Ảnh hưởng của axit boric lên khả năng sống của tế bào gốc dây chằng nha chu người in vitro

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 22 * Số 5 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> ẢNH HƯỞNG CỦA AXIT BORIC LÊN KHẢ NĂNG SỐNG<br /> CỦA TẾ BÀO GỐC DÂY CHẰNG NHA CHU NGƯỜI IN VITRO<br /> Nguyễn Thị Thu Sương*, Nguyễn Thị Ngọc Mỹ**, Phạm Anh Vũ Thụy***<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Xác định mức độ ảnh hưởng của axit boric ở các nồng độ khác nhau lên khả năng sống của tế bào<br /> gốc dây chằng nha chu người (hPDLSCs), nhằm cung cấp bằng chứng cho việc lựa chọn nồng độ axit boric thích<br /> hợp để ứng dụng trong lâm sàng.<br /> Vật liệu và phương pháp nghiên cứu: Axit boric được chuẩn bị thành các dung dịch có nồng độ 0,5%;<br /> 0,75%; 1%; 1,5%; 3% và 6%. Ảnh hưởng của axit boric lên hPDLSCs được xác định bằng phương pháp MTT.<br /> hPDLSCs được ủ với boric axit trong 24 giờ, sau đó, ủ trong dung dịch MTT (3-(4,5-Dimethylthiazol-2-YL)-2,5-<br /> diphenyl tetrazolium bromide) trong 4 giờ để tạo tinh thể formazan. Dung dịch Ethanol/DMSO được thêm vào<br /> để hòa tan tinh thể formazan và tạo dung dịch màu tím hấp thu tại bước sóng 570 nm. Mức độ độc tính của axit<br /> boric được đánh giá dựa theo tiêu chuẩn ISO 10993 - 5: 2009, kết hợp quan sát hình thái tế bào và tỷ lệ tăng<br /> trưởng tương đối (relative growth rate - RGR).<br /> Kết quả: Quan sát hình thái tế bào sau khi ủ trong dung dịch axit boric 24 giờ ở các nồng độ thí nghiệm<br /> được ghi nhận như sau: Ở nồng độ 0,5% và 0,75%, tế bào đồng nhất, bám dính và trải đều, có ít tế bào co lại. Ở<br /> nồng độ 1% và 1,5%, tế bào co lại nhiều, mật độ ít, bám dính thưa thớt trên bề mặt đĩa nuôi. Ở nồng độ 3% và<br /> 6%, tế bào trải dài trên bề mặt đĩa nuôi, một số ít tế bào co lại. Kết quả nghiên cứu cho thấy khi nồng độ axit boric<br /> tăng dần thì trung bình RGR giảm tương ứng. Mức độ độc tính tế bào được xác định ở nồng độ 0,5% và 0,75%<br /> là cấp 1 (75% - 99%), ở nồng độ 1% và 1,5% là cấp 2 (50% - 74%), ở nồng độ 3% và 6% là cấp 4 (1% - 24%).<br /> Kết luận: Như vậy, theo tiêu chuẩn ISO 10993-5:2009, kết hợp quan sát hình thái tế bào và tỷ lệ tăng<br /> trưởng tương đối nghiên cứu cho thấy axit boric ở nồng độ 0,5% và 0,75% không gây độc cho hPDLSCs.<br /> Từ khóa: Axit boric, độc tính tế bào, tế bào gốc dây chằng nha chu người.<br /> ABSTRACT<br /> IN VITRO VIABILITY OF HUMAN PERIODONTAL LIGAMENT STEM CELLS INFLUENCED BY<br /> BORIC ACID<br /> Nguyen Thi Thu Suong, Nguyen Thi Ngoc My, Pham Anh Vu Thuy<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Vol. 22 - No 5- 2018: 161 – 169<br /> <br /> Objective: This study was conducted to determine the dose-dependent effect of boric acid on the viability of<br /> human periodontal ligament stem cells (hPDLSCs), thereby providing the basis to select appropriate boric acid<br /> concentrations for clinical application.