Áp dụng phương pháp dạy học theo dự án trong giảng dạy tiếng Pháp tại Đại học Đà Nẵng

v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC<br /> THEO DỰ ÁN TRONG GIẢNG DẠY<br /> TIẾNG PHÁP TẠI ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG<br /> LÊ THỊ TRÂM ANH*<br /> *<br /> Đại học Ngoại ngữ - ĐH Đà Nẵng,  lttanh@ufl.udn.vn<br /> Ngày nhận bài: 27/6/2019; ngày sửa chữa: 12/8/2019; ngày duyệt đăng: 20/8/2019<br /> Nghiên cứu này được tài trợ bởi Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Đại học Đà Nẵng<br /> trong đề tài có mã số B2017-ĐN05-06<br /> <br /> <br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Dạy học theo dự án là một phương pháp dạy học tích cực lấy người học làm trung tâm. Đây là một<br /> hình thức làm việc vừa có tính hợp tác, vừa có tính thực tiễn cao, cho phép người học phát huy<br /> được tính năng động, khả năng sáng tạo cũng như sự tự chủ trong học tập. Bài viết này trình bày<br /> một cách hệ thống những vấn đề cơ bản về phương pháp dạy học theo dự án: khái niệm, ưu điểm,<br /> cách tiến hành. Bài báo cũng giới thiệu một số hoạt động dạy học tiếng Pháp đã thực nghiệm theo<br /> phương pháp này tại Đại học Đà Nẵng.<br /> Từ khóa: cách tiến hành, dạy học theo dự án, ưu điểm, lớp tiếng Pháp, người học<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ hiệu quả vô cùng thiết thực và được người dạy và<br /> người học tiếp cận một cách hứng thú. Quả vậy,<br /> Phương pháp dạy học theo dự án (DHDA) là phương pháp DHDA là một hình thức dạy-học rất<br /> một trong những phương pháp dạy học tích cực tích cực, lấy người học làm trung tâm. Phương<br /> được sử dụng rộng rãi ở nhiều nước trên thế giới. pháp này giúp cho người học phát triển kiến thức<br /> Đã có rất nhiều nghiên cứu chứng minh lợi ích của và kỹ năng của mình thông qua quá trình giải quyết<br /> phương pháp này, đặc biệt là ở các nước có nền một bài tập tình huống gắn với thực tiễn, hiện thực<br /> giáo dục phát triển. Trong những năm cuối thế kỷ hóa những kiến thức đã học trong quá trình tạo ra<br /> XX và đầu thế kỷ XXI, có thể kể đến các công sản phẩm của chính mình. Có thể nói, DHDA là<br /> trình của Boutinet (1990), Bordallo & Ginestet một phương pháp góp phần gắn lý thuyết với thực<br /> (1993), Boaler (1997), Diehl, Grobe, Lopez & hành, tư duy và hành động, nhà trường và xã hội,<br /> Cabral (1999), Perrenoud (2002), Proulx (2004), đóng góp tích cực vào việc phát triển năng lực và<br /> Huber (2005),.... Ở Việt Nam, tuy được triển phẩm chất người học.<br /> khai áp dụng chưa lâu và mức độ ảnh hưởng của<br /> phương pháp này trong các trường học nhìn chung Chúng tôi thiết nghĩ việc vận dụng một cách<br /> chưa đáng kể, nhưng DHDA đã mang lại những hợp lý phương pháp này trong giảng dạy sẽ góp<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> 34 Số 21 (9/2019)<br />  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v<br /> <br /> <br /> <br /> phần đáng kể trong việc nâng cao chất lượng dạy và Perrenoud (2002, tr. 7) định nghĩa “dạy học<br /> học, phát huy tính tự chủ của sinh viên, giúp họ rèn dự án là một hoạt động được quản lý bởi nhóm-<br /> luyện các kỹ năng cần thiết khi rời ghế nhà trường lớp. Giảng viên định hướng tổ chức, nhưng không<br /> bước vào thị trường lao động. Đó là lý do thôi thúc quyết định tất cả mọi thứ. Hoạt động này hướng<br /> chúng tôi thực hiện một nghiên cứu ứng dụng đến mục đích là tạo ra một sản phẩm cụ thể (theo<br /> phương pháp DHDA cho dạy và học ngoại ngữ nghĩa rộng: văn bản, báo, tiết mục biểu