Bài dự thi: Tìm hiểu lịch sử quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam năm 2017 - Võ Văn Giáp

BÀI DỰ THI<br /> TÌM HIỂU LỊCH SỬ QUAN HỆ ĐẶC BIỆT<br /> VIỆT NAM ­ LÀO, LÀO ­ VIỆT NAM NĂM 2017<br /> Người tham gia: <br /> Họ và tên: Võ Văn Giáp Đơn   vị:  Chi   đoàn  Công   an,   Đoàn <br /> Ngày sinh: 19/8/1994 phường   Phước   Long,   Nha   Trang, <br /> Giới tính: Nam Khánh Hoà<br /> Nghề nghiệp: Công an Nơi thường trú: <br /> Dân tộc: Kinh Số điện thoại: 0905.396.069<br /> Tôn giáo: không<br /> NỘI DUNG BÀI DỰ THI<br /> Trong khuôn khổ  hạn hẹp bài viết, tôi xin chia sẻ  cảm nhận có phần sâu <br /> sắc của mình về vấn đề nguyên nhân các thế lực thù địch xuyên tạc.<br /> Trước hết, xin giới thiệu một chút về  nước Lào anh em. Lào có diện tích <br /> 236.800  km2,  dân   số   ước   lượng   năm  2015   là  6.803.699  người,   mật  độ   29,6 <br /> người/km2. Lào (tiếng Lào: ລາວ, phát âm tiếng Lào: [láːw], Lāo), tên chính thức <br /> là   nước Cộng   hoà   Dân   chủ   Nhân   dân   Lào, (tiếng   Lào:  ສາທາລະນະລັດ<br /> ປະຊາທິປະໄຕ  ປະຊາຊົນລາວ, Sathalanalat   Paxathipatai   Paxaxon   Lao)   là <br /> một quốc gia nội lục tại Đông Nam Á, phía tây bắc giáp với My­an­ma và Trung <br /> Quốc, phía đông giáp Việt Nam, phía tây nam giáp Campuchia, phía tây và tây <br /> nam giáp Thái Lan. <br /> Quốc gia Lào hiện tại có nguồn gốc lịch sử và văn hoá từ Vương quốc  Lạn <br /> Xạng tồn tại trong bốn thế  kỷ, là một vương quốc có diện tích lớn tại Đông <br /> Nam   Á. Sau  một   giai   đoạn  xung   đột   nội   bộ,   Lạn   Xạng  phân   chia   thành  ba  <br /> vương quốc riêng biệt: Luông Pha­bang, Viên­chăn và Chăm­pa­sắc. Năm 1893, <br /> ba vương quốc hợp thành một lãnh thổ  bảo hộ  thuộc Pháp, tiền thân của quốc <br /> gia Lào hiện nay.<br /> Lào là nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa đơn nguyên, theo chủ nghĩa Mác và <br /> do Đảng Nhân dân Cách mạng Lào cầm quyền. Thủ  đô của Lào là Viêng­chăn, <br /> các thành thị  lớn khác là Luông Pha­bang, Xa­van­na­khẹt. Lào là một quốc gia <br /> đa dân tộc, người Lào chiếm khoảng 60% dân số, họ  chủ  yếu cư  trú tại vùng <br /> thấp và chiếm  ưu thế  về  chính trị  và văn hoá. Các  nhóm dân tộc Môn­Khmer, <br /> Mông, và dân tộc bản địa vùng cao khác chiếm khoảng 40% dân số và sống tại <br /> khu vực đồi núi.<br /> Chiến lược phát triển của Lào dựa trên sản xuất thuỷ  điện và bán điện <br /> năng sang các quốc gia láng giềng, cũng như trở thành một quốc gia liên kết giao <br /> thương lục địa. Ngoài ra, lĩnh vực khai mỏ của Lào cũng phát triển, khiến quốc  <br /> gia này được đánh giá là nằm trong các nền kinh tế  tăng trưởng nhanh nhất <br /> Đông Á và Thái Bình Dương. Lào là một thành viên của Hiệp hội các quốc gia <br /> Đông Nam Á (ASEAN), Hội nghị cấp cao Đông Á và Cộng đồng Pháp ngữ. Lào <br /> được nhận làm thành viên đầy đủ  của Tổ  chức Thương mại Thế  giới (WTO) <br /> vào năm 2013.<br /> Quan hệ đặc biệt Việt Nam ­ Lào có nhiều cơ sở khách quan, tất yếu.<br /> Về các điều kiện tự nhiên, Việt Nam và Lào nằm ở trung tâm bán đảo Ấn­<br /> Trung, thuộc vùng  Đông Nam  Á lục  địa. Trong phạm vi của bán  đảo  Đông <br /> Dương, Việt Nam nằm  ở phía đông dãy Trường Sơn, như  một bao lơn nhìn ra <br /> biển; Lào nằm  ở  sườn tây dãy Trường Sơn, lọt sâu vào vùng đất liền của bán  <br /> đảo. Như vậy, dãy Trường Sơn có thể ví như cột sống của hai nước, tạo thành <br /> biên giới tự nhiên trên đất liền giữa Việt Nam và Lào. Với địa hình tự nhiên này, <br /> về đường bộ cả Việt Nam và Lào đều theo trục Bắc­Nam. Còn về đường biển, <br /> con đường gần nhất để  Lào có thể  thông thương ra biển đó là từ  Sầm Nưa <br /> thuộc tỉnh Hủa Phăn (Lào) qua Thanh Hoá; Xiêng khoảng (Lào) qua Nghệ  An;  <br /> Khăm Muộn (Lào) qua Hà Tĩnh; Xa­van­na­khẹt (Lào) qua Quảng Trị  và Khăm <br /> Muộn (Lào) qua Quảng Bình. Do điều kiện tự nhiên nên sự  phát triển kinh tế ­ <br /> xã hội của Việt Nam và Lào có nhiều điểm tương đồng, lại vừa có những nét <br /> khác biệt. Dãy Trường Sơn, biên giới tự  nhiên giữa Việt Nam và Lào được ví <br /> như  bức tường thành hiểm yếu, để  hai nước tựa lưng vào nhau, phối hợp giúp  <br /> đỡ lẫn nhau tạo ra thế chiến lược khống chế những địa bàn then chốt về kinh tế <br /> và quốc phòng, trở  thành điểm tựa vững chắc cho Việt Nam và Lào trong sự <br /> nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.