<br /> Materials and methods: Boric acid was prepared in different concentrations of 0.5%, 0.75%, 1%, 1.5%,<br /> 3% and 6%. The effect of those solutions on hPDLSCs was determined by the MTT method. The hPDLSCs were<br /> incubated with boric acid solutions for 24 hours, then continuously with MTT solution (3- (4.5-dimethylthiazol-<br /> 2-yl) -2.5-diphenyl tetrazolium bromide) for 4 hours to promote the formation of Formosan crystals. The<br /> <br /> <br /> *Khoa Răng Hàm Mặt, Đại học Y Dược TP. HCM, ** Bộ môn Sinh lý học và Công nghệ sinh học động<br /> vật, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP. HCM,<br /> *** Bộ môn Nha chu, Khoa Răng Hàm Mặt, Đại học Y Dược TP. HCM.<br /> Tác giả liên lạc: PGS. TS. Phạm Anh Vũ Thụy ĐT: 0916 810 874 Email: pavthuy@ump.edu.vn<br /> <br /> 161<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 22 * Số 5 * 2018<br /> <br /> Ethanol/DMSO solution was then added to dissolve the Formosan crystals and generate a purple solution that<br /> was absorbed at a 570 nm wavelength. The cellular toxicity grades were determined according to ISO 10993 - 5:<br /> 2009, simultaneously cell morphology and the relative growth rate (RGR) were also observed.<br /> Results: Cellular morphology after incubation with boric acid solution at different concentrations for 24<br /> hours was performed as follows: At concentrations of 0.5% and 0.75%, almost hPDLSCs were homogeneous,<br /> adherent and uniformly spread while only a handful of cells shrinkage was observed. At concentrations of 1% and<br /> 1.5%, the amount of shrinkage hPDLSCs was much more, the less cellular density and sparse adhesion was also<br /> recorded on the plates surface. At concentrations of 3% and 6%, these cells stretch over the cultured surface, with<br /> a few contracted cells. After measuring the optical density at 570 nm and processing the data, the RGR values<br /> were classified according to the cytotoxicity grades in accordance with ISO 10993 - 5: 2009; Level 0 and 1 toxicity<br /> were confirmed as zero toxic to the cells. The results supported that when the concentration of boric acid increases,<br /> the average growth rate decreases correspondingly. Cellular toxicity was determined at level 1 for 0.5% and<br /> 0.75% concentrations (75% - 99%), level 2 for 1% and 1.5% concentrations (50% - 74%); level 4 for 3% and 6%<br /> concentrations (1% - 24%).<br /> Conclusion: With the results of cellular toxicity according to ISO 10993 - 5: 2009 in combination with<br /> observed cells morphology and calculated RGR, boric acid at 0.5% and 0.75% concentrations were confirmed to be<br /> non-cytotoxic to hPDLSCs.<br /> Keywords: Boric acid, cytotoxicity, human periodontal ligament stem cells.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ một số vi khuẩn liên quan đến bệnh nha chu<br /> như Prevotella intermedia (Pi), Porphyromonas<br /> Viêm nha chu là bệnh nhiễm khuẩn mạn<br /> gingivalis (Pg), Eubacterium nodatum (En) và<br /> tính ảnh hưởng đến mô nâng đỡ răng gồm dây<br /> Treponema denticola (Td)(9). Nghiên cứu ứng dụng<br /> chằng nha chu và xương ổ răng, có khả năng dẫn<br /> tính kháng khuẩn của axit boric để điều trị viêm<br /> đến mất răng. Lấy cao răng và xử lý mặt chân<br /> nha chu đang được quan tâm ngày càng nhiều,<br /> răng được coi là phương pháp bắt buộc trong<br /> nhưng khá ít nghiên cứu in vitro về ảnh hưởng<br /> điều trị viêm nha chu. Tuy nhiên, phương pháp<br /> của nó đối với tế bào của mô nha chu.