Bài 1: Các khái niệm cơ bản về tin học

Chia sẻ: Nguyen Khac Huan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:84

Thêm vào BST

Báo xấu

1.092
lượt xem 161
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong cuộc sống, hàng ngày chúng ta tiếp nhận, xử lý rất nhiều thông tin liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau. Thông tin chúng ta tiếp nhận d-ới nhiều hình thức khác nhau và thông qua các ph-ơng tiện chuyền tin khác nhau. Nh- chúng ta đọc báo, xem ti vi để cập nhật các thông tin thời sự hay xem sách để cập nhật kiến thức hoặc ngồi nói chuyện với bạn bè để biết về những ng-ời khác vv... Tất cả các cách tiếp cận những sự kiện ấy chúng ta gọi chung là tiếp nhận...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài 1: Các khái niệm cơ bản về tin học

Ch−¬ng 1 C¸c vÊn ®Ò c¨n b¶n vÒ C«ng NghÖ Th«ng Tin vμ truyÒn th«ng Bµi 1: C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n 1.1 Th«ng tin 1.1.1 Kh¸i niÖm Trong cuéc sèng, hμng ngμy chóng ta tiÕp nhËn, xö lý rÊt nhiÒu th«ng tin liªn quan ®Õn nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau. Th«ng tin chóng ta tiÕp nhËn d−íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau vμ th«ng qua c¸c ph−¬ng tiÖn chuyÒn tin kh¸c nhau. Nh− chóng ta ®äc b¸o, xem ti vi ®Ó cËp nhËt c¸c th«ng tin thêi sù hay xem s¸ch ®Ó cËp nhËt kiÕn thøc hoÆc ngåi nãi chuyÖn víi b¹n bÌ ®Ó biÕt vÒ nh÷ng ng−êi kh¸c vv... TÊt c¶ c¸c c¸ch tiÕp cËn nh÷ng sù kiÖn Êy chóng ta gäi chung lμ tiÕp nhËn th«ng tin vËy kh¸i niÖm th«ng tin lμ g×? Th«ng tin lµ tÊt c¶ nh÷ng sù kiÖn, h×nh ¶nh, con sè... ®−îc mét vËt mang tin chuyÒn ®Õn vËt nhËn tin th«ng qua vËt truyÒn tin. VËy nãi vÒ th«ng tin bao giê ta còng hiÓu trong kh¸i niÖm nμy lu«n lu«n tån t¹i ba thμnh phÇn ®ã lμ vËt mang tin, vËt chuyÒn tin vμ vËt nhËn tin: + VËt mang tin lμ n¬i th«ng tin xuÊt ph¸t ®i tõ ®ã ®Ó th«ng qua vËt chuyÒn tin chuyÒn ®Õn vËt nhËn tin §èi víi vËt mang tin ta cÇn ph©n biÖt th«ng tin cã thÓ kh«ng b¾t nguån tõ nã nh−ng trong qua tr×nh chuyÒn tin nã ®−îc coi lμ ®iÓm xuÊt ph¸t. VÝ dô: Cã ba sinh viªn trä häc víi nhau gåm A, B, C mét h«m A nÊu c¬m thÊy hÕt g¹o A muèn b¸o cho c¸c b¹n ®Ó ®i mua gÆp B, A b¸o nhμ ®· hÕt g¹o nh−ng B bËn kh«ng ®i mua ®−îc nªn gÆp C, B còng b¸o cho C lμ nhμ hÕt g¹o vμ ®Ò nghÞ C ®i mua. Nh− vËy trong tr−êng hîp th«ng tin ®−îc trao ®æi gi÷a B vμ C th× B ®−îc coi lμ vËt mang tin vμ lμ ®iÓm xuÊt ph¸t cña qu¸ tr×nh truyÒn tin mÆc dï B kh«ng ph¶i lμ ng−êi ®Çu tiªn ph¸t hiÖn ra th«ng tin “nhμ ®· hÕt g¹o”, th«ng qua vËt chuyÒn tin lμ tiÕng nãi B ®· truyÒn th«ng tin cho C, trong tr−êng hîp nμy C lμ vËt nhËn tin vμ lμ ®iÓm cuèi cña qu¸ tr×nh truyÒn tin. Nh− vËy cïng mét vËt cã thÓ võa lμ vËt nhËn tin còng cã thÓ lμ vËt mang tin nh− tr−êng hîp B xÐt trªn. Trong trong hîp nμy ta còng t×m hiÓu kh¸i niÖm d÷ liÖu vμ kh¸i niÖm th«ng tin ®Ó ph©n biÖt râ h¬n vËt mang tin vμ vËt nhËn tin. + VËt truyÒn tin lμ nh÷ng vËt mμ qua nã th«ng tin ®−îc truyÒn tõ vËt mang tin sang vËt nhËn tin. VÝ dô hμng ngμy ta xem ti vi ®Ó biÕt tin tøc thêi sù vËy vËt truyÒn tin trong tr−êng hîp nμy lμ h×nh ¶nh vμ tiÕng nãi. + VËt nhËn tin lμ vËt th«ng qua vËt truyÒn tin tiÕp nhËn th«ng tin tõ vËt mang tin VÝ dô: VÉn xÐt vÝ dô 3 sinh viªn trä häc ë trªn th× vËt nhËn tin trong tr−êng hîp trªn chÝnh lμ C 1.1.2 Vai trß cña th«ng tin Th«ng tin cã vai trß rÊt quan träng trong cuéc sèng http://www.ebook.edu.vn 1
+ Cung cÊp kiÕn thøc cho con ng−êi + Cung cÊp th«ng tin x· héi vμ ®êi sèng + Hç trî qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh ®èi víi ng−êi qu¶n lý 1.1.3 §¬n vÞ ®o th«ng tin §¬n vÞ ®o th«ng tin nhá nhÊt lμ Bit (Binary digit- ch÷ sè nhÞ ph©n) 8 bit = 1 byte (KÝ hiÖu : B ) 1024 B = 1 Kilo byte (KÝ hiÖu : KB ) 1024 KB = 1 Mega Byte (KÝ hiÖu : MB ) 1024 MB = 1 Giga Byte (KÝ hiÖu : GB ) 1024 GB = 1 Tega Byte (KÝ hiÖu : TB ) 1TB = 210GB = 220MB = 230KB = 240B 1.2 Kh¸i niÖm hÖ thèng th«ng tin HÖ thèng th«ng tin lμ mét tËp hîp nh÷ng con ng−êi, c¸c thiÕt bÞ phÇn cøng, phÇn mÒm, d÷ liÖu... thùc hiÖn ho¹t ®éng thu thËp, l−u tr÷, xö lý vμ ph©n phèi th«ng tin trong mét tËp c¸c rμng buéc gäi lμ m«i tr−êng. Nã ®−îc thÓ hiÖn bëi nh÷ng con ng−êi, c¸c thñ tôc, d÷ liÖu vμ thiÕt bÞ tin häc hoÆc kh«ng tin häc. §Çu vμo hÖ thèng th«ng tin ®−îc lÊy tõ c¸c nguån vμ ®−îc xö lý bëi hÖ thèng sö dông cña nã víi c¸c d÷ liÖu ®· ®−îc l−u tr÷ tõ tr−íc. KÕt qu¶ xö lý ®−îc chuyÓn ®Õn c¸c ®Ých hoÆc kho l−u tr÷. 1.3. Tin häc 1.3.1 Kh¸i niÖm Tin häc lμ m«n khoa häc nghiªn cøu vÒ cÊu tróc, tÝnh chÊt chung cña th«ng tin vμ nh÷ng vÊn ®Ò vÒ thu thËp, t×m kiÕm, xö lý, l−u tr÷, truyÒn, phæ biÕn vμ sö dông th«ng tin trong c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng cña con ng−êi dùa trªn c«ng cô lμ c¸c m¸y tÝnh ®iÖn tö (MT§T). Xö lý th«ng tin: Lμ nh÷ng t¸c ®éng vμo d÷ liÖu cã s½n, ®−a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®Ó ®¹t ®−îc môc ®Ých mμ con ng−êi mong muèn. Th«ng tin Qu¸ tr×nh xö lý KÕt qu¶ M¸y tÝnh ®iÖn tö: (Computer): lμ mét hÖ thèng thiÕt bÞ xö lý th«ng tin mét c¸ch tù ®éng theo mét ch−¬ng tr×nh ®Þnh tr−íc. M¸y tÝnh ®iÖn tö lμ thiÕt bÞ thùc hiÖn ba chøc n¨ng: NhËn Th«ng tin vµo (Input ). Xö lý th«ng tin (Process). §−a th«ng tin ra (Output). http://www.ebook.edu.vn 2
