"Bài giảng Chăm sóc và phòng ngừa cúm A H7N9" trình bày triệu chứng, điều trị, chăm sóc, các đường lây truyền, những thủ thuật có thể tạo ra khí dung, các biện pháp phòng ngừa cúm A H7N9.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Chăm sóc và phòng ngừa cúm A H7N9
- TRƯỚC ðÂY
CHĂM SÓC & PHÒNG NGỪA
CÚM Virus cúm A H7N9 lưu hành ở chim, là 1 nhóm
A H7N9 phụ của virus H7. Trung quốc
những trường hợp ñầu tiên.
báo cáo là
1996- 2012, người nhiễm cúm H7 ( H7N2, H7N3
& H7N7) ñược báo cáo ở Hà lan, Mỹ, Canada,
Mexico & Anh.
Phòng ði u d
-
ng- BV Nhi ñng 2 Có liên quan ñến dịch cúm gia cầm.
Triệu chứng chủ yếu là ñau mắt ñỏ, viêm hô hấp
9-5-2013
trên nhẹ
01 trường hợp tử vong ở Hà lan
HIỆN TẠI TRIỆU CHỨNG
139 trường hợp xác ñịnh dương tính Sốt
32 người chết Ho
Những người có tiếp xúc gần ñược theo dõi Khó thở
sát.
Chưa có bầng chứng lây truyền từ người
sang người.
ðIỀU TRỊ
Kháng virus CHĂM SÓC
Các bệnh liên quan
Các triệu chứng phối hợp
1
- LÂY TRUYỀN
CHĂM SÓC
Nhẹ: Lây truyền trực tiếp:
Nghỉ ngơi Tiếp xúc gia cầm.
Môi trường : ñồ vật hay nguồn nước bị
Uống nước ñầy ñủ
nhiễm chất tiết gây bệnh như phân, nước
Hạ sôt
bọt, nước mũi.
Nặng:
Ăn thức ăn chưa nấu
Nhập viện
Qua không khí.
CÁC ðƯỜNG LÂY TRUYỀN NHỮNG THỦ THUẬT CÓ THỂ TẠO
RA KHÍ DUNG
Tiếp xúc ðặt nội khí quản
Giọt bắn
Khí dung thuốc và làm ẩm
Không khí
( khi làm Nội soi phế quản
thủ thuật
tạo khí Hút dịch ở ñường thở
dung) Chăm sóc người bệnh mở khí quản
Vật lý trị liệu lồng ngực
NHỮNG THỦ THUẬT CÓ THỂ TẠO
CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA
RA KHÍ DUNG
Hút dịch mũi hầu VỆ VỆVệSINH HÔ
sinh hô HÂP
hấp
Thông khí áp lực dương qua mask mặt ++
(BiPAP, CPAP) PHÒNG
Phoø ng ngöøNGỪA
a chuaån
Thủ thuật trong nha khoa như sử dụng tay
CHUẨN
+
khoan, chọc xoang, trám răng, lấy cao răng. +
Thông khí tần số cao dao ñộng. Phòng ngừa qua tiếp xúc và giọt băn trong
Những thủ thuật cấp cứu khác. chăm sóc bn thường quy
Phẫu tích bệnh phẩm nhu mô phổi sau tử vong Phòng ngừa qua tiếp xúc, giọt băn, và qua
không khí trong thủ thuật tạo khí dung
2
- PHÒNG NGỪA CHUẨN PHÒNG NGỪA CHUẨN
PNC là tập hợp các biện pháp phòng ngừa cơ
bản áp dụng cho tất cả NB trong các cơ sở
khám chữa bệnh, không phụ thuộc vào chẩn
ñoán, tình trạng nhiễm trùng và thời ñiểm
chăm sóc của BN, dựa trên nguyên tắc xem
tất cả: máu, dịch tiết ( trừ mồ hôi) ñều có
nguy cơ lây truyền bệnh.