<br /> này không thể loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn trong<br /> những trường hợp phức tạp(12). Các phương Tế bào gốc dây chằng nha chu người<br /> pháp điều trị hỗ trợ hiện nay đang được sử dụng (hPDLSCs) được nuôi cấy từ mô dây chằng nha<br /> khá phổ biến như kháng sinh toàn thân hay tại chu người, biểu hiện những dấu ấn (marker) của<br /> chỗ, các dung dịch kháng khuẩn bơm rửa túi nha tế bào gốc trung mô như CD44, CD73, CD90 và<br /> chu hay súc miệng. Trong đó sử dụng dung dịch sở hữu những đặc tính đa tiềm năng có thể biệt<br /> kháng khuẩn bơm rửa kết hợp với lấy cao răng hóa thành các loại tế bào khác nhau như nguyên<br /> và xử lý bề mặt chân răng là biện pháp thường bào xương, tế bào tạo mô mỡ và tế bào sụn(11).<br /> quy trong điều trị viêm nha chu. Vì vậy, việc hPDLSCs không chỉ có có vai trò quan trọng<br /> nghiên cứu một dung dịch có khả năng kháng trong việc duy trì mà còn có khả năng thúc đẩy<br /> khuẩn, không có tác dụng phụ cũng như không tái tạo mô nha chu và thường là lựa chọn ưu tiên<br /> gây độc tính cho mô nha chu là điều đáng được hàng đầu trong công nghệ tái tạo và sửa chữa<br /> quan tâm. mô nha chu trong điều trị bệnh nha chu(1,3).<br /> <br /> Axit boric là axit của nguyên tố boron từ lâu ISO là liên đoàn tiêu chuẩn quốc tế nhằm<br /> đã được biết như một chất kháng khuẩn nhẹ và nâng cao sự phát triển của tiêu chuẩn hóa,<br /> được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau hoạt động như quá trình quản lý hài hòa để<br /> của y học. Những hợp chất có chứa boron gần đảm bào sự an toàn, chất lượng và quy trình<br /> đây đã được nghiên cứu về khả năng kháng lại chế tạo thiết bị y tế. ISO 10993, phần 5 đưa ra<br /> <br /> <br /> 162<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 22 * Số 5 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> chỉ định về quy trình đánh giá độc tính in vitro môi trường nuôi cấy, được sử dụng làm nhóm<br /> thông qua thử nghiệm MTT. MTT là một loại chứng dương gây độc cho tế bào(2). Các hóa chất<br /> tetrazole có màu vàng. MTT viết tắt 3-(4, 5- khác: Enzyme tách tế bào Trypsin (Sigma, Mỹ),<br /> Dimethylthiazol-2-YL)-2,5-diphenyl thuốc nhuộm tế bào Trypan blue (Sigma, Mỹ),<br /> tetrazolium bromide sẽ chuyển thành tinh thể Ethanol (Sigma, Mỹ).<br /> formazan màu tím trong tế bào sống dưới tác Nguồn hPDLSCs được cung cấp từ phòng<br /> dụng của enzym sucinate dehydrogenase, một thí nghiệm Kỹ nghệ mô và Vật liệu Y Sinh<br /> loại enzym reductase trong ti thể. Do đó nếu (TEBM Lab) thuộc Đại Học Khoa Học Tự Nhiên,<br /> số lượng tế bào sống càng lớn sẽ tạo ra lượng Đại Học Quốc Gia TP. Hồ Chí Minh, đã được<br /> formazan càng lớn và làm chỉ số mật độ quang chứng minh biểu hiện những dấu ấn phân tử<br /> tăng(5). Thuận lợi của thử nghiệm MTT được (marker) của tế bào gốc trung mô như CD44,<br /> ghi nhận là thời gian ủ MTT ngắn (4 giờ), hình CD73 và CD90 và cũng sở hữu đặc tính đa tiềm<br /> ảnh tạo tinh thể forrmazan màu tím dễ quan năng có thế biệt hóa thành những loại tế bào<br /> sát và so sánh, kết quả đo mật độ quang khác nhau như nguyên bào xương và tế bào tạo<br /> nhanh chóng, đơn giản, dễ dàng thực hiện và mỡ in vitro(11).