Xö lý th«ng tin b»ng m¸y tÝnh ®iÖn tö : Lμ qu¸ tr×nh xö lý th«ng tin bao gåm: ®−a th«ng tin vμo, biÕn ®æi th«ng tin, ghi nhí th«ng tin vμ ®−a th«ng tin ra theo ch−¬ng tr×nh ®Þnh tr−íc. Qu¸ tr×nh xö lý th«ng tin b»ng MT§T ®−îc m« t¶ theo s¬ ®å sau: Ch−¬ng tr×nh M¸y tÝnh KÕt qu¶ D÷ liÖu C©u lÖnh: Lμ mét h−íng dÉn ®Çy ®ñ ®Ó cho m¸y tÝnh cã thÓ thùc hiÖn trän vÑn mét c«ng viÖc nμo ®ã. TËp hîp nhiÒu c©u lÖnh ®Ó thùc hiÖn mét nhiÖm vô t¹o thμnh ch−¬ng tr×nh. 1.3.2 LÞch sö ph¸t triÓn Tin häc Khoa häc vÒ xö lý th«ng tin ®· b¾t nguån tõ c¸ch ®©y 2000 n¨m víi chiÕc bμn tÝnh cña Trung Quèc. M·i ®Õn thÕ kû 19, nhμ to¸n häc PASCAL míi ph¸t minh ra 1 chiÕc m¸y tÝnh c¬ khÝ ®Çu tiªn. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña Tin häc g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c thμnh tùu khoa häc kh¸c, ®Æc biÖt lμ §iÖn tö vμ To¸n häc. CÊu tróc m¸y tÝnh cã thÓ chia lμm c¸c thÕ hÖ ph¸t triÓn nh− sau: ThÕ hÖ thø nhÊt (1945 ®Õn 1955) m¸y tÝnh dïng ®Ìn ®iÖn tö. • Tèc ®é tõ 100 - 400 phÐp tÝnh/s. • KÝch th−íc lín • C«ng suÊt tiªu thô lªn tíi hμng tr¨m kw. • §é tin cËy kh«ng cao. ThÕ hÖ thø hai (1955 ®Õn n¨m 1965) Lμ thÕ hÖ m¸y tÝnh dïng Transitor. • Tèc ®é vμi ngμn tíi vμi chôc ngμn phÐp tÝnh/s. • ThÓ tÝch cña m¸y tÝnh ®· gi¶m ®i 7 lÇn so víi thÕ hÖ m¸y tÝnh 1. ThÕ hÖ thø ba (1965 ®Õn n¨m 1980) m¸y tÝnh dïng m¹ch tÝch hîp (IC). • Tèc ®é 104 - 106 phÐp tÝnh/s. • C«ng suÊt vμi kw. ThÕ hÖ thø t− (tõ 1980) m¸y tÝnh dïng m¹ch tÝch hîp møc cao (VLSI). C¸c lo¹i m¸y tÝnh ®iÖn tö : • Siªu m¸y tÝnh (Super computer): lμ nh÷ng m¸y tÝnh ®−îc thiÕt kÕ ®Æc biÖt ®Ó ®¹t tèc ®é cao. • M¸y tÝnh lín (Mainframe): dïng t¹i c¸c trung t©m tÝnh to¸n víi tèc ®é tÝnh to¸n lín. • M¸y tÝnh mini (Mini computer): tèc ®é tÝnh to¸n bÐ h¬n, th−êng dïng trong tù ®éng ho¸ s¶n xuÊt. http://www.ebook.edu.vn 3
• M¸y tÝnh c¸ nh©n PC (Personal Computer): lμ m¸y tÝnh ®Ó bμn, th−êng dïng cho mét ng−êi. 1.3.3. C¸c øng dông cña Tin häc Tin häc ®−îc øng dông réng r·i trong c«ng t¸c qu¶n lý v¨n phßng, qu¶n lý kinh tÕ, c«ng nghiÖp, qu©n sù, y häc , vui ch¬i gi¶i trÝ, gi¸o dôc ®μo t¹o...Cô thÓ nh− sau: Tù ®éng ho¸ vµ ®iÒu khiÓn Víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh, con ng−êi cã ®−îc nh÷ng quy tr×nh c«ng nghÖ tù ®éng ho¸ linh ho¹t, chuÈn x¸c, chi phÝ thÊp, hiÖu qu¶ vμ ®a d¹ng. Mét vÝ dô ®iÓn h×nh: con ng−êi kh«ng thÓ phãng ®−îc c¸c vÖ tinh nh©n t¹o hay bay lªn vò trô nÕu kh«ng cã sù trî gióp cña c¸c hÖ thèng m¸y tÝnh. TruyÒn th«ng Tin häc ®· gãp phÇn kh«ng nhá ®Ó ®æi míi c¸c dÞch vô kü thuËt truyÒn th«ng. Ngμy nay, mét xu h−íng tÊt yÕu ®ang diÔn ra lμ sù liªn kÕt gi÷a m¹ng truyÒn th«ng vμ c¸c m¹ng m¸y tÝnh. C¸c gi¶i ph¸p tin häc cïng víi nh÷ng c«ng nghÖ truyÒn th«ng hiÖn ®¹i ®· t¹o ra ®−îc m¹ng m¸y tÝnh toμn cÇu Internet, nhê ®ã ph¸t triÓn nhiÒu dÞch vô tiÖn lîi, ®a d¹ng nh− th−¬ng m¹i ®iÖn tö (E- Commerce), ®μo t¹o ®iÖn tö (E-learning), chÝnh phñ ®iÖn tö (E- government) vμ ®μo t¹o kh¶ n¨ng dÔ dμng truy cËp kho tμi nguyªn tri thøc cña nh©n lo¹i. So¹n th¶o, in Ên ,l−u tr÷, v¨n phßng Víi sù trî gióp cña c¸c ch−¬ng tr×nh so¹n th¶o vμ xö lý v¨n b¶n, xö lý ¶nh, c¸c ph−¬ng tiÖn in g¾n víi m¸y tÝnh, tin häc ®· t¹o cho viÖc biªn so¹n c¸c v¨n b¶n hμnh chÝnh, lËp kÕ ho¹ch c«ng t¸c, lu©n chuyÓn v¨n th−, c«ng nghiÖp in Ên - mét bé mÆt hoμn toμn míi. C¸c kh¸i niÖm míi nh− v¨n phßng ®iÖn tö, xuÊt b¶n ®iÖn tö - ngμy cμng trë nªn quen thuéc. TrÝ tuÖ nh©n t¹o §©y lμ mét lÜnh vùc ®Çy triÓn väng cña tin häc. Môc tiªu cña h−íng nghiªn cøu nμy lμ thiÕt kÕ c¸c m¸y cã thÓ ®¶m ®−¬ng mét sè ho¹t ®éng thuéc lÜnh vùc trÝ tuÖ cña con ng−êi hoÆc nh÷ng ho¹t ®éng ®Æc thï cña con ng−êi (nh− hiÓu ng«n ng÷ tù nhiªn d−íi d¹ng v¨n b¶n viÕt tay, nghe vμ hiÓu tiÕng nãi) c¸c thμnh tùu ®¹t ®−îc dï cßn rÊt khiªm tèn nh−ng còng ®· g©y nh÷ng Ên t−îng rÊt m¹nh. M¸y tÝnh cã thÓ gióp con ng−êi tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè, t×nh huèng liªn quan ®Õn mét c«ng viÖc nμo ®ã, cÇn quyÕt ®Þnh nªn tiÕn hμnh nh− thÕ nμo, b»ng c¸ch xem xÐt c¸c kh¶ n¨ng vμ ®−a ra mét sè ph−¬ng ¸n cã thÓ lùa chän t−¬ng ®èi tèt víi nh÷ng lý gi¶i kÌm theo. Mét sè m¸y phiªn dÞch, m¸y chÈn ®o¸n bÖnh, hÖ nhËn d¹ng ch÷ viÕt, tiÕng nãi, h×nh ¶nh - Dï míi dïng thö nghiÖm ®· thu ®−îc nhiÒu kÕt qu¶ høa hÑn. http://www.ebook.edu.vn 4