<br />  Về các nhân tố dân cư, xã hội, Việt Nam và Lào đều là những quốc gia đa <br /> dân tộc, đa ngôn ngữ. Hiện tượng một tộc người sống xuyên biên giới quốc gia  <br /> của hai nước, hoặc nhiều nước là đặc điểm tự nhiên của sự phân bố tộc người  <br /> ở khu vực Đông Nam Á nói chung, ở Việt Nam và Lào nói riêng. Đặc điểm này, <br /> đến nay vẫn tiếp tục chi phối mạnh mẽ các mối quan hệ khác trên đường biên  <br /> giới quốc gia Việt Nam – Lào. Chính quá trình cộng cư, hoặc sinh sống xen cài <br /> của những cư dân Việt Nam và cư  dân Lào trên địa bàn biên giới của hai nước  <br /> đã dẫn đến việc cùng khai thác và chia sẻ nguồn lợi tự nhiên, đặc biệt là nguồn  <br /> lợi sinh thuỷ. Điều này, thêm một lần nữa khẳng định các quan hệ cội nguồn và  <br /> quan hệ  tiếp xúc chính là những điều kiện lịch sử  và xã hội đầu tiên, tạo ra  <br /> những mối dây liên hệ và sự  giao thoa văn hoá nhiều tầng nấc giữa cư dân hai <br /> nước.<br /> Về  nhân tố  văn hoá và lịch sử, do quan hệ  gần gũi và lâu đời nên người <br /> Việt và người Lào đặc biệt là người dân ở vùng biên giới am hiểu về nhau khá  <br /> tường tận. Trong cuốn “Dư địa chí”  của Nguyễn Trãi đã mô tả khá ấn tượng về <br /> nền văn hoá độc đáo và phong tục thuần phác của dân tộc Lào, cũng như  hiện  <br /> tượng giao thoa văn hoá nở  rộ  giữa Đại Việt với các nước láng giềng Đông  <br /> Nam Á, trong đó có Lào Lạn Xạng. Sự  giao thương của người dân Lào với  <br /> người dân Việt nhất là với người dân các tỉnh biên giới của Việt Nam cũng khá  <br /> nhộn nhịp. Điều đáng chú ý là trong quan hệ giao thương với Đại Việt, Lào Lạn  <br /> Xạng đã không ít lần bộc lộ mối quan tâm của mình muốn hướng ra biển, trong  <br /> khi Đại Việt lại tìm cơ hội để mở rộng buôn bán vào sâu lục địa. Mặc dầu Việt  <br /> Nam và Lào có tiếng nói, văn tự không giống nhau, sáng tạo và lựa chọn các nền  <br /> văn hóa cũng như  các hình thức tổ  chức chính trị  ­ xã hội khác nhau, nhưng <br /> những nét tương đồng thì vẫn thấy phổ  biến trong muôn mặt đời sống hàng <br /> ngày của cư dân Việt Nam và Lào. Sự tương đồng giữa văn hóa làng – nước của <br /> người Việt và văn hóa bản ­ mường của người Lào xuất phát từ cội nguồn cùng <br /> nền văn minh nông nghiệp lúa nước ở Đông Nam Á. Đồng thời, lòng nhân ái bao  <br /> la và đời sống tâm linh phong phú, trong đó có những  ảnh hưởng sâu đậm của  <br /> đạo Phật mà trong cách đối nhân xử thế của mình, nhân dân Việt Nam và nhân <br /> dân   Lào   bao   giờ   cũng   nêu   cao   những   phẩm   chất   yêu   thương   và   hướng <br /> thiện. Trong tiến trình lịch sử cả hai dân tộc đều phải ngoan cường chống ngoại <br /> xâm để  bảo vệ  nền độc lập dân tộc. Trải qua những biến cố  thăng trầm của  <br /> lịch sử, hai nước Đại Việt ­ Lạn Xạng, Lạn Xạng ­ Đại Việt mặc dù không <br /> phải không có những thời khắc gặp nguy nan nhưng với tinh thần lấy hoà hiếu <br /> làm trọng nên đã sáng suốt và công bằng, có ý thức đề cao không thù hận, quan <br /> hệ nương tựa vào nhau giữa nhân dân hai nước vẫn tiếp tục được nuôi dưỡng,  <br /> đồng thời biết chủ  động vun đắp tình thân ái và hữu nghị  lâu dài giữa hai dân <br /> tộc.<br /> Về kinh tế, hai nước có thể bổ sung cho nhau thế lợi về biển cả của Việt  <br /> Nam, đường bộ  của Lào đi sâu vào lục địa châu Á, cùng các nguồn tài nguyên <br /> phong phú do mỗi nước quản lý.<br /> Ngoài những điều kiện trên, hai nước Việt Nam, Lào có một  ưu thế  nổi  <br /> trội vô cùng quý giá là quan hệ đặc biệt Việt Nam – Lào, Lào – Việt Nam mà hai <br /> Đảng, hai dân tộc cần luôn luôn vun đắp, bảo vệ  và phát huy trong mọi hoạt <br /> động chính trị, tư tưởng, kinh tế, quốc phòng an ninh, ngoại giao, văn hoá, giáo <br /> dục đào tạo nhân lực, nhân tài.