Tham khảo tài liệu 'bài 9: cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân 1945 - 1946', khoa học xã hội, lịch sử văn hoá phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài 9: Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân 1945 - 1946
- BÀI 9
CU C U TRANH B O V VÀ XÂY D NG CHÍNH QUY N
DÂN CH NHÂN DÂN 1945 – 1946
1. Tình hình nư c ta sau cách m ng tháng Tám
1.1. Nh ng thu n l i
Dân t c Vi t Nam ã giành ư c c l p, t ch và bư c u ư c hư ng
nh ng quy n l i do chính quy n cách m ng em l i, nên h vô cùng ph n kh i và
s n sàng ng lên b o v quy n l i y.
ng và Nhà nư c ta do Ch t ch H Chí Minh lãnh o gi ây ã v ng vàng
và dày d n kinh nghi m sau 15 năm th thách, tôi luy n.
H th ng ch nghĩa xã h i ang hình thành, phong trào cách m ng th gi i
ang phát tri n m nh m ã c vũ nhân dân ta trong quá trình xây d ng và b o
v thành qu c a cách m ng.
1.2. Nh ng khó khăn
1.2.1. V in i
Ngay sau khi giành ư c c l p, Chính ph Vi t Nam dân ch c ng hòa ph i
i m t v i muôn vàn khó khăn:
* N n ói
H u qu n n ói năm 1945 v n chưa kh c ph c n i. ê v do lũ l t n
tháng 8/1945 v n chưa khôi ph c, h n hán làm cho 50% di n tích t không th
cày c y.
Công thương nghi p ình n, giá c sinh ho t t .
N n ói m i có nguy cơ x y ra trong năm 1946.
*N nd t
Hơn 90% dân s không bi t ch .
Các t n n xã h i như mê tín d oan, rư u chè, c b c...tràn lan.
* Ngân sách c n ki t
Ngân sách qu c gia tr ng r ng: Còn 1.230.000 ng, trong ó có nmt
n a là ti n rách không dùng ư c.
H th ng ngân hàng v n còn b Nh t ki m soát.
Quân Tư ng ưa vào lưu hành ng “Qu c t ”, “Quan kim” làm r i lo n n n
tài chính nư c ta.
1.2.2. V i ngo i
* Mi n B c (t vĩ tuy n 16 tr ra)
20 v n quân Tư ng và các ng phái tay sai c a chúng như: Vi t Nam Qu c
dân ng (Vi t Qu c), Vi t Nam cách m ng ng chí h i (Vi t Cách) tràn vào nư c
ta v i mưu tiêu di t ng C ng S n ông Dương, l p nên chính quy n tay sai
c a chúng.
D a vào quân Tư ng, các ng phái này ã l p nên chính quy n ph i ng
Yên Bái, Móng Cái, Vĩnh Yên.
* Mi n Nam (t vĩ tuy n 16 tr vào)
Quân i Anh ã d n ư ng cho th c dân Pháp quay tr l i xâm lư c Vi t
Nam.
Các l c lư ng ph n ng thân Pháp như ng i Vi t, m t s giáo
phái...ho t ng tr l i và ch ng phá cách m ng.
Ngoài ra, còn có 6 v n quân Nh t trên kh p t nư c.
27
- Nh ng khó khăn v i n i và i ngo i trên là m t thách th c quá l n i
v i Chính ph Vi t Nam Dân Ch C ng Hòa ang còn non tr lúc b y gi . Vi t Nam
lúc này như ang trong tình th “ngàn cân treo s i tóc”.
2. Nh ng ch trương và bi n pháp kh c ph c khó khăn, c ng c
chính quy n nh m gi v ng n n cl p
2.1. C ng c chính quy n dân ch nhân dân
M t tu n l sau khi nư c Vi t Nam Dân ch C ng hòa thành l p, Chính ph
lâm th i ã công b l nh t ng tuy n c trong c nư c.
Ngày 06/01/1946, hơn 90% c tri c nư c tham gia b phi u b u c Qu c h i
và ã b u ra 333 i bi u.
Ngày 02/03/1946, Qu c h i khoá 1 h p phiên u tiên và ã quy t nh
thành l p Chính ph chính th c do Ch t ch H Chí Minh ng u.
Sau ngày b u c Qu c h i, c tri c nư c cũng ã ti n hành b u c H i ng
nhân dân các c p và sau ó y ban hành chính các c p cũng ư c thành l p.
Qu c H i ban hành hi n pháp, pháp lu t.
Vi t Nam gi i phóng quân ư c c ng c và phát tri n sau ó i tên thành v
qu c oàn (9/1945) và n tháng 5/1946 i thành Quân i qu c gia Vi t Nam.
Ý nghĩa:
Th ng l i c a cu c t ng tuy n c ã t o cơ s pháp lý v ng ch c cho Nhà
nư c Vi t Nam Dân ch C ng hòa.
