Bài giảng Bài 4: Đặc điểm kế toán trong doanh nghiệp du lịch, dịch vụ

Bài 4: Đặc điểm kế toán trong doanh nghiệp du lịch,<br /> dịch vụ<br /> <br /> BÀI 4<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM KẾ TOÁN TRONG DOANH NGHIỆP DU LỊCH,<br /> DỊCH VỤ<br /> <br /> Hướng dẫn học<br /> Để học tốt bài này, sinh viên cần tham khảo các phương pháp học sau:<br />  Học đúng lịch trình của môn học theo tuần, làm các bài luyện tập đầy đủ và tham gia<br /> thảo luận trên diễn đàn.<br />  Đọc tài liệu:<br /> 1. Kế toán tài chính doanh nghiệp – Chủ biên PGS.TS. Đặng Thị Loan, NXB Đại học<br /> Kinh tế quốc dân.<br /> 2. Bài tập Kế toán tài chính, chủ biên PGS. TS. Phạm Quang, Nhà xuất bản Đại học Kinh<br /> tế quốc dân.<br /> 3. Thông tư số 200/2014/TT/BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ<br /> kế toán doanh nghiệp.<br />  Sinh viên làm việc theo nhóm và trao đổi với giảng viên trực tiếp tại lớp học hoặc<br /> qua email.<br />  Tham khảo các thông tin từ trang Web môn học.<br /> Nội dung<br /> Bài 4 trang bị kiến thức cho các bạn sinh viên thực hiện nghiệp vụ kế toán trong các<br /> doanh nghiệp du lịch, dịch vụ trên các góc độ chủ yếu, khác biệt với doanh nghiệp khác<br /> như: kế toán chi phí sản xuất, kế toán doanh thu, kế toán xác định kết quả kinh doanh.<br /> Mục tiêu<br /> Sau khi học bài này, sinh viên có thể:<br />  Hiểu được quy trình kế toán chi phí sản xuất, doanh thu trong doanh nghiệp du lịch,<br /> dịch vụ theo từng nhóm hoạt động khác nhau.<br />  Nắm vững việc kế toán kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp du lịch, dịch vụ.<br /> <br /> TXKTTC03_Bai4_v1.0015111230<br /> <br /> 47<br /> <br /> Bài 4: Đặc điểm kế toán trong doanh nghiệp du lịch,<br /> dịch vụ<br /> <br /> Tình huống dẫn nhập<br /> Hà Nội đề xuất tăng giá vé xe buýt bù trợ giá<br /> Dịch vụ vận tải xe buýt là dịch vụ công cộng đặc biệt, có tính<br /> chiến lược.<br /> Giảm phương tiện giao thông cá nhân.<br /> Đảm bảo giao thông an toàn, thuận tiện, nhanh chóng trong thành phố.<br /> Đảm bảo mọi công dân có quyền đi lại.<br /> Do đó, Nhà nước đưa ra mức Giá vé xe buýt xác định.<br /> Tuy nhiên, các xí nghiệp vận tải lại có mức chi phí sản xuất và<br /> giá thành dịch vụ vận chuyển cao hơn mức giá vé xe buýt do: Cơ<br /> sở hạ tầng kém, thiếu bến bãi…<br /> Nhà nước tiến hành trợ giá cho dịch vụ vận tải công cộng, tuy nhiên Mức trợ giá thấp, thủ tục<br /> phê duyệt khó khăn.<br /> <br /> Cần dẫn chứng tài liệu gì để đề xuất tăng giá vé xe buýt được thông qua?<br /> <br /> 48<br /> <br /> TXKTTC03_Bai4_v1.0015111230<br /> <br /> Bài 4: Đặc điểm kế toán trong doanh nghiệp du lịch,<br /> dịch vụ<br /> <br /> 4.1.<br /> <br /> Đặc điểm hoạt động kinh doanh du lịch, dịch vụ và nhiệm vụ kế toán<br /> <br /> 4.1.1.<br /> <br /> Đặc điểm hoạt động kinh doanh du lịch, dịch vụ<br /> <br /> Hoạt động kinh doanh du lịch, dịch vụ là một ngành kinh tế mang tính tổng hợp cao,<br /> vì sản phẩm của ngành du lịch nhằm đáp ứng nhu cầu của người đi du lịch. Ngoài các<br /> nhu cầu về đi lại thăm viếng các danh lam thắng cảnh, người đi du lịch còn có nhu cầu<br /> ăn, ngủ, thưởng thức âm nhạc, vui chơi giải trí, mua sắm đồ dùng, đồ lưu niệm…<br /> Trong quá trình hoạt động, ngành du lịch phục vụ khách hàng thông qua việc tổ chức<br /> vận chuyển, phục vụ ăn nghỉ, phục vụ bán hàng và dịch vụ vui chơi giải trí khác theo<br /> nhu cầu của khách hàng.