diễn, triển<br /> nói chung và cho sinh viên tiếng Pháp nói riêng. lãm, mô hình, bản đồ, thí nghiệm khoa học, điệu<br /> vũ, bài hát); tạo ra một loạt các nhiệm vụ trong đó<br /> 2. CƠ SỞ KHOA HỌC người học có thể tham gia và đóng một vai trò tích<br /> cực, có thể thay đổi tùy theo điều kiện và sở thích<br /> 2.1. Khái niệm về phương pháp dạy học<br /> của họ; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc<br /> theo dự án<br /> học của một hoặc nhiều môn học trong chương<br /> Phương pháp DHDA đã được phát triển từ trình giảng dạy (tiếng Pháp, âm nhạc, giáo dục thể<br /> lâu, đặc biệt là với công trình của John Dewey chất, địa lý, …)”.<br /> ở Mỹ ngay từ cuối thế kỷ XIX. Ông là nhà triết<br /> học, nhà tâm lý học, nhưng trước hết là nhà sư Nguyễn Văn Cường và Bernd Meier (2010, tr.<br /> phạm. Dewey là người khởi xướng phương pháp 30) đã viết: “Dạy học theo dự án là một hình thức<br /> DHDA, ông tập trung giảng dạy theo nguyên tắc dạy học, trong đó người học thực hiện một nhiệm<br /> “học thông qua làm” (learning by doing) và chủ vụ phức hợp, có sự kết hợp giữa lý thuyết và thực<br /> trương thực hiện các dự án hợp tác để giảng dạy. Ở hành, tạo ra các sản phẩm có thể giới thiệu. Nhiệm<br /> châu Âu, Celestin Freinet là người tiên phong và vụ này được người học thực hiện với tính tự lực<br /> có ảnh hưởng mạnh mẽ đối với DHDA. Theo ông, cao trong toàn bộ quá trình học tập. Làm việc<br /> lớp học trước hết là nơi phải áp dụng các cách làm nhóm là hình thức làm việc cơ bản của DHDA”.<br /> việc để nghiên cứu các thông tin, trao đổi các ý<br /> Cho dù có các định nghĩa khác nhau về DHDA,<br /> kiến hoặc trả lời thư nhận được từ các lớp học sinh<br /> nhìn chung phương pháp này gắn liền với việc tạo<br /> khác, chuẩn bị điều tra, phân tích dữ liệu, trình<br /> ra một sản phẩm cụ thể. Trong đó, người học là<br /> bày các bài báo,…. Trong một lớp học như thế, sự<br /> trung tâm của dự án và phải tham gia một cách tích<br /> hợp tác ở bên trong nhóm rất phong phú. Vào cuối<br /> cực và tự lực vào quá trình tạo ra sản phẩm. Vai trò<br /> thế kỷ XX đầu thế kỷ XXI, phương pháp DHDA<br /> của người dạy là tư vấn, hỗ trợ người học thực hiện<br /> cũng được nhiều nhà nghiên cứu trình bày trong lý<br /> nhiệm vụ học tập của mình.<br /> luận dạy học. Theo Thomas (2000), “dạy học theo<br /> dự án vượt xa hơn việc tạo nên sự hứng thú trong 2.2. Lợi ích của phương pháp dạy học theo<br /> học sinh. Những dự án được thiết kế tốt sẽ khuyến dự án<br /> khích việc tìm hiểu tích cực và tư duy bậc cao”.<br /> “Đối với giảng viên, những ích lợi mang lại là việc Nhiều nhà nghiên cứu đã chứng minh những<br /> nâng cao tính chuyên nghiệp và sự hợp tác”. tác động tích cực mà DHDA mang lại cho người<br /> học. Sau đây là những ưu điểm nổi trội của phương<br /> Các nhà nghiên cứu đã đưa ra nhiều định nghĩa<br /> pháp này:<br /> khác nhau về DHDA. Theo Huber (2005), dự án<br /> là một hành động được cụ thể hóa bằng việc “tạo - Gắn lý thuyết và thực hành, tư duy và hành động,<br /> ra một sản phẩm có giá trị về mặt xã hội” và trong nhà trường và xã hội (Bordallo & Ginestet, 1993);<br /> quá trình này, “người thực hiện có thể có được các<br /> kỹ năng mới thông qua việc giải quyết các vấn đề - Kích thích động cơ và hứng thú học tập<br /> gặp phải”. (Proulx, 2004);<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> Số 21 (9/2019) 35<br /> v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY<br /> <br /> <br /> - Phát huy tính tự lực và tính trách nhiệm, sự tự Tuy nhiên, việc phân chia các giai đoạn chỉ<br /> tin (Proulx, 2004); mang tính tương đối. Thực tế, các giai đoạn xen kẽ<br /> và phối hợp với nhau. Vì vậy, việc kiểm tra, điều<br /> - Kích thích óc sáng tạo (Bordallo & Ginestet, chỉnh cần đuợc tiến hành trong suốt quá trình thực<br /> 1993); hiện dự án. Với mỗi dự án cụ thể cần xây dựng cấu<br /> trúc riêng phù hợp với nhiệm vụ dự án.