Kh ng nh lòng ng h son s c c a c dân t c iv i ng và Chính ph
cách m ng trư c nh ng âm mưu chia r c a b n qu c và tay sai.
Trên ây là nh ng i u ki n ban u ng và Nhà nư c vư t qua ư c
tình th “ngàn cân treo s i tóc” lúc b y gi .
2.2. Gi i quy t khó khăn v in i
2.2.1. Di t gi c ói
Bi n pháp trư c m t:
Ch t ch H Chí Minh ã kêu g i ng bào l p “hũ g o ti t ki m”, không dùng
g o, ngô n u rư u em c u dân nghèo.
T ch c “ngày ng tâm”, th c hi n “như ng cơm s áo” c u ói...
Bi n pháp lâu dài:
Phát ng phong trào thi ua tăng gia s n xu t v i kh u hi u: “không m t t t
t b hoang”, “t c t t c vàng”...
C ng c ê i u, Chia ru ng cho dân cày nghèo, gi m tô 25%, bãi b thu
thân và các th thu vô lý khác.
K t qu : n cu i năm 1946, n n nông nghi p ư c ph c h i, s n lư ng
lương th c tăng lên và n n ói ư c y lùi.
2.2.2. Di t gi c d t
Ngày 08/9/1945, Ch t ch H Chí Minh ã ký s c l nh thành l p cơ quan Bình
dân h c v và kêu g i nhân dân tham gia xóa n n mù ch .
n u tháng 3/1946, B c b và B c Trung b có g n 3 v n l p h c v i 81
v n h c viên, các trư ng ti u h c, trung h c phát tri n m nh.
2.2.3. Gi i quy t khó khăn v tài chính
Chính ph ã thành l p qu c l p, phát ng tu n l vàng... kêu g i
nhân dân t nguy n óng góp giúp Chính ph .
Nhân dân ã hăng hái óng góp. Sau m t th i gian ng n Chính ph ã thu
ư c 20 tri u b c và 370 kg vàng.
Ngày 31/01/1946, Chính ph ra s c l nh phát hành ti n Vi t Nam.
Ngày 23/11/1946, Qu c h i quy t nh cho lưu hành ti n Vi t Nam trên toàn
qu c.
28
- 2.3. Gi i quy t khó khăn v i ngo i
2.3.1. Trong giai o n trư c ngày 28/2/1946
* Nhân dân Nam B kháng chi n ch ng th c dân Pháp tái xâm lư c
Ngay sau khi Nh t u hàng ng minh, chính ph Pháp ã có k ho ch tái
chi m ông Dương.
Ngày 2/9/1945, th c dân Pháp ã xã súng vào nhân dân Sài Gòn - Ch L n
ang tham d mittinh m ng ngày c l p.
Ngày 6/9/1945, quân Anh n Sài Gòn và ã th h t quân Pháp b Nh t b t
giam trư c ó; trang b vũ khí cho chúng và ti n hành chi m óng nhi u nơi.
êm 22 r ng ngày 23/9/1945, th c dân Pháp n súng t n công tr s y Ban
nhân dân Nam B , m u cu c chi n tranh xâm lư c nư c ta l n th hai.
Trư c tình th ó, nhân dân Nam b ã ch ng kháng chi n ch ng th c
dân Pháp.
Ngày 5/10/1945, sau khi có vi n binh th c dân Pháp y m nh ánh chi m
các t nh Nam b và Nam Trung b .
Trư c tinh th n kháng Pháp c a nhân dân Nam b , Trung ương ng,
Chính ph và Bác H ã ra s c ng h và phát ng phong trào ng h Nam
b kháng chi n giam chân ch.
* Hòa hoãn v i Tư ng Gi i Th ch
tránh trư ng h p cùng m t lúc ph i i phó v i nhi u k thù, ng th i
tranh th i u ki n hòa bình xây d ng và c ng c chính quy n, ng ã ch
trương hòa hoãn và tránh xung t v i quân Tư ng Gi i Th ch:
+ Ch p nh n tăng thêm 70 gh không qua b u c cho tay sai c a Tư ng.
+ Dành 4 gh B Trư ng cho b n Vi t Qu c, Vi t Cách. Cho Nguy n H i Th n
làm phó ch t ch nư c.
+ Ch p nh n cung c p m t ph n lương th c th c ph m cho quân Tư ng.
+ ng ý Tư ng ưa ng “Quan kim”, “Qu c t ” vào lưu hành mi n
B c.
2.3.2. T 28/2/1946 tr i
Hi p ư c Hoa – Pháp và âm mưu c a Pháp
Sau khi chi m óng Nam b và Nam Trung b , th c dân Pháp chu n b m
r ng xâm lư c ra mi n B c. Nhưng do l c lư ng còn y u (3,5 v n), chúng không
th ương u n i v i nhân dân mi n B c và s c n tr c a 20 v n quân Tư ng
ây.
có th ưa quân ra mi n B c m t cách “hòa bình”, Pháp ã thương lư ng
và ký v i Tư ng Hi p ư c Hoa – Pháp vào ngày 28/2/1946 v i n i dung:
+ Pháp tr l i m t s quy n l i cho Tư ng Trung Qu c và cho Trung Qu c
v n chuy n hàng hoá qua c ng H i Phòng mi n thu .
