7 6,7 6,7 Trimethoprim/sulfametho<br /> 0 0 100<br /> (n=12)<br /> Tazobactam (n=51) 5,9 3,9 90,2<br /> Ticarcillin (n=15) 93,3 0 6,7 Nhận xét: Bactrim hầu như còn nhạy cảm<br /> Ticarcillin/clavu (n=15) 20 6,7 73,3 tốt.<br /> Tobramycin (n=52) 9,6 30,8 59,6<br /> Bactrim (n=51) 80,4 0 19,6<br /> Pseudomonas aeruginosa<br /> Nhận xét: Đề kháng hầu như hoàn toàn với Bảng 8<br /> cefazolin, đề kháng cao với ampicillin, Tỉ lệ<br /> KHÁNG SINH<br /> Kháng T. gian Nhạy<br /> tocarcillin, piperacillin và Bactrim.<br /> Amikacin (n=9) 42,9 28,6 28,6<br /> Cefepime (n=7) 42,9 14,3 42,9<br /> <br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Thống Nhất năm 2015 261<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 6 * 2015<br /> <br /> Tỉ lệ Erythromycin (n=40) 82,5 0 17,5<br /> KHÁNG SINH<br /> Kháng T. gian Nhạy Fosfomycin (n=41) 46,3 0 53,7<br /> Ceftazidime (n=8) 62,5 12,5 25 Fusidic acid (n=40) 2,5 5 92,5<br /> Ciprofloxacin (n=8) 25 0 75 Gentamycin (n=41) 53,7 9,8 36,6<br /> Colistin (n=7) 14,3 0 85,7 Imipenem (n=38) 81,6 0 18,4<br /> Gentamycin (n=8) 50 25 25 Linezolid (n=39) 0 0 100<br /> Imipenem (n=8) 62,5 0 37,5 Moxifloxacin (n=40) 22,5 7,5 70<br /> Meropenem (n=6) 33,3 16,7 50 Oxacillin (n=40) 87,5 0 12,5<br /> Piperacillin (n=7) 42,9 0 57,1 Teicoplanin (n=41) 0 2,4 97,6<br /> Tazobactam (n=7) 14,3 14,3 71,4 Tetracyclin (n=39) 35,9 0 64,1<br /> Tobramycin (n=8) 50 25 25 Trimetho/sulfa (n=38) 36,8 0 63,2<br /> Bactrim (n=8) 87,5 0 12,5 Vancomycin (n=40) 0 0 100,<br /> <br /> Nhận xét: Đã xuất hiện đề kháng Nhận xét: Kháng hoàn toàn với<br /> colistin:14,3%. Benzylpenicillin<br /> Burkholderia cepacia NCo.Staphylococcus<br /> Bảng 9 Bảng 11<br /> Tỉ lệ Tỉ lệ<br /> KHÁNG SINH Kháng T. gian Nhạy KHÁNG SINH Kháng T. gian Nhạy<br /> Amikacin (n=22) 100 0 0 Benzylpenicillin(n=37) 91,9 0 8,1<br /> Cefepime (n=23) 100 0 0 Ciprofloxacin (n=39) 69,2 5,1 25,6<br /> Ceftazidime (n=23) 0 17,4 82,6 Clindamycin (n=39) 60,5 0 39,5<br /> Cefotaxime (n=36) 58,3 0 41,7 Erythromycin (n=38) 74,4 0 25,6<br /> Ciprofloxacin (n=22) 86,4 0 13,6 Fosfomycin (n=39) 74,4 0 25,6<br /> Colistin(n=20) 95,0 0 5,0 Fusidic acid (n=39) 10,5 18,4 71,1<br /> Gentamycin (n=24) 95,8 0 4,2 Gentamycin (n=39) 46,2 10,3 43,6<br /> Imipenem (n=23) 87 0 13 Imipenem (n=38) 84,2 0 15,8<br /> Levofloxacin (n=14) 7,1 0 92,9 Linezolid (n=39) 0 0 100<br /> Meropenem (n=21) 14,3 0 85,7 Moxifloxacin (n=39) 38,5 28,2 33,3<br /> Pefloxacin (n=10) 80 0 20 Oxacillin (n=37) 83,8 0 16,2<br /> Piperacillin (n=21) 0 0 100 Teicoplanin (n=36) 0 5,6 94,4<br /> Tazobactam (n=22) 90,9 0 9,1 Tetracyclin (n=36) 27,8 0 72,2<br /> Ticarcillin (n=19) 100 0 0 Tigercyclin (n=33) 0 0 100<br /> Ticarcillin/clavu (n=21) 90,5 0 9,5 Trimetho/sulfa (n=39) 35,9 0 64,1<br /> Tobramycin (n=23) 91,3 8,7 0 Vancomycin (n=39) 0 0 100<br /> Bactrim (n=24) 0 0 100 Nhận xét: Các chủng tụ cầu trong nghiên<br /> Nhận xét: Kháng hầu như hoàn toàn với cứu này đa kháng cao với hầu hết kháng sinh.<br /> amikacin, cepefime, ticarcillin, kháng cao với Chứ xuất hiện đề kháng với vancomycin.