Bài giảng Bệnh học hô hấp - Bài 5: Tràn khí màng phổi

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

34
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tràn khí màng phổi là tình trạng khí lọt vào giữa 2 lá màng phổi làm xẹp phổi, có tràn khí màng phổi hoàn toàn và không hoàn toàn. Tràn khí màng phổi gồm có tràn khí màng phổi nguyên phát và tràn khí màng phổi thứ phát. Cùng tìm hiểu thêm về nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị về chứng tràn khí mà phổi trong bài giảng sau đây.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Bệnh học hô hấp - Bài 5: Tràn khí màng phổi

TRAØN KHÍ MAØNG PHOÅI I. ÑÒNH NGHÓA: Traøn khí maøng phoåi (TKMP) laø söï tích tuï khí trong khoang maøng phoåi, gaây xeïp phoåi thöù phaùt. II. NGUYEÂN NHAÂN: 1. Traøn khí maøng phoåi töï phaùt: a. Traøn khí maøng phoåi töï phaùt nguyeân phaùt:  Xaûy ra treân beänh nhaân khoâng coù tieàn söû chaán thöông hoaëc beänh phoåi keøm.  Do vôõ caùc boùng khí döôùi maøng phoåi  Beänh coù theå gaëp ôû treû em nhöng thöôøng gaëp nhaát ôû nam töø 30-40 tuoåi b. Traøn khí maøng phoåi töï phaùt thöù phaùt: Do bieán chöùng vôû caùc pheá nang cuûa beänh lyù taïi phoåi vaø khoâng lieân quan chaán thöông:  Beänh maøng trong  Vieâm phoåi (thöôøng keøm vôùi traøn muû maøng phoåi)  AÙpxe phoåi  Suyeãn  Vieâm tieåu pheá quaûn  Dò vaät ñöôøng thôû  Lao phoåi  Beänh xô nang  Lymphoma  Beänh lyù aùc tính (nguyeân phaùt hoaëc di caên) 2. Traøn khí maøng phoåi do chaán thöông: a. Chaán thöông ngöïc kín hoaëc hôû: do tai naïn giao thoâng, teù töø treân cao, vaät nhoïn ñaâm… b. Chaán thöông thaønh ngöïc do caùc thuû thuaät lieân quan ñeán chaån ñoaùn vaø ñieàu trò: choïc doø maøng phoåi, sinh thieát qua pheá quaûn, xoa boùp tim ngoaøi loàng ngöïc, môû khí quaûn, thoâng khí cô hoïc … III. CHAÅN ÑOAÙN: 1. Coâng vieäc chaån ñoaùn: a. Hoûi beänh söû:  Caùc trieäu chöùng ho, ñau ngöïc, khoù thôû.  Hoûi caùc trieäu chöùng lieân quan ñeán beänh lyù phoåi keøm theo.  Hoûi tieàn söû traøn khí maøng phoåi.  Hoûi tieàn söû chaán thöông ngöïc. b. Khaùm laâm saøng:  Ñaùnh giaù caùc daáu hieäu sinh toàn: M, HA, Nhòp thôû, Tri giaùc… 367
 Caùc daáu hieäu suy hoâ haáp: thôû nhanh, ruùt loõm loàng ngöïc, phaäp phoàng caùnh muõi, thôû reân, tím taùi…  Nghe aâm pheá baøo giaûm, rung thanh giaûm, goõ vang treân choã traøn khí  Khaùm coù theå phaùt hieän loàng ngöïc nhoâ leân 1 beân vaø keùm cöû ñoäng,thanh quaûn, khí quaûn, tim bò ñaåy leäch veà beân ñoái dieän.  Khaùm tìm caùc beänh lyù phoåi keøm theo c. Xeùt nghieäm:  X Quang ngöïc, khí maùu ñoäng maïch  Caùc xeùt nghieäm tìm nguyeân nhaân 2. Chaån ñoaùn xaùc ñònh:  Döïa vaøo X-Quang phoåi cho thaáy vuøng naèm ngoaøi maøng phoåi taïng coù khoaûng taêng saùng voâ maïch, coù theå keøm traøn khí trung thaát, döôùi da  Döïa vaøo X-Quang phoåi coù theå öôùc löôïng theå tích traøn khí maøng phoåi: - Coâng thöùc cuûa Light: % PNX = 100 – L3/ T3 L: ñöôøng kính phaàn phoåi bò xeïp T: ñöôøng kính nöõa beân loàng ngöïc Toaùn ñoà Rhea: döïa treân khoaûng caùch trung bình trong khoang khí maøng phoåi (khoaûng caùch trong maøng phoåi taïi ñænh phoåi vaø caùc ñieåm giöõa ôû phoåi treân vaø döôùi. 3 trò soá naøy ñöôïc tính trung bình sau ñoù so vôùi toaùn ñoà ñeå öôùc tính theå tích traøn khí). 368