<br /> Trên góc độ cá nhân, người đi du lịch thực chất là việc tiêu dùng trực tiếp các hàng<br /> hóa dịch vụ gắn liền với việc đi lại, lưu trú để nghỉ ngơi, chữa bệnh, giải trí và thỏa<br /> mãn những nhu cầu văn hóa, chính trị, kinh tế, y tế…<br /> Dưới góc độ tổ chức, du lịch và việc sản xuất ra các<br /> dịch vụ và hàng hóa của đơn vị kinh tế độc lập, là cơ<br /> sở vật chất chuyên môn để đảm bảo đầy đủ nhu cầu về<br /> vật chất tinh thần cho du khách.<br /> Trong những năm gần đây hoạt động du lịch đã phát<br /> triển mạnh mẽ ở nhiều nước trên thế giới cũng như ở<br /> nước ta, du lịch trở thành ngành mũi nhọn, thu hút<br /> ngoại tệ cho đất nước dưới hình thức “xuất khẩu<br /> tại chỗ”…<br /> Đặc điểm của hoạt động du lịch, dịch vụ là:<br /> <br /> 4.1.2.<br /> <br /> <br /> <br /> Sản phầm ngành du lịch, dịch vụ là sản phẩm không mang hình thái vật chất cụ thể<br /> như hàng hóa thông thường, quá trình sản xuất cũng là quá trình tiêu thụ như: khi<br /> thực hiện dịch vụ hướng dẫn viên du lịch, vận chuyển khách du lịch, kinh doanh<br /> buồng ngủ… Trong cơ cấu giá thành, phần chủ yếu là hao phí về lao động sống,<br /> khấu hao TSCĐ, hầu như không có hao phí về đối tượng lao động.<br /> <br /> <br /> <br /> Hoạt động du lịch rất đa dạng phong phú không chỉ về nghiệp vụ kinh doanh mà<br /> còn cả về chất lượng phục vụ (phụ thuộc vào yêu cầu và khả năng thanh toán của<br /> khách du lịch)<br /> <br /> <br /> <br /> Tính đa dạng của ngành du lịch phụ thuộc vào phát triển kinh tế xã hội và tập quán<br /> của nước chủ nhà.<br /> <br /> <br /> <br /> Nhu cầu tiêu dùng của khách du lịch là nhu cầu đặc biệt về cảnh quan thiên nhiên,<br /> về văn hóa lịch sử…<br /> <br /> <br /> <br /> Việc tiêu dùng các dịch vụ du lịch và một số hàng hóa thường xảy ra cùng thời<br /> gian và cùng một địa điểm với việc sản xuất ra chúng.<br /> <br /> Nhiệm vụ kế toán<br /> <br /> <br /> <br /> Ngành du lịch có các hoạt động kinh doanh cơ bản sau:<br /> o Kinh doanh hướng dẫn du lịch;<br /> o Kinh doanh vận chuyển;<br /> <br /> TXKTTC03_Bai4_v1.0015111230<br /> <br /> 49<br /> <br /> Bài 4: Đặc điểm kế toán trong doanh nghiệp du lịch,<br /> dịch vụ<br /> <br /> Kinh doanh buồng ngủ;<br /> o Kinh doanh hàng ăn;<br /> o Kinh doanh hàng uống;<br /> o Kinh doanh dịch vụ khác: giặt là, tắm hơi, matxa, điện tín, vui chơi giải trí…;<br /> o Kinh doanh hàng hóa;<br /> o Kinh doanh xây lắp, xây dựng cơ bản.<br />  Ở các đơn vị du lịch, chức năng của kế toán là phản ánh và giám đốc toàn bộ<br /> các hoạt động sản xuất kinh doanh, cụ thể như sau:<br /> o Xây dựng nguyên tắc kế toán chi phí sản xuất kinh doanh, tính giá thành sản<br /> phẩm dịch vụ phù hợp với đặc điểm của đơn vị.<br /> o Ghi chép và phản ánh đầy đủ, chính xác chi phí thực tế phát sinh trong quá<br /> trình hoạt động sản xuất kinh doanh cho từng đối tượng tập hợp chi phí, đối<br /> tượng chịu chi phí.<br /> o Xác định chính xác doanh thu và kết quả kinh doanh của toàn đơn vị cũng như<br /> của từng hoạt động kinh doanh.<br /> o<br /> <br /> 4.2.<br /> <br /> Kế toán các hoạt động kinh doanh chủ yếu trong du lịch, dịch vụ<br /> <br /> 4.2.1.<br /> <br /> Nội dung chi phí trực tiếp trong kinh doanh du lịch, dịch vụ<br /> <br /> Trong kinh doanh du lịch, dịch vụ người lao động sử dụng tư liệu lao động và kỹ thuật<br /> của mình cùng một số loại vật liệu, nhiêu liệu phù hợp để tạo ra sản phẩm dịch vụ<br /> cung ứng cho khách hàng. Vì vậy, chi phí trực tiếp cho kinh doanh du lịch dịch vụ bao<br /> gồm những khoản sau:<br /> 4.2.1.1.