Bài giảng "Bệnh lý niệu trong thai kỳ" cung cấp cho người đọc các kiến thức: Thay đổi của hiệu trong thai kỳ, sỏi hệ niệu, nhiễm trùng đường tiểu. Hi vọng đây sẽ là một tài liệu hữu ích dành cho các bạn sinh viên Y khoa và những ai quan tâm dùng làm tài liệu học tập và nghiên cứu.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Bệnh lý niệu trong thai kỳ - BS. Nguyễn Anh Danh
- BEÄNH LYÙ NIEÄU
TRONG THAI KYØ
I. Thai đổi của hiệu trong thai kỳ
II. Nhiễm truøng đường tiểu
III. Sỏi hệ niệu
- BEÄNH LYÙ NIEÄU TRONG
THAI KYØ
ễ
- I. THAY ĐỔI CỦA NIỆU TRONG
THAI KỲ
1. Giải phẫu
2. Chức năng thận
3. Baøng quang
- I. THAY ĐỔI CỦA NIỆU TRONG
THAI KỲ
1. Giaûi Phaãu:
♣ Chiều daøi của thận tăng 1-1,5 cm. Daøi bể thận
dản ra, thể tích của bể thận tăng 6 lần. Niệu quản
dản ra treân gờ voâ danh, beân phải nhiều hơn. Niệu
quản daøi ra, rộng hơn vaø cong hơn. Lượng nước
tiểu tích lại trong phần dản ra của hệ niệu coù thể
leân tới 200ml, tạo điều kiện thuận lợi cho nhiễm
truøng đường tiểu treânn. Dản hệ niệu mất hoaøn
toaøn sau sanh 4 ngaøy
- I. THAY ĐỔI CỦA NIỆU TRONG
THAI KỲ
♣ Caùc yếu tố goùp phần:
- Hormone của thai kỳ (Progesteron)
laøm giảm trương lực cơ trơn niệu quản
- Phức hợp tĩnh mạch buồng trứng to ra
trong daây chằng phễu vuøng chậu coù thể
cheøn leân niệu quản ở gờ voâ danh
- CAÙC YẾU TỐ GOÙP PHẦN
- Tăng sinh của cơ trơn niệu quản ở
ñoạn 1/3 xa coù thể gaây giảm đdường
kính loøng niệu quản dẫn đến dản của
2/3 coøn lại
- Đoạn trực traøng Simgma vaø töû cung
xoay phaûi coù theå cheøn leân nieäu quaûn
phaûi vaø giaûm aùp nieäu quaûn traùi
- I. THAY ĐỔI CỦA NIỆU TRONG
THAI KỲ
2. Chức Năng Của Thận:
♣ Löu löôïng huyeát thanh qua thaän taêng 50-80% trong nöõa
ñaàu thai kyø vaø giaûm nheï ôû giai ñoaïn cho con buù do giaûm
khaùng löïc maïch maùu thaän. Taêng töôùi maùu thaän laøm taêng
ñoä loïc caàu thaän ôû möùc 25% ôû tuaàn thöù 2 vaø ñaït ñænh 40-
65% ôû thaùng thöù 6 vaø khoâng ñoåi ñeán luùc sanh
♣ Caùc Hormones coù lieân quan laø Progesteron vaø Relaxin.
