Trang Chủ

Bài giảng Bệnh lý vỏ thượng thận

Chia sẻ: Tiểu Vũ | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

131
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cùng tìm hiểu "Bài giảng Bệnh lý vỏ thượng thận" để biết được nguyên nhân, triệu chứng, bệnh lý,... của bệnh vỏ thượng thận để có được biện pháp phòng bệnh và điều trị bệnh. Hy vọng tài liệu sẽ hỗ trợ các bạn những thông tin hữu ích về bệnh vỏ thượng thận.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Bệnh lý vỏ thượng thận

B ỆNH LÝ V Ỏ TH ƯỢNG TH ẬN
B ỆNH LÝ V Ỏ TH ƯỢNG TH ẬN
GI ẢI PH ẪU Gồm 2 tuyến nằm ở cực trên thận, nặng 810g, vỏ chiếm 90% trọng lượng, tủy chiếm 10%. Vỏ có 3 lớp • Lớp cầu : gồm các tế bào chứa ít lipid, tiết aldosteron • Lớp bó: ở giữa, gồm các tế bào chứa nhiều lipid, tiết cortisol và androgen • Lớp lưới: trong cùng, tế bào chứa ít lipid, có các hạt lipofucsin
TÁC DỤNG SINH HỌC, ĐIỀU HÒA • Nhóm mineralocorticoid: hormon chủ yếu là aldosteron, hoạt tính mạnh, ngoài ra còn có desoxycorticosteron, tác dụng yếu. • Tác dụng của aldosteron . Tăng tái hấp thu Na+ , tăng bài tiết K+ và H+ ở tế bào ống thận(hoạt hóa hệ gen ở nhân tế bào ống thận làm tăng tổng hợp Na+K+ATPase . Tăng thể tích dịch ngoại bào, tăng HA động mạch, không thay đổi nhiều nồng độ Na+ máu
TÁC DỤNG SINH HỌC, ĐIỀU HÒA • Điều hòa bài tiết . Nồng độ K dịch ngoại bào tăng làm tăng tiết aldosteron . Nồng độ Na dịch ngoại bào giảm làm tăng tiết aldosteron . Tăng hoạt động hệ renin angiotensin làm tăng tiết
TÁC DỤNG SINH HỌC, ĐIỀU HÒA • Nhóm glucocorticoid: chủ yếu là cortisol, tác dụng: Chuyển hóa glucid: tăng tạo đường mới ở gan, giảm tiêu thụ glucose ở tế bào . Chuyển hóa protid: làm giảm dự trữ protein trong cơ thể, tăng thoái hóa, giảm tổng hợp protein. Ở gan: tăng vận chuyển a.amin vào tế bào gan, tăng tổng hợp protein, tạo glucose . Chuyển hóa lipid tăng thoái hóa lipid ở mô mỡ, tăng nộng độ a.béo tự do trong huyết tương. Nếu tăng cortisol nhiều quá lại làm tăng lắng đọng mỡ và rối loạn phân bố mỡ trong cơ thể( chưa rõ cơ chế) . Chống stress: ACTH tăng, tăng cortisol
TÁC DỤNG SINH HỌC, ĐIỀU HÒA • Chống dị ứng: ức chế giải phóng histamin • Trên hệ thống miễn dịch: giảm bạch cầu ái toan và lympho, giảm sản xuất, kích thước mô lympho và kháng thể. Tăng sản xuất hồng cầu • Trên tuyến nội tiết khác: tăng chuyển T3 thành T4, giảm nồng độ hormon sinh dục • Điều hòa bài tiết: phụ thuộc nồng độ ACTH, nhịp tiết cao nhất 78h,
TÁC DỤNG SINH HỌC, ĐIỀU HÒA Nhóm androgen: • các tiền chất để chuyển dạng thành testosteron và Dihydrotestosteron • Cường androgen gây dậy thì sớm ở nam, nam hóa ở nữ
CƯỜNG VỎ THƯỢNG THẬN Định nghĩa: là hội chứng tăng tiết cortisol trong máu do nguồn gốc nội sinh hay ngoại sinh
CƯỜNG VỎ THƯỢNG THẬN Nguyên nhân, bệnh sinh Bệnh Cushing : nguyên nhân hay gặp nhất của HC Cushing, do tăng nhạy cảm của các TB tuyến yên tiết ACTH hay từ TB vùng dưới đồi tiết CRF, gây rối loạn cơ chế kiểm soát cortisol. Hay gặp nhất là u tuyến yên tăng tiết ACTH U vỏ thượng thận, lành hay ác tính Hội chứng cận ung thư: u phổi, tuyến ức, tuyến tụy tiết ACTH –like Do điều trị corticoid kéo dài
TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG • Béo phì, bất thường phân bố mỡ • Teo cơ, gốc chi, yếu cơ • Các tổn thương da,rạn da mầu tím đỏ, da mỏng dễ bị mảng XH khi va đụng nhỏ • THA • RL tâm thần • RL sinh dục • Loãng xương
CẬN LÂM SÀNG Định lượng hormon • Cortisol máu tăng, mất chu kỳ ngày đêm(8h: 15µg/100ml) • Aldosteron máu bình thường • Cortisol niệu tăng • Nghiệm pháp ức chế với dexamethazon âm tính • Các rối loạn khác . Kali máu giảm . Tăng đường máu . RL mỡ máu • Các thăm dò khác SA bụng chụp cắt lớp, Xquang...
ĐIỀU TRỊ Tùy nguyên nhân • Ngoại khoa . PT u thượng thận . PT tuyến yên . Cận ung thư PT các khối u nguyên phát • Nội khoa . Thuốc ức chế cortisol . Chiếu xạ tuyến yên, thượng thận
SUY VỎ THƯỢNG THẬN  Định nghĩa : tình trạng giảm sản xuất hormon corticosteroid, có thể giảm riêng rẽ từng loại hay cả 3 hormon. + Sự phá hủy vỏ thượng thận gây ra suy thượng thận nguyên phát. + Giảm sản xuất ACTH làm
SUY VỎ THƯỢNG THẬN NGUYÊN PHÁT (NGUYÊN NHÂN ) Tổn thương giải phẫu tuyến thượng thận . teo vỏ thượng thận nguyên phát tự miễn, tủy thượng thận bình thường. Gặp ở trẻ em, phụ nữ trẻ, ở người có HLA B8, DR3 . Lao thượng thận . Loạn dưỡng chất trắng –thượng thận: bệnh bẩm sinh, di truyền trên NST X, thể hiện ở trẻ trai. LS suy thượng thận kèm dấu hiệu tổn thương thần kinh( RL chuyển hóa a.béo chuỗi dài, mất myelin rải rác ở hệ thần kinh TW . Nhiễm trùng thượng thận ở BN AIDS. . Xuất huyết thượng thận(RL đông máu, dùng thuốc chống đông)
SUY VỎ THƯỢNG THẬN NGUYÊN PHÁT (NGUYÊN NHÂN ) Do RL sản xuất hormon • Tăng sinh bẩm sinh thượng thận, thiếu men 21 hydroxylase gây thiếu glucocorticoid và mineralocorticoid,tăng androgen. • Do điều trị: cắt bỏ u thượng thận, dùng thuốc hủy mô thượng thận: ketonazol,
SUY VỎ THƯỢNG THẬN THỨ PHÁT (NGUYÊN NHÂN ) Thiêu hormon hướng vỏ thượng thận của tuyến yên và vùng dưới đồi, giảm tiết ACTH, giảm cortisol, chức năng sản xuất aldosteron không bị ảnh hưởng. Các nguyên nhân: • Điều trị corticoid tổng hợp: mức độ phụ thuộc vào thời gian dùng, liều dùng • Tổn thương trục dưới đồiyên : u tuyến yên, viêm, lao, cắt bỏ thượng thận • Điều trị cường vỏ thượng thận,
SINH LÝ BỆNH Tùy tốc độ phá hủy thượng thận, biểu hiện suy cấp hay mạn  Thiếu cortisol • Giảm tạo mỡ, teo mô mỡ • Gan giảm tạo glucose, nguy cơ hạ đường máu • Giảm thải nước tự do, chậm bài niệu, hạ Na máu do hòa loãng • Hạ HA • Tăng ACTH, gây sạm da
SINH LÝ BỆNH  Thiếu aldosteron • Giảm hấp thu Na ống thận , giảm bài tiết K+, H+ nước tiểu • Giảm thể tích tuần hoàn, hạ HA • Hạ Na+ máu, tăng K+ máu, toan chuyển hóa  Thiếu aldrogen không gây rối loạn nặng  Một số triệu chứng khác: mệt, chán ăn...
TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG • Suy vỏ thượng thận mạn tính nguyên phát . Sạm da, niêm mạc . Mệt mỏi . Sút cân . Hạ HA . RL tiêu hóa, hạ HA tư thế... . Cơn hạ đường máu . RL ý thức...