<br /> Tình đoàn kết, hữu nghị là giá trị tốt đẹp, bền vững được hun đúc từ lịch sử <br /> hàng nghìn năm của hai nước Việt Nam ­ Cam­pu­chia, từ mối quan hệ đặc biệt <br /> đã có từ lâu trong lịch sử và được thử thách trong ngọn lửa cách mạng chống kẻ <br /> thù chung. Vậy nhưng thời gian gần đây đã xuất hiện những âm mưu, thủ đoạn <br /> kích động, phá hoại mối quan hệ tốt đẹp, trong sáng ấy.<br /> Những âm mưu nguy hiêm<br /> ̉<br /> Một dân ch<br /> ̃ ứng điên hình c<br /> ̉ ủa âm mưu phá hoại trên phải kê đên tr<br /> ̉ ́ ường hợp  <br /> ông   Xam   Rên­xi,   lãnh   đạo   cái   gọi   là   đảng   Cứu   nguy   Dân   tộc   Cam­pu­chia <br /> (CNRP), hiện lưu vong  ở  Pháp cùng hai trợ  lý. Ngày 27 tháng 12 năm 2016 vừa <br /> qua, họ vừa bị tòa án Phnôm Pênh tuyên 5 năm tù do dùng mạng xã hội đăng tải  <br /> nội dung xuyên tạc quan hệ  hai nước. Họ  từng đưa ra thông tin xuyên tạc hêt́ <br /> ̉ ằng hai nước đã “nhất trí xóa bỏ  biên giới chung” khi diễn <br /> sức nguy hiêm r<br /> giải hiệp ước mà hai nước ký vào năm 1979.<br />  Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Hun Sen cùng mở tấm vải phủ  <br /> cột mốc số 275. Ảnh: Nhật Bắc, VPC.<br /> Trước đó, ngày 23 tháng 12 năm 2016, Tòa phúc thẩm Cam­pu­chia đã tuyên <br /> giữ nguyên bản án sơ thẩm phạt nghị sĩ Um Sam An thuộc đảng CNRP 2,5 năm <br /> tù giam vì kích động gây rối an ninh xã hội nghiêm trọng và kích động gây chia <br /> rẽ, theo Điều 495 và 496 Bộ luật Hình sự Cam­pu­chia. Đâu năm 2016, ông này<br /> ̀  <br /> đã có nhiêu bài vi<br /> ̀ ết và bình luận xuyên tạc, vu cáo Chính phủ  sử  dụng bản đồ <br /> giả về biên giới với Việt Nam. Quôc h<br /> ́ ội Cam­pu­chia đã kiêm tra, đôi chiêu b<br /> ̉ ́ ́ ản  <br /> ̀ ưu tại Liên hợp quôc cho thây, thông tin trên hoàn toàn là b<br /> đô l ́ ́ ịa đặt.<br /> Một bài viêt trên Báo The Phnom Penh Post cho biêt, t<br /> ́ ́ ư tưởng bài Việt, kích <br /> động, lôi kéo các cử  tri trẻ  tuổi, thiếu kiến thức và thông tin về  quan hệ  hai <br /> nước, kích động chủ  nghĩa dân tộc cực đoan, hẹp hòi, chống phá quan hệ  hữu  <br /> nghị  Việt Nam ­ Cam­pu­chia do một số thế lực chính trị  đối lập kích động có <br /> thể gây bất ổn xã hội tại đất nước Chùa tháp. Nhât là trong th<br /> ́ ời điêm diên ra các<br /> ̉ ̃  <br /> cuộc bâu c<br /> ̀ ử  ở  Cam­pu­chia, việc sử dụng chủ nghĩa dân tộc cực đoan, hẹp hòi <br /> làm “mồi nhử” lôi kéo phiếu bầu có thể  mang lại những hiệu quả  nhất thời,  <br /> nhưng về lâu dài có thê s<br /> ̉ ẽ  là mồi lửa châm ngòi xung đột, gây chia rẽ  dân tộc,  <br /> chia rẽ quan hệ hữu nghị. Trong những âm mưu phá hoại đó, dư luận nhân dân <br /> hai nước hẳn chưa quên sự kiện diên ra cách đây ít lâu, có l<br /> ̃ ực lượng đối lập ở <br /> Cam­pu­chia đã đên các đ<br /> ́ ịa bàn giáp biên để tuyên truyền, lôi kéo người dân ủng  <br /> hộ bầu cử hội đồng xã, phường vào năm 2017 và bầu cử Quốc hội Cam­pu­chia  <br /> năm 2018. Các tổ  chức phản động lưu vong cũng tăng cường về  các vùng giáp <br /> biên giới Việt Nam lôi kéo nhân dân hai nước thực hiện mưu đô c<br /> ̀ ủa chúng. <br /> Ngược về thời gian trước không lâu, tại Cam­pu­chia từng diễn ra một số cuộc  <br /> biểu tình tự  phát, xuyên tạc và ngang ngược đòi “cắt quan hệ  với Việt Nam”.  <br /> Chúng đã bị dư luận ở chính Cam­pu­chia và quôc tê lên án. Tr<br /> ́ ́ ước và sau chuyên<br /> ́ <br /> thăm Việt Nam của Thủ tướng Cam­pu­chia Hun Xen m ới đây, những luận điệu <br /> xuyên tạc đó lại “rộ lên”.<br /> Họ  cũng không ngân ng<br /> ̀ ại xuyên tạc, phỉ  báng cả  xương máu của những <br /> người Việt Nam đã hy sinh vì tình cảm quôc tê trong sáng, giúp Cam­pu­chia<br /> ́ ́  <br /> thoát khỏi thảm họa diệt chủng.<br /> Những luận điệu đó không mới, nhưng chúng không dừng ở phá hoại quan <br /> hệ hai nước mà còn ân ch<br /> ̉ ứa nhiêu âm m<br /> ̀ ưu phá hoại đen tôi khác. Năm 2013, t<br /> ́ ại  <br /> cuộc bầu cử Quốc hội lần thứ 5, đảng Nhân dân Cam­pu­chia (CPP) giành được  <br /> chiến thắng với 68 ghế, ông Xam Rên­xi đã có những phát ngôn lạc lõng, vô căn  <br /> cứ, gây tổn hại quan hệ  hữu nghị  hai nước khi trả lời phỏng vấn đài BBC, vu <br /> cáo: “Hà Nội từng lấn chiếm đất đai Cam­pu­chia và… chiếm các đảo của <br /> Trung Quốc(!)”