BÀI 9 : HỢP LỰC CỦA CÁC LỰC SONG SONG – NGẪU LỰC CÂN BẰNG CỦA VẬT RẮN DƯỚI TÁC DỤNG CỦA BA LỰC SONG SONG

Chia sẻ: Abcdef_52 Abcdef_52 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

105
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiểu và vận dụng được quy tắc hợp hai lực song song cùng chiều và ngược chiều.  lực.  Biết cách áp dụng điều kiện cân bằng tổng quát cho trường hợp vật Hiểu định nghĩa ngẫu lực, mặt phẳng ngẫu lực và momen của ngẫu rắn chịu tác dụng của ba lực song song.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: BÀI 9 : HỢP LỰC CỦA CÁC LỰC SONG SONG – NGẪU LỰC CÂN BẰNG CỦA VẬT RẮN DƯỚI TÁC DỤNG CỦA BA LỰC SONG SONG

Tiết 11 : BÀI 9 : HỢP LỰC CỦA CÁC LỰC SONG SONG – NGẪU LỰC CÂN BẰNG CỦA VẬT RẮN DƯỚI TÁC DỤNG CỦA BA LỰC SONG SONG I / MỤC TIÊU :  Hiểu và vận dụng được quy tắc hợp hai lực song song c ùng chiều và ngược chiều.  Hiểu định nghĩa ngẫu lực, mặt phẳng ngẫu lực và momen của ngẫu lực.  Biết cách áp dụng điều kiện cân bằng tổng quát cho trường hợp vật rắn chịu tác dụng của ba lực song song. II / CHUẨN BỊ : 1 / Giáo viên :  Chuẩn bị TN về hợp hai lực song song gồm một giá đỡ, một thanh, nhiều quả nặng (xem hình 9.1 SGK)  Chuẩn bị các dụng cụ sau (nếu có thể) : cái mở nút chai, các cân cầm tay (hình 9.5 SGK) 2 / Học sinh :
Học sinh đọc lại quy tắc tổng hợp và phân tích lực trong sách giáo khoa vật lý lớp 10. III / GỢI Ý VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 : GV : Tiến hành làm thí nghiệm hình 9.1 HS : Song song GV : Hợp lực F có phương như thế nào so với phương các lực thành phần ? HS : Cùng chiều GV : Hợp lực F có chiều như thế nào so với chiều các lực thành phần ? HS : Tổng độ lớn của hai lực GV : Hợp lực F có độ lớn như thế nào so với độ lớn các lực thành phần ? HS : Đường tác dụng của hợp lực chia khoảng cách giữa hai đường tác GV : Đường tác dụng của hợp lực có dụng của hai lực thành những đoạn tỉ đặc điểm gì ? lệ nghịch với độ lớn của hai lực đó.
HS : Hoàn chỉnh nội dung quy tắc hợp lực của hai lực song song cùng GV : Phát biểu quy tắc hợp lực của chiều ? hai lực song song cùng chiều ? Hoạt động 2 : GV : Tiến hành làm thí nghiệm hình HS : Song song 9.3 GV : Hợp lực F có phương như thế nào so với phương các lực thành HS : Cùng chiều với lực lớn phần ? GV : Hợp lực F có chiều như thế nào so với chiều các lực thành phần ? HS : Hiệu độ lớn của hai lực GV : Hợp lực F có độ lớn như thế nào so với độ lớn các lực thành phần HS : Đường tác dụng của hợp lực ? chia ngoài khoảng cách giữa hai GV : Đường tác dụng của hợp lực có đường tác dụng của hai lực thành đặc điểm gì ? những đoạn tỉ lệ nghịch với độ lớn của hai lực đó. HS : Hoàn chỉnh nội dung quy tắc
hợp lực của hai lực song song cùng chiều ? GV : Phát biểu quy tắc hợp lực của hai lực song song ngược chiều ? Hoạt động 3 : HS : Ngẫu lực là hệ hai lực, tác dụng lên một vật, có độ lớn bằng nhau, GV : Giáo viên mô tả tài xế cầm song song, ngược chiều nhưng vôlăng, tay cầm cái mở nút chai. Đó không cùng đường tác dụng. là ngẫu lực. HS : Momen ngẫu lực bằng tích số GV : Ngẫu lực là gì ? của một lực với khoảng cách giữa hai đường tác dụng của các lực. GV : Moment của ngẫu lực là gì ? GV : Lưu ý học sinh : Ngẫu lực là hệ hai lực song song duy nhát khong có Hoạt động 4 : hợp lực mà chỉ cómoment lực ? HS : Để vật cân bằng thì lực thứ ba phải trực đối với hai lực kia. GV : Tiến hành làm thí nghiệm hình Hoạt động 5 : 9.5 HS : Ghi định nghĩa trọng tâm. GV : Nêu điều kiện cân bằng của một vật dưới tác dụng của ba lực