MỤC ðÍCH PHÒNG NGỪA CHUẨN VỆ SINH TAY
Phòng ngừa & kiểm soát lây nhiễm với máu,
chất tiết, chất bài tiết ( trừ mồ hôi ) cho dù
không nhìn thấy máu, dịch tiết qua da 5 thời ñiểm rửa tay
theo WHO
không lành lặn và niêm mạc.
Trước khi mặc &
khi tháo bỏ dụng
cụ phòng hộ cá
nhân kể cả gant
VỆ SINH TAY MANG GANT KHI NÀO ?
Rửa tay với nước & xà
Mang gant sạch, không vô khuẩn khi vào
phòng,
Dung dịch rửa tay phòng bệnh hoặc khu vực chăm sóc BN.
nhanh có chứa cồn
Mang gant bất cứ khi nào tiếp xúc với da
Không rửa tay nhanh
nếu tay dơ có thể nhìn của BN hoặc là những bề mặt , vật dụng gần
thấy ñược BN: dụng cụ y tế, cạnh giường, drap,…
3
- MANG GANT KHI NÀO ?
THAY- THÁO GANT KHI NÀO?
Khi tiếp xúc với:
máu Thay gant khi rách hoặc bị dơ / nhiễm nhiều.
dịch cơ thể
Dịch tiết Tháo & bỏ gant ngay lập tức khi rời khỏi
Chất bài tiết phòng hoặc khu vực chăm sóc.
Màng niêm mạc
Vùng da không lành lặn
Vật dụng bị nhiễm
Khi da tay của nhân viên y tế không
lành lặn, bị trầy xước hoặc bị bệnh.
KHI NÀO MANG KHẨU TRANG? KHI NÀO THAY KHẨU TRANG ?
Nên sử dụng 1 lần,
Dự trù sẽ có máu , dich tiết văng vào .
Khi làm việc trong các khu phẫu thuật hoặc không bỏ túi ñể sử dụng
trong các khu vực ñòi hỏi phải vô khuẩn lại hoặc ñeo quanh cổ.
khác.
Khi chăm sóc BN có nghi ngờ hoặc nhiễm Thay mới khi khẩu
khuẩn ñường hô hấp hoặc khi nhân viên y tế trang bị ẩm ướt.
ñang có bệnh ñường hô hấp.
CÁCH ðEO KHẨU TRANG ? MẶC ÁO CHOÀNG
Mặc áo choàng sạch khi ñi
Thanh kim loại hoặc thanh gỗ nằm ở trên và
vào phòng hoặc khu vực
uốn ôm khít mũi,
chăm sóc BN.
nếp gấp khẩu trang theo chiều xuống,
Thay áo choàng khi nó bị
mặt thấm tiếp xúc với người ñeo, mặt bẩn.
không thấm nằm ngoài.
Cởi và bỏ áo choàng ngay
ðeo dây vào sau tai. Nếu là dây cột:: 1 dây khi rời khỏi phòng BN
trên tai & 1 dây ở cổ. hoặc khu vực chăm sóc
Khẩu trang phải che phủ mặt & dưới cằm. BN.
4
- MẶC ÁO CHOÀNG ðEO KÍNH
ðeo kính khi vào phòng hoặc khu
vực chăm sóc BN.
Tháo và bỏ kính khi rời phòng BN
hoặc khu vực chăm sóc .
Nếu sử dụng lại, phải
rửa sạch và khử khuẩn theo
hướng dẫn của nhà sản
xuất.
CAÙC BIEÄN PHAÙP PHOØNG NGÖØA NHỮNG BiỆN PHÁP PHÒNG NGỪA CHUẨN
Vệ sinh hô hấp Rửa tay
+
Sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân: gant
Phoøng ngöøa chuaån
+ , khẩu trang, kinh bảo vệ, áo choàng và bao
Phòng ngừa qua tiếp xúc và giọt băn trong chăm sóc chân khi có nguy cơ tiếp xúc với máu và
bn thường quy
dịch tiết
Phòng ngừa qua tiếp xúc, giọt băn, và qua không khí
trong thủ thuật tạo khí dung Cẩn trọng với tác nhân hô hấp ( khi ho)
NHỮNG BiỆN PHÁP PHÒNG NGỪA CHUẨN PHÒNG NGỪA LÂY TRUYỀN QUA TIẾP XÚC
Sắp xếp, vận chuyển bệnh nhân phù hợp Lây trực tiếp không qua các vật trung gian
Người bệnh người bệnh
Xử lý dụng cụ Người bệnh nhân viên y tế
Xử lý ñồ vải, bát ñũa, ly tách.