.<br /> Bộ  Nội vụ  Cam­pu­chia đã từng lên tiếng tuyên bố  những hành vi đó là <br /> không chấp nhận được và đi ngược đạo lý. Trong một phát ngôn chính thức với <br /> các   cơ   quan   truyền   thông  trong  và   ngoài   nước,   người   phát  ngôn   Chính  phủ <br /> Hoàng gia Cam­pu­chia đã nêu rõ, đất nước Việt Nam anh em không phải là <br /> nhân tố đe dọa an ninh của Cam­pu­chia: “Chính phủ và nhân dân Cam­pu­chia  <br /> luôn chủ trương bảo vệ  và phát triển mối quan hệ với Việt Nam, thành quả  to  <br /> lớn của quá trình lâu dài cùng sát cánh chiến đấu bên nhau qua nhiều giai đoạn  <br /> lịch sử, kiên quyết không để bất kỳ thế lực nào phá hoại mối quan hệ đoàn kết  <br /> đặc biệt này”.<br /> Nhìn lại những trang sử rực lửa và cũng thâm đâm máu, n<br /> ́ ̃ ước mắt của nhân <br /> dân hai nước, chúng ta có thê thây rõ không ph<br /> ̉ ́ ải ngâu nhiên mà Chính ph<br /> ̃ ủ <br /> Hoàng gia Cam­pu­chia đưa ra quan điêm trên. Theo PGS, TS Vũ Quang Hiên,<br /> ̉ ̉  <br /> giảng viên Khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn ­ Đại <br /> học Quốc gia Hà Nội, với tinh thần “giúp bạn là tự  giúp mình”, nhân dân ba <br /> nước Việt Nam ­ Lào ­ Cam­pu­chia đã kề  vai, sát cánh, cùng chiến đấu chống  <br /> chủ  nghĩa thực dân xâm lược, để  lại những kinh nghiệm quý cho hôm nay và  <br /> mai sau. Trong “Lời kêu gọi Liên hợp quốc” (tháng 12 năm 1946), Chủ  tịch Hồ <br /> Chí Minh khẳng định: “Đối với Lào và Miên, nước Việt Nam tôn trọng nền độc  <br /> lập của hai nước đó và bày tỏ  mong muốn hợp tác trên cơ  sở  bình đẳng tuyệt  <br /> đối giữa các nước có chủ quyền”. Trong cuộc kháng chiên chông M<br /> ́ ́ ỹ, cứu nước, <br /> đế  quốc Mỹ  nhiều lần kêu gọi Lào và Cam­pu­chia gia nhập cái gọi là “Khối <br /> phòng thủ Đông Nam Á” và “Khối phòng ngự sông Cửu Long” nhằm cô lập <br /> và xâm lược Việt Nam, chia rẽ khối đoàn kết ba dân tộc.<br /> ̀ ̀ ́ ́ ́ ẹp quan hệ  hai nước phải kê đên s<br /> Sau nhiêu thăng trâm, dâu môc tôt đ ̉ ́ ự <br /> kiện ngày 8 tháng 6 năm 1967, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt <br /> Nam tuyên bố công nhận chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Cam­pu­chia theo  <br /> đường biên giới hiện tại. Đáp lại, ngày 15 tháng 6 năm 1967, Chính phủ  Cam­<br /> pu­chia công nhận Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam là đại  <br /> diện chân chính duy nhất của nhân dân miền Nam. Quân và dân ba nước Việt <br /> Nam ­ Lào ­ Cam­pu­chia đã đoàn kết chặt chẽ  và anh dũng chiến đấu, giành <br /> được nhiều thắng lợi to lớn. Trong năm 1970, liên quân Việt Nam ­ Cam­pu­chia <br /> đẩy mạnh các hoạt động quân sự, làm tan rã hàng vạn quân của chính quyền  <br /> Lonon, mở rộng vùng căn cứ cách mạng của Cam­pu­chia từ phía bắc tỉnh Rát­<br /> ta­na­ki­ri đến phía nam tỉnh Kam­pốt, đập tan cuộc tiến công của 10 vạn quân <br /> địch sang Cam­pu­chia tháng 4 năm 1970, rồi tiếp tục làm thất bại các cuộc hành <br /> quân “Chenla 1” tháng 6 năm 1970, Toàn thắng, “Chenla 2” năm 1971... Sau Hiệp  <br /> định Pa­ri 27 tháng 1 năm 1973, Việt Nam đã tiếp tục giúp đỡ Cam­pu­chia đấu <br /> tranh vũ trang. Quân­dân Cam­pu­chia phối hợp với chiến trường miền Nam  <br /> Việt Nam mở cuộc tổng công kích, hoàn thành sự nghiệp chống Mỹ, giải phóng  <br /> thủ đô Phnôm Pênh ngày 17 tháng 4 năm 1975.<br /> Trong sự  nghiệp đổi mới, Đảng Cộng sản Việt Nam nhận thức sâu sắc <br /> rằng: “Phát triển và củng cố mối quan hệ đặc biệt giữa ba nước Đông Dương,  <br /> đoàn kết và tôn trọng độc lập, chủ  quyền của mỗi nước, hợp tác toàn diện,  <br /> giúp đỡ lẫn nhau xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là quy luật sống còn và phát triển  <br /> của cả  ba dân tộc anh em”. “Trước sau như  một, Việt Nam trung thành với  <br /> nghĩa vụ quốc tế của mình đối với cách mạng Lào và cách mạng Cam­pu­chia”.