<br /> - Phát triển tư duy phê phán và rèn luyện khả<br /> năng giải quyết vấn đề (Boaler, 1997); 2.4. Thực trạng áp dụng phương pháp dạy<br /> học theo dự án ở Việt Nam<br /> - Rèn luyện kỹ năng hợp tác, phát huy “trí tuệ<br /> tập thể” (Perrenoud, 2002). Ở Việt Nam, hiện nay, các hình thức bài tập<br /> lớn, tiểu luận, khoá luận, các đồ án môn học, đồ án<br /> Đối với giảng viên, theo Thomas (2000), lợi<br /> tốt nghiệp thực hiện trong các trường đại học nói<br /> ích mà DHDA mang lại là nâng cao tính chuyên<br /> chung và trong đào tạo giảng viên rất gần gũi với<br /> nghiệp và hợp tác với đồng nghiệp, hợp tác với<br /> phương pháp DHDA. Từ một số năm gần đây, với<br /> học sinh. Bên cạnh đó, giảng viên sử dụng phương<br /> sự tăng cường hợp tác quốc tế, DHDA được giới<br /> pháp này sẽ có nhiều thuận lợi trong việc dạy các<br /> thiệu và vận dụng rộng rãi hơn ở Việt Nam. DHDA<br /> đối tượng học sinh khác nhau. Một số nghiên cứu<br /> được đưa vào chương trình lý luận dạy học đại<br /> cũng đã cho thấy rằng, DHDA là một mô hình dạy<br /> học dành cho các khoá cao học ở ĐHSP Hà Nội,<br /> học hiệu quả để thích ứng với các phong cách học<br /> ĐHSP Huế, trong chương trình hợp tác quốc tế của<br /> tập khác nhau hơn là các cách dạy truyền thống<br /> dự án phát triển giảng viên THCS cũng như được<br /> (Diehl, Grobe, Lopez & Cabral, 1999).<br /> đưa vào chương trình hội thảo tập huấn của dự án<br /> 2.3. Các bước tiến hành trong dạy học theo phát triển THPT (chương trình Intel Teach to the<br /> dự án Future, ICT in Education do Unesco tổ chức…).<br /> Thêm vào đó, từ đầu những năm 2000, rất nhiều<br /> Có nhiều đề xuất khác nhau liên quan đến các giảng viên các bậc học, nghiên cứu sinh, sinh viên<br /> bước tiến hành trong DHDA, Nguyễn Văn Cường của các trường đại học, cao đẳng trên cả nước quan<br /> và Bernd Meier (2010) đã chỉ ra 5 bước của tiến tâm nghiên cứu và vận dụng DHDA vào giảng dạy,<br /> trình DHDA: chủ yếu là dành cho các môn thuộc lĩnh vực khoa<br /> học tự nhiên như Vật lý, Địa lý, Sinh học.<br /> Bước 1. Các nhóm xác định chủ đề, mục đích<br /> dự án: đề xuất ý tưởng dự án, thảo luận ý tưởng dự Trong giảng dạy ngoại ngữ, việc sử dụng<br /> án, quyết định chủ đề, mục tiêu dự án. phương pháp DHDA còn chưa phổ biến và các<br /> nghiên cứu về phương pháp này là chưa nhiều. Có<br /> Bước 2. Các nhóm xây dựng kế hoạch thực thể kể ra đây nghiên cứu của Ngô Hữu Hoàng và<br /> hiện dự án: kế hoạch làm việc, kế hoạch thời gian, Đỗ Thị Thúy Vân (2016) về việc ứng dụng DHDA<br /> phân công công việc. vào việc giảng dạy học phần Giao tiếp liên văn<br /> hóa trong tiếng Anh tại Đại học Quốc gia Hà Nội.<br /> Bước 3. Thực hiện dự án: thực hiện công việc<br /> Nghiên cứu cho thấy, DHDA giúp người học lĩnh<br /> theo kế hoạch đề ra, tạo ra sản phẩm dự án.