Tuy nhiªn cÇn l−u ý r»ng, m¸y tÝnh kh«ng thÓ quyÕt ®Þnh thay cho con ng−êi. M¸y chØ ®−a ra nh÷ng ph−¬ng ¸n cã thÓ cã vμ con ng−êi sÏ quyÕt ®Þnh sù lùa chän ph−¬ng ¸n thÝch hîp. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhiÒu r« bèt (ng−êi m¸y) ®−îc chÕ t¹o nh»m hç trî con ng−êi trong nhiÒu lÜnh vùc s¶n xuÊt vμ nghiªn cøu khoa häc. Gi¸o dôc ViÖc häc tËp sÏ cã hiÖu qu¶ h¬n nÕu nã ®−îc g¾n liÒn víi thùc tiÔn sinh ®éng. Tuy nhiªn, ®iÒu ®ã kh«ng ph¶i lóc nμo còng thùc hiÖn ®−îc. B»ng c¸ch ¸p dông c¸c thμnh tùu cña tin häc, ta cã thÓ thiÕt kÕ ®−îc nhiÒu thiÕt bÞ hç trî cho ng−êi häc, nh÷ng phÇn mÒm d¹y häc ®· ®−îc thiÕt kÕ lμm cho ng−êi häc cã thÓ tù häc hoÆc cho phÐp gi¸o viªn cã thÓ sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p d¹y thÝch hîp víi tõng ®èi t−îng häc. ViÖc häc cßn cã thÓ thùc hiÖn th«ng qua Internet. C¸c h×nh thøc ®μo t¹o tõ xa qua m¹ng m¸y tÝnh ngμy cμng ®−îc phæ biÕn trªn quy m« toμn cÇu. Gi¶i trÝ Ng−êi dïng cã thÓ sö dông phÇn mÒm m¸y tÝnh ®Ó ch¬i trß ch¬i, xem phim ¶nh, nghe nh¹c, häc nh¹c, häc vÏ c¸c phÇn mÒm nμy, cïng víi c¸c phÇn mÒm xö lý h×nh ¶nh, ©m thanh t¹o ra cho con ng−êi nhiÒu ph−¬ng tiÖn gi¶i trÝ míi, phong phó. Bµi 2: BiÓu diÔn th«ng tin trong m¸y tÝnh 2.1 HÖ ®Õm thËp ph©n HÖ ®Õm c¬ sè 10 hay cßn gäi lμ hÖ thËp ph©n rÊt quen thuéc. HÖ ®Õm 10 dïng 10 ký tù ®Ó biÓu diÔn c¸c sè: 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9. VËy th× , t¹i sao chóng ta l¹i cßn ph¶i dïng hÖ ®Õm kh¸c trong m¸y tÝnh? C¸c m¸y tÝnh ®Çu tiªn ®Òu lμ lo¹i c¬ khÝ vμ ho¹t ®éng trªn cë së hÖ thËp ph©n. VÝ dô bμn tÝnh, m¸y vi ph©n cña Babbage vμ nhiÒu m¸y tÝnh c¬ häc kh¸c ®Òu ®−îc thiÕt kÕ theo hÖ ®Õm 10. Nh÷ng m¸y tÝnh ®iÖn tö ®Çu tiªn ®−îc x©y dùng theo c¸c ®¶o m¹ch. C¸c ®¶o m¹ch, tù b¶n th©n nã ®· lμ biÓu t−îng 2 tr¹ng th¸i: ®ãng hoÆc ng¾t m¹ch. ChÝnh ®iÒu nμy ®· dÉn ®Õn viÖc sö dông hÖ nhÞ ph©n trong c¸c s¬ ®å ®¶o m¹ch nh− ®· tr×nh bμy. 2.2 HÖ ®Õm nhÞ ph©n HÖ nhÞ ph©n hay hÖ c¬ sè 2 chØ cã 2 con sè lμ 0 vμ 1. HÖ ®Õm nμy rÊt dÔ dμng thùc hiÖn b»ng kü thuËt ®iÖn. C¸c tr¹ng th¸i ®ãng, ng¾t cã thÓ dïng ®Ó biÓu hiÖn cho c¸c sè nhÞ ph©n 1 hoÆc 0. Mét bãng ®Ìn cã thÓ s¸ng hoÆc tèi..... HÖ nhÞ ph©n hay hÖ ®Õm c¬ sè 2 chØ cã 2 con sè lμ 0 vμ 1. §ã lμ hÖ ®Õm dùa vμo vÞ trÝ. Gi¸ trÞ cña mét sè bÊt k× nμo ®ã tuú thuéc vμo vÞ trÝ cña nã. C¸c vÞ trÝ cã träng sè b»ng bËc luü thõa c¬ sè 2. 2.3 HÖ ®Õm b¸t ph©n HÖ b¸t ph©n lμ hÖ ®Õm sö dông 8 con sè tõ 0 ®Õn 7 ®Ó biÓu ®iÔn th«ng tin 2.4 HÖ ®Õm thËp lôc ph©n http://www.ebook.edu.vn 5
C¸c m¸y tÝnh hiÖn ®¹i kh¸c th−êng dïng hÖ ®Õm kh¸c lμ hÖ ThËp lôc ph©n. HÖ nμy lμ hÖ ®Õm dùa vμo vÞ trÝ víi c¬ sè 16. HÖ nμy dïng c¸c con sè tõ 0 ®Õn 9 vμ c¸c kÝ tù tõ A ®Õn F . PhÐp biÕn ®æi gi÷a hÖ thËp ph©n vμ hÖ thËp lôc ph©n t−¬ng tù nh− phÐp biÕn ®æi gi÷a hÖ thËp ph©n vμ hÖ nhÞ ph©n, nh−ng kh¸c ë ®©y lμ chia cho 16 thay v× chia cho 2 vμ trong sè vÞ trÝ lμ tõ 160 ®Õn 16n . Ta cã b¶ng biÕn ®æi gi÷a c¸c hÖ nh− sau: HÖ thËp ph©n HÖ nhÞ ph©n HÖ thËp lôc ph©n 0 0000 0 1 0001 1 2 0010 2 3 0011 3 4 0100 4 5 0101 5 6 0110 6 7 0111 7 8 1000 8 9 1001 9 10 1010 A 11 1011 B 12 1100 C 13 1101 D 14 1110 E 15 1111 F 2.5 PhÐp biÕn ®æi gi÷a c¸c hÖ Víi c¸c hÖ ®Õm, ng−êi ta dïng dÊu ngoÆc ®¬n vμ chØ sè ®Ó ký hiÖu c¬ sè cña hÖ ®Õm. VÝ dô : (100011)2 - HÖ ®Õm nhÞ ph©n (23145)10 - HÖ ®Õm thËp ph©n 2.5.1 PhÐp ®æi tõ hÖ thËp ph©n sang hÖ nhÞ ph©n Muèn ®æi mét sè tõ hÖ thËp ph©n sang hÖ nhÞ ph©n, ta chia ra hai tr−êng hîp: phÇn nguyªn vμ phÇn thËp ph©n ( bªn ph¶i dÊu phÈy ). §æi phÇn nguyªn ChuyÓn ®æi phÇn nguyªn: ®em chia liªn tôc phÇn nguyªn (N)10 cho 2 ta sÏ ®−îc lÇn l−ît c¸c sè d− d0, d1, ..., dn. ViÕt ng−îc thø tù c¸c sè d− nμy l¹i ta sÏ cã ®−îc sè nhÞ ph©n (N)2. VÝ dô 1: ChuyÓn sè (23)10 sang sè nhÞ ph©n. §æi phÇn thËp ph©n http://www.ebook.edu.vn 6
23 2 1 11 2 (23)10=(10111) 1 5 2 1 2 2 0 1 2 1 0 §Ó chuyÓn ®æi phÇn thËp ph©n ë hÖ thËp ph©n sang hÖ nhÞ ph©n: ta nh©n liªn tôc phÇn thËp ph©n víi 2, mçi lÇn nh©n ta sÏ nhËn ®−îc phÇn nguyªn lμ c¸c hÖ sè ni. VÝ dô 2: §æi (0,6875)10 ra hÖ nhÞ ph©n. Thùc hiÖn phÐp nh©n KÕt qu¶ PhÇn nguyªn HÖ sè 0,67875 x 2 1,375 1 n1 = 1 0,375 x 2 0,75 0 n2 = 0 0,75 x 2 1,5 1 n3 = 1 0,5 x 2 1,0 1 n4 = 1 (0,67875)10 = (0,1011)2 VÝ dô 3: §æi (12,125)10 sang hÖ nhÞ ph©n PhÇn nguyªn: PhÇn thËp ph©n: 12 2 PhÐp tÝnh KÕt qu¶ PhÇn nguyªn HÖ sè 6 0 2 0,125 x 2 0,25 0 n1 =0 3 2 0,25 x 2 0,5 0 n2 = 0 0 1 1 2 0,5 x 2 1,0 1 n3 = 1 1 0 (12,125)10 = (1100,001)2 2.5.2 PhÐp ®æi tõ hÖ nhÞ ph©n sang hÖ thËp ph©n C¸c sè cã thÓ biÕn ®æi tõ nhÞ ph©n thμnh thËp ph©n b»ng c¸ch tÝnh tæng cña c¸c côm gåm tõng con sè nh©n víi träng sè vÞ trÝ cña nã ( 20 ®Õn 2n). VÝ dô : BiÕn ®æi sè nhÞ ph©n (11001)2 sang hÖ thËp ph©n http://www.ebook.edu.vn 7
Sè nhÞ ph©n 1 1 0 0 1 Träng sè vÞ trÝ 24 23 22 21 20 Gi¸ trÞ vÞ trÝ 16 8 4 2 1 = 1 x 2 4 + 1 x 2 3 + 0 x 2 2 + 0 x 2 1 + 1 x 20 = 16 + 8 + 0 + 0 + 1 =( 25 )10 2.5.3 PhÐp ®æi tõ hÖ thËp ph©n sang hÖ thËp lôc ph©n Muèn ®æi mét sè tõ hÖ thËp ph©n sang hÖ thËp lôc ph©n, ta chia ra hai tr−êng hîp: phÇn nguyªn vμ phÇn thËp ph©n ( bªn ph¶i dÊu phÈy ). §æi phÇn nguyªn ChuyÓn ®æi phÇn nguyªn: ®em chia liªn tôc phÇn nguyªn (N)10 cho 16 ta sÏ ®−îc lÇn l−ît c¸c sè d− d0, d1, ..., dn. ViÕt ng−îc thø tù c¸c sè d− nμy l¹i ta sÏ cã ®−îc sè thËp lôc ph©n (N)16 VÝ dô 1: ChuyÓn sè (31)10 sang hÖ thËp lôc ph©n. 31 16 15 1 16 (31)10=(1F)16 1 0 §æi phÇn thËp ph©n §Ó chuyÓn ®æi phÇn thËp ph©n ë hÖ thËp ph©n sang hÖ thËp lôc ph©n: ta nh©n liªn tôc phÇn thËp ph©n víi 16, mçi lÇn nh©n ta sÏ nhËn ®−îc phÇn nguyªn lμ c¸c hÖ sè ni. VÝ dô 2: §æi (0,75)10 ra hÖ thËp lôc ph©n. Thùc hiÖn phÐp nh©n KÕt qu¶ PhÇn nguyªn HÖ sè 0,75 x 16 12,00 12 n1 = 12 (0,75)10 = (0,C)16 VÝ dô 3: §æi (506,75)10 sang hÖ thËp lôc ph©n PhÇn nguyªn: PhÇn thËp ph©n: 506 16 PhÐp tÝnh KÕt qu¶ PhÇn nguyªn HÖ sè 10 31 16 0,75 x 16 12,00 12 n1 =12 (506,75)10 = (1FA)16 15 1 16 1 0 http://www.ebook.edu.vn 8