<br /> Môi quan h<br /> ́ ệ  hữu nghị  tôt đ<br /> ́ ẹp giữa hai nước tiêp t<br /> ́ ục được phát huy, phát <br /> ̉<br /> triên trong giai đoạn hiện nay. Trong chuyến thăm chính thức Việt Nam cuôí <br /> tháng 12 năm 2016 vừa qua, tại buôi g<br /> ̉ ặp mặt, nói chuyện với hơn 200 đại biểu <br /> tướng lĩnh, sĩ quan, cựu chiến binh Quân tình nguyện Việt Nam làm nghĩa vụ <br /> quốc tế  tại Cam­pu­chia qua các thời kỳ, Thủ  tướng Hun Xen đã nhấn mạnh  <br /> chuyến thăm của ông lần này đến Việt Nam mang theo thông điệp cảm ơn của <br /> nhân dân Cam­pu­chia đối với Đảng, Chính phủ, quân đội và nhân dân Việt Nam <br /> đã giúp đỡ  đánh đổ  và ngăn chặn không cho chế  độ  Pôn Pốt quay trở  lại, tạo  <br /> tiền đề  cho quá trình xây dựng và phát triển đất nước Cam­pu­chia phồn vinh <br /> như ngày nay. Ông khẳng định luôn trân trọng những kỷ niệm tốt đẹp với quân <br /> và dân Việt Nam. Dù tình hình thế  giới có diễn biến phức tạp thế  nào cũng  <br /> không thể tác động đến quan hệ  láng giềng anh em tốt đẹp giữa hai nước. Hai <br /> nước cần giáo dục thế hệ trẻ gìn giữ mối quan hệ hữu nghị tốt đẹp vốn có, tài <br /> sản vô giá đã được vun đắp trong suốt quá trình đoàn kết đấu tranh giành độc <br /> lập dân tộc trước đây và xây dựng phát triển đất nước ngày nay.<br /> Ở Cam­pu­chia hiện nay lưu giữ công trình Tượng đài Hữu nghị Việt Nam  <br /> ­ Cam­pu­chia được xây dựng cuối những năm 1970 để kỷ niệm liên minh Việt  <br /> Nam ­ Cam­pu­chia, sau khi Quân tình nguyện Việt Nam tiến vào lật đổ chế độ <br /> diệt chủng. Tượng đài tạc hình ảnh hai người lính Việt Nam ­ Cam­pu­chia sát <br /> cánh bảo vệ  một thiếu phụ  và em bé Cam­pu­chia. Tổng Bí thư  Nguyên Phú<br /> ̃  <br /> Trọng đã đến dâng hoa tại tượng đài trong chuyến thăm chính thức Cam­pu­chia  <br /> vào năm 2011. Năm 2015, Hội đông Dân t<br /> ̀ ộc Mặt trận Đoàn kêt phát triên Cam­<br /> ́ ̉<br /> pu­chia và Bộ Quôc phòng Vi<br /> ́ ệt Nam đã thống nhất thực hiện công tác khảo sát, <br /> kiểm tra, lập dự án sửa chữa, tu bổ, tôn tạo các tượng đài hữu nghị Việt Nam ­  <br /> Cam­pu­chia, trong đó có tượng đài trên.<br />  Trân trọng, gìn giữ, phát triên tình h<br /> ̉ ữu nghị là nguyện vọng chung của đông  <br /> đảo nhân dân hai nước. Nhưng cũng phải thừa nhận một thực tê là nh<br /> ́ ững âm <br /> mưu chông phá, chia r<br /> ́ ẽ tình đoàn kêt gi<br /> ́ ữa hai dân tộc là hêt s<br /> ́ ức nguy hiêm; t<br /> ̉ ừng <br /> ̉ ại những khó khăn, hậu quả trong lịch sử cũng như có nhiêu diên biên ph<br /> đê l ̀ ̃ ́ ức  <br /> tạp trong một sô v<br /> ́ ụ  việc kích động, phá hoại, ân ch<br /> ̉ ứa những mưu đô đen tôi<br /> ̀ ́ <br /> từng bị  Nhà nước Cam­pu­chia lên án và xử  lý thời gian qua. Đê đây lùi nh<br /> ̉ ̉ ững  <br /> âm mưu ây, cùng v<br /> ́ ới việc tiêp t<br /> ́ ục phát huy truyên thông đoàn kêt, h<br /> ̀ ́ ́ ữu nghị quý  <br /> báu, phải luôn giữ được nhât quán trong đ<br /> ́ ường lôi đôi ngo<br /> ́ ́ ại, hợp tác, cảnh giác,  <br /> tỉnh táo trước mọi thủ  đoạn chia rẽ, tăng cường hơn nữa sự  hiêu biêt, tin c<br /> ̉ ́ ậy  <br /> giữa chính quyên và nhân dân hai n<br /> ̀ ước. Đặc biệt, phải làm tôt h<br /> ́ ơn nữa việc  <br /> tuyên truyên, giáo d<br /> ̀ ục, giúp thê h<br /> ́ ệ trẻ hiêu sâu s<br /> ̉ ắc thực tiên l<br /> ̃ ịch sử và thực chât́ <br /> quan hệ  hai nước đê không ng<br /> ̉ ừng chung tay vun đắp tình hữu nghị, không để <br /> những “lô hông” hiêu biêt cho k<br /> ̃ ̉ ̉ ́ ẻ xâu kích đ<br /> ́ ộng, xuyên tạc.<br /> Để chứng minh thêm cho mối quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam – Lào, <br /> Lào – Việt Nam, tôi xin mượn những lời ca về tình cảm Việt – Lào và Chủ tịch <br /> Hồ Chí Minh trong văn học Lào.<br /> Bình sinh, Hồ Chủ Tịch có câu thơ chung đúc:<br /> Việt – Lào hai nước chúng ta<br /> Tình sâu hơn nước Hồng Hà, Cửu Long<br /> Với vai trò lịch sử của Người trong phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc <br /> ở  ba nước Đông Dương. Người khai sinh ra nước Cộng hòa xã hội chủ  nghĩa <br /> Việt Nam đầu tiên  ở  Đông Nam Á, cũng là người sáng lập ra Đảng Cộng sản  <br /> Đông Dương – tiền thân của tổ  chức Đảng Cộng sản Việt Nam – Lào – Cam­<br /> pu­chia ngày nay. Chính vì thế, tình hữu nghị Việt – Lào vốn là tự nhiên, khăng <br /> khít, khi có chính Đảng Mác – Lê­nin lãnh đạo ngày càng được củng cố  vững <br /> chắc, phát triển. Nhiều tác phẩm văn học Lào viết về Việt Nam – Hồ Chí Minh  <br /> với mọi thủ pháp nghệ thuật truyền thống.