intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng an toàn giao thông - Chương 4

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

227
lượt xem
50
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tai nạn giao thông liên quan đến chuyển động quay vòng Tính ổn định kém là một trong các nguyên nhân gây tai nạn giao thông. khi điều khiển một ôtô có tính ổn định kém ng-ời lái phải tập trung cao độ, th-ơng xuyên phải điều chỉnh sự chuyển động của nó. Điều khiển những ôtô nh- vậy trong thời gian dài ng-ời lái sẽ mệt mỏi nhanh và rất dễ mắc sai lầm.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng an toàn giao thông - Chương 4

  1. Bµ gi¶ng An toµn giao th«ng Ch−¬ng IV Tai n¹n giao th«ng liªn quan ®Õn chuyÓn ®éng quay vßng TÝnh æn ®Þnh kÐm lµ mét trong c¸c nguyªn nh©n g©y tai n¹n giao th«ng. khi ®iÒu khiÓn mét «t« cã tÝnh æn ®Þnh kÐm ng−êi l¸i ph¶i tËp trung cao ®é, th−¬ng xuyªn ph¶i ®iÒu chØnh sù chuyÓn ®éng cña nã. §iÒu khiÓn nh÷ng «t« nh− vËy trong thêi gian dµi ng−êi l¸i sÏ mÖt mái nhanh vµ rÊt dÔ m¾c sai lÇm. 4.1. C¸c tèc ®é tíi h¹n cña «t« ¤t« mÊt tÝnh æn ®Þnh khi ®æi h−íng chuyÓn ®éng, khi bÞ tr−ît hoÆc lËt, hËu qu¶ lµ «t« sÏ l¸n sang lµn ®−êng ®−êng bªn c¹nh, lµn ®èi diÖn hoÆc mÐp ®−êng. Khi xö lý tai n¹n giao th«ng trong hoµn c¶nh nh− vËy ph¶i x¸c ®Þnh vËn tèc giíi h¹n cña «t« theo tÝnh æn ®Þnh. ¤t« th−êng mÊt tÝnh æn ®Þnh ë nh÷ng ®o¹n ®−êng tr¬n tr−ît, ®é dèc lín v× khi lùc kÐo b»ng lùc b¸m th× chØ cÇn t¸c ®éng mét lùc ngang nhá th× còng cã thÓ, lµm b¸nh xe chñ ®éng trù¬t ngay trªn ®−êng. 4.1.1. Tèc ®é tíi h¹n æn ®Þnh däc cña «t«. Khi chuyÓn ®éng th¼ng, tèc ®é giíi h¹n theo ®iÒu kiÖn cña b¸nh xe chñ ®éng (vtrd) lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ tÝnh æn ®Þnh däc: G.[a.(ϕ x + f ) − f.L] - Trªn ®−êng b»ng, cÇu sau chñ ®éng: v trd = [L − (ϕ x + f ).hg ].w G.[b.(ϕ x + f ) − f.L] - Trªn ®−êng b»ng, cÇu tr−íc chñ ®éng: v trd = [L − (ϕ x + f ).hg ].w Trong ®ã: G – Träng l−îng toµn bé cña «t«; w – nh©n tè c¶n khÝ ®éng häc; f – hÖ sè c¶n l¨n cña ®−êng. 4.1.2. Tèc ®é giíi h¹n æn ®Þnh ngang Trong ®a sè thêi gian «t« kh«ng chuyÓn ®éng th¼ng vµ vËy dÔ mÊt tÝnh æn ®inh ngang d−íi t¸c dông cña lùc ngang. Tèc ®é giíi h¹n æn ®Þnh ngang G.R.(ϕy µ f.tgβd ) v trg = 1 ± ϕ y .tgβd Trong ®ã: R – kho¶ng c¸ch tõ t©m quay vßng tíi t©m cÇu sau; ϕ y - hÖ sè b¸m ngang; © TS NguyÔn V¨n Bang & KS TrÇn V¨n Nh− - §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i 31