2.5.4 PhÐp ®æi tõ hÖ thËp lôc ph©n sang hÖ thËp ph©n C¸c sè cã thÓ biÕn ®æi tõ thËp lôc ph©n thμnh thËp ph©n b»ng c¸ch tÝnh tæng cña c¸c côm gåm tõng con sè nh©n víi träng sè vÞ trÝ cña nã ( 160 ®Õn 16n). VÝ dô : BiÕn ®æi sè thËp lôc ph©n (1FA)16 sang hÖ thËp ph©n Sè thËp lôc ph©n 1 F A Träng sè vÞ trÝ 162 161 160 Gi¸ trÞ vÞ trÝ 256 16 1 = 1 x 162 + 15 x 161 + 10 x 160 = 256 + 240 + 16 + 10 =( 506 )10 2.5.5 PhÐp ®æi tõ hÖ nhÞ ph©n sang hÖ thËp lôc ph©n C¸c sè cã thÓ biÕn ®æi tõ nhÞ ph©n thμnh thËp lôc ph©n b»ng c¸ch nhãm 4 bÝt tõ tr¸i sang ph¶i. VÝ dô : BiÕn ®æi sè nhÞ ph©n (1001, 1110 110 )2 sang hÖ thËp lôc ph©n Nh− vËy: (1100,1001111)2 = (9,EC)16 2.5.6 PhÐp ®æi tõ hÖ thËp lôc ph©n sang hÖ nhÞ ph©n T−¬ng tù, c¸c sè cã thÓ biÕn ®æi tõ thËp lôc ph©n thμnh nhÞ ph©n b»ng c¸ch dùa vμo b¶ng biÕn ®æi ta cã: VÝ dô: (5DA)16 = (0101 1101 1010)2 2.6 C¸ch m∙ ho¸ th«ng tin §Ó m· ho¸ tiÕng ViÖt chóng ta dïng 29 ch÷ c¸i in th−êng, 29 ch÷ c¸i in hoa, 5 dÊu ch÷ vμ c¸c ký tù , . ? !: .Víi ngÇn Êy ký tù chóng ta cã thÓ truyÒn ®¹t cho nhau mäi th«ng tin cÇn thiÕt. §èi víi mçi n−íc cã thÓ cã sè ch÷ c¸i kh¸c nhau VËy ph¶i dïng Ýt nhÊt bao nhiªu ký tù ? C©u tr¶ lêi lμ 2, trong kü thuËt m¸y tÝnh, ng−êi ta dïng hai ký tù 0 vμ 1 ®Ó l−u tr÷ vμ xö lý th«ng tin. Ký tù 1 t−¬ng øng víi mét bãng ®Ìn s¸ng hoÆc mét phÇn tö kim lo¹i bÞ nhiÔm tõ tÝnh, ký tù 0 t−¬ng øng víi ®Ìn t¾t hoÆc mét phÇn tö kim lo¹i bÞ kh«ng cã tõ tÝnh. §Ó trao ®æi th«ng tin trªn m¸y tÝnh, ng−êi ta dïng bé m· chuÈn ASCII (American Standard Code Information Interchange ). Mçi ký tù ®−îc m· ho¸ b»ng 1 byte vμ do (11111111)2 = (FF)16 = (255)10 nªn b¶ng m· ký tù cã thÓ m· ho¸ tèi ®a ®Õn 256 ký tù. Tuy vËy sè ký tù c¬ b¶n lμ 128 sè ®Çu ( ®¸nh sè tõ 0 ÷ 127 ) vμ ®−îc chuÈn ho¸. Cßn 128 ký tù sau ®−îc gäi lμ phÇn më réng dïng ®Ó m· ho¸ c¸c ký tù riªng cña mét sè ng«n ng÷ ( c¸c ch÷ cã dÊu cña tiÕng ViÖt ), c¸c ký tù to¸n häc, c¸c ký tù ®å ho¹. http://www.ebook.edu.vn 9
Bµi TËp vËn dông Bµi 1: H·y ®æi c¸c hÖ ®Õm sau: a.Tõ hÖ 2 sang hÖ 10 vμ ng−îc l¹i + (01101001)2 =(?)10 + (727)10 = (?)2 + (1100111001)2 = (?)10 + (876)10 = (?)2 + (110101011)2 = (?)10 + (906)10 = (?)2 b.Tõ hÖ 2 sang hÖ 16 vμ ng−îc l¹i +(1011101110101)2 =(?)16 + (B80C)16 =(?)2 +(100110011110)2 = (?)16 + (40B7)16 = (?)2 + (1110010011101)2 = (?)16 + (3A0E)16 = (?)2 Bµi 3: HÖ thèng phÇn cøng 3.1 Kh¸i niÖm phÇn cøng PhÇn cøng m¸y tÝnh lμ hÖ thèng c¸c linh kiÖn, thiÕt bÞ ®−îc l¾p r¸p, ®Êu nèi nh»m thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô nhËp d÷ liÖu, sö lý d÷ liÖu vμ l−u tr÷ th«ng tin vμ kiÓm so¸t, ®iÒu khiÓn c¸c ho¹t ®éng trong ®ã. 3.2 C¸c thiÕt bÞ chuÈn C¸c thiÕt bÞ chuÈn cña m¸y tÝnh lμ thiÕt bÞ c¬ b¶n kh«ng thÓ thiÕu ®Ó cÊu thμnh lªn mét m¸y tÝnh bao gåm: B¶ng bo m¹ch chÝnh (main broad), bé vi sö lý (CPU), bé nhí trong (RAM), bé nhí ngoμi (HDD), bμn phÝm (Keyboard) vμ mμn h×nh (Monitor) 3.3 C¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi Lμ c¸c thiÕt bÞ ®−îc trang bÞ thªm cho m¸y tÝnh nh»m thùc hiÖn c¸c t¸c vô mang tÝnh chÊt øng dông gióp cho c«ng viÖc cña ng−êi dïng ®−îc thùc hiÖn tèt h¬n. NÕu thiÕu c¸c thiÕt bÞ nμy m¸y tÝnh vÉn ho¹t ®éng ®−îc b×nh th−êng. 3.4 Ph©n lo¹i thiÕt bÞ m¸y tÝnh 3.4.1 ThiÕt bÞ ®Çu vµo 1. Bμn phÝm 10. ThiÕt bÞ nhËn d¹ng ch÷ viÕt 2. Chuét 11. ThiÕt bÞ nhËn d¹ng tiÕng nãi 3. Mμn h×nh c¶m øng 12. CÇn ®iÒu khiÓn 4. §Çu ®äc ®Üa quang häc 13. M¸y ®äc Cassette 5. M¸y quÐt h×nh 14. §Çu ®äc ®Üa tõ 6. ThiÕt bÞ ®äc bót vÏ 15. B¶ng sè ho¸ 7. Bót ®iÖn tö 16. §Çu ®äc b¨ng tõ 8. ThiÕt bÞ ®äc m· v¹ch 17. M¸y ®äc b×a ®ôc lç 9. ThiÕt bÞ ®äc ch÷ tõ tÝnh 18. §Çu ®äc ®Üa quang häc http://www.ebook.edu.vn 10
3.4.1 ThiÕt bÞ ®Çu ra 1. Trèng tõ 9. M¸y in laser 2. B¨ng cassette 10. M¸y in dßng 3. Micro fim 11. M¸y m· ho¸ ch÷ tõ tÝnh 4. In qu¶ cÇu ch÷ 12. M¸y vÏ 5. §Üa tõ 13. Tæng hîp tiÕng nãi 6. M¸y in kim 14. B¨ng tõ 7. §Üa quang xo¸ ®−îc 15. Mμn h×nh 8. M¸y in phun mùc 16. §Üa quang Bµi 4: ThiÕt bÞ l−u tr÷ 4.1 Kh¸i niÖm thiÕt bÞ l−u tr÷ Lμ n¬i l−u tr÷ d÷ liÖu vμ c¸c ch−¬ng tr×nh sö lý B»ng c«ng nghÖ ngμy nay ®a sè th«ng tin ®−îc l−u tr÷ d−íi d¹ng c¸c th«ng tin nhÞ ph©n hay con gäi lμ thiÕt bÞ l−u tr÷ sè. 4.2 Ph©n lo¹i thiÕt bÞ l−u tr÷ ThiÕt bÞ nhí ®−îc chia lμm hai lo¹i: ThiÕt bÞ nhí trong vμ thiÕt bÞ nhí ngoμi 4.2.1 ThiÕt bÞ nhí trong Lμ nh÷ng thiÕt bÞ nhí ®−îc l¾p ®Æt trong m¸y tÝnh cã nhiÖm vô l−u tr÷ th«ng tin trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m¸y tÝnh. Nh÷ng thiÕt bÞ nμy khi l−u tr÷ d÷ liÖu cÇn cung cÊp mét nguån ®iÖn, nªn khi ng¾t nguån ®iÖn khái c¸c thiÕt bÞ nhí nμy c¸c th«ng tin l−u tr÷ trong ®ã bÞ mÊt hÕt. + Bé nhí ROM + Bé nhí RAM 4.2.2 ThiÕt bÞ nhí ngoµi Lμ nh÷ng thiÕt bÞ nhí cã nhiÖm vô l−u tr÷ th«ng tin cã thÓ mang xa khái m¸y tÝnh mμ kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn ho¹t ®éng cña m¸y tÝnh, c¸c thiÕt bÞ nμy kh«ng cÇn cung cÊp ®iÖn trong qu¸ tr×nh l−u tr÷ + ThiÕt bÞ nhí tõ + ThiÕt bÞ nhí quang häc + ThiÕt bÞ nhí sè 4.2.3 §Æc tr−ng cña c¸c lo¹i bé nhí ThiÕt bÞ nhí trong ThiÕt bÞ nhí ngoµi Kh«ng cã bé nhí trong m¸y tÝnh M¸y tÝnh vÇn ho¹t ®éng b×nh th−êng kh«ng ho¹t ®éng ®−îc trong tr−êng hîp thiÕu bé nhí ngoμi http://www.ebook.edu.vn 11