<br /> Trong một tác phẩm chính luận, đồng chí Xu­va­nu­vông viết: Chủ tịch Hồ  <br /> Chí Minh luôn luôn quan tâm tới cuộc đấu tranh cứu nước của nhân dân Lào,  <br /> chăm lo vun đắp mối tình đoàn kết giữa nhân dân hai nước, góp phần làm cho  <br /> sự  nghiệp cứu nước của nhân dân lào dành được thắng lợi to lớn và vẻ  vang  <br /> như  ngày nay. Cách nói, cách nghĩ chân tình, chí lý đó cũng là nguồn cảm hứng  <br /> thường trực đối với đội ngũ sáng tác văn học Lào đương đại.<br /> Việt Nam – Hồ Chí Minh, Hồ Chí Minh – Việt Nam, nếu chỉ nói một danh <br /> từ  e không đủ  sắc thái trữ  tình cho những vần thơ  Kon­lăm – vừa là chất liệu <br /> dân ca vừa là hình thức phổ biến đi suốt chiều dài lịch sử chống Pháp và chống <br /> Mỹ  với các văn nghệ  sĩ Lào. Vi­lay­kẹo­ma­ni sử  dụng cái tôi trữ  tình để  gửi  <br /> gắm tâm tình, suy tưởng có dung lượng lớn:<br /> Việt Nam mến yêu ơi<br /> Nhắc tên anh lòng tôi ngàn vạn nhớ<br /> Thuở ban đầu chung sức đánh giặc Tây<br /> Anh ở bên kia, tôi ở bên này<br /> Chung một dãy Trường Sơn hùng vĩ<br /> Anh và tôi dựa lưng đánh Mỹ<br /> Và:<br /> Anh đi trước, gương sáng dân Lào soi<br /> Đẹp tuyệt vời người đồng chí của tôi.<br />  (Hai anh em sinh đôi – Văn nghệ, ngày 8/10/1966).<br /> Hình  ảnh giang sơn đất Việt, đất Lào có chung biên giới bởi dãy Trường  <br /> Sơn hùng vĩ – nhà thơ ví như Hai anh em sinh đôi, gợi cho người đọc thấm thía <br /> hơn sức mạnh của trái tim, sức mạnh của khối óc con người. Tiểu kết của khổ <br /> bốn của bài thơ, nhạc  điệu từ  ngữ  như  bừng sáng, lan xa, lan xa rồi  đọng <br /> lại… đẹp tuyệt vời – với người đồng chí, từtuyệt vời chưa trở thành khẩu ngữ, <br /> văn phong. Người Lào quen gọi dãy Trường Sơn (theo tiếng Việt) và cũng quen  <br /> gọi dãy Phu Luông hùng vĩ trùng điệp (thơ Thoong­in). Dưới con mắt Bun­chăn, <br /> thi sĩ dùng thủ pháp nhân cách hóa, để hát vang lên miền mến thương tha thiết,  <br /> niềm mến yêu, gắn bó một mối tình:<br /> Trường Sơn vĩ đại anh ơi<br /> Anh đứng đó tôi tưởng Việt Nam đứng đó<br />  Cho tôi làm đóa Chămpa đang nở<br /> Dâng tặng anh bằng cả trái tim tôi.<br /> (Chung một chiến hào – Văn nghệ, tháng 10/1968).<br /> Đấy là cái chung, cái ban đầu anh viết. Đề  từ  cho bài thơ  này, anh trân  <br /> trọng: Kính tặng nhân dân Việt Nam anh hùng. Chiều sâu cảm xúc còn khiến <br /> anh có được nhiều tứ thơ hay, đậm đà hương sắc của cuộc sống ngoài đời:<br /> Chiếc áo rách vai chúng mình chung mặc<br /> Hạt muối cắn chung, trái ướt bẻ đôi<br /> Nỗi buồn vui vì chung quý giọt mồ hôi<br /> Ở trong tôi không biết tự thuở nào<br /> Thấm máu anh những ngày đi đánh giặc.<br /> Phải trải biết bao gian khổ trên chặng đường hành quân kháng chiến, phải <br /> nắm bắt hiện thực đến tinh, đến nhạy mới có được những câu thơ  như  thế. <br /> Đúng là ngọt bùi nhớ lúc đắng cay, qua sông nhớ suối, có ngày nhớ đêm,… Đọc <br /> bài thơ dễ dàng chợt nhớ bài thơ kháng chiến chống Pháp của Chính Hữu – bài <br /> Đồng chí, nhưng chủ  đề  thể  nghiệm của bài thơ  là đương nhiên khác nhau. <br /> Ngày đầu kháng chiến (1940 ­1954), tiếng súng gây tội ác của thực dân Pháp lại <br /> diễn ra liên tiếp  ở cả  hai nước Việt ­ Lào. Các chiến sĩ tình nguyện Việt Nam  <br /> đã lên đường sang với bạn, sống với dân bản, đi xây dựng cơ  sở  du kích quân,  <br /> lấy lòng dân, ý Đảng mà gột dậy phong trào chiến tranh yêu nước, vì nghĩa vụ <br /> quốc tế cao cả mà cùng quân Lào đánh đuổi lũ ngoại xâm, bước vào cuộc kháng <br /> chiến chống Mỹ, chân lý Cách mạng của chúng ta càng sáng suốt hơn, thủy <br /> chung hơn.