<br /> nhiều kháng sinh kể cả colistin: 95,0%.<br /> Candida.spp<br /> S.aureus Tỉ lệ %<br /> KHÁNG SINH<br /> Bảng 10 Kháng Trung gian Nhạy<br /> Amphotericin B(n=17) 100<br /> Tỉ lệ (%)<br /> Caspofungin (n=17) 100<br /> KHÁNG SINH Kháng T. gian Nhạy Fluconazole (n=17) 5,9 94,1<br /> Benzylpenicillin (n=36) 100 0 0 Flucytosine (n=17) 5,9 94,1<br /> Ciprofloxacin (n=31) 73,2 2,4 24,4 Micafungin (n=17) 100<br /> Voriconazole (n=17) 100<br /> Clindamycin (n=39) 79,5 0 20,5<br /> <br /> <br /> <br /> 262 Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Thống Nhất năm 2015<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 6 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Nhận xét: Hầu hết còn nhạy cảm tốt.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Biểu đồ 2: So sánh tính đề kháng KS giữa S.aureus Biểu đồ 3: So sánh tính đề kháng KS giữa E.coli với<br /> và NCo. Staphylococcus Klebsiella<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Biểu đồ 4: So sánh tính đề kháng KS của Acinetobacter, Pseudomonas và Burkholderia<br /> <br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Thống Nhất năm 2015 263<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 6 * 2015<br /> <br /> <br /> BÀN LUẬN máu bằng Bactec làm tăng khả năng và rút ngắn<br /> thời gian phát hiện. (Bảng 4).<br /> Các đặc điểm chung<br /> Xét mối tương quan giữa tác nhân gây bệnh<br /> Về giới với nhóm tuổi trong nghiên cứu, ta nhận thấy có<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi, giới nam sự khác biệt rất có ý nghĩa thống kê (p< 0,001).<br /> cao hơn nữ, đây có lẽ là một đặc thù của bệnh Nhóm ≤60 tuổi chủ yếu phân lập được:<br /> viện cán bộ trung cao cấp nên nam nhiều hơn Acinetobacter, Burkholderia, Candida, còn nhóm ><br /> nữ. 60 chủ yếu phân lập được: E.coli, Klebsiella,<br /> Về tuổi P.aeruginasa, Staphylococcus.<br /> Nhóm tuổi trên 60 bị nhiễm khuẩn huyết cao Sự đề kháng kháng sinh<br /> hơn nhóm nhỏ hơn 60 gần 3 lần (P60 là<br /> piperacillin và bactrim, colistin còn nhạy cảm<br /> 78,5, tuổi nhỏ nhất là 18, tuổi cao nhất là 103. Do<br /> hoàn toàn. Ampicillin và ticarcillin bị đề kháng<br /> bệnh viện Thống nhất là bệnh viện cán bộ trung<br /> lần lượt cao: 84,2% & 93,3%, trong khi đó<br /> cao cấp, nhưng những năm gần đây, bệnh viện<br /> ampicillin/ sulbactam và ticarcillin/ clavulanic<br /> tăng thu nhận những đối tượng bệnh nhân nhân<br /> acid: 48,7% & 20%. Các kháng sinh: amikacin,<br /> dân nên cơ cấu tuổi có thay đổi.<br /> colistin, nitrofurantoin, imipenem và tazobactam<br /> Về khoa điều trị còn rất hiệu quả trên E.coli, với tỉ lệ kháng lần<br /> Chiếm tỉ lệ cao nhất là HSTC (31,2%) và Nội lượt: 0%, 0%, 2,6%, 3,9% và 5,9%.<br /> nhiễm (21,6%), điều này hoàn toàn phù hợp vì Sự đề kháng kháng sinh của Klebsiella<br /> bệnh nhân khoa HSTC là bệnh nặng, được can<br /> Đề kháng hầu như hoàn toàn với ampicillin.<br /> thiệp nhiều: thở máy, catheter,.có nhiều nguy cơ<br /> Các kháng sinh còn hiệu quả cao đối với vi<br /> cho NKH(3), còn khoa Nội nhiễm là khoa chuyên<br /> khuẩn này gồm: ampicillin/sulbactam,<br /> điều trị bệnh nhân bị nhiễm khuẩn.