9 đặc điểm hình thái vùng răng khôn hàm dưới trên hình ảnh toàn cảnh lứa tuổi 17 đến 25

Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> 9 ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI VÙNG RĂNG KHÔN HÀM DƯỚI  <br /> TRÊN HÌNH ẢNH TOÀN CẢNH LỨA TUỔI 17 ĐẾN 25 <br /> Nguyễn Thị Bảo Ngọc*, Lê Đức Lánh** <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mục tiêu. Xác định các đặc điểm hình thái tại vùng răng khôn hàm dưới trên hình ảnh toàn cảnh từ 17 đến <br /> 25 tuổi: kích thước gần xa răng khôn hàm dưới và khoảng hậu hàm, góc trục răng khôn hàm dưới, mức độ mọc, <br /> hình thành chân răng và liên quan chân răng khôn hàm dưới với ống hàm dưới.  <br /> Phương pháp. Hình ảnh toàn cảnh của 337 cá thể tuổi từ 17 đến 25 (153 nam và 184 nữvới 674 răng khôn <br /> hàm dưới). Các đặc điểm hình thái được ghi nhận và các biến số (góc và khoảng cách) được đo trên hình ảnh toàn <br /> cảnh xác định các giá trị và phân theo tuổi, giới tính, vị trí.  <br /> Kết  quả.  Tuổi  trung  bình  của  mẫu  nghiên  cứu  là  21,6±2,2.  MDW  (kích  thước  gần  xa  thân  răng)  là <br /> 14,9±1,3 mm, 92% chân răng đã đóng chóp. Góc β là 30,3±33,40; góc α là 60,5±31,70; góc γ là 90,7±14,70. LES‐R <br /> là 10,7±3,3 mm với tỉ số R1 0,7±0,2. LES‐Xi là 30,3±3,7 mm, tỉ số R2 2,1±0,3. Mức độ mọc A là 29,2%, 55,8% <br /> mức độ B, 15% mức độ C. 50,4% nghiêng gần, 13,4% nghiêng xa, 15,4% ngang, and 20,8% thẳng. 26,6% răng <br /> có dấu hiệu liên quan với ống hàm dưới; 2.1% răng có từ hai dấu hiệu liên quan. Không có sự khác biệt có ý <br /> nghĩa thống kê khi so sánh các đặc điểm răng khôn bên trái và bên phải. <br /> Kết  luận. Xquang toàn cảnh hữu ích trong việc đánh giá răng khôn hàm dưới, giúp ích trong việc chẩn <br /> đoán vị trí của răng khôn để đề ra kế hoạch điều trị thích hợp, cân nhắc giữa việc bảo tồn hoặc nhổ răng khôn này. <br /> Từ khóa: răng khôn, răng cối lớn thứ ba, phim toàn cảnh, độ rộng thân răng, kích thước gần xa của thân <br /> răng khôn, ống thần kinh hàm dưới chồng trên chân răng khôn, thấu quang ở chóp chân răng khôn, gián đoạn bờ <br /> viền ống hàm dưới, sự chệch hướng ống hàm dưới, sự thu hẹp ống hàm dưới. <br /> <br /> ABSTRACT <br /> EVALUATION OF MORPHOLOGICAL CHARACTERISTICS OF MANDIBULAR THIRDMOLARS <br /> AREA BY PANORAMIC RADIOGRAPHY OF 17 TO 25 YEARS OLD <br /> Nguyen Thi Bao Ngoc, Le Duc Lanh  <br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 1 ‐ 2014: 316 ‐ 324 <br /> Objective. The study was to evaluate of various measurements of mandibular third molar (MTM) area on <br /> conventionalpanoramic  radiograph  (PR):  mesiodistal  width  of  the  lower  third  molar  and  retromolar  space, <br /> angulations of the lower third molar, level of eruption, root formation and relation of inferior alveolar canal.  <br /> Methods. Standardized PR were taken for 337 subjects of ages 17 to 25 (153 males and 184 females with <br /> 674  third  molars).  The  morphological  characteristics  were  noted  and  the  variables  (linear  measurements  and <br /> angles) were measured in PR to determine the minimal and maximal values of each variable and these variables <br /> were correlated to age, sex, location using Pearson’s correlation equation.  <br /> Result. The average age for the total sample was 21.6±2.2 years. MDW (mesiodistal wisdom) is 14.9±1.3 <br /> mm, 92% root formation complete. angle β is 30.3±33.4; angle α is 60.5±31.7; angle γ is 90.7±14.7. LES‐R is <br /> <br /> * Bộ môn PTM – Khoa Răng Hàm Mặt – Đại học Y Dược Tp.HCM <br /> ** Bộ môn Cấy ghép nha khoa Khoa Răng Hàm Mặt – Đại học Y Dược Tp.HCM <br /> Tác giả liên lạc: BS. Nguyễn Thị Bảo Ngọc  ĐT: 0903748292 <br /> <br /> 316<br /> <br /> Email: baongocrhm00@gmail.com <br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng – Răng Hàm Mặt <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 10.7±3.3 mm with ratio R1 0.7±0.2. LES‐Xi is 30.3±3.7 mm, ratio R2 2.1±0.3. MTM were found 29.2%at level <br /> A, 55.8% at level B, 15% at level C. A total of 50.4% MTM were mesioangular, 13.4% distoangular, 15.4% <br /> horizontal, and 20.8% vertical. There are 26.6% teeth have marker relation of inferior alveolar canal; 2.1% teeth <br /> have two or more markers were recognizable. No significant difference when right and left sides were compared. <br /> Conclusion.  