<br /> Nhà thơ  có thể  viết về hôm qua­hôm nay­ngày mai, song, mấu chốt thành <br /> công vẫn ở tài năng sử dựng ngôn từ và nội dung cụ thể được phản ánh. Hai yêu  <br /> cầu đó dường như   ẩn hiện với cảm hứng sáng tạo, nhưng nó có vai trò quyết <br /> định sự chấp nhận của bạn đọc, khẳng định uy tín của tác giả. Giở lại tập Vài <br /> hình  ảnh Pa­thét Lào chiến đấu in  ở  Việt Nam năm 1955, Xôm­xi­đê­xa có bài <br /> Ngày căm thù 21/3 với những câu thơ nóng hổi:<br />  Chúng tiến vào thị xã<br /> Cho tàu bay bắn phá<br /> Thuyền đồng bào tản cư<br /> Bị bắn chìm mất cả<br /> Thanh niên chúng dẫn tới bờ sông<br /> Bắn chết thả xác trôi theo dòng<br /> Máu Lào ­ Việt quyện lấy nhau<br /> Đỏ ngầu làn nước…<br /> Đó là ngày 21 tháng 3 năm 1946, dưới sự che chở của quân đội Anh, bè lũ  <br /> Quốc dân Đảng, thực dân Pháp đánh chiếm Thà­khẹc. Hàng ngàn sư sãi, trẻ, già,<br /> … đổ  máu trước lưỡi lê, họng súng. Ngày đầu trở  lại xâm lược nước Lào do  <br /> thực dân Pháp gây ra trở  thành ngày căm thù của nhân dân Lào. Ngày căm thù <br /> của nhân dân Lào ghi nhận sự hi sinh vô bờ của chiến sĩ tình nguyện Việt Nam  <br /> sát cánh cùng quân dân Lào đánh giặc cứu nước. Hai mươi năm sau, khi tuổi đời  <br /> già dặn, khi ngòi bút còn sung sức, anh viết về Thắng lợi bản Đông, chúc mừng  <br /> năm mới:<br /> Lào ­ Việt chiến đấu hợp đồng đặc biệt<br /> Và ở chiến trường Khe­sanh<br /> Chúng tập trung làm nơi bàn đạp<br /> Lùa quân tiến vào Bản Đông<br /> Trực tiếp đến theo đường số 9<br /> Bị Việt Nam chặn gốc, Lào đánh ngọn<br /> Xác địch ngổn ngang đổ xuống ầm ầm.<br /> Thơ Lào rất hay, nhưng trong tay nhà thơ dân tộc Lào rất điêu luyện tiếng  <br /> dân tộc, nên bản dịch sang Tiếng Việt chưa được hay lắm. Thơ ca chịu sự rung  <br /> động, đi sâu vào tâm hồn tác giả  và độc giả  mạnh mẽ  nhất còn  ở  chính môi  <br /> trường ngôn ngữ xã hội của nó.<br /> Thơ  của các bạn Lào viết về  Bác cũng vô cùng phong phú. Xôm­xi­đê­xa  <br /> viết về Việt Nam cứ như nghĩ viết về Bác. Phải chăng, đây đó trong mỗi bước <br /> trưởng thành nghệ thuật sáng tác của anh, Việt Nam­Hồ Chí Minh tuy hai mà là  <br /> một. Đọc thơ  anh, ta cứ nghĩ nhà thơ  đang suy nghĩ lung lắm, suy nghĩ về  Bác  <br /> biết viết câu thơ như thế nào cho hết ý, hết lời. Hình ảnh cao đẹp của Bác trong  <br /> nhịp điệu trái tim, trong máu thịt, tâm linh của anh hay chính nhân dân Lào, trọn <br /> vẹn là người chiến sĩ Cộng sản kiên cường, mẫu mực.<br /> Đạo đức của Người là tấm gương trong<br /> Cần, kiệm, liêm, chính, sắt son một lòng<br /> Trọn cuộc đời 79 năm­hy sinh tận tụy<br /> Chẳng chút vì mình, chỉ vì Việt Nam, vì năm châu<br /> …<br /> Chủ tịch Hồ Chí Minh<br /> Công sức của Người hơn cả lúc bình sinh.<br /> Thật sự có tâm lý chung trong nhân dân Lào ­ Việt, hằng mong muốn được <br /> Bác đến thăm, muốn được Bác ân cần chỉ bảo, ôm hôn. Bác đến trong lương tri  <br /> mọi người  ấm áp, hiền từ, độ  lượng, thương yêu như  người cha, người ông <br /> muôn vàn kính mến từ ngàn xưa tụ lại. Nhưng rồi, sự thật phũ phàng đưa Bác  đi <br /> gặp cụ Các Mác – Lênin, trái đất nghiêng mình trước anh linh Bác. Nhà văn Xu­<br /> văn­thon bày tỏ lòn tôn kính với Bác rằng:<br /> Mọi tầng lớp nhân dân Lào<br /> Yêu mến Bác như người nhà, chẳng khác<br /> Dù chỉ một lần, cầu mong Bác sang chơi<br /> Mà giờ đây cả nước Lào nhớ Bác­Bác đi xa.<br /> Cảm xúc thơ  xuất phát từ  tình người. Bác trở  thành nguyên mẫu cho các <br /> loại hình nghệ thuật. Tuy nhiên, bằng sự quan sát thực tiễn lịch sử, Xu­văn­thon  <br /> muốn thủ bút thi ca với hình ảnh sinh động của Bác trong tiến trình dựng nước <br /> và giữ nước của dân tộc Lào­Việt. Ngay từ cuối thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX,  <br /> ở Việt Nam có Phan Đình Phùng, Đốc Ngữ, Đề Thám,… thì ở Lào cũng dấy lên <br /> cao trào chống Pháp trong lòng dân, vua Hàm nghi được nhân dân Lào chở  che, <br /> để  giúp ông nuôi chí phục thù. Các thủ  lĩnh Kôm­ma­đam Phô­xa­đuột, Chậu­<br /> pha­pa­chay,… tập hợp nhân dân Lào đứng lên chống Pháp. Rốt cục, khi chưa có  <br /> chính Đảng lãnh đạo, các cuộc khởi nghĩa đó chỉ  nhóm lên ngọn lửa truyền <br /> thống yêu nước của dân tộc một thời rồi dịu tắt. Chỉ  có Bác Hồ  – người Việt  <br /> Nam