<br /> hội các kỹ năng về giao tiếp liên văn hóa, nâng cao<br /> Bước 4. Trình bày sản phẩm của dự án. kỹ năng ngôn ngữ, phát triển năng lực cộng tác,<br /> năng lực xã hội và kỹ năng nghiên cứu. Nguyễn<br /> Bước 5. Đánh giá dự án: đánh giá quá trình Văn Lợi (2017) nghiên cứu về ảnh hưởng của<br /> thực hiện, đánh giá sản phẩm, rút kinh nghiệm cho DHDA trong việc dạy các kỹ năng tiếng Anh đối<br /> dự án sau. với năng lực tự chủ trong học tập của sinh viên tại<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> 36 Số 21 (9/2019)<br />  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v<br /> <br /> <br /> <br /> Đại học Cần Thơ. Nghiên cứu cho thấy, DHDA bằng tiếng Pháp nói riêng. Việc phân nhóm này<br /> giúp sinh viên nâng cao năng lực tự chủ trong học dựa trên sự lựa chọn của chính sinh viên và có sự<br /> tập, đặc biệt là năng lực tự quyết định về việc học can thiệp của giảng viên khi cần thiết. Các nhóm<br /> tập của sinh viên. Liên quan đến việc ứng dụng gồm 4 hoặc 5 sinh viên, trong đó có một nhóm<br /> phương pháp DHDA trong giảng dạy tiếng Pháp, trưởng. Về cơ bản, tiến trình thực hiện các dự án<br /> chúng tôi xin nêu ra đây hai dự án đã được thực tuân theo 5 bước như đã trình bày trong mục 2.3 và<br /> hiện thí điểm trước đây. Vào năm 2009, dự án tùy theo thực tế của từng dự án mà các giai đoạn có<br /> “Nâng cao kỹ năng giao tiếp và chuyên môn cho thể “xen kẽ và phối hợp với nhau vì mỗi dự án cụ<br /> sinh viên qua hoạt động tham quan các điểm du thể cần xây dựng cấu trúc riêng phù hợp với nhiệm<br /> lịch” đã được tiến hành thực nghiệm tại Khoa tiếng vụ dự án” (Nguyễn Văn Cường & Bernd Meier,<br /> Pháp - Đại học Ngoại Ngữ - Đại học Đà Nẵng qua 2010, tr. 37).<br /> hoạt động “Tham quan Bảo tàng Chăm” và đã<br /> được tích cực hưởng ứng. Năm 2015, dự án “Đà Đối với mỗi dự án, giảng viên xây dựng chủ đề<br /> Nẵng - điểm hẹn Pháp ngữ” do nhóm giảng viên dựa trên nội dung của môn học, đồng thời bám sát<br /> tiếng Pháp trường THPT Hoàng Hoa Thám tại Đà các tiêu chí “gần với cuộc sống thực tế”, “có tính<br /> Nẵng tổ chức đã thu hút học sinh bởi cách dạy học khả thi”, “phù hợp với tâm lý lứa tuổi” hoặc “mang<br /> gắn với thực tiễn sinh động. tính thời sự” nhằm tạo hứng thú cho sinh viên.<br /> Giảng viên có thể giới thiệu một số hướng đề tài<br /> Những kết quả lạc quan như vậy cho thấy, cần để sinh viên cụ thể hóa hoặc chính sinh viên có thể<br /> phải phát triển và vận dụng nhiều hơn DHDA trong đưa ra quyết định trong khuôn khổ chương trình.<br /> dạy và học ngoại ngữ nói chung và tiếng Pháp nói<br /> riêng ở Việt Nam. Để thực hiện sản phẩm của mình, các nhóm<br /> trưởng lên kế hoạch thực hiện thông qua thảo<br /> 3. MỘT SỐ DỰ ÁN ĐÃ THỰC NGHIỆM luận với các thành viên trong nhóm. Việc trao đổi<br /> THEO PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO DỰ ý kiến, đóng góp ý tưởng trong nhóm được thực<br /> ÁN TRONG GIẢNG DẠY TIẾNG PHÁP TẠI hiện bằng nhiều cách: gián tiếp qua Zalo, Viber,<br /> ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG Messenger hoặc trực tiếp trong giờ giải lao hay<br /> ngoài giờ học tùy thời gian của mỗi nhóm. Mọi<br /> 3.1. Các dự án đã thực nghiệm trao đổi cũng như việc phân công nhiệm vụ cho<br /> từng thành viên trong nhóm đều được tổng hợp<br /> Chúng tôi đã tiến hành thực nghiệm giảng dạy trong phiếu theo dõi dự án do nhóm trưởng phụ<br /> tiếng Pháp theo phương pháp DHDA trong một số trách. Trong quá trình thực hiện các sản phẩm của<br /> giờ tiếng Pháp tại trường Đại học Ngoại ngữ và các nhóm, giảng viên theo dõi tình hình cũng như<br /> trường Đại học Bách Khoa thuộc Đại học Đà Nẵng tiến độ làm việc của các nhóm thông qua nhóm<br /> trong năm 2018 và 2019. Trong khuôn khổ bài báo trưởng và đưa ra trợ giúp hoặc góp ý nếu cần thiết<br /> này, chúng tôi không có tham vọng đề cập tất cả như sửa dàn ý, cách diễn đạt…. Các trao đổi, góp<br /> những dự án dạy học tiếng Pháp đã thực hiện trong ý này cũng được thực hiện thông qua Zalo, email<br /> nghiên cứu. Chúng tôi sẽ trình bày ba hoạt động hay trong các giờ học trên lớp.