Theâm vaøo ñoù laø cung löôïng tim taêng. Löôïng nöôùc tieåu vaø
toác ñoä thaûi Natri taêng 2 laàn khi naèm nghieâng
- I. THAY ĐỔI CỦA NIỆU TRONG
THAI KỲ
2. Chức Năng Của Thận:
♣Thanh thaûi cuûa Cretinin taêng khi ñoä loïc
caàu thaän taêng (50%), giaûm daàn sau 30
tuaàn, laøm noàng ñoä Creatinin haï thaáp
(0,46+/-0,13mg/100ml) vaø BUN cuõng haï
thaáp khi coù thai (8,17+/-1,5mg/ml
- I. THAY ĐỔI CỦA NIỆU TRONG
THAI KỲ
2. Chöùc Naêng Thaän:
♣ Vieäc taêng loïc caàu thaän vaø vieäc baûo hoøa khaû
naêng taùi haáp thu cuûa oáng thaän coù theå gaây ra coù
ñöôøng trong nöôùc tieåu (50%). Vieäc naøy taêng
nguy cô nhieãm truøng tieåu
♣ Maát ñaïm trong nöôùc tieåu khoâng quaù
300mg/24 giôø, neáu hôn coù theå do beänh lyù thaän
- I. THAY ĐỔI CỦA NIỆU TRONG
THAI KỲ
2. CHÖÙC NAÊNG THAÄN:
♣ Hoaït tính Renin taêng sôùm trong 3 thaùng ñaàu vaø tieáp
tuïc luùc sanh, Enzym naøy lieân quan chaët cheõ ñeán
vieäc chuyeån ñoåi Angiotensin thaønh Angiotensin I vaø
sau ñoù thaønh daïng gaây co maïch hôn laø Angiotensin
II . Noàng ñoä Angiotensin II taêng trong thai kyø nhöng
khoâng gaây co maïch vaø taêng huyeát aùp, coù leõ do bò
trung hoøa bôûi söï taêng saûn xuaát NO vaø chaát daûn maïch
khaùc
- I. THAY ĐỔI CỦA NIỆU TRONG
THAI KỲ
2. Chöùc Naêng Thaän:
♣ Angiotensin II kích thích taêng saûn xuaát
Aldosteron thöôïng thaän, qua lieân keát vôùi
Arginin Vasopressin, gaây öù nöôùc vaø
muoái trong thai kyø. Taùc ñoäng naøy laøm
giaûm noàng ño äNatri huyeát vaø giaûm aùp
löïc thaåm thaáu cuûa huyeát töông
- I. THAY ĐỔI CỦA NIỆU TRONG
THAI KỲ
3. Baøng Quang
♣ Khi töû cung to ra, baøng quang bò ñaåy leân
cao vaø deïp laïi. Moät trong caùc daáu hieäu
sôùm cuûa coù thai laø tieåu nhieàu laàn. Töôùi
maùu baøng quang taêng vaø tröông löïc cô
giaûm laøm theå tích baøng quang coù theå leân
tôùi 1,5l
- II. NHIEÃM TRUØNG ÑÖÔØNG TIEÅU
Thöôøng gaëp nhieãm khuaån nieäu khoâng trieäu chöùng,
vieâm baøng quang caáp, vieâm ñaøi beå thaän
1. Nhieãm Khuaån Nieäu Khoâng Trieäu Chöùng:
♣ Ñònh nghóa :Coù söï sinh saûn cuûa vi khuaån trong
ñöôøng nieäu (tröø nieäu ñaïo xa) maø khoâng coù
bieåu hieän trieäu chöùng roõ reät. Tyû leä khoaûng 2-
10% gioáng nhö tröôùc khi coù thai
- II. NHIEÃM TRUØNG ÑÖÔØNG TIEÅU
1. Nhieãm Khuaån Nieäu Khoâng Trieäu Chöùng:
♣ Caùc yeáu toá nguy cô laø tình traïng kinh teá xaõ
hoäi, tieàn caên saûn khoa, tuoåi, sinh hoaït tình
duïc, beänh lyù noäi khoa (tieåu ñöôøng, hoàng caàu
lieàm)
♣ Neáu khoâng ñieàu trò, 20-30% seõ thaønh vieâm
ñaøi beå thaän caáp, 40% thaønh nhieãm truøng
ñöôøng tieåu caáp. Khi ñieàu trò coøn 10%
- II. NHIEÃM TRUØNG ÑÖÔØNG TIEÅU
1. Nhieãm Khuaån Nieäu Khoâng Trieäu Chöùng:
♣ Thöôøng gaây sanh non, thai cheát, tieàn saûn
giaät
♣ Chaån ñoaùn: Phaân laäp vi khuaån coù hôn
105/ml nöôùc tieå. Thöôøng gaëp E.Coli
(80%), Klebsiella, Staphylococcus,
Enterococcus, Streptococcus B, Proteus
- II. NHIEÃM TRUØNG ÑÖÔØNG TIEÅU
2. Vieâm Baøng Quang Caáp:
Hieám gaëp khi coù thai (1%) khi vi khuaån thöôøng
gaëp gioáng nhieãm khuaån nieäu khoâng trieäu tröùng.