Tiêm an toàn & phòng ngừa tổn thương do
vật sắc nhọn
Xử lý chất thải
5
- PHÒNG NGỪA QUA TiẾP XÚC PHÒNG NGỪA QUA TiẾP XÚC
Bệnh nguyên có thể sống trong
vài giờ hay thậm chí vài ngày Bệnh nguyên có thể lây truyền khi sờ vào tay
trên bề mặt môi truờng bn, tay nhân viên y tế, hay bề mặt môi trường
Tay có thể lây truyền nhiễm bị nhiễm
trùng do sờ vào bề mặt nhiễm,
sau ñó tiếp xúc với bề mặt cơ
thể khác chẳng hạn như niêm
mạc mũi hay kết mạc mắt,
hay lây nhiễm với khu vực
trung gian khác
PHÒNG NGỪA QUA TiẾP XÚC VỆ SINH HÔ HẤP
Mang gant sạch, áo choàng & bao chân trước Bn có triệu chứng về ñường hô
khi vào phòng bệnh. hấp cần phải ñược hướng dẫn:
Không sờ vào bất cứ bề mặt bị nhiễm mà Che miệng mũi khẩu trang,
không mang gant. khăn giấy , tay áo hoặc là cùi
Tháo gant , áo choàng & bao chân trước khi ra chỏ
khỏi phòng, rửa tay bằng dung dịch sát khuẩn. Bỏ khăn giấy trong thùng rác
Sau khi tháo gant & rửa tay, không sờ vào bề kín sau khi sử dụng .
mặt môi trường hay vật dụng trong phòng
bệnh. Rửa tay sau khi tiếp xúc với
Hạn chế tối ña vận chuyển Bn. chất tiết
Khử hoặc tiệt khuẩn thiết bị chăm sóc bn trước ðứng hay ngồi cách xa người
khi sử dụng cho bn khác. khác khoảng 1mét
TRUYỀN BỆNH QUA GiỌT BẮN PHÒNG NGỪA LÂY TRUYỀN QUA
Xuất phát từ người mang mầm GiỌT BẮN
bệnh khi ho, hắt hơi, trong thủ Phòng riêng hoặc chung phòng theo nhóm
thuật như hút rửa nội soi vào chẩn ñoán.
kết mạc mắt, niêm mạc mũi, Chú ý giữ khoảng cách xa thích hợp ( > 1m)
miệng của người kế cận. Mang khẩu trang, nhất là với những thao
Có thể rơi trên bề mặt môi tác chăm sóc tiếp xúc gần với BN.
trường. Rửa tay ngay lập tức sau khi tháo bất kỳ bộ
phận nào của phòng hộ cá nhân
Giọt bắn không lơ lửng trong Hạn chế tối ña vận chuyển Bn, ñeo khẩu
không khí. trang cho bn.
Cần sự tiếp xúc gần giữa
NB và người bị lây
6
- PHÒNG NGỪA LÂY TRUYỀN QUA
TRUYỀN BỆNH QUA KHÔNG KHÍ KHÔNG KHÍ
Vi sinh vật phân tán rộng, Phòng riêng.
lơ lửng trong không khí Thông khí & xử lý không khí trong phòng
trong thời gian dài. bệnh.
Người nhạy cảm hoặc ðeo khẩu trang hiệu lực lọc cao khi ñi vào
người ở cùng phòng xa phòng bệnh.
hơn có thể hít vào. Hạn chế tối ña việc vận chuyển bn, ñeo
khẩu trang cho bn.
VỆ SINH MÔI TRƯỜNG VỆ SINH MÔI TRƯỜNG
Buồng/khu cách ly phải ñược làm sạch, khử Không dