Ảnh hưởng của các loại thức ăn đến sinh trưởng và tỷ lệ sống của tôm rằn (Penaeus semisulcatus De Haan, 1850) nuôi thương phẩm ở Phú Vang, Thừa Thiên Huế

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản - số 03/2008<br /> VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU<br /> <br /> ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC LOẠI THỨC ĂN ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ TỶ LỆ SỐNG<br /> CỦA TÔM RẰN (Penaeus semisulcatus de Haan, 1850) NUÔI THƯƠNG PHẨM Ở<br /> PHÚ VANG, THỪA THIÊN HUẾ<br /> EFFECTS OF DIFFERENT DIETS ON GROWTH AND SURVIVAL RATES OF GREEN TIGER<br /> PRAWN (Penaeus semisulcatus de Haan, 1850) INTENSIVE CULTURED IN PHU VANG, THUA<br /> THIEN HUE”Tôn Th<br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> Tôn Thất Chất , Lại Văn Hùng , Ngô Văn Bình<br /> 1<br /> Trường Đại học Nông Lâm - Đại học Huế<br /> 2<br /> Trường Đại học Nha Trang<br /> 3<br /> Trường Đại học Sư phạm - Đại học Huế<br /> Tóm tắt<br /> <br /> Tôm rằn (Penaeus semisulcatus) là loài có giá trị kinh tế cao, việc nghiên cứu dinh dưỡng nhằm<br /> tìm ra công thức thức ăn phù hợp là rất cần thiết. Giới hạn của đề tài đã nghiên cứu trên 3 công thức<br /> thức ăn khác nhau, thí nghiệm được lặp lại ba lần trong 9 ao đất với diện tích 2000m2/ao nhằm tìm ra<br /> công thức nuôi phù hợp tại tỉnh Thừa Thiên Huế.<br /> Từ khóa: công thức thức ăn; tôm Rằn<br /> Abstract<br /> <br /> Green tiger prawn (Penaeus semisulcatus) is an economically important species, it’s very<br /> essential to find a suitable practical diet. The study, in which there were 3 pratical diet treatments<br /> allocated into nine earthen ponds (2000m2 each) was carried out in Thua Thien-Hue to determine the<br /> suitable practical diet.<br /> I. MỞ ĐẦU<br /> <br /> hng ca các loi thc ăn thc t khác nhau<br /> <br /> Tôm rằn (Penaeus semisulcatus) là loài<br /> tôm<br /> <br /> có<br /> <br /> giá<br /> <br /> trị<br /> <br /> kinh<br /> <br /> tế<br /> <br /> cao<br /> <br /> (60.000-<br /> <br /> 150.000đồng/kg), thịt thơm ngon nên thực<br /> phẩm làm ra từ tôm Rằn được nhiều người ưa<br /> chuộng. Kích thước trung bình của tôm trưởng<br /> thành khá lớn (gần bằng tôm Sú: Penaeus<br /> monodon); ở con cái là 166,6mm, trọng lượng<br /> 62g và con đực 139mm, trọng lượng 33g. Vì<br /> vậy, tôm Rằn là một trong những đối tượng<br /> nuôi hứa hẹn sẽ đem lại thành công lớn nếu<br /> phát triển mô hình nuôi thương phẩm trên diện<br /> rộng. Mặt khác, tôm Rằn là loài ăn tạp (Tôn<br /> Thất Chất, Ngô Văn Bình, 2006) nên việc thử<br /> nghiệm nguồn thức ăn sẵn có ở địa phương<br /> để nuôi tôm Rằn với hy vọng tìm ra các giải<br /> pháp công nghệ phù hợp là cần thiết. Chính vì<br /> lý do đó nên chúng tôi thực hiện đề tài: “
nh<br /> <br /> 28<br /> <br /> đ n sinh trng và t l s<br /> ng ca tôm Rn<br /> (Penaeus semisulcatus de Haan, 1850) nuôi<br /> thơng phm  Phú Vang, Tha Thiên Hu ”.<br /> II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 1.<br /> <br /> Đối<br /> <br /> tượng<br /> <br /> nghiên<br /> <br /> cứu:<br /> <br /> Tôm<br /> <br /> Rằn<br /> <br /> (Penaeus semisulcatus de Haan, 1850) có<br /> chiều dài trung bình 13mm, trọng lượng trung<br /> bình 0,005g/con.<br /> 2. Thời gian<br /> <br /> nghiên<br /> <br /> cứu:<br /> <br /> Từ<br /> <br /> ngày<br /> <br /> 01/01/2008 đến ngày 20/05/2008.<br /> 3. Địa điểm nghiên cứu: Thôn Tân An - Thị<br /> trấn Thuận An - Phú Vang - Thừa Thiên Huế.<br /> 4. Nội dung nghiên cứu: Ảnh hưởng của các<br /> công thức thức ăn lên sự sinh trưởng và tỷ lệ<br /> sống của tôm Rằn trong quá trình nuôi thương<br /> phẩm.<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản - số 03/2008<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> - Thành phần và phương pháp chế biến<br /> <br /> 5.1. Phương pháp thu thập số liệu, thông<br /> tin: Thu thập thông tin từ địa phương; Tham<br /> <br /> thức ăn chế biến (TACB)<br /> * Thành phần:<br /> <br /> khảo sách báo, tài liệu có liên quan được lưu<br /> <br /> Bột cá tạp: 70%; Cám gạo: 20%; Bã đậu<br /> <br /> trữ tại thư viện, học liệu, internet,...<br /> 5.2. Phương pháp thực nghiệm (Hình 1)<br /> <br /> phộng: 5%; Bã đậu nành, bột sắn mì: 5%<br /> * Phương pháp chế biến:<br /> 2<br /> <br /> - Mỗi ao thí nghiệm có diện tích 2000m ;<br /> Chất đáy bùn-cát; Độ sâu: 0,8-1,2m; pH: 7,2-<br /> <br /> Các thành phần được xay mịn, trộn đều<br /> với nhau đưa qua máy đùn thức ăn tạo viên<br /> <br /> 0<br /> <br /> 8,5; DO: 4,2-6,8mg/l; Nhiệt độ: 23-35 C; Độ<br /> mặn: 20-25‰. Các ao thí nghiệm được bố trí<br /> <br /> nén, đem phơi khô và bảo quản trong bao.<br /> <br /> hoàn toàn ngẫu nhiên, các yếu tố môi trường<br /> được duy trì tương đối đồng nhất giữa các ao.<br /> <br /> Tôm Rằn (Penaeus semisulcatus)<br /> <br /> Công thức 1 (CT1)<br /> 100% TACN<br /> <br /> A1<br /> <br /> A2<br /> <br /> Công thức 2 (CT2)<br /> 50% TACN + 50% TACB<br /> <br /> A3<br /> <br /> B1<br /> <br /> B2<br /> <br /> B3<br /> <br /> Công thức 3 (CT3)<br /> 100% TACB<br /> <br /> C1<br /> <br /> C2<br /> <br /> C3<br /> <br /> Tốc độ tăng trưởng của tôm Rằn<br /> <br /> Công thức thức ăn phù hợp cho tôm Rằn<br /> <br /> Hình 1. Sơ đồ bố trí thí nghiệm<br /> * Khẩu phần ăn:<br /> <br /> + Tôm 55-65 ngày nuôi: 4 - 6% trọng<br /> <br /> + Post 15-25 ngày nuôi: 0,15kg/1vạn tôm<br /> giống/ngày; Mỗi ngày tăng thêm 0,04kg.<br /> + Tôm 25-35 ngày nuôi: 0,3kg/1vạn<br /> tôm/ngày; Mỗi ngày tăng thêm 0,08kg.<br /> + Tôm 35-45 ngày nuôi: 0,58kg/1vạn<br /> tôm/ngày; Ngày tăng thêm 0,14kg.<br /> + Tôm 45-55 ngày nuôi:<br /> tôm/ngày.<br /> <br /> 1kg/1vạn<br /> <br /> lượng thân.<br /> + Tôm 65-75 ngày nuôi: 3 - 4% trọng<br /> lượng thân.<br /> + Tôm 75 ngày nuôi trở đi cho ăn 2 - 3%<br /> trọng lượng thân.<br /> Chú ý: Kiểm tra thức ăn tôm ăn hết (hoặc<br /> không hết) mà lượng thức ăn tăng (hoặc giảm)<br /> từ 5% đến 10% khẩu phần; Tiến hành cho ăn<br /> ngày 4 lần vào lúc 5h, 10h, 17h và 22h.<br /> <br /> 29<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản - số 03/2008<br /> Bảng 1. Thành phần dinh dưỡng của các công thức thức ăn khác nhau<br /> Thành phần (%)<br /> <br /> Công thức 1<br /> <br /> Công thức 2<br /> <br /> Công thức 3<br /> <br /> Độ ẩm<br /> <br /> 11,0<br /> <br /> 11,5<br /> <br /> 12,0<br /> <br /> Protein<br /> <br /> 45,0<br /> <br /> 43,5<br /> <br /> 42,0<br /> <br /> Lipid<br /> <br /> 7,0<br /> <br /> 8,5<br /> <br /> 10,0<br /> <br /> Xơ<br /> <br /> 3,0<br /> <br /> 4,0<br /> <br /> 5,0<br /> <br /> Tro<br /> <br /> 13,0<br /> <br /> 13,5<br /> <br /> 14,0<br /> <br /> NFE<br /> <br /> 21<br /> <br /> 19<br /> <br /> 17<br /> <br /> Ghi chú: NFE – Chiết chất không đạm<br /> <br /> * Phương pháp theo dõi các chỉ tiêu:<br /> <br /> + Độ mặn (S‰): Đo bằng máy đo độ mặn<br /> <br /> o<br /> <br /> + Nhiệt độ ( C): Đo bằng nhiệt kế thủy<br /> ngân, đo 2 lần/ngày vào lúc 6h và 15h.<br /> <br /> Hand Fractometer.<br /> + Độ kiềm: Xác định bằng test kH, 3 - 4<br /> <br /> + pH: Xác định bằng test pH, đo 2<br /> lần/ngày vào lúc 6h và 15h.<br /> <br /> ngày đo 1 lần lúc 10h.<br /> + Sau 10 ngày thu mẫu 1 lần, tiến hành<br /> <br /> + Lượng oxy hòa tan (DO): Xác định bằng<br /> <br /> cân trọng lượng, đo chiều dài,...<br /> <br /> test DO, đo 2 lần/ngày vào lúc 6h và 15h.<br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> 1. Ảnh hưởng của các công thức thức ăn (CTTA) đến quá trình tăng trọng của tôm Rằn<br /> Bảng 2. Kết quả tăng trọng của tôm Rằn trong các công thức thức ăn khác nhau<br /> W(g)<br /> CT<br /> <br /> Thời gian nuôi (ngày)<br /> Ban đầu<br /> <br /> 10<br /> <br /> 20<br /> <br /> a<br /> <br /> 0,227<br /> <br /> a<br /> <br /> 0,200<br /> <br /> a<br /> <br /> 0,167<br /> <br /> CT1<br /> <br /> 0,005<br /> <br /> CT2<br /> <br /> 0,005<br /> <br /> CT3<br /> <br /> 0,005<br /> <br /> 30<br /> <br /> a<br /> <br /> 1,150<br /> <br /> ab<br /> <br /> 1,023<br /> <br /> b<br /> <br /> 0,887<br /> <br /> 40<br /> <br /> a<br /> <br /> 2,260<br /> <br /> ab<br /> <br /> 2,017<br /> <br /> b<br /> <br /> 1,677<br /> <br /> 50<br /> <br /> a<br /> <br /> 4,180<br /> <br /> b<br /> <br /> 3,943<br /> <br /> c<br /> <br /> 3,470<br /> <br /> 60<br /> <br /> a<br /> <br /> 6,137<br /> <br /> b<br /> <br /> 5,830<br /> <br /> c<br /> <br /> 5,260<br /> <br /> 70<br /> <br /> a<br /> <br /> 7,040<br /> <br /> b<br /> <br /> 6,850<br /> <br /> c<br /> <br /> 6,080<br /> <br /> 80<br /> <br /> a<br /> <br /> 7,310<br /> <br /> a<br /> <br /> 7,453<br /> <br /> b<br /> <br /> 7,107<br /> <br /> c<br /> <br /> 6,307<br /> <br /> a<br /> <br /> b<br /> <br /> 7,257<br /> <br /> c<br /> <br /> 6,417<br /> <br /> a<br /> b<br /> <br /> Ghi chú: Trên cùng một cột, các chữ cái giống nhau thể hiện không có sự sai khác khi so sánh thống kê ở<br /> mức ý nghĩa P = 0,05.<br /> <br /> Qua bảng 2 nhận thấy: Khả năng tăng<br /> trọng của tôm Rằn ứng với các công thức thức<br /> ăn là khác nhau. Tôm Rằn tăng trọng chậm ở<br /> <br /> 80 ngày sự sai khác trọng lượng thân tôm<br /> không có ý nghĩa thống kê (P>0,05).<br /> Như vậy, việc sử dụng thức ăn công<br /> <br /> giai đoạn 20 ngày đầu (đặc biệt là 10 ngày<br /> đầu), sau đó tăng rất nhanh ở giai đoạn 30-50<br /> <br /> nghiệp (CT1) tôm tăng trọng nhanh hơn so với<br /> sử dụng thức ăn chế biến (CT3) và thức ăn<br /> <br /> ngày và tăng trọng chậm lại ở giai đoạn cuối<br /> (đặc biệt ở giai đoạn 70-80 ngày). Kết quả<br /> <br /> phối trộn (CT2). Điều này là do thức ăn công<br /> nghiệp có sự cân đối về thành phần dinh<br /> <br /> CT1 tôm tăng trọng lớn nhất, tiếp đến là CT2<br /> <br /> dưỡng, kích thước hạt phù hợp, có mùi thơm<br /> <br /> và thấp nhất là CT3. Sự sai khác trọng lượng<br /> thân tôm khi sử dụng ba CTTA khác nhau ở<br /> <br /> dẫn dụ nên tôm hoạt động bắt mồi tích cực<br /> hơn thức ăn chế biến. Mặt khác, tỷ lệ protein<br /> <br /> giai đoạn 30-70 ngày là có ý nghĩa thống kê<br /> (P