<br /> kết quả đáng tin cậy(4). Mục đích của nghiên<br /> Quy trình nghiên cứu<br /> cứu này là đánh giá độc tính in vitro của axit<br /> boric trên khả năng sống của hPDLSCs trong Quy trình chuẩn bị tế bào<br /> nghiên cứu này. Nguồn hPDLSCs ở thế hệ tế bào P3 được<br /> nuôi tăng sinh và cấy chuyền để thu nhận tế bào<br /> VẬTLIỆU-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> P4 với số lượng cần thiết cho các thí nghiệm. Các<br /> Thiết kế nghiên cứu tế bào tăng sinh và hợp dòng (đạt độ bao phủ bề<br /> Nghiên cứu in vitro có nhóm chứng mặt nuôi cấy > 80%) được thu nhận để đánh giá<br /> Vật liệu và dòng tế bào nghiên cứu độc tính của axit boric.<br /> <br /> Axit boric nguyên chất được mua từ công ty Các bước thu nhận tế bào bao gồm: loại bỏ<br /> Merck – Đức. Dung dịch axit boric 6% được môi trường nuôi cấy và rửa tế bào bằng dung<br /> chuẩn bị bằng cách hòa tan 6 gr axit boric trong dịch PBS, tách tế bào bám khỏi bề mặt đĩa nuôi<br /> 100 ml môi trường nuôi cấy và lọc qua màng lọc bằng enzym Trypsin-EDTA 0,25% và ủ ở 37oC,<br /> 0,22 µm vô trùng. Dung dịch này được pha 5% CO2 trong 3 phút. Môi trường nuôi cấy được<br /> loãng tiếp tục bằng môi trường nhằm đạt được bổ sung vào để bất hoạt Trypsin, ly tâm ở tốc độ<br /> các nồng độ khảo sát. Môi trường nuôi cấy tiêu 3000 vòng/phút trong 5 phút để thu nhận cặn tế<br /> chuẩn là môi trường Dulbecco’s Modified bào. Tế bào sau khi được thu nhận sẽ được xác<br /> Eagle’s Medium/Ham 12 Medium -DMEM/F12 định mật độ bằng cách nhuộm tế bào với trypan<br /> (Sigma, Mỹ) có bổ sung 10% Fetal bovine serum blue (tỉ lệ 1:1) và nạp vào buồng đếm hồng cầu<br /> - FBS (Sigma, Mỹ) và kháng sinh (100 UI/ml được đếm dưới kính hiển vi ở độ phóng đại 100<br /> Penicilin, 100 µg/ml Streptomycin – Sigma, Mỹ). lần. Huyền phù dịch tế bào với mật độ 105 tế<br /> Dung dịch MTT 5 mg/ml được chuẩn bị bằng bào/ml vào mỗi giếng của đĩa 96 giếng và nuôi tế<br /> cách hòa tan 50 mg MTT trong 10ml Phosphate bào ở 37ºC, 5% CO2 qua đêm.<br /> Buffer Saline – PBS (Gibco, Mỹ) 1X và lọc qua Quy trình ủ tế bào bằng axit boric<br /> màng lọc 0,22 µm vô trùng. Dung dịch MTT Môi trường trong đĩa 96 giếng được loại bỏ.<br /> dùng trong thử nghiệm MTT được chuẩn bị Các dung dịch axit boric thí nghiệm 0,5%; 0,75%;<br /> bằng cách pha loãng trong môi trường nuôi cấy 1%; 1,5%; 3%; 6%; môi trường nuôi cấy tiêu<br /> với tỉ lệ 1:9. Dung dịch DMSO 20% được chuẩn chuẩn (chứng âm) và DMSO 20% (chứng dương)<br /> bị bằng cách pha loãng 2 ml DMSO trong 10 ml được bổ sung vào các giếng tế bào và tiếp tục<br /> <br /> <br /> 163<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 22 * Số 5 * 2018<br /> <br /> nuôi cấy ở 37ºC, 5% CO2 trong 24 giờ. RGR được tóm tắt trong Bảng 1 với mức độ 0<br /> Quy trình thử nghiệm MTT và 1 được xác định là không gây độc cho tế bào(8).