Bài giảng về sức khỏe tâm thần tuổi vị thành niên: Một số vấn đề tâm lý thường gặp ở tuổi vị thành niên - BS. Nguyễn Minh Tiến

Bài giảng về sức khỏe tâm thần tuổi vị thành niên MỘT SỐ VẤN ĐỀ TÂM LÝ THƯỜNG GẶP Ở TUỔI VỊ THÀNH NIÊN BS NGUYỄN MINH TIẾN VỊ THÀNH NIÊN – HỌ LÀ AI? • Tuổi vị thành niên (adolescent) bắt đầu bởi hiện tượng “lớn lên” về mặt thể chất, đúng nghĩa thì được gọi là hiện tượng “dậy thì”. • Vị thành niên là những con người đang trong giai đoạn phát triển từ trạng thái lệ thuộc sang trạng thái trưởng thành và trở nên độc lập. • Các mốc thời gian qui định tuổi vị thành niên thay đổi khác nhau tùy theo hoàn cảnh lịch sử, xã hội và nền văn hóa. • Theo Tổ chức UNFPA (Quỹ Dân Số Liên Hiệp Quốc) VTN là những người nằm trong khoảng tuổi từ 10 đến 24. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM TÂM – SINH LÝ CỦA TUỔI VỊ THÀNH NIÊN • Có những thay đổi và thách thức về mặt sinh học được đặc trưng bởi sự tăng trưởng mạnh về thể chất và sự khởi hoạt các chức năng của hệ sinh dục. • Có những thay đổi về mặt tư duy và nhận thức, đặc trưng bởi khả năng tư duy trừu tượng, khả năng suy tư về bản thân, khả năng hiểu về người khác, suy nghĩ sáng tạo, khả năng phê phán, và những cách thức mới trong việc tiếp nhận những thông tin từ cuộc sống. • Có những thay đổi và xáo trộn về tình cảm và cảm xúc. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM TÂM – SINH LÝ CỦA TUỔI VỊ THÀNH NIÊN (tiếp) • Vị thành niên là giai đoạn định hình bản sắc cá nhân (identity), trong đó có cả bản sắc giới. • Bản sắc cá nhân (còn gọi là cái Ngã riêng) giúp người vị thành niên suy nghĩ về bản thân, về tương lai và tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống. • Vị thành niên là giai đoạn dễ mẫn cảm với các thay đổi, và vì thế có nhiều tiềm năng rơi vào các trạng thái khủng hoảng về tâm lý. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM TÂM – SINH LÝ CỦA TUỔI VỊ THÀNH NIÊN (tiếp) • Người vị thành niên phải đối diện với những thách thức được tạo ra từ những kỳ vọng của bản thân, gia đình và xã hội • Bản sắc cá nhân của người vị thành niên phải luôn đối diện với các thách thức từ hệ thống giá trị, tinh thần và đạo đức mà xã hội qui định. • Khi phải đương đầu với những khó khăn không giải quyết được mà không được hỗ trợ đầy đủ, người vị thành niên dễ phát sinh các phản ứng bồng bột, thiếu kềm chế và có thể phát triển những phương thức ứng phó có tính tiêu cực.