<br /> dạy-học được thử nghiệm theo quy trình DHDA<br /> dựa theo nội dung môn học của các lớp tham gia Bước trình bày hoặc trình chiếu các sản phẩm<br /> vào nghiên cứu này. thường được thực hiện vào cuối các buổi học. Đặc<br /> biệt ở bước “Đánh giá dự án”, sinh viên được yêu<br /> Trong giờ học tiếng Pháp do chúng tôi phụ cầu viết ra ý kiến phản hồi, nói lên những gì họ<br /> trách, sinh viên các lớp được phân vào các nhóm nghĩ về dự án vừa thực hiện ở cuối phiếu đánh giá<br /> cố định từ đầu học kỳ để thực hiện các hoạt động hoặc đưa ra kiến nghị để cả giảng viên và sinh viên<br /> theo nhóm tại lớp nói chung và các bài tập dự án rút kinh nghiệm cho những lần thực hiện tiếp theo.<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> Số 21 (9/2019) 37<br /> v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY<br /> <br /> <br /> Đồng thời, giảng viên cũng thực hiện một số cuộc<br /> “thăm dò” thông qua trao đổi với một số sinh viên<br /> với mục đích điều chỉnh việc dạy cho phù hợp hơn.<br /> <br /> 3.1.1. Dự án “Recycler de vieux objets” (Tái<br /> sử dụng đồ cũ) <br /> <br /> Dự án này được triển khai với sinh viên năm<br /> thứ nhất của Khoa tiếng Pháp, trường Đại học<br /> Ngoại ngữ - Đại học Đà Nẵng ở học kỳ II, năm<br /> học 2017-2018. Chủ điểm của dự án được lấy từ<br /> chủ đề chính “Faire du neuf avec du vieux” của bài<br /> học 7 (unité 7) trong giáo trình tiếng Pháp Saison<br /> 2 đang được sử dụng cho đối tượng sinh viên này.<br /> Đây là một chủ đề mang tính thời sự cao, có ý<br /> nghĩa giáo dục về môi trường. Thời gian thực hiện<br /> dự án là 3 tuần.<br /> <br /> Các nhóm đã tự thảo luận ngoài giờ học để<br /> thống nhất về sản phẩm sẽ thực hiện của nhóm và<br /> phân công nhiệm vụ cho từng thành viên. Đối với<br /> dự án này, ba hình thức trình bày ý tưởng hoặc sản Hình 1 & 2. “Tái sử dụng đồ cũ”<br /> phẩm đã được sinh viên lựa chọn:<br /> 3.1.2. Dự án “Étudier à l’étranger” (Du học) <br /> - Thực hiện một cuộc thăm dò về tình hình tái<br /> sử dụng đồ cũ trong sinh viên; Dự án “Étudier à l’étranger” được triển khai<br /> cho sinh viên năm thứ 3, học phần Tiếng Pháp 5,<br /> Nhóm thực hiện dự án này đã thực hiện các của Chương trình Đào tạo Kỹ sư chất lượng cao<br /> cuộc phỏng vấn một số sinh viên trong trường và Việt – Pháp. Đây cũng là chủ đề của bài học 20,<br /> sau đó tổng hợp thông tin, trình bày kết quả với giáo trình Le Nouveau Taxi 2 của học phần này.<br /> công cụ Power Point.<br /> Sau khi nhận thông tin về bài tập - dự án của<br /> - Thực hiện một vở kịch nhỏ (có đầu tư hóa giảng viên phụ trách môn học, các nhóm đã hội ý<br /> trang và đạo cụ) về tái sử dụng đồ cũ; và thống nhất chọn tiểu chủ đề cho dự án của nhóm<br /> mình. Các chủ đề cụ thể đã được lựa chọn là:<br /> Tiểu phẩm này được “khán giả” cỗ vũ rất nhiệt<br /> tình vì sự hài hước của các “diễn viên”. - Étudiants vietnamiens à l’étranger et leurs<br /> loisirs (Du học sinh Việt Nam và hoạt động giải<br /> - Làm slide giới thiệu bằng tiếng Pháp cách trí) (Hình 3);<br /> làm một sản phẩm từ đồ cũ với công cụ trình chiếu<br /> - Étudier enAllemagne (Du học tại Đức) (Hình 4);<br /> Power Point: hướng dẫn làm kệ sách mi-ni từ<br /> can nhựa cũ “Créer un porte-livres à partir des - Étudiants vietnamiens à l’étranger et leurs<br /> bouteilles de détergent”, hướng dẫn làm “nhà” petits jobs (Du học sinh Việt Nam và việc làm thêm);<br /> cho mèo “Maisonnette pour chat”, cách làm lọ cắm<br /> hoa từ chai nước và đĩa CD đã sử dụng “ Vases à - Études à l’étranger et chocs culturels (Du học<br /> fleurs” (Hình 1 và 2). và sốc văn hóa ).