<br /> <br /> Hoạt động kinh doanh hướng dẫn du lịch<br /> <br /> Chi phí trực tiếp cho hoạt động kinh doanh hướng dẫn<br /> du lịch bao gồm:<br />  Tiền trả cho khoản ăn, uống, ngủ, tiền thuê phương<br /> tiện đi lại, vé đò phà, tiền vé vào các khu di tích,<br /> danh lam thắng cảnh…<br />  Tiền lương và các khoản trích theo lương của nhân<br /> viên hướng dẫn du lịch.<br />  Các chi phí trực tiếp khác: công tác phí của cán bộ<br /> hướng dẫn du lịch, chi phí giao dịch, ký kết hợp<br /> đồng du lịch, hoa hồng cho các môi giới…<br /> 4.2.1.2.<br /> <br /> Hoạt động kinh doanh vận chuyển<br /> <br /> Trong kinh doanh du lịch, việc vận chuyển hành khách du lịch đi tham quan theo<br /> tuyến du lịch có ý nghĩa rất lớn. Chi phí trực tiếp được tính cho hoạt động này<br /> bao gồm:<br />  Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: nhiên liệu, dầu mỡ, các loại nguyên vật liệu khác.<br />  Chi phí nhân công trực tiếp tiền lương, các khoản trích theo lương, thưởng của lái,<br /> phụ xe.<br />  Chi phí sản xuất chung: Khấu hao phương tiện vận tải, trích trước chi phí săm lốp, lệ<br /> phí giao thông, tiền mua bảo hiểm xe, chi phí khác (thiệt hại đâm, đổ, bồi thường<br /> thiệt hại…).<br /> 50<br /> <br /> TXKTTC03_Bai4_v1.0015111230<br /> <br /> Bài 4: Đặc điểm kế toán trong doanh nghiệp du lịch,<br /> dịch vụ<br /> <br /> 4.2.1.3.<br /> <br /> Hoạt động kinh doanh buồng ngủ, hàng ăn, hàng uống, kinh doanh dịch vụ<br /> khác (giặt là, tắm hơi, matxa, điện tín, vui chơi giải trí…)<br /> <br /> Các chi phí trực tiếp của hoạt động này bao gồm:<br /> <br /> 4.2.1.4.<br /> <br /> <br /> <br /> Chi phí vật liệu trực tiếp: nguyên vật liệu sử dụng cho nấu ăn, cho buồng ngủ, cho<br /> thức uống.<br /> <br /> <br /> <br /> Chi phí nhân công trực tiếp: tiền lương và các khoản trích theo lương của nhân<br /> viên bếp, bar, nhà ăn, buồng ngủ, nhân viên phục vụ các hoạt động khác.<br /> <br /> <br /> <br /> Chi phí sản xuất chung: Khấu hao tài sản cố định, sản xuất kinh doanh, chi phí<br /> điện nước, vệ sinh, chi phí trực tiếp khác (nhiên liệu, công cụ dụng cụ, bao bì<br /> luân chuyển…).<br /> <br /> Nội dung chi phí quản lý trong kinh doanh du lịch, dịch vụ<br /> <br /> Chi phí quản lý doanh nghiệp bao gồm các khoản chi<br /> phí có tính chất chung cho toàn doanh nghiệp, cho mọi<br /> hoạt động: kinh doanh dịch vụ, kinh doanh vận<br /> chuyển, kinh doanh hàng hóa… Chi phí quản lý doanh<br /> nghiệp được kế toán theo từng khoản mục chi phí: chi<br /> phí lương và các khoản trích theo lương, chi phí vật<br /> liệu, chi phí về công cụ đồ dùng quản lý, chi phí khấu<br /> hao tài sản cố định, các loại thuế phí lệ phí, chi phí sửa<br /> chữa TSCĐ, chi phí hội nghị công tác phí…<br /> 4.2.2.<br /> <br /> Kế toán chi phí các hoạt động kinh doanh chủ yếu trong du lịch, dịch vụ<br /> <br /> 4.2.2.1.<br /> <br /> Kế toán hoạt động kinh doanh hướng dẫn du lịch<br /> <br />  NV1: Khi phát sinh các khoản chi phí vật liệu cho hoạt động hướng dẫn du lịch<br /> như quần áo, trang phục đặc thù, mũ, ba lô, nước… cho đoàn du lịch kế toán ghi<br /> o Nếu xuất kho ghi:<br /> Nợ TK 621<br /> Có TK 152<br /> o Nếu mua về dùng ngay ghi:<br /> Nợ TK 621<br /> Nợ TK 133<br /> Có TK 111, 112 , 331…<br />  NV2: Tính ra tiền lương và các khoản trích theo lương của nhân viên hướng dẫn<br /> du lịch, các khoản phụ cấp phải trả, kế toán ghi<br /> Nợ TK 622<br /> Có TK 334, 338<br />  NV3: Chi phí giao dịch, ký kết hợp đồng du lịch, hoa hồng cho các môi giới kế<br /> toán ghi<br /> Nợ TK 627<br /> Có TK 111, 112, 331…<br /> <br /> TXKTTC03_Bai4_v1.0015111230<br /> <br /> 51<br /> <br />