ChÕ t¹o b»ng vËt liÖu quý, nhiÒu tÝnh ChÕ t¹o b»ng vËt liÖu Ýt quý hiÕn h¬n n¨ng tèt cho viÖc ghi nhí G¾n cè ®Þnh vμo b¶ng m¹ch chÝnh Cã thÓ th¸o l¾p dÔ dμng Truy nhËp th«ng tin nhanh Truy nhËp th«ng tin chËm h¬n Dung l−äng nhí nhá t−¬ng ®èi so víi Dung l−îng nhí lín t−¬ng ®èi so víi bé nhí ngoμi bé nhí trong CÇn nguån ®iÖn ®Ó duy tr× viÖc l−u Kh«ng cÇn nguån ®iÖn ®Ó duy tr× l−u tr÷ d÷ liÖu tr÷ d÷ liÖu Bµi 5: HÖ thèng phÇn mÒm 5.1 Kh¸i niÖm phÇn mÒm Lμ toμn bé c¸c ch−¬ng tr×nh m¸y tÝnh dïng ®Ó ®iÒu khiÓn c¸c phÇn cøng, xö lý th«ng tin, t×m kiÕm th«ng tin. 5.2 Ph©n lo¹i phÇn mÒm Ph©n lo¹i phÇn mÒm ng−êi ta chia ra lμm ba lo¹i: PhÇn mÒm hÖ thèng, phÇn mÒm øng dông, phÇn mÒm c«ng cô. + PhÇn mÒm hÖ thèng Lμ phÇn mÒm ®iÒu khiÓn sù ho¹t ®éng cña c¸c thiÕt bÞ phÇn cøng vμ lμ nÒn t¶ng ®Ó triÓn khai c¸c øng dông kh¸c. HÖ ®iÒu hμnh cã c¸c nhãm ch−¬ng tr×nh chÝnh - C¸c ch−¬ng tr×nh qu¶n lý bé nhí, bé nhí ®Üa, thêi gian CPU vμ ngo¹i vi - C¸c ch−¬ng tr×nh qu¶n ý c«ng viÖc: Chän, khëi ®éng, thùc hiÖn vμ kÕt thóc c¸c c«ng viÖc ®· ®−îc lËp lÞch cÇn sö lý. - C¸c ch−¬ng tr×nh qu¶n lý vμo ra t−¬ng øng víi c¸c thiÕt bÞ vμo ra, trao ®æi d÷ liÖu gi÷a CPU vμ thiÕt bÞ vμo ra víi bé nhí phô Trong ph©n lo¹i hÖ ®iÒu hμnh chia lμm hai lo¹i: HÖ ®iÒu hμnh lÖnh vμ hÖ ®iÒu hμnh giao diÖn ®å ho¹ hoÆc hÖ ®iÒu hμnh ®¬n nhiÖm vμ hÖ ®iÒu hμnh ®a nhiÖm - HÖ ®iÒu hμnh lÖnh lμ hÖ ®iÒu hμnh sö dông c¸c c©u lÖnh ®Ó thùc hiÖn c¸c giao tiÕp gi÷a ng−êi vμ m¸y ®a sè c¸c hÖ ®iÒu hμnh lo¹i nμy lμ hÖ ®iÒu hμnh ®¬n nhiÖm chØ thùc hiÖn ®−îc mét c«ng viÖc nhÊt trong trong mét kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh nμo ®ã. Tiªu biÓu cho lo¹i hÖ ®iÒu hμnh nμy lμ hÖ ®iÒu hμnh MS_DOS, Novell Netwe... - HÖ ®iÒu hμnh giao diÖn ®å ho¹ lμ c¸c hÖ ®iÒu hμnh chñ yÕu sö dông c¸c biÓu t−îng, h×nh vÏ ®Ó thùc hiÖn c¸c giao tiÕp ng−êi m¸y th«ng qua c¸c sù kiªn Click chuét hoÆc bμn phÝm. C¸c hÖ ®iÒu hμnh nμy th−êng lμ hÖ ®iÒu hμnh ®a nhiÖm, cïng mét lóc cã thÓ thùc hiÖn nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau. HÖ ®iÒu hμnh nμy cã −u ®iÓm dÔ sö dông, th©n thiÖn víi ng−êi dïng nh−ng kh«ng cã kh¶ n¨ng can thiÖp s©u vμo phÇn cøng nh− c¸c hÖ ®iÒu hμnh lÖnh. http://www.ebook.edu.vn 12
+ PhÇn mÒm øng dông Lμ c¸c phÇn mÒm dïng ®Ó phôc vô cho mét øng dông cô thÓ. C¸c phÇn mÒm nμy chØ ho¹t ®éng ®−îc trªn nÒn c¸c hÖ ®iÒu hμnh cô thÓ ®−îc chØ ®Þnh tõ khi x©y dùng phÇn mÒm øng dông. Ch¼ng h¹n phÇn mÒm PhotoShop dïng ®Ó sö lý ¶nh, phÇn mÒm AutoCard dïng ®Ó xö lý c¸c b¶n vÏ kü thuËt hay phÇn mÒm kÕ to¸n m¸y ®Ó thùc hiÖn qu¶n lý vμ sö lý c¸c th«ng tin kÕ to¸n trong mét doanh nghiÖp... + PhÇn mÒm c«ng cô Lμ c¸c phÇn mÒm dïng ®Ó ph¸t triÓn c¸c phÇn mÒm øng dông. Thùc chÊt c¸c phÇn mÒm c«ng cô chÝnh lμ c¸c ng«n ng÷ lËp tr×nh. Mçi ng«n ng÷ lËp tr×nh ®−îc chØ ®Þnh s¶n xuÊt ra mét lo¹i phÇn mÒm øng dông ch¹y ®−îc trªn nÒn mét lo¹i hÖ ®iÒu hμnh nhÊt ®Þnh. Ch¼ng h¹n ng«n ng÷ lËp tr×nh h−íng ®èi t−îng Visual Basic cã kh¶ n¨ng t¹o ra c¸c phÇn mÒm øng dông ch¹y ®−îc trªn nÒn Windows Bµi 6: Kh¸i niÖm vÒ m¹ng m¸y tÝnh 6.1 Kh¸i niÖm m¹ng m¸y tÝnh M¹ng m¸y tÝnh lμ mét hÖ thèng c¸c m¸y tÝnh vμ c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi kh¸c ®−îc kÕt nèi víi nhau th«ng qua c¸c thiÕt bÞ kÕt nèi m¹ng dïng ®Ó chia sÎ c¸c tμi nguyªn kÕt nèi trong m¹ng ®ã 6.2 Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh + NÕu phÊn theo cÊu chóc m¹ng: - CÊu tróc m¹ng d¹ng Bus - CÊu tróc m¹ng d¹ng Star - CÊu tróc m¹ng Ring - CÊu tróc m¹ng hån hîp + NÕu ph©n theo quy m« m¹ng m¸y tÝnh: - M¹ng côc bé LAN - M¹ng diÖn réng WAN - M¹ng Internet Bµi 7: M¸y tÝnh trong cuéc sèng hµng ngµy 7.1 øng dông m¸y tÝnh trong gia ®×nh Ngμy nay m¸y tÝnh kh«ng cßn lμ mét thiÕt bÞ ®−îc s¶n xuÊt ra chØ nh»m môc ®Ých phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, nghiªn cøu khoa häc hoÆc phôc vô cho häc tËp mμ nã cßn lμ c«ng cô gi¶i trÝ ®a n¨ng vμ tÝch hîp nhiÒu tiÖn Ých cao cÊp. Ch¼ng h¹n b¹n cÇn liªn l¹c víi ng−êi th©n th× cÇn mét m¸y ®iÖn tho¹i hoÆc b¹n muèn xem th«ng tin thêi sù l¹i cÇn mét m¸y thu h×nh hoÆc gi¶ b¹n muèn nghe ca nh¹c b¹n cÇn cã mét giμn ©m thanh vv.. ®Ó tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu ®ã c¨n phßng cña b¹n sÏ ®Çy ¾p c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö. Nh−ng chØ cÇn mét bé m¸y tÝnh nhá gän thËm chÝ mét chiÕc m¸y tÝnh x¸ch tay mμ kÝch th−íc cña nã chØ b»ng mét cuèn sæ A4 b¹n ®· tho¶ m·n tÊt c¶c c¸c nhu cÇu trªn. Ngoμi kh¶ n¨ng gi¶ trÝ c¸ nh©n nh− nghe nh¹c sè, xem phim sè, ch¬i game ngμy nay víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ viÔn th«ng b¹n cã thÓ tÝch hîp cho chiÕc PC cña m×nh http://www.ebook.edu.vn 13
nhiÒu tiÖn Ých kh¸c nh− l−ít Web, göi nhËn tin nh¨n, th− ®iÖn tö, gäi ®iÖn tho¹i gi¸ rÎ, xem truyÒn h×nh trùc tuyÕn, vμ sö dông c¸c dÞch vô trùc tuyÕn kh¸c tuú thuéc vμo vÞ trÝ ®Þa lý n¬i b¹n ®Æt m¸y tÝnh. Mét øng dông kh¸c kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi m¸y tÝnh gia ®×nh ®ã lμ viÖc hç trî ng−êi sö dông trong viÖc häc tËp, cËp nhËt th«ng tin. Mét m¸y tÝnh gia ®×nh cã thÓ thay thÕ mét gia s−, mét th− viÖn vμ thËm trÝ trë thμnh ng−êi b¹n häc cña ng−êi sö dông. 7.2 øng dông m¸y tÝnh trong khoa häc Trong nÒn kinh tÕ tri thøc ai n¾m ®−îc th«ng tin ng−êi ®ã n¾m tr¾c phÇn th¾ng trong tay nh−ng vÊn ®Ò lμ khi cã ®−îc th«ng tin råi lμm sao sö lý chóng ®−îc nhanh cã ®−îc kÕt qu¶ c« ®äng gióp Ých cho ng−êi sö dông tèt nhÊt trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh M¸y tÝnh kh«ng cã kh¶ n¨ng t− duy logic nh−ng bï l¹i nã nhanh nhÑn vμ rÊt cÇn cï. Chóng cã kh¶ n¨ng sö lý nhiÒu tØ phÐp t×nh trong mét gi©y nªn trong khoa häc ngμy nay m¸y tÝnh ®−îc sö dông ë rÊt nhiÒu lÜnh vùc, rÊt nhiÒu vÞ trÝ. Tõ hç trî c«ng viÖc v¨n phßng ®Õn t×m kiÕm th«ng tin, ph©n tÝch th«ng tin vμ ®−a ra c¸c dù b¸o rÊt nhanh chãng vμ cã tÝnh chÝnh x¸c cao. Gi¶ thö trong lÜnh vùc qu¶n lý th«ng tin d©n sè ta kh«ng thÓ ngåi ®Õm xem d©n sè mét quèc gia sau khi ®iÒu tra cã bao nhiªu nam, bao nhiªu n÷ mμ kh«ng nhËn ®−îc mét kÕt qu¶ sai ®Õn hμng tr¨m nh−ng nÕu øng dông m¸y tÝnh vμo c«ng t¸c tÝnh to¸n chØ víi mét thao t¸c nhÊp chuét ta sÏ nhËn ®−îc kÕt qu¶ chÝnh x¸c ®Õn hμng ®¬n vÞ. 7.3 øng dông m¸y tÝnh trong gi¸o dôc Trong gi¸o dôc m¸y tÝnh ®−îc biÕt ®Õn nh− céng cô ®Ó triÓn khai c¸c gi¸o tr×nh ®iÖn tö, th− viÖn ®iÖn tö chóng gióp cho ng−êi dïng tiÕt kiÖn thêi gian t×m kiÕn th«ng tin. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña m¹ng Internet ta cã thÓ sö dông c¸c ho¹t ®éng trùc tuyÕn cho gi¸o dôc nh− häc tËp trùc tuyÕn qua m¹ng, héi th¶o trùc tuyÕn, diÔn ®μn trùc tuyÕn... Bµi 8: An ninh b¶n quyÒn vµ ph¸p luËt 9.1 B¶n quyÒn B¶n chÊt m¹ng m¸y tÝnh lμ chia xÎ c¸c tμi nguyªn nh− phÇn cøng, phÇn mÒm vμ c¸c tμi nguyªn th«ng tin kh¸c. Khi chia xÎ nh− vËy kh«ng tr¸nh khái cã nh÷ng th«ng tin c¸c nh©n, nh÷ng tμi nguyªn mμ chñ cña chóng kh«ng muèp chia xÎ vÉn bÞ ng−êi kh¸c sö dông C¸c th«ng tin ®−îc ®−a lªn m¹ng rÊt khá ®¶m b¶o b¶n quyÒn t¸c gi¶ thø nhÊt do viÖc sao chÐp th«ng tin trªn m¸y tÝnh lμ rÊt ®¬n gi¶n. Thø hai do lçi cè ý cïa ng−êi dïng nªn tr−íc tiªn ®Ó b¶o vÖ minh nh÷ng th«ng tin kh«ng muèn chia xÎ víi ng−êi kh¸c tèt nhÊt kh«ng ®−a lªn m¹ng. 9.2 An toµn vµ b¶o mËt d÷ liÖu §Ó b¶o vÖ d÷ liÖu trªn m¸y tÝnh ng−êi sö dông nªn ®Æt kho¸ c¸c tμi nguyªn tr«ng tin trªn m¸y tÝnh b»ng c¸c tiÖn Ých b¶o vÖ do chÝnh c¸c phÇn mÒm øng dông cung cÊp hoÆc sö dông c¸c phÇn mÒm b¶o vÖ th«ng tin chuyªn dïng. Khi ®Æt mËt khÈu b¶o vÖ nªn kÕt hîp c¶ ký tù sè vμ ch÷ cè g¾ng t¹o mËt khÈu cμng dμi cμng tèt http://www.ebook.edu.vn 14
Khi sö dông m¸y tÝnh trªn m¹ng ng−êi dïng ph¶i thiÕt lËp hÖ thèng t−êng löa b¶o vÖ vμ th−êng xuyªn cËp nhËt c¸c ch−¬ng tr×nh phßng chèng vi rót. Kh«ng ®äc th− vμ nhËn nh÷ng tin nh¾n kh«ng râ nguån gçc ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng l©y nhiÔm vi rót hoÆc ®¸nh c¾p th«ng tin tõ ng−êi dïng kh¸c. 9.3 Vi rót m¸y tÝnh vµ vÊn ®Ò an ninh m¹ng Vi rót m¸y tÝnh b¶n chÊt lμ c¸c ®o¹n m· lÖnh ch−¬ng tr×nh nh»m ph¸ ho¹i c¸c tμi nguyªn phÒn mÒm ®èi khi chóng còng cã kh¼ n¨ng ph¸ ho¹i tμi nguyªn phÇn cøng m¸y tÝnh. Vi rót m¸y tÝnh do con ng−êi viÕt ra chóng chñ yÕu l©y lan qua m¹ng m¸y tÝnh. Møc ®é ph¸ ho¹i cña vi rót còng kh¸c nhau tuú thuéc vμo môc ®Ých cña ng−êi t¹o ra nã. Cã thÓ nã chØ më mét b¶n nh¹c mçi khi khëi ®éng m¸y tÝnh lμm cho ng−êi sö dông ph¶i ngåi ®îi 1 ®Õn 2 phót mμ kh«ng cã c¸ch g× khëi ®éng l¹i m¸y tÝnh hoÆc bá qua ®−îc hay khã chÞu h¬n chóng lμm cho m¸y tÝnh cø vμi phót l¹i khëi ®éng l¹i mét lÇn. ë møc ®é ph¸ ho¹i cao h¬n chóng cã thÓ xo¸ toμn bé c¸c tÖp tin v¨n b¶n cña ng−êi dïng hay chuyÓn tÊt c¸c file nμy sang ®Þnh d¹ng file hÖ thèng hay tù ®éng nh©n b¶n c¸c tÖp tin lμm cho c¸c thiÕt bÞ nhí lu«n ë t×nh tr¹ng ®Çy. Møc ®é ph¸ ho¹i nguy hiÓn h¬n ®ã lμ th©m nhËp vμo c¸c hÖ th«ng th«ng tin quan träng ®¸nh c¾p th«ng tin hoÆc tμi kho¶ thËm chÝ chóng ®¸nh sËp mét hÖ thèng th«ng tin. Theo thèng kª hμng n¨m vi rót m¸y tÝnh lμm thiÖt h¹i cho nÒn kinh tÕ thÕ giíi lªn ®Õn nhiÒu tû ®« la. §Ó kh¾c phôc ®iÒu nμy tr−íc hÕt ng−êi sö dông ph¶i tù b¶o vÖ m×nh b»ng c¸c hÖ thèng t−êng löa vμ c¸c ch−¬ng tr×nh phßng chèng vi rót ®−îc cung cÊp miÔn phÝ trªn m¹ng vμ ph¶i c¶nh gi¸c víi c¸c th− ®−îc göi ®Õn tõ c¸c ®Þa chØ mμ ng−êi sö dông kh«ng biÕt. 9.4 B¶o vÖ d÷ liÖu §Ó b¶o vÖ d÷ liÖu trªn m¸y tÝnh c¸ nh©n mçi ng−êi dïng nªn th−êng xuyªn sao l−u d÷ liÖu quan träng ra nhiÒu thiÕt bÞ nhí kh¸c nhau ®Ó nÕu kh«ng may x¶y ra t×nh tr¹ng mÊt d÷ liÖu do vi rót hoÆc lçi phÇn cøng cã thÓ lÊy l¹i ®−îc c¸c d÷ liÖu ®· tån t¹i tr−íc qu¸ tr×nh sao l−u. Ph−¬ng ph¸p nμy kh«ng tèi −u ë chç nã chØ cøu ®−îc c¸c th«ng tin ®· ®−îc sao l−u nh−ng l¹i mÊt nh÷ng d÷ liÖu ®−îc cËp nhËt sau khi sao l−u. Mét c¸ch b¶o vÖ n÷a lμ ®Æt c¸c mËt khÈu b¶o vÖ ®Ó tr¸nh c¸c lçi v« ý cña ng−êi dïng chung m¸y tÝnh hoÆc víi ph−¬ng ph¸p nμy Ýt nhÊt còng h¹n chÕ ®−îc sù ph¸ ho¹i cña c¸c chuyªn gia H¨cker. http://www.ebook.edu.vn 15