PR  should  be  used  as  reliable  device  for  evaluation  of  MTM,  it  is  possible  to  predict  MTM <br /> position in the dental arch and make an early decision concerning its removal or retention. <br /> Keywords: third molar, wisdom tooth, panoramic radioghaph, crown width, MDW (mesiodistal width of <br /> lowerthird  Molar  at  its  greater  diameter),  superimposition  of  the  tooth  on  the  canal,  increased  radiolucency, <br /> interruption of the radiopaque border of the canal, diversion of the canal, narrowing of the canal <br /> mong  muốn  góp  phần  tìm  hiểu  về  hình  thái <br /> MỞ ĐẦU <br /> vùng  răng  khôn  của  người  Việt  Nam,  nghiên <br /> R  khôn  HD  là  R  có  tỉ  lệ  mọc  lệch,  ngầm <br /> cứu này được thực hiện nhằm khảo sát đặc điểm <br /> nhiều nhất trên cung hàm(6,9). Khi mọc lệch, răng <br /> hình  thái  vùng  răng  khôn  hàm  dưới  trên  hình <br /> khôn thường gây ra các biến chứng ảnh hưởng <br /> ảnh toàn cảnh lứa tuổi từ 17 đến 25  <br /> nhiều  đến  sức  khỏe  cũng  như  chất  lượng  cuộc <br /> ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP <br /> sống  của  bệnh  nhân.  Vì  thế,  việc  dự  đoán  sớm <br /> được  hướng  mọc  đúng  của  R  khôn  rất  quan <br /> Mẫu  nghiên  cứu  gồm  337  hình  ảnh  toàn <br /> trọng để có thể đưa ra những quyết định đúng <br /> cảnh của các cá thể từ 17 đến 25 tuổi (153 nam và <br /> đắn  trong  việc  chọn  lựa  cách  điều  trị.  Trên  thế <br /> 184  nữ),  được  thu  thập  trong  khoảng  thời  gian <br /> giới đã có nhiều nghiên cứu khảo sát các yếu tố <br /> từ 6/2011 đến 12/2012 tại Khoa Răng Hàm Mặt, <br /> giúp cho việc tiên đoán sự mọc răng khôn trên <br /> Đại học Y Dược, TPHCM. <br /> cung hàm như của Gupta S. 2011(11), Abu Alhaija <br /> Xác định đặc điểm răng khôn hàm dưới và <br /> 2010(1),  Uthman  2007(31),  Hattab  1999(13),  Chu <br /> các liên quan với các cấu trúc xung quanh <br /> 2003(6), Eduardo 2011(8); phần lớn các yếu tố tiên <br /> *  MDW:  Kích  thước  gần  xa  của  răng  khôn <br /> đoán có giá trị đều liên quan đến những yếu tố <br /> hàm dưới ở đường kính lớn nhất. <br /> hình  thái  ở  vùng  răng  khôn  như  khoảng  cách <br /> *  Sự  hình  thành  chân  răng:  đánh  giá  theo <br /> mọc răng khôn hàm dưới, kích thước gần xa của <br /> phân loại Demirjian A. 1973(7):Chưa đóng chóp: <br /> răng  khôn  hàm  dưới,  số  đo  góc  giữa  trục  răng <br /> hình ảnh các thành ống tủy chân răng song song <br /> khôn và răng cối lớn thứ hai  kế  bên,  số  đo  góc <br /> nhưng phần chóp còn mở rộng. Đã đóng chóp: <br /> giữa  trục  răng  khôn  hàm  dưới  với  bờ  dưới <br /> hình  ảnh  phần  chóp  đóng  kín  hoàn  toàn,  kích <br /> xương hàm dưới, mức độ mọc của răng khôn so <br /> thước  màng  nha  chu  chung  quanh  chân  răng <br /> với  răng  cối  lớn  thứ  hai  kế  bên,  sự  hình  thành <br /> đồng nhất suốt chiều dài chân răng.  <br /> chân răng khôn, liên quan giữa chân răng khôn <br /> và  ống  hàm  dưới  v.v…  và  được  khảo  sát  chủ <br /> Liên quan với răng cối lớn thứ hai <br /> yếu  trên  phim  toàn  cảnh.  Phim  toàn  cảnh  là <br /> * Góc α: là góc tạo thành bởi đường thẳng <br /> phương  tiện  chẩn  đoán  gợi  ý  đầu  tiên  và  được <br /> kéo dài qua trục của răng khôn hàm dưới với <br /> xem  như  là  yêu  cầu  thường  qui  trong  điều  trị <br /> đường  thẳng  tiếp  tuyến  bờ  dưới  xương  hàm <br /> răng  hàm  mặt  trên  thế  giới  và  tại  Việt  Nam, <br /> dưới. <br /> phim  có  ưu  điểm  là  hiển  thị  cả  hàm  dưới  lẫn <br /> *  Góc  β:  là  góc  giữa  trục  răng  khôn  so  với <br /> hàm  trên  cùng  một  phim  và  vùng  thích  hợp <br /> trục răng cối lớn thứ hai kế bên. Hướng thẳng: ‐<br /> nhất  để  đánh  giá  trên  phim  này  là  vùng  răng <br /> sau hàm dưới.  <br /> 100≤  góc  β≤+100.  Hướng  nghiêng  gần:  +100