<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> 38 Số 21 (9/2019)<br />  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 3. “Du học sinh Việt Nam và hoạt động Hình 4. “Du học tại Đức”<br /> giải trí”<br /> Sau 3 tuần thực hiện, các nhóm đã hoàn thành giúp sinh viên ôn luyện tiếng Pháp ngay trong 4<br /> sản phẩm của mình: bài thuyết trình bằng tiếng tuần học quân sự từ một tình huống thật, trong<br /> Pháp thông qua công cụ Power Point hoặc Prezi một môi trường mới với nhiều trải nghiệm mà sinh<br /> về đề tài đã chọn. Đó là các bài thuyết trình thú viên dễ có hứng thú để tạo ra những sản phẩm có<br /> vị, mang tính thực tế cao nhờ vào việc kết hợp ý nghĩa thực tế.<br /> các số liệu thực tham khảo trên các trang mạng tin<br /> cậy, các hình ảnh, các đoạn phỏng vấn người trong Với chủ đề này, các nhóm đã chọn ba hình thức<br /> cuộc (qua Zalo) với chính bạn bè đang du học ở ghi lại những trải nghiệm cuộc sống quân ngũ:<br /> nước ngoài. Đó là những dạng bài tập dự án mà<br /> thông qua đó sinh viên đã thể hiện tính sáng tạo, - Viết tập nhật ký bằng tay và kèm hình ảnh về<br /> chủ động cao qua các hoạt động nhóm để thiết kế các hoạt động trong 4 tuần học tập kiến thức quốc<br /> cũng như trình bày sản phẩm của nhóm mình. phòng và an ninh (Hình 5);<br /> <br /> 3.1.3. Dự án “Notre stage militaitre” (Kỳ học - Làm slide trình chiếu kèm hình ảnh và đặc<br /> quân sự) biệt là các đoạn video rất thú vị, rất sinh viên về<br /> khoảng thời gian làm “chiến sĩ” của mình (Hình 6);<br /> Dự án này đã được thực hiện với một lớp năm<br /> thứ nhất, Khoa tiếng Pháp, trường Đại học Ngoại - Làm phóng sự ngắn về “sinh hoạt trong<br /> ngữ - Đại học Đà Nẵng. Dự án này nhằm mục đích quân ngũ”.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> Số 21 (9/2019) 39<br /> v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY<br /> <br /> <br /> 3.2. Phản hồi của sinh viên về các dự án đã Tuy nhiên, bên cạnh những ý kiến tích cực,<br /> thực hiện chúng tôi cũng đã nhận được những phản hồi chưa<br /> được “thỏa mãn” về các dự án đã tổ chức. Đây là<br /> Sau khi thu thập các ý kiến phản hồi và đóng những ý kiến đóng góp rất hữu ích để cải thiện<br /> góp của sinh viên ở các phiếu đánh giá dự án, và những dự án tiếp theo:<br /> qua trao đổi trực tiếp với một số sinh viên sau mỗi<br /> dự án, nhìn chung chúng tôi nhận thấy đại đa số - Vấn đề về thời gian thực hiện các dự án: một<br /> có những nhận xét tích cực về các dự án đã tham số nhóm sinh viên phải “chật vật” với quỹ thời<br /> gia. Những ưu điểm nổi trội mà họ nhận thấy ở gian để thực hiện dự án của nhóm vì có những bài<br /> DHDA là: tập nhóm phải thực hiện ở môn học khác gần như<br /> - Cho phép củng cố kiến thức bài học, rèn luyện cùng thời điểm;<br /> kỹ năng đọc hiểu (thông qua việc tìm kiếm thông<br /> - Mất khá nhiều thời gian vì ý kiến mâu thuẫn<br /> tin trên Internet), cải thiện kỹ năng viết và diễn đạt<br /> khi tìm ý tưởng đề tài;<br /> nói trong những hoạt động thực tế khi cùng nhóm<br /> của mình thực hiện và giới thiệu sản phẩm dự án; - Khó khăn về tài chính: một số dự án đòi hỏi<br /> - Tạo sự hứng thú trong học tập vì sinh viên phải có một lượng kinh phí nhất định để mua sắm<br /> được trực tiếp tham gia chọn đề tài, cho