<br /> imipenem, amikacin, levofloxacin với tỉ lệ kháng<br /> Tác nhân gây nhiễm khuẩn huyết lần lượt: 7,1%, 9,5%, 9,5% và 11,1%. Ampicillin<br /> Có tất cả 29 tác nhân gây nhiễm khuẩn huyết hầu như không còn tác dụng đối với vi khuẩn<br /> được phân lập, trong đó hay gặp nhất là E.coli, này nhưng ngược lại ampicillin/sulbactam thì chỉ<br /> chiém tỉ lệ cao nhất: 20,7%,tiếp đến S.aureus: có 7,1% bị đề kháng.<br /> 15,24%, NCo-Staphylococcus: 14,5%. Tụ cầu không So sánh 2 nhóm (biểu đồ 3), chúng tôi thấy<br /> đông huyết tương chiếm tỉ lệ tương đương tụ rằng: với những kháng sinh bị đề kháng cao<br /> cầu vàng. Nhìn chung tác nhân trực khuẩn gram thì Klebsiella kháng cao hơn E.coli, nhưng với<br /> âm chiếm ưu thế: 189/269 (70%). Trong nghiên nhóm cephalothin, quinolone,<br /> cứu này, chúng tôi nhận thấy xuất hiện nhiều aminoglycoside, thì E.coli kháng cao hơn so<br /> chủng vi khuẩn mà trước đây được xếp vào với Klebsiella. Sở dĩ như vậy là do tỉ lệ sinh<br /> nhóm vi khuẩn không gây bệnh như: Rhizobium ESBL của E. coli trong nghiên cứu này cao hơn<br /> radiobacter, Sphingomonas paucimobilis, và chiếm 58%. Vì vậy không nên sử dụng các<br /> Comamonas testosterone, Achromobacter cephalothin và thậm chí cả các quinolone,<br /> xylosoxidans(4), … ngày nay cũng được nhiều tài aminoglycoside để điều trị trong những<br /> liệu ghi nhận là tác nhân gây NHK ở người suy trường hợp vi khuẩn sinh men ESBL.<br /> giảm miễn dịch. Nấm men cũng tăng đáng kể,<br /> chiếm 6,32%, đây có thể là nhờ có hệ thống cấy<br /> <br /> <br /> 264 Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Thống Nhất năm 2015<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 6 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Sự đề kháng kháng sinh của Acinetobacter còn kháng ở mức độ thấp: moxifloxacin, bactrim<br /> Trimethoprim/sulfamethoxazol bị đề kháng và fusidic acid.<br /> hoàn toàn, kháng tương đối cao với hầu hết các Sự đề kháng kháng sinh của nấm men Candida<br /> kháng sinh: ticarcillin (66,7%), Tazobactam Nhóm tác nhân này vẫn còn nhạy cảm tốt<br /> (60%), ceftazidime (58,3%), tobramycin (54,5%), với các kháng nấn được sử dụng làm kháng nấm<br /> meropenem (50%), imipenem (41,7%), colistin đồ.<br /> cũng đã bị đề kháng 25%. Đây là một thực tế<br /> đáng lo ngại khi bị nhiễm khuẩn huyết bởi tác<br /> KẾT LUẬN<br /> nhân này. Tác nhân gây nhiễm khuẩn huyết chủ yếu:<br /> Sự đề kháng kháng sinh P. aeruginosa Staphylococcus (S.aureus+ NCo-Staphylococcus):<br /> 29,74%, E.coli: 20,07%.<br /> P.aeruginosa đã kháng khá cao kể cả với<br /> imipenem: 62,5%, ceftazidime: 62,5% nhưng Staphylococcus chưa xuất hiện chủng đề<br /> colistin bị kháng thấp hơn (15,3%) so với kháng với vancomycin và teicoplanin, nhưng tỉ<br /> Acinetobacter lệ tụ cầu kháng Methicillin lên đến 85% nên hạn<br /> chế sử dụng kháng sinh nhóm β-lactam để điều<br /> Sự đề kháng kháng sinh của Burkholderia<br /> trị tác nhân này.