<br /> Sau 24 giờ, hút hết dịch trong các giếng và Số liệu được xử lý thống kê bằng kiểm định<br /> thay vào đó dung dịch MTT. Sau 4 giờ, hút hết One Sample T-Test trên phần mềm SPSS phiên<br /> dung dịch MTT, thay vào đó dung dịch bản 20. Khác biệt có ý nghĩa thống kê được xác<br /> DMSO/Ethanol (tỷ lệ 1:1), huyền phù đều trong nhận với các trường hợp giá trị p < 0,05.<br /> mỗi giếng để hòa tan các tinh thể formazan tạo Bảng 1. Mức độ gây độc tế bào theo tiêu chuẩn<br /> thành dung dịch đồng nhất và đo độ hấp thu ISO10993-5:2009(8)<br /> quang học (Optical density – OD) ở bước sóng RGR (%) Gây độc tế bào<br /> 570nm. 100 0<br /> 75-99 1<br /> Đánh giá kết quả 50-74 2<br /> Đánh giá hình thái tế bào: Hình thái tế bào 25-49 3<br /> sau khi cấy và sau khi ủ trong dung dịch axit 1-24 4<br /> boric 24 giờ được ghi nhận bằng hình ảnh chụp 0 5<br /> <br /> dưới kính hiển vi đảo pha CKX53 (Olympus, KẾT QUẢ<br /> Nhật) cùng phần mềm ghi nhận hình ảnh<br /> Hình thái hPDLSCs là dạng tế bào bám dính<br /> (CellSens) và so sánh với nhóm chứng.<br /> trải rộng, nhân lớn hình oval và có nhiều đuôi<br /> Đánh giá ảnh hưởng của axit boric sau thử bào tương, hình dạng đồng đều bám dính trên<br /> nghiệm MTT dựa theo hướng dẫn ISO 10993, bề mặt nuôi cấy (Hình 1. Mũi tên). Tế bào tăng<br /> chúng tôi chia mức độ độc tế bào thành năm giai sinh và hợp dòng có dạng trải dài và cuộn theo<br /> đoạn bằng cách phân tích tỉ lệ tăng trưởng tương hình cung tròn. Những đặc điểm hình thái này<br /> đối (RGR) được xác định theo công thức(5,8): được duy trì ổn định qua các thế hệ cấy chuyền<br /> RGR (%) = x 100% tiếp theo.<br /> Sau khi ủ hPDLSCs trong dung dịch axit<br /> OD570e: giá trị trung bình của mật độ quang<br /> boric ở các nồng độ 0,5%; 0,75%; 1%; 1,5%; 3% và<br /> của dung dịch axit boric được đo ở bước sóng<br /> 6% cũng như nuôi tế bào ở môi trường nuôi cấy<br /> 570 nm.<br /> tiêu chuẩn (chứng âm) và DMSO 20% (chứng<br /> OD570b: giá trị trung bình của mật độ quang dương) sau 24 giờ, chúng tôi thu được kết quả<br /> của môi trường nuôi cấy tiêu chuẩn được đo ở<br /> đã trình bày ở hình 2 đến hình 5 và bảng 2.<br /> bước sóng 570 nm.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> A B<br /> <br /> Hình 1. Hình thái hPDLSCs khi quan sát dưới kính hiển vi đảo ngược vật kính 4x (A) và vật<br /> kính 10x (B).<br /> <br /> <br /> 164<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 22 * Số 5 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> A B<br /> <br /> <br /> Hình 2. hPDLSCs ở nhóm chứng âm: môi trường nuôi cấy tiêu chuẩn (A) và nhóm chứng<br /> dương: dung dịch DMSO 20% (B).<br /> Ở nhóm chứng âm (n = 3), hPDLSCs có dạng có dạng đồng nhất và tương ứng với mức độ<br /> đồng nhất, bám dính và trải đều bề mặt nuôi cấy hợp dòng của tế bào.<br /> (Hình 2A). Ở nhóm chứng dương (Hình 4B) một số ít<br /> Ở nhóm chứng dương (n = 3), hình dạng tế tinh thể formazan được tạo ra tuy nhiên chúng<br /> bào thay đổi, đa số tế bào co tròn và biến dạng, không có hình dạng như ở nhóm chứng âm,<br /> bong tách khỏi bề mặt đĩa nuôi cấy (Hình 2B). không có sự bám dính trên bề mặt đĩa nuôi<br /> Quan sát hình 3, có thể thấy được khi tăng tương ứng với sự chết của tế bào khi quan sát<br /> nồng độ axit boric lên thì hình thái tế bào cũng hình thái ở trên.