+ Tư ng ng ý cho Pháp ưa quân ra mi n B c thay th Tư ng làm nhi m
v gi i giáp quân i Nh t.
M t khác, Pháp tìm cách i u ình v i Chính ph Vi t Nam Dân ch C ng
hòa.
Như v y, sau 28/2/1946, ta ang ng trư c hai con ư ng:
+ Ho c ch ng l i th c dân Pháp ngay sau khi chúng ưa quân ra mi n B c.
+ Ho c t m th i hòa hoãn v i Pháp nhanh chóng y 20 v n quân
Tư ng ra kh i t nư c ta, sau ó m i ch ng l i Pháp.
Ch trương c a ta sau ngày 28/2/1946
Chính ph c a ta ã ch n gi i pháp th hai – hòa hoãn v i Pháp:
* Kí Hi p nh sơ b 6/3/1946
29
- Ngày 6/3/1946, Ch t ch H Chí Minh thay m t Chính ph ký v i i di n
Chính ph Pháp b n Hi p nh Sơ b v i n i dung:
+ Chính ph Pháp công nh n nư c Vi t Nam dân ch c ng hòa là m t qu c
gia t do, có Chính ph , Ngh vi n, quân i và Tài chính riêng n m trong kh i
Liên Hi p Pháp.
+ Chính ph Vi t Nam th a thu n cho 15.000 quân Pháp ra mi n B c thay
Tư ng, và s quân này s rút d n trong th i h n 5 năm.
+ Hai bên th c hi n ng ng b n ngay Nam B ; T o i u thu n l i cho vi c
m cu c àm phán Paris.
* Ký t m ư c 14/9/1946
+ Ta tranh th i u ki n hòa bình ra s c c ng c , xây d ng và phát tri n
l c lư ng v m i m t, chu n b i phó v i th c dân Pháp.
+ Th c dân Pháp liên ti p vi ph m Hi p nh: Gây xung t Nam B , tìm
cách trì hoãn và phá ho i các cu c àm phán, làm cho cu c àm phán Phông-
ten-nơ-blô gi a hai Chính ph b th t b i. Nguy cơ bùng n chi n tranh n g n.
Trư c tình hình ó, ngày 14/9/1946, Ch t ch H Chí Minh ã ký v i Chính
ph Pháp m t b n T m ư c, ti p t c như ng b m t s quy n l i Vi t Nam cho
Pháp kéo dài th i gian hòa hoãn nh m c ng c và xây d ng l c lư ng.
S nhân như ng th c dân Pháp trong giai o n sau ngày 28/2/1946 ã y
ư c 20 v n quân Tư ng và tay sai ra kh i mi n B c, t o ra ư c m t giai o n
hòa bình c ng c và xây d ng l c lư ng, chu n b cho cu c kháng chi n lâu dài
v i th c dân Pháp.
Câu h i và bài t p:
1. Hoàn c nh l ch s c a nư c Vi t Nam năm u sau cách m ng tháng Tám
1945.[ thi TS i h c Lu t Tp. H Chí Minh, 1996]
2. Nh ng thành t u v xây d ng và c ng c nhà nư c Vi t Nam Dân Ch
C ng Hòa t tháng 9/1945 n tháng 12 năm 1946. [ thi TS i h c Lu t Tp.
H Chí Minh, 1998]
3. Ngay sau khi thành l p, nư c Vi t Nam Dân ch C ng hòa vào tình th
khó khăn như “ngàn cân treo s i tóc”. Vì sao? [ thi tuy n sinh H C n Thơ
1997]
4. Nh ng thu n l i và khó khăn c a nư c ta sau cách m ng tháng tám 1945?
[ thi tuy n sinh H An ninh Nhân dân năm 1998]
5. Ch trương và bi n pháp c a ng và Chính ph ta nh m gi i quy t nh ng
khó khăn trư c m t trong th i gian sau Cách m ng tháng Tám (9/1945 –
12/1946). [ thi tuy n sinh H An Ninh Nhân dân năm 1998]
6. Vì sao chính ph ta kí v i chính ph Pháp hi p nh sơ b 6/3/1946 và t m
ư c 14/9/1946? [ thi tuy n sinh H An Ninh Nhân dân năm 1998]
7. Cu c kháng chi n c a nhân dân ta ch ng th c dân Pháp quay tr l i xâm
lư c Nam b vào cu i năm 1945 ã di n ra như th nào? [ thi tuy n sinh i
h c Hu 1998]
30
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