song song.  m .x  m .y i i i i HS : xG = ; yG = m m i i GV : Trọng tâm là gì ? GV : Trọng tâm của một vật là điểm đặt của trọng lực tác dụng lên vật đó. HS : Ở một miền không gian gần GV : Thiết lập công thức trọng tâm mặt đất, trọng tâm của vật thực tế của hệ gồm hai chất điểm. trùng với khối tâm của vật. GV : Thiết lập công thức trọng tâm HS : Lần lượt gắn một đầu dây treo của một vật . vật ở điểm A và điểm B của vật. Mỗi GV : Quan hệ giữa trọng tâm và khối lần treo vật, ta lấy bút chì vạch một tâm của một vật : đường thẳng đứng đi qua điểm treo vật. Đó cũng là đường đi qua trọng GV : Hướng dẫn học sinh cách xác tâm vật. Giao của hai đường là vị trí định trọng tâm (hoặc khối tâm) của trọng tâm của vật. một vật mỏng bằng thực nghiệm ? IV / NỘI DUNG : 1. Hợp lực của hai lực song song cùng chiều : Hợp lực của hai lực song song cùng chiều tác dụng lên một vật rắn là một lực song song, cùng chiều với hai lực trên, có độ lớn bằng tổng độ lớn của
hai lực. Đường tác dụng của hợp lực chia khoảng cách giữa hai đ ường tác dụng của hai lực thành phần thành những đoạn tỉ lệ nghịch với độ lớn của hai lực đó.    F  F1  F 2 Độ lớn : F = F1 + F2 Điểm đặt : nằm trong AB và thỏa : F1d1 = F2d2. F1 d 2 Hay  F2 d1 2. Hợp lực của hai lực song song ngược chiều : Hợp lực của hai lực song song ngược chiều là một lực song song cùng chiều với lực lớn hơn, có độ lớn bằng hiệu các độ lớn và có đường tác dụng chia ngoài khoảng cách giữa hai đường tác dụng của hai lực thành phần thành những đoạn tỉ lệ nghịch với hai lực đó.    F  F1  F 2 Độ lớn : F = |F1 - F2| Điểm đặt : nằm trong AB và thỏa : F1d1 = F2d2.
3. Ngẫu lực :  Ngẫu lực là hệ hai lực, tác dụng lên một vật, có độ lớn bằng nhau, song song, ngược chiều nhưng không cùng đường tác dụng. Mặt phẳng chứa các lực gọi là mặt phẳng ngẫu lực.  Ngẫu lực là hệ hai lực song song duy nhất không có hợp lực, chỉ có momen lực. Dưới tác dụng của ngẫu lực, vật sẽ thực hiện chuyển động quay.  Momen ngẫu lực bằng tích số của một lực với khoảng cách giữa hai đường tác dụng của các lực (còn gọi là cánh tay đòn của ngẫu lực) M = F.d 4. Điều kiện cân bằng của một vật dưới tác dụng của ba lực song song : Để vật cân bằng thì lực thứ ba phải trực đối với hai lực kia. 5. Trọng tâm của vật rắn (G)  Trọng tâm của một vật là điểm đặt của trọng lực tác dụng lên vật đó.
 Vị trí trọng tâm được xác định bằng các công thức.  m .x  m .y i i i i xG = ; yG = m m i i  Quan hệ giữa trọng tâm và khối tâm của một vật : ở một miền không gian gần mặt đất, trọng tâm của vật thực tế trùng với khối tâm của vật.  Cách xác định trọng tâm (hoặc khối tâm) của một vật mỏng bằng thực nghiệm. Lần lượt gắn một đầu dây treo vật ở điểm A và điểm B của vật. Mỗi lần treo vật, ta lấy bút chì vạch một đường thẳng đứng đi qua điểm treo vật. Đó cũng là đường đi qua trọng tâm vật. Giao của hai đường là vị trí trọng tâm của vật. V / CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ : Trả lời câu hỏi 1, 2 và các bài tập 1,2,3 Xem bài 10.