Trieäu tröùng thöôøng gaëp laø tieåu nhieàu laàn, tieåu
khoù, tieåu gaáp,khoù chòu ôû vuøng treân xöông veä.
Nöôùc tieåu thöôøng ñuïc vaø coù muøi hoâi. Neân caáy ñeå
xaùc ñònh chaån ñoaùn vaø laøm khaùng sinh ñoà. Vieäc
ñieàu trò töông töï
- II. NHIEÃM TRUØNG ÑÖÔØNG TIEÅU
3. Vieâm Ñaøi Beå Thaän Caáp:
♣ Chieám 1-2% thai kyø vaø coù nguy cô cho caû meï vaø
thai
♣ Taùc ñoäng leân meï goàm: Soát, nhieãm ñoäc, soác noäi
ñoäc toá, giaûm tieåu caàu vaø taêng giaùn phaân Fibrin.
Neáu naëng coù theå gaây sanh non vaø cheát thai
♣ Yeáu toá nguy cô gaây taùi phaùt hoaëc beänh naëng laø
tieàn caên coù vieâm ñaøi beå thaän, dò daïng hoaëc ñoåi
ñöôøng tieåu
- II. NHIEÃM TRUØNG ÑÖÔØNG TIEÅU
3. Vieâm Ñaøi Beå Thaän Caáp:
♣ Thieáu maùu do öùc cheá tuûy, taêng phaù huûy hoàng caàu hoaëc
giaûm saûn xuaát hoàng caàu
♣ Aûnh höôûng leân phoåi goàm: Ho, thaâm nhieãm phoåi, suy hoâ
haáp caáp
♣ Aûnh höôûng leân thai: thai non thaùng,thai nheï caân
♣ Bieåu hieän laâm saøng: soát, laïnh run, ñau hoâng, noân
oùi,nhöùc ñaàu, tieåu nhieàu laàn, tieåu khoù
♣Xeùt nghieäm nöôùc tieåu thöôøng thaáy nhieãm khuaån naëng,
muû, caën baïch caàu nhieàu. Chaån ñoaùn xaùc ñònh baèng caáy
nöôùc tieåu. Neáu coù maùu coù theå do soûi keøm theo
- II. NHIEÃM TRUØNG ÑÖÔØNG TIEÅU
4. Ñieàu Trò:
♣ Laàn khaùm thai ñaàu neân caáy nöôùc tieåu, sau ñoù coù
theå duøng que thöû. Neáu coù ñaïm nieäu neân laøm toång
phaân tích nöôùc tieåu vaø caáy
♣Saûn phuï neân ñöôïc khuyeân uoáng nhieàu nöôùc vaø ñi
tieåu thöôøng xuyeân
♣ Khaùng sinh neân ñöôïc choïn loïc kyõ. Do taàng xuaát
cuûa maàm beänh (ña soá laø E.Coli) neân choïn
Sulfonamides, Nitrofurantoin or Cephalosporin.
Khaùng sinh phaûi an toaøn cho meï vaø ít taùc duïng
phuï. Lieàu 5-14 ngaøy ñieàu trò coù theå coù hieäu quaû
65% nhoùm nhieãm khuaån khoâng trieäu chöùng
- II. NHIEÃM TRUØNG ÑÖÔØNG TIEÅU
4. Ñieàu Trò:
♣Neân caáy laïi nöôùc tieåu sau ñieàu trò 1-2 tuaàn vaø ñònh
kyø moãi thaùng. Tyû leå taùi phaùt laø 15%. Nhoùm Sulfa
neân traùnh duøng cho saûn phuï thieáu men G6PD vaø
traùnh duøng cuoái thai kyø do coù theå laøm taêng tyû leä
Bilirubin huyeát cao ôû treû sô sinh. Tetracyclin
traùnh duøng trong thai kyø vì gaây vaøng raêng treû.
Trimethoprim laïi khaùng Acid Folic neân traùnh
duøng trong luùc thai taïo cô quan. Saûn phuï coù vieâm
ñaøi beå thaän neân nhaäp vieän, khaùng sinh ñöôøng
baøng heä vaø ñieàu chænh giaûm theå tích maùu