phép nguyên liệu hoặc dụng cụ;<br /> người học tự chủ nhiều hơn trong công việc, từ<br /> xây dựng kế hoạch đến việc thực hiện dự án, tạo - Việc tự đánh giá chưa được khách quan hoặc<br /> ra các sản phẩm; khó có thể đánh giá một cách chính xác và khách<br /> quan tuyệt đối;<br /> - Chủ điểm của dự án “rất đời thường”, sát với<br /> nội dung của bài học, phù hợp với khả năng của - Có thành viên không thật sự tham gia tích cực<br /> cá nhân; vì theo học cùng lúc hai chương trình đào tạo đại<br /> học. Vì vậy, dự án diễn ra không đúng kế hoạch,<br /> - Các hoạt động dự án làm cho nội dung học nhóm trưởng phải phân công lại công việc cho<br /> tập có ý nghĩa thực tiễn, làm “quên đi cảm giác thành viên khác để đảm bảo tiến độ;<br /> đang làm một bài tập để nộp cho giảng viên”, kích<br /> thích sự tưởng tượng, óc sáng tạo khi thực hiện - Mạng Internet tại trường đôi khi không ổn<br /> “một sản phẩm thật cho chính mình”; định, gây bất tiện khi sử dụng trực tuyến công cụ<br /> Prezi để thuyết trình.<br /> - Có cơ hội thể hiện sự hiểu biết của mình thông<br /> qua báo cáo và trình bày sản phẩm bằng nhiều hình 4. KẾT LUẬN<br /> thức khác nhau;<br /> Mặc dù gặp một số hạn chế nhất định trong<br /> - Học hỏi được nhiều điều từ các thành viên quá trình thực hiện các dự án, các thực nghiệm đã<br /> trong nhóm và cả nhóm bạn (cách biên tập các<br /> mang lại nhiều lợi ích thiết thực và trải nghiệm bổ<br /> đoạn video đã quay: nối video, thêm nhạc và hiệu<br /> ích, thú vị cho cả người học và người dạy. Cụ thể<br /> ứng âm thanh, lồng tiếng, làm phụ đề …) trong<br /> là sinh viên đã có nhiều phản hồi tích cực (mục<br /> quá trình thực hiện dự án;<br /> 3.2) về các dự án đã tham gia. Ngay cả những điều<br /> - Rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm và tinh chưa được tốt mà sinh viên phản ánh trong phiếu<br /> thần hợp tác trong công việc, phát huy được “sở đánh giá cũng mang tính xây dựng cho giảng viên<br /> trường”, “tài lẻ’ của mỗi cá nhân: thành viên nào phụ trách dự án. Chúng tôi đã dần tích lũy được<br /> có khả năng thuyết trình tốt sẽ là báo cáo viên của kinh nghiệm trong tổ chức dạy-học theo phương<br /> nhóm, ai mạnh về công nghệ thông tin sẽ phụ trách pháp DHDA khi làm việc với các nhóm dự án này.<br /> chủ yếu phần kỹ thuật … Quả vậy, qua thực nghiệm các dự án, và dựa trên<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> 40 Số 21 (9/2019)<br />  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v<br /> <br /> <br /> <br /> cơ sở lý thuyết về DHDA đã tham khảo, chúng tôi Tài liệu tham khảo:<br /> nhận thấy cần phải thật chú trọng những điều sau<br /> khi tổ chức DHDA để đạt hiệu quả cao: Nguyễn Văn Cường & Bernd Meier. (2010). Một số vấn<br /> đề chung về đổi mới phương pháp dạy học ở trường<br /> - Lựa chọn các chủ đề dự án gắn với kiến thức<br /> của môn học; trung học phổ thông. Hà Nội: Bộ Giáo dục và Đào<br /> tạo, Dự án phát triển THPT.<br /> - Lựa chọn các dự án cần ít chi phí, gắn liền<br /> với thực tiễn của người học để bảo đảm tính khả Ngô Hữu Hoàng & Đỗ Thị Thúy Vân. (2016). Áp dụng<br /> thi của dự án; phương pháp “Học qua dự án” trong giảng dạy môn<br /> “Giao tiếp liên văn hóa” bằng tiếng Anh như ngôn<br /> - Cần phối hợp, bàn bạc với các giảng viên<br /> ngữ trung gian. Tạp chí Ngôn Ngữ và Đời sống, 1<br /> trong Khoa hoặc Khoa bạn để tránh cho sinh viên<br /> cùng một thời điểm phải làm nhiều bài tập lớn, bài (243), 40-45.