IV. ÑIEÀU TRÒ: Ñieàu trò traøn khí maøng phoåi tuyø thuoäc vaøo tình traïng laâm saøng cuûa beänh nhaân, möùc ñoä vaø nguyeân nhaân cuûa traøn khí, yeáu toá nguy cô taùi phaùt. * Baûng toùm taét caùc chæ ñònh ñieàu trò TKMP: Laâm saøng Höôùng ñieàu trò TKMP töï phaùt nguyeân phaùt:  TKMP löôïng ít (< 10-20%) vaø beänh nhaân khoâng khoù  Theo doõi a thôû.  TKMP (> 10-20%) hoaëc beänh nhaân khoù thôû khi  Choïc huùt hoaëc daãn gaéng söùc. löu baèng kim luoàn b  TKMP taùi phaùt.  Ñaët oáng daãn löu TKMP thöù phaùt (bieán chöùng cuûa beänh phoåi keøm) - Ñaët oáng daãn löu TKMP do thuû thuaät chaån ñoaùn vaø ñieàu trò  Löôïng ít (< 10-20%) vaø beänh nhaân khoâng khoù thôû  Theo doõia  Löôïng > 10-20% hoaëc beänh nhaân khoù thôû  Choïc huùt hoaëc daãn löu baèng kim luoànb TKMP do chaán thöông Ñaët oáng daãn löu TKMP 2 beân Ñaët oáng daãn löu TKMP löôïng nhieàu (xeïp phoåi hoaøn toaøn) Ñaët oáng daãn löu Choïc doø hay daãn löu toái thieåu baèng kim luoàn khoâng Ñaët oáng daãn löu hieäu quaû TKMP dai daúng hoaëc doø pheá quaûn maøng phoåi Ñaët oáng daãn löu Traøn khí traøn dòch maøng phoåi Ñaët oáng daãn löu Traøn khí traøn maùu maøng phoåi Traøn khí maøng phoåi taêng aùp löïc (tension Ñaët oáng daãn löuc pneumothorax) a : Caàn chuïp X quang phoåi ít nhaát 1 laàn/ ngaøy cho ñeán khi khoâng taêng theâm. Caàn chuaån bò saün boä choïc doø/ daãn löu maøng phoåi taïi giöôøng beänh. b : Caàn chuïp X quang phoåi ngay ñeå xem phoåi coù nôû ra khoâng, sau ñoù laëp laïi ñeå kieåm tra söï taùi phaùt. c : Caàn choïc doø maøng phoåi giaûi aùp ngay neáu chöa theå ñaët oáng daãn löu ngay laäp töùc * Ñaët daãn löu maøng phoåi: - Vò trí ñaët daãn löu maøng phoåi thöôøng cuøng ôû vò trí choïc huùt: khoaûng lieân söôøn 2 – 3 ñöôøng trung ñoøn (neáu duøng trocart) hoaëc khoaûng lieân söôøn 5 ñöôøng naùch giöõa (neáu duøng oáng daãn löu kieåu Argyl / Sherwood). OÁng daãn löu phaûi ñöôïc noái vôùi heä thoáng daãn löu kín, moät chieàu, voâ truøng, huùt lieân tuïc vôùi aùp löïc trung bình laø – 20cmH2O. 369
- Oáng daãn löu maøng phoåi coù theå ñöôïc löu laïi trung bình 3 ngaøy cho ñeán khi khoâng coøn khí thoaùt ra trong 24 giôø. Caàn chuïp Xquang phoåi kieãm tra ñeå baûo ñaûm phoåi ñaõ giaõn nôû hoaøn toaøn. Chuù yù keïp oáng thöû 12-24 giôø tröôùc khi ruùt. * Ñieàu trò ngoaïi khoa: - Caàn xem xeùt chæ ñònh ngoaïi khoa khi caùc bieän phaùp treân thaát baïi, vôùi traøn khí maøng phoåi keùo daøi hoaëc taùi phaùt, hoaëc beänh nhaân coù nhieàu yeáu toá nguy cô taùi phaùt cao, cuï theå: + Thaát thoaùt khí keùo daøi (>72 giôø huùt lieân tuïc qua daãn löu maøng phoåi) + Phoåi giaõn nôû khoâng hoaøn toaøn sau caùc bieän phaùp ñieàu trò treân + Keùn phoåi lôùn + Traøn khí maøng phoåi taùi phaùt cuøng beân vôùi laàn ñaàu - Caùc bieän phaùp ngoaïi khoa goàm phaãu thuaät môû loàng ngöïc hoaëc moå qua noâi soi ñeå bòt loã doø, caét thuyø phoåi coù keùn khí… 370