Ch−¬ng II Sö dông m¸y tÝnh vμ qu¶n lý tÖp tin víi Windows Bµi 1: C¸c thao t¸c ®Çu tiªn 1.1 Khëi ®éng m¸y tÝnh- mµn h×nh nÒn cña windows 1.1.1 Khëi ®éng windows Th«ng th−êng c¸c m¸y tÝnh ®−îc sö dông hiÖn nay ®−îc cμi c¸c hÖ ®iÒu hμnh møc cao nh− Windows 9X, Win 2X, Win XP, Win Me....Do ®ã qu¸ tr×nh khëi ®éng m¸y tÝnh trë nªn ®¬n gi¶n bëi c¸c tËp lÖnh, c¸c ch−¬ng tr×nh, c¸c tr×nh ®iÒu khiÓn ®Òu ®−îc m¸y tÝnh tù ®éng n¹p vμo bé nhí th«ng qua c¸c tËp tin xö lý l«. Trong phÇn nμy nãi vÒ qu¸ tr×nh khëi ®éng hÖ ®iÒu hμnh windows tõ phiªn b¶n 9X trë lªn Khi khëi ®éng m¸y tÝnh ta chØ viÖc kÝch ho¹t nguån ®iÖn cho m¸y b»ng c¸ch bËt nót nguån (Power) trªn th©n m¸y (víi ®iÒu kiÖn m¸y tÝnh ®· ®−îc nèi víi nguån ®iÖn). Trong qu¸ tr×nh khëi ®éng m¸y tÝnh sÏ kiÓm tra c¸c thiÕt bÞ cã trong m¸y. Qu¸ tr×nh khëi ®éng nμy mÊt kho¶ng 60 gi©y ®èi víi mét m¸y tÝnh cã cÊu h×nh trung b×nh. Sau khi khëi ®éng xong m¸y tÝnh sÏ dõng ë mμn h×nh chÝnh cña windows nh− sau: Mμn h×nh sÏ gåm hai phÇn: • PhÇn thø nhÊt lμ c¸c biÓu t−îng nã chÝnh lμ c¸c lèi t¾t chØ ®Õn c¸c tËp tin ch−¬ng tr×nh. §Ó t¹o c¸c biÓu t−îng hay lèi t¾t nμy (Short cut) ta lμm nh− sau: KÝch chuét ph¶i vμo cöa sæ chÝnh cña Windows trong b¶ng chän xuÊt hiÖn chän môc “New” trong b¶ng chän kÕ tiÕp click chän “Short cut” http://www.ebook.edu.vn 16
Trong hép tho¹i “Create Short cut” Click chän nót “Browse” ®Ó chän ®−êng ®Én cña tÖp tin sau ®ã click chän nót “Next” vμ lμm theo chØ dÉn cuèi cïng Click chän nót “Finish” ®Ó kÕt thóc. PhÇn thø hai lμ thanh Taskbar. Thanh nμy gåm ba phÇn nót Start, thanh tr¹ng th¸i, phÇn hiÓn thÞ ®ång hå. • Thanh Start chøa c¸c ch−¬ng tr×nh øng dông ®−îc cμi ®Æt trong m¸y. • Thanh tr¹ng th¸i hiÓn thÞ biÓu t−îng thu nhá cña c¸c øng dông ®ang dïng. • PhÇn hiÓn thÞ thêi gian vμ t×nh tr¹ng c¸c thiÕt bÞ phÇn cøng cã trong m¸y tÝnh. 1.1.2 Tho¸t khái windows Vμo Menu Start \ Shut Down(hoÆc turn off) xuÊt hiÖn b¶ng lùa chän • Môc Stand by \ OK T¾t m¸y theo tõng b−íc. • Môc Shut Down \ OK t¾t m¸y. • Môc Restart \ OK Khëi ®éng l¹i m¸y tÝnh . • Môc Restart in MS_DOS mode khëi ®éng l¹i m¸y tÝnh vμ vμo hÖ ®iÒu hμnh MS_DOS. Chó ý: Khi sö dông m¸y tÝnh ph¶i t¾t m¸y theo ®óng quy tr×nh. 1.2 Sö dông bµn phÝm vµ chuét 1.2.1 C¸c thao t¸c víi chuét Th«ng th−êng khi sö dông chuét hiÖn nay chung ta sö dông lo¹i chuét cã ba nót. Hai nót nhÊn hai bªn vμ mét nót cuén ë gi÷a. Nót bªn ph¶i cña chuét gäi t¾t lμ chuét ph¶i th«ng th−êng nót nμy th−êng dïng ®Ó më mét thùc ®¬n, nót bªn tr¸i cña chuét gäi t¾t lμ chuét tr¸i th«ng th−êng nót nμy dïng ®Ó kÝch ho¹t vμo ®èi t−îng cßn nót cuén ë gi÷a gäi http://www.ebook.edu.vn 17
t¾t lμ nót cuén nót nμy dïng ®Ó dÞch chuyÓn tÇm nh×n cña mμn h×nh lμm viÖc. Trong qu¸ tr×nh lμm viÖc ta cã thÓ nhËn ra vÞ trÝ thao t¸c cña chuét t¹i mμn h×nh th«ng qu¸ c¸c biÓu t−îng cña chuét gäi lμ con trá, (®©y lμ mét d¹ng con trá cña chuét trong qu¸ tr×nh thao t¸c) ngoμi ra cßn cã nhiÒu biÓu t−îng kh¸c nh»m diÔn ®¹t nhiÒu tr¹ng th¸i kh¸c. Ta cã c¸c thao t¸c c¬ b¶n sau ®èi víi chuét. • Click ®¬n: Lμ viÖc ta nhÊn mét lÇn vμo nót chuét tr¸i hoÆc chuét ph¶i. • Click ®óp: Lμ viªc ta nhÊn hai lÇn liªn tiÕp vμo nót chuét tr¸i víi thêi gian gi÷a hai lÇn kÝch kho¶ng 1-2 gi©y (kho¶ng thêi gian nay tuú thuéc vμo viÖc thiÕt lËp cña ng−êi dïng). • Cuén chuét: Lμ viÖc ta sö dông nót cuén cña chuét ®Ó di chuyÓn mμn h×nh lμm viÖc. • KÐo vμ th¶: Lμ viÖc ta click chuét tr¸i vμo ®èi t−îng gi÷ chuét tr¸i sau ®ã di chuyÓn con trá tíi mét vÞ trÝ míi sau ®ã th«i kh«ng nhÊn chuét tr¸i n÷a. 1.2.2 Bµn phÝm Bμn phÝm cã chøc n¨ng ®Ó nhËp néi dung th«ng tin vμo m¸y tÝnh hoÆc thao t¸c víi m¸y tÝnh, bμn phÝm cã ba nhãm phÝm sau: PhÝm chøc n¨ng, phÝm ch÷ c¸i, phÝm sè. PhÝm chøc n¨ng: gåm c¸c phÝm tõ F1 ®Õn F12 tuú vμo tõng tr−êng hîp c¸c phÝm nμy cã c¸c chøc n¨ng kh¸c nhau. PhÝm “Esc” dïng ®Ó tho¸t khái c¸c ch−¬ng tr×nh ®ang sö dông, PhÝm “Tab” dïng ®Ó di chuyÓn con trá tíi mét vÞ trÝ kh¸c (tïy vμo tõng øng dông mμ nã cã thÓ di chuyÓn tíi c¸c vÞ trÝ, kho¶ng c¸ch kh¸c nhau). PhÝm “Caps Lock” dïng ®Ó khëi ®éng hoÆc t¾t chÕ ®é gâ ch÷ hoa, khi phÝm “Caps Lock” ®−îc bËt (®Ìn “Caps Lock” s¸ng) th× ta cã thÓ gâ ®−îc ch÷ hoa ng−îc l¹i khi ta nhÊn phÝm “Caps Lock” mét lÇn n÷a ®Ìn “Caps Lock” t¾t lóc nμy ta ®ang ë chÕ ®é gâ ch÷ th−êng. Ba phÝm “Shift”, “Ctrl”, “Alt” th−êng ®−îc dïng kÕt hîp víi c¸c phÝm kh¸c (gäi lμ tæ hîp phÝm) ba phÝm nμy mçi lo¹i cã hai phÝm trªn bμn phÝm ®Ó ng−êi sö dông cã thÓ sö dông ®−îc b»ng tay tr¸i hoÆc tay ph¶i. PhÝm “Spase” lμ phÝm dμi nhÊt trªn bμn phÝm dïng ®Ó ®¸nh ký tù trèng (kho¶ng tr¾ng). PhÝm “Insert” dïng ®Ó bËt t¾t chÕ ®é chÌn hoÆc ®Ì, c¸ch sö dông t−¬ng tù nh− phÝm “Caps Lock”. PhÝm “Home” dïng ®Ó chuyÓn con trá vÒ ®Çu dßng v¨n b¶n, phÝm “End” dïng ®Ó di chuyÓn con trá vÒ cuèi dßng v¨n b¶n, phÝm “Page Up” dïng ®Ó di chuyÓn con trá lªn ®Çu trang v¨n b¶n, phÝm “Page Down” dïng ®Ó di chuyÓn con trá tíi cuèi trang v¨n b¶n. PhÝm “Delete” dïng ®Ó xo¸ ký tù ®øng ®»ng sau con trá, PhÝm “Space Back” – “