yêu nước đầu tiên đã mang lại chân lý của chủ  nghĩa Mác­Lênin cho nhân <br /> dân hai nước Lào­Việt, cho niềm tin tất thắng của Cách mạng vô sản  ở  mỗi <br /> nước. Xu­văn­thon sử dụng thơ ca nói lên ý đó:<br /> Bác Hồ Chí Minh ơi<br /> Bác là Phi­tun ngọc quý<br /> Trái đất này chẳng có ai sánh kịp<br /> Đời Bác như ngọn đuốc vĩ đại<br /> Soi đường cho bà con thức tỉnh nơi nơi…<br /> Năm 1969, ngày đau thương vô hạn của toàn thể  loài người, Bác Hồ  mất <br /> ngày 3/9. Không cam tâm làm nô lệ  cho phong kiến, đế  quốc, nửa thế  kỷ  Bác  <br /> dắt dìu từng giây, từng phút, nhân dân Lào­Việt đoàn kết bên nhau, kề  vai sát <br /> cánh sướng khổ vui chung, kiên quyết đánh đuổi Pháp, Mỹ dành độc lập – tự do, <br /> gắng xây dựng giang sơn giàu đẹp. Thế  mà, sự  thật, ngày 3 tháng 9 năm 1969,  <br /> Bác   đã   đi   xa,   giờ   phút   đau   thương   vô   hạn   vụt   trở   thành   thiêng   liêng,   hóa <br /> thành con người bất tử. Giữa lúc nhân dân Việt Nam phải chịu nỗi đau thương <br /> không có gì sánh nổi, nhân dân Lào hòa quyện mình, chia sẻ nỗi đau chung. Nhà <br /> thơ Xôm­xi­đê­xa viết:<br /> Ôi, năm 69 này<br /> Mãi mãi là những ngày đau thương nhất<br /> Những ngày vô hạn đau thương<br /> Vì phải vĩnh biệt người<br /> ...<br /> Ngày mồng 3 tháng 9<br /> Trời đất bỗng tối sầm<br /> Mặt trăng, mặt trời u ám<br /> Mưa rơi tầm tã ngày đêm<br /> ...<br /> 9 giờ 47 phút<br /> Giờ khắc thiêng liêng<br />  Chủ tịch Hồ Chí Minh<br /> Viên ngọc quý của bản mường<br /> Đã vĩnh biệt đi xa<br /> Đã về nơi vĩnh viễn<br /> …<br /> Có trái tim nào không đập mạnh hôm nay.<br /> Song, dù muốn hay không, không ai có thể  cưỡng lại quy luật được. Toàn <br /> Đảng, toàn dân, toàn quân càng đau thương, nhớ Bác, tỏ lòng biết ơn Bác là phải  <br /> trấn tĩnh lại, biến đâu thương thành hành động Cách mạng, mỗi người hãy mang <br /> hết sức mình cho Tổ  quốc, sống vì Đảng, chết vì dân, để  sớm thực hiện lý <br /> tưởng cao đẹp của Bác, độc lập­tự do và chủ nghĩa xã hội: Ai cũng có cơm ăn,  <br /> áo   mặc,   ai   cũng   được   học   hành.   Khi   viết   bài   thơ   này,   Xôm­xi­đê­xa   đi   từ <br /> việc Vĩnh biệt đau thương đến Về  nơi vĩnh viễn của Bác đến Thiêng liêng, thơ <br /> có kết cấu chặt chẽ như thế mà thật rung động lòng người quả không dễ có:<br /> Người để lại một lời di chúc<br /> Còn quý hơn mọi châu báu ngọc ngà<br /> Lời di chúc tương lai chỉ hướng<br /> Gương sáng soi năm châu bốn bể<br /> Rọi chiếu khắp nhân gian<br /> Soi sáng mãi không bao giờ tắt<br /> Tuy đã đi rồi<br /> Lời di chúc do chính tay Người viết<br /> Nét bút của Người<br /> Còn đó cho ta…<br /> Văn học hiện đại Cách mạng Lào viết về  Bác có sự  đóng góp của nhiều <br /> thế  hệ  tác giả. Có người đi suốt hai cuộc kháng chiến như Xôm­xi­đê­xa và có  <br /> người bắt đầu xuất hiện trong cao trà chống Mỹ. Đặc biệt,  ở  phần dầu tác <br /> phẩm Một vài kinh nghiệm chính và một số vấn đề về phương hướng mới của  <br /> Cách mạng Lào (1979), đồng chí Cay­xỏn Phôm­vi­hẳn (Tổng Bí thư Đảng nhân <br /> dân Cách mạng Lào) đã viết: Do tìm được chân lý vĩ đại từ  Cách mạng tháng  <br /> Mười: Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc, không có con đường nào khác con  <br /> đường Cách mạng vô sản. Đồng chí Hồ  Chí Minh, người chiến sĩ cộng sản lỗi <br /> lạc của phong trào cộng sản quốc tế  đã truyền bá vào Đông Dương chủ  nghĩa <br /> yêu nước chân chính kết hợp chủ nghĩa Mác­Lênin, gắn phong trào Cách mạng <br /> Đông Dương với phong trào Cách mạng thế giới.<br /> Tình hữu nghị  Việt ­ Lào mãi xanh tươi, đời đời bền vững, chắc chắn đề <br /> tài Việt Nam ­ Hồ Chí Minh trong văn học Lào sẽ  còn nhiều tác phẩm hay hơn <br /> nữa. Nhân dân Việt Nam trân trọng cảm ơn, giữ gìn và thưởng thức văn học Lào  <br /> như chính nền văn học của mình.<br /> Việt Nam – Hồ Chí Minh đã trở thành danh từ quen thuộc trên toàn cầu. Hà  <br /> Nội – thủ đô nghìn năm văn hiến và Viêng Chăn – kinh thành khởi sắc đang cùng <br /> nhau vươn tới trở thành hai trung tâm văn hóa làng giềng, có quan hệ ngày càng <br /> gắn bó.<br />