  2. Bµ gi¶ng An toµn giao th«ng βd - gãc nghiªng ngang cña ®−êng. -/+ h−íng nghiªng lµm gi¶m tÝnh æn ®inh +/- h−íng nghiªng lµm t¨ng tÝnh æn ®Þnh Khi βd =0 th× v trg = G.R.ϕy . Khi trªn b¸nh xe cã cã t¸c dông lùc däc (lùc kÐo, lùc phanh) th× chØ cã mét phÇn lùc ngang lµm t¨ng tÝnh æn ®Þnh ngang v× vËy vËn tèc tíi h¹n theo ®iÒu kiÖn tr−ît ngang còng gi¶m: v trg = G.R.(ϕ2 − x 2 ) y Trong ®ã: x – hÖ sè lùc phanh (kÐo), b»ng tû sè lùc phanh (kÐo) vµ t¶i träng t¸c dông lªn b¸nh xe. Khi b¸nh xe bÞ bã cøng th× ϕ y =x nguy hiÓm ph¸t sinh do tr−ît ngang trë nªn thùc tÕ h¬n bao giê hÕt. B.R.g VËn tèc tíi h¹n tr−ît ngang: v lg = ηln g . 2.hg Trong ®ã: ηlng – hÖ sè tÝnh tíi ¶nh h−ëng cña sù nghiªng thïng xe trªn phÇn tö ®µn håi cña hÖ thèng treo, ®èi víi «t« con ηlng=0,8...0,9; ®èi víi «t« t¶i vµ «t« buýt ηlng=0,85...0,95. øng víi tèc ®é giíi h¹n th−êng l¸i xe kh«ng kÞp gi¶m tèc ®é vµ tr¶ l¸i nªn «t« bÞ lËt ngang lµ kh«ng tr¸nh khái. B¸n kÝnh quay vßng R kh«ng ®ång nhÊt víi b¸n kÝnh cong cña ®−êng, nã chØ cã thÓ b»ng nhau khi «t« ch¹y song song víi tim ®−êng. 4.2. C¸c ph−¬ng ph¸p ®æi h−íng chuyÓn ®éng Mét trong c¸c biÖn ph¸p c¸c l¸i xe th−êng lµm ®Ó tr¸nh tai n¹n giao th«ng lµ ®−a «t« ra kái vïng nguy hiÓm b»ng c¸ch ®¸nh tay l¸i do vËy lµm «t« chuyÓn ®éng theo ph−¬ng ngang. Theo sè liÖu quan s¸t nhiÒu n¨m th× cã 90% tr−êng hîp ®Ó tr¸nh tai n¹n giao th«ng l¸i xe kh«ng chØ tiÕn hµnh phanh mµ cßn ®æi h−íng chuyÓn ®éng. Trong tr−êng hîp phanh ®ét ngét h− háng th× ®æi h−íng chuyÓn ®éng lµ gi¶i ph¸p duy nhÊt ®Ó tr¸nh tai n¹n. XÐt qu¸ tr×nh tr¸nh «t« khái vËt c¶n cè ®Þnh © TS NguyÔn V¨n Bang & KS TrÇn V¨n Nh− - §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i 32
  3. Bµ gi¶ng An toµn giao th«ng SNT S2, t2 S1, t1 B D C A B H×nh I –5 Qu¸ tr×nh «t« tr¸nh vËt c¶n ë ®iÓm A «t« dang chuyÓn ®éng th¼ng, l¸i xe nh×n thÊy vËt c¶n trªn lµn ®−¬ng cña m×nh. Sau ®o¹n ®−êng S1 (thêi gian ph¶n øng cña l¸i xe t1) l¸i xe ®¸nh gi¸ t×nh h×nh vµ quyÕt ®Þnh ®æi h−íng chuyÓn ®éng. ë ®iÓm B ng−ê l¸i b¾t ®Çu ®¸nh v« l¨ng nh−ng trong c¬ cÊu l¸i cã c¸c khe hë, biÕn d¹ng cña c¸c phÇn tö ®µn håi vµ cña lèp, vïng kh«ng nh¹y c¶m cña trî lùc l¸i nªn sau thêi gian t2 (thêi gian chËm t¸c dông cña hÖ thèng l¸i) t−¬ng øng víi qu·ng ®−êng S2 «t« vÉn tiÕp tôc chuyÓn ®éng th¼ng. ë ®iÓm C «t« b¾t ®Çu ®æi h−íng chuyÓn ®éng. Thêi gian ph¶n øng cña l¸i xe t1 lín h¬n 10...20% thêi gian ph¶n øng cña l¸i xe khi phanh v× ngõ¬i l¸i ph¶i quyÕt ®Þnh chuyÓn h−íng hîp lý nhÊt. Khi xö lý tai n¹n th−êng coi hai thêi gian ®ã b»ng nhau. Thêi gian t2 =0,2...0,4 (s) ®èi víi xe con, 0,8...01,2 (s) ®èi víi « t¶i vµ «t« buýt cã trî lùc l¸i. §Ó tr¸nh ch−íng ng¹i vËt ng−êi l¸i cã thÓ sö dông c¸c c¸ch ®æi h−íng kh¸c nhau. §¬n gi¶n nhÊt lµ quay ®ét ngét v« l¨ng, gãc quay b¸nh xe dÉn h−íng (θ) t¨ng liªn tôc «t« quay vßng víi b¸n kÝnh nhá dÇn. §©y lµ kiÓu ®æi h−íng “vµo cua”. Gãc lÖch γ cuèi qu¸ tr×nh ®æi h−íng nµy lµ t−¬ng ®èi lín v× vËy chiÒu réng hµnh lang quay vßng còng lín. • KiÓu ®æi h−íng “vµo cua – ra cua”: l¸i xe quay vµnh tay l¸i tíi gãc lín nhÊt vÒ phÝa nµo ®ã vµ sau ®ã quay vÒ vÞ trÝ trung gian. © TS NguyÔn V¨n Bang & KS TrÇn V¨n Nh− - §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i 33