Bèn phÝm di chuyÓn cã biÓu t−îng cô thÓ trªn mçi phÝm nªu ta muèn di chuyÓn con trá tíi vÞ trÝ nμo trªn mμn h×nh th× ta cã thÓ sö dông c¸c phÝm di chuyÓn nμy ®Ó di chuyÓn con trá tíi vÞ trÝ míi. • Nhãm phÝm ch÷ c¸i vμ c¸c ký tù ®Æc biÖt: Nhãm nμy gåm c¸c phÝm ch÷ c¸i tõ a, b,c ®Õn x, y, z vμ c¸c ký tù to¸n häc, c¸c ký tù ®Æc biÖt. Trong nhãm phÝm nμy cã nh÷ng phÝm cã hai ký tù ®−îc thÓ hiÖn trªn mçi phÝm. Th«ng th−êng khi ta nhÊn c¸c phÝm nμy nh− nh÷ng phÝm b×nh th−êng kh¸c ta sÏ nhËn ®−îc c¸c ký tù ë d−íi trong hai ký tù ®−îc hiÓn thÞ. VÝ dô khi ta nhÊn vμo phÝm cã ghi “%” vμ sè “5” th× ta sÏ nhËn ®−îc ký tù ë d−íi lμ sè 5. NÕu muèn nhËn ®−îc ký tù ë trªn th× ta ph¶i nhÊn tæ hîp phÝm “Shift + %”. • Nhãm phÝm sè: Bao gåm c¸c cè thø tù tõ 0 ®Õn 9 ®−îc bè trÝ ë hai nhãm trªn bμn phÝm: nhãm phÝm trªn vμ nhãm phÝm bªn ph¶i, chøc n¨ng cña hai nhãm phÝm nμy nh− nhau nh−ng ®−îc bè trÝ nh− vËy nh»n tiÖn lîi cho ng−êi sö dông (khi sö dông nªn sö dông nhãm phÝm sè bªn ph¶i bμn phÝm –sÏ tiÕt kiÖm thêi gian vμ thuËn tiÖn h¬n). NÕu muèn sö dông nhãm phÝm bªn ph¶i ta ph¶i bËt phÝm “Num Lock” (t−¬ng ®−¬ng víi chÕ ®é ®Ìn “Num Lock” s¸ng). NÕu kh«ng bËt chÕ ®é “Num Lock” th× ta sÏ nhËn ®−îc c¸c chøc n¨ng ë d−íi cña nhãm phÝm nμy. Ngoμi ra khi sö dông bμn phÝm ta cßn mét kh¸i niÖm n÷a ®ã lμ “tæ hîp phÝm”. Tæ hîp phÝm lμ viÖc nhÊn ®ång thêi nhiÒu phÝm trong cïng mét lóc trªn bμn phÝm . VÝ dô ®Ó t¾t m¸y nãng (trong tr−êng hîp m¸y bÞ “treo”) ta nhÊn tæ hîp phÝm “Ctrl +Alt +Delete” tøc lμ ta nhÊn ®ång thêi c¶ ba phÝm nμy trªn bμn phÝm. HoÆc khi ta muèn më hép tho¹i Font ch÷ trong Word ta cã thÓ nhÊn tæ hîp phÝm “Ctrl +D” tøc lμ ta nhÊn ®ång thêi hai phÝm lμ phÝm “Ctrl” vμ phÝm ch÷ c¸i “D”. Th«ng th−êng khi ta nhÊn Ýt khi nhÊn ®−îc ®ång thêi c¶ hai phÝm liÒn mét lóc th−êng lμ mét phÝm ®−îc nhÊn tr−íc mét phÝm ®−îc nhÊn sau do ®ã ®Ó tr¸nh khái nhËn ®−îc c¸c chøc n¨ng kh«ng mong muèn th× ta nªn nhÊn vμ gi÷ c¸c phÝm chøc n¨ng tr−íc sau ®ã míi nhÊn tíi c¸c phÝm ch÷ c¸i hoÆc ch÷ sè cßn l¹i (C¸c thao t¸c nμy còng chØ thùc hiÖn mét lÇn nÕu ta nhÊn vμ gi÷ l©u m¸y tÝnh sÏ thùc hiÖn nhiÒu lÇn c¸c chøc n¨ng cña tæ hîp phÝm). 1.3 B¶ng chän lÖnh (menu) vµ nót Start http://www.ebook.edu.vn 19
Nót Start chøa c¸c lÖnh ®Ó thùc hiÖn c¸c t¸c vô víi m¸y tÝnh. §Ó thùc hiÖn nhÊn chuét tr¸i vμo nót Start xuÊt hiÖn menu lÖnh sau: Môc Shut Down dïng ®Ó t¾ m¸y tÝnh, ®èi víi nh÷ng m¸y tÝnh thiÕt lËp tõ hai tμi kho¶n trë lªn cã thªm lÖnh Log Off dïng ®Ó thay ®æi chÕ ®é lμm viÖc cña c¸c tμi kho¶n. LÖnh Run ®Ó më cöa sæ lÖnh ch¹y c¸c ch−¬ng tr×nh øng dông b»ng c¸ch gâ trùc tiÕp c¸c lÖnh trong khung cöa sæ Run Trong tr−êng hîp ng−êi sö dông kh«ng nhí ®Çy ®ñ ®−êng dÉn cña tÖp tin cÇn ch¹y cã thÓ sö dông nót lÖnh Browse ®Ó t×m ®Õn tÖp tin th«ng qua tr×nh duyÖt Explore. Sau khi chän song tÖp tin cÇn ch¹y nhÊn nót OK ®Ó ch¹y tÖp tin. NÕu tr−êng hîp kh«ng muèn ch¹y tÖp tin ®ã nhÊn nót Cancel. Tõ nh÷ng lÇn ch¹y tÖp tin ®· chän lÇn thø hai trë ®i Win hç trî ng−êi dïng danh s¸ch c¸c tÖp tin ®· ch¹y tr−íc ®ã. §Ó gäi tÖp tin nμy ra ng−êi sö dông nhÊn chuét vμo nót “trÔ” – nót tam gi¸c mμu ®en trá xuèng trong khung Open vμ chän tªn tÖp tin cÇn ch¹y ®−îc liÖt kª trong danh s¸ch sau ®ã nhÊn nót OK ®Ó ch¹y trong tr−êng hîp kh«ng muèn ch¹y nhÊn nót Cancel. LÖnh Help And Support ®Ó më cöa sæ ch−¬ng tr×nh trî gióp trong viÖc sö dông vμ khai th¸c Windows. Trong cöa sæ nμy h−íng dÉn ng−êi dïng sö dông c¸c thuéc tÝnh, tÝnh chÊt, tiÖn Ých cña Win. Trong tr−êng hîp cÇn cã trî gióp cña thuéc tÝnh nμo nhÊn chän thuéc tÝnh ®ã trong khung index. LÖnh Search dïng ®Ó t×m kiÕm th«ng tin trong m¸y tÝnh trong tr−êng hîp ng−êi sö dông quªn tªn tÖp tin, ®−êng dÉn cña c¸c tÖp tin, th− môc cÇn lμm viÖc cã thÓ sö dông lÖnh nμy ®Ó yªu cÇu m¸y tÝnh t×m kiÕm hé. LÖnh Setting chøa c¸c lÖnh ®Ó cμi ®Æt vμ sì bá c¸c thuéc tÝnh cña windows còng nh− viÖc thiÕt lËp hoÆc gì bá c¸c tr×nh ®iÒu khiÓn phÇn cøng. LÖnh Documents lÖnh hiÓn thÞ danh s¸ch c¸c tμi liÖu ®−îc më gÇn ®©y nhÊt sè l−îng tμi liÖu ®−îc liÖt kª trong danh s¸ch tuú thuéc vμo ng−êi dïng khai b¸o th«ng th−êng ®èi víi Windows XP sè l−îng tμi liÖu ®−îc hiÓn thÞ theo chÕ ®é mÆc ®Þnh cña Win lμ 15. LÖnh Program hiÓn thÞ c¸c lÖnh ch¹y c¸c øng dông ®−îc cμi ®Æt trong m¸y tÝnh nh− c¸c tÖp tin trong bé Office, ch−¬ng tr×nh mutimedia vv... http://www.ebook.edu.vn 20