<br /> cepacia<br /> Tỉ lệ sinh ESBL của E.coli khá cao: 58%, cẩn<br /> Tác nhân này hầu như kháng hoàn toàn<br /> thận khi lựa chọn kháng sinh để điều trị NKH<br /> với amikacin, cefepime, ticarcillin, kháng trên<br /> nghi ngờ do E.coli<br /> 90% với gentamycin (95,8%), colistin (95%),<br /> tobramycin (91,3%), tazobactam (90,9%) và Các vi khuẩn thuộc nhóm 4 như<br /> ticarcillin/clavulanic acid (90,5%). Trong khi Acinetobacter, P.aeruginosa và nhất là Burkholderia<br /> đó chủng này còn nhạy cảm gần như hoàn cepacia thường đa kháng và kháng rất cao với<br /> toàn với piperacillin và hầu hết các kháng sinh nên phải kết hơp kháng<br /> trimethoprim/sulfamethoxazol, nhạy cảm rất sinh (với sự tham khảo kháng sinh đồ) để tạo sự<br /> tốt với levofloxacin (92,9%) ceftazidime hợp lực gia tăng hoạt lực kháng sinh giúp điều<br /> (82,6%). Như vậy chủng này đa kháng và trị hiệu quả những tác nhân này.<br /> kháng cao với nhiều kháng sinh kể cả colistin KIẾN NGHỊ<br /> và imipenem nhưng vẫn còn một số kháng<br /> Giám sát tốt về chống nhiễm khuẩn, hạn chế<br /> sinh có hiệu quả tốt để điều trị tác nhân này.<br /> lây lan các chủng kháng thuốc: vi khuẩn sinh<br /> So sánh 3 nhóm trực khuẩn gram âm nhóm men ESBL, tụ cầu kháng Methicillin như: đẩy<br /> 4, không lên men đường (không thuộc nhóm vi mạnh rửa tay, phòng bệnh cách ly,<br /> khuẩn đường ruột) (biểu đồ 3.4), cho thấy rằng:<br /> Nên lấy mẫu trước khi sử dụng kháng sinh<br /> Burkholderia cepacia là đáng sợ nhất, hầu như<br /> để có được kháng sinh đồ để tham khảo cho việc<br /> kháng trên 80% với hầu hết các kháng sinh kể cả<br /> lựa chọn kháng sinh đúng theo tác nhân, đúng<br /> các kháng sinh mới có hoạt lực diệt khuẩn mạnh<br /> liều lượng để hạn chế gia tăng đề kháng kháng<br /> nhất hiện nay.<br /> sinh.<br /> Sự đề kháng kháng sinh S. aureus và NCo- Áp dụng chiến lược xoay vòng kháng sinh.<br /> Staphylococcus<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Nhìn chung 2 nhóm này có mức độ kháng<br /> 1. Bộ môn Vi sinh, Đại học Y Dược Tp. HCM (2004), “Vi khuẩn<br /> tương đương nhau và kháng cao với đa số các học” Tp. HCM 20-47<br /> kháng sinh, có lẽ do tỉ lệ kháng methicillin cao: 2. Bộ Y Tế - Bệnh viện Chợ Rẫy (2002), “ Sự đề kháng của vi<br /> khuẩn với β-lactams”, Tài liệu tập huấn về kiểm soát nhiễm<br /> 85%. Nhưng may mắn chưa có chủng nào kháng<br /> khuẩn bệnh viện, Tp HCM3/2002, tr 32-33.<br /> vancomycin và teicoplanin và các kháng sinh<br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Thống Nhất năm 2015 265<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 6 * 2015<br /> <br /> 3. Einhorn AE, Neuhauser MM, Bearden DT, Quin JP, and Ngày nhận bài báo: 12/08/2015<br /> Pendland SL (2002), Extended- Spectrum β-lactamase: frequency,<br /> risk factors, and outcomes”, Pharmacotherapy, 22,p. 14-20. Ngày phản biện nhận xét bài báo: 28/08/2015<br /> 4. Livermore DM, Paterson DL (2005), Pocket Guide to Extended- Ngày bài báo được đăng: 20/10/2015<br /> Spectrum β-lactamase in Resistance, Current medicine group:24-<br /> 26<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 266 Hội Nghị Khoa Học Công Nghệ BV. Thống Nhất năm 2015<br />