  4. Bµ gi¶ng An toµn giao th«ng D C B γ A H×nh I - 6 Quü ®¹o AB lµ cung cã b¸n kÝnh quay vßng nhá dÇn cßn cung CD t¨ng dÇn. Trong ®o¹n BC l¸i xe quay vµnh tay l¸i theo chiÒu ngù¬c l¹i, do thêi gian chËm t¸c dông cña hÖ thèng l¸i nªn cã thÓ coi «t« chuyÓn ®éng víi b¸n kÝnh kh«ng ®æi. T¹i C b¸nh xe dÉn h−íng b¾t ®Çu quay theo h−íng ng−îc l¹i, gãc θ gi¶m vµ «t« quay vßng víi b¸n kÝnh t¨ng dÇn. T¹i D gãc θ=00 b¸nh xe dÉn h−íng ë vÞ trÝ trung gian vµ «t« chuyÓn ®éng th¼ng dø¬i gãc lÖch γ so víi ph−¬ng chuyÓn ®éng ban ®Çu. NÕu coi l¸i xe quay vµnh tay l¸i vÒ hai phÝa víi tèc ®é nh− nhau vµ bá qua t2 th× vÞ trÝ cña «t« ë cuèi ®o¹n ®æi h−íng ®−îc x¸c ®Þng b»ng th«ng sè sau: . v . θ .τ1 2 γ= a L v a .τ1 XB 2 = L . . v 2 . θ .τ1 θ .XB 2 3 =a = YB 2 L L.v a So s¸nh ph−¬ng ph¸p ®æi h−íng “vµo cua” vµ “vµo cua – ra cua” thÊy r»ng «t« ch¹y däc theo trôc â trong c¶ hai tr−êng hîp lµ ®Òu v× vËy XB2=2.XB1. DÞch chuyÓn ngang cña «t« ë giai ®o¹n ra cua t¨ng nhanh h¬n giai ®o¹n vµo cua vµ tíi thêi ®iÎm b¾t ®Çu ch¹y th¼ng YB2=6.YB1 • ChuyÓn lµn: l¸i xe quay b¸nh xe dÉn h−íng vÒ mét phÝa víi gãc θm sau ®ã vÒ h−íng ng−îc l¹i víi gãc -θm. quü ®¹o cña «t« b¸o gåm 6 ®o¹n: 2 ®o¹n b¸n kÝnh t¨ng dÇn; 2 ®o¹n b¸n kÝnh gi¶m dÇn; vµ 2 ®o¹n b¸n kÝnh kh«ng ®æi. © TS NguyÔn V¨n Bang & KS TrÇn V¨n Nh− - §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i 34
  5. Bµ gi¶ng An toµn giao th«ng θ t2 θm t -θm t2 H×nh I - 7 H×nh I - 8 NÕu so s¸nh ®¸nh vµnh tay l¸i nhanh cã thÓ coi h−íng quay cña b¸nh xe dÉn h−íng thay ®æi tøc thêi tõ θm tíi -θm vµ bá qua t2. θ θ t τ/4 -θ τ H×nh I - 9 Theo sè liÖu thèng kª trªn ®−êng bª t«ng nhùa Atphan kh« tèc ®é quay cña b¸nh xe dÉn h−íng tõ 0,3...0,5 (rad/s) víi «t« con vµ 0,15...0,35 ®èi víi «t« t¶i vµ «t« buýt. §Ó tr¸nh «t« kh«ng bÞ tr−ît hoÆc lËt ngang khi quay vßng th× lùc ly t©m t¸c dông lªn «t« t−¬ng øng v¬i gãc quay lín nhÊt cña vµnh tay l¸i θ=θm ph¶i b»ng lùc b¸m ngang. G.v a .θm 2 2 G.v a Py = = = G.ϕ y g.R min g.L §©y lµ ®iÒu kiÖn ®Ó x¸c ®Þnh θm còng nh− Rmin. © TS NguyÔn V¨n Bang & KS TrÇn V¨n Nh− - §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i 35
  6. Bµ gi¶ng An toµn giao th«ng g.L.ϕ y . . . v× θm= θ .τ1 do ®ã v a . θ .τ1 = g.L.ϕ y ⇒ θmax = 2 v a .τ1 2 Thêi gian «t« chuyÓn ®éng trong qu¸ tr×nh ®æi h−íng: X τm = m va © TS NguyÔn V¨n Bang & KS TrÇn V¨n Nh− - §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i 36
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2