<br /> tập nhóm, tránh áp lực thời gian cho sinh viên; Boaler J. (1997). Experiencing School Mathematics;<br /> - Giảng viên phải theo dõi sát sao hoạt động Teaching styles, sex, and settings. Buckingham,<br /> của các nhóm dự án để có thể hướng dẫn họ có UK: Open University Press.<br /> những điều chỉnh cần thiết và kịp thời trong tất cả<br /> giai đoạn của dự án nhưng tránh can thiệp quá sâu Bordallo I. & Ginestet J. P. (1993). Pour une pédagogie<br /> vào quá trình tìm kiếm ý tưởng và thực hiện dự án du projet. Paris: Hachette.<br /> để phát huy tối đa tính tự chủ của người học;<br /> Boutinet J. P. (1990). Anthropologie du projet. Paris:<br /> - Khâu đánh giá sau mỗi dự án cần được thực Presses Universitaires de France.<br /> hiện một cách nghiêm túc và kiên nhẫn từ phía sinh<br /> Diehl W., Grobe T., Lopez H. & Cabral C. (1999).<br /> viên và giảng viên, thông qua các mẫu phiếu đánh<br /> giá và các trao đổi trực tiếp với sinh viên tham gia Project-based learning: A strategy for teaching and<br /> dự án về những gì “được” và “chưa được” để sinh learning. Boston, MA: Center for Youth.<br /> viên có thể làm việc tốt hơn và giảng viên tổ chức<br /> Nguyễn Văn Lợi. (2017). Promoting learner autonomy:<br /> tốt hơn cho các dự án tiếp theo.<br /> Lesson from using project work as a supplement in<br /> Việc đưa DHDA vào chương trình giảng dạy English skills courses. Can Tho University Journal<br /> không phải là ý tưởng mới lạ. Với mong muốn<br /> of Science, 7, 118-125.<br /> học hỏi chuyên môn và nâng cao chất lượng giảng<br /> dạy, chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu thử nghiệm Huber M. (2005). Apprendre en projets: la pédagogie<br /> phương pháp dạy học tích cực này, nhằm xây dựng du projet-élèves (2e éd.). Lyon: Chronique Sociale.<br /> một nội dung và quy trình DHDA phù hợp cho<br /> sinh viên học tiếng Pháp tại Đại học Đà Nẵng. Perrenoud Ph. (2002). Apprendre à l’école àtravers des<br /> Qua những dự án đã thực nghiệm, chúng tôi khẳng projets: pourquoi?. Educateur, 14, 6-11.<br /> định tính ưu việt của phương pháp DHDA. Chúng<br /> tôi nhận thấy cần tận dụng DHDA trong dạy và Proulx J. (2004). L’apprentissage par projet. Sainte-<br /> học ngoại ngữ nói chung và tiếng Pháp nói riêng Foy: PUQ.<br /> ở bậc đại học, nhằm gây hứng thú cho sinh viên,<br /> Thomas J. W. (2000). A review of research on project-<br /> kết hợp học và hành, đồng thời phát triển những kỹ<br /> năng mềm cần thiết cho họ khi làm việc trong môi based learning. San Rafael, CA: Autodesk<br /> trường hiện đại./. Foundation.<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> Số 21 (9/2019) 41<br /> v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> APPLYING PROJECT-BASED LEARNING INTO TEACHING FRENCH <br /> AT THE UNIVERSITY OF DANANG <br /> LE THI TRAM ANH<br /> Abstract: Project-based learning is a student-centred instructional approach with highly both<br /> collaborative and practical characteristics. It enhances students’ activeness, creativity as well as their<br /> autonomy in study. This article introduces, in a systematic way, the project-based learning method<br /> together with its characteristics, benefits and steps for its implementation in teaching and learning<br /> a foreign language. The paper also presents some applications of project-based learning in French<br /> classes at the University of Danang.<br /> Keywords: steps, project-based  learning, benefits, French classes, learner<br /> Received: 27/6/2019; Revised: 12/8/2019; Accepted: 20/8/2019<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> 42 Số 21 (9/2019)<br />