<br /> thay đổi theo. Cụ thể ở nồng độ 0,5% và 0,75% Khi tăng nồng độ axit boric thì sự hình thành<br /> đa số tế bào có hình dạng tương tự ở nhóm tinh thể forrmazan giảm dần, kết quả được thể<br /> chứng âm, tế bào đồng nhất, bám dính và phủ hiện đồng thời qua hình ảnh đại thể của tế bào<br /> đều bề mặt nuôi cấy, tuy nhiên có 1 ít tế bào (Hình 5) và kết quả đo RGR (Bảng 2).<br /> phản ứng thay đổi hình dạng co lại một phần. Ở<br /> Cụ thể ở nồng độ axit boric 0,5% kết quả<br /> nồng độ 0,75%, hình ảnh tế bào tương tự ở nồng<br /> RGR = 92,03 ± 6,58% thể hiện mức độ hình thành<br /> độ 0,5% nhưng có nhiều tế bào co lại hơn. Ở<br /> tinh thể formazan nhiều nhất trong tất cả các<br /> nồng độ 1% và 1,5%, tế bào co lại nhiều, không<br /> nhóm thí nghiệm và gần bằng nhóm chứng âm.<br /> còn trải đều, bám dính thưa thớt trên bề mặt đĩa<br /> Ở nồng độ axit boric 0,75%, kết quả RGR thu<br /> nuôi. Ở nồng độ 3% và 6%, các tế bào không co<br /> được là 89,9 ± 5,5% cho thấy số lượng tinh thể<br /> lại mà trải dài hơn, không có hình dạng nhất<br /> formazan được tạo ra thấp hơn so với nồng độ<br /> định, bám dính lỏng lẻo trên bề mặt đĩa.<br /> axit boric 0,5% tuy nhiên sự khác biệt này không<br /> Sau khi được ủ với dung dịch MTT, tinh thể lớn (< 1%). Đối với 2 nhóm thí nghiệm 1% và<br /> formazan có màu tím được hình thành do phản 1,5% tương ứng có chỉ số RGR lần lượt giảm dần<br /> ứng của enzyme sucinate dehydrogenase hiện là 77,27 ± 5,02% và 64,61 ± 6,36%, cho thấy số<br /> diện trong quá trình hô hấp của ti thể trong tế lượng tinh thể formazan được hình thành ít hơn<br /> bào sống với chất MTT. Số lượng tế bào sống so với nhóm chứng âm và 2 nhóm nồng độ 0,5%<br /> càng lớn thì lượng tinh thể formazan được tạo và 0,75%, các tinh thể formazan thưa thớt, không<br /> thành càng nhiều. phủ kín bề mặt đĩa nuôi. Trong khi đó, ở nồng<br /> Ở nhóm chứng âm (Hình 4A) ta thấy hình độ 3% và 6%, không còn quan sát được các tinh<br /> ảnh tinh thể formazan màu tím với mật độ cao, thể formazan được tạo thành, do các tế bào đã<br /> che phủ hầu hết bề mặt đĩa nuôi, các tinh thể này bong tách hết khỏi bề mặt đĩa, hình ảnh được ghi<br /> <br /> <br /> 165<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 22 * Số 5 * 2018<br /> <br /> nhận tương tự như ở nhóm chứng dương. Đồng ở mức độ 2, nồng độ axit boric 3% và 6%, gây<br /> thời, kết quả RGR cũng rất thấp và gần bằng độc ở mức độ 4, bằng với mức độ độc tính ở<br /> nhóm chứng dương (3% là 14,79 ± 1,5% và 6% là nhóm chứng dương. Với mức độ độc tính được<br /> 13,23 ± 1,58%). xác nhận ở mức 0 và 1 là không gây độc đối với<br /> Kết quả được ghi nhận theo Bảng 2, ở nồng tế bào, vì vậy, có thể kết luận axit boric ở nồng<br /> độ axit boric 0,5% và 0,75% mức độ độc tính ở độ 0,5% và 0,75% không gây độc cho hPDLSCs.<br /> mức độ 1, nồng độ axit boric 1% và 1,5% độc tính<br /> Bảng 2. Trung bình phần trăm hPDLSCs sống ở các nồng độ của dung dịch axit boric.<br /> Nồng độ AB (%) 0,5 (n=3) 0,75 (n=3) 1 (n=3) 1,5 (n=3) 3 (n=3) 6 (n=3)<br /> TB ± Độ lệch chuẩn 92,03±6,58 89,9±5,5 77,27±5,02 64,61±6,36 14,79±1,5 13,23±1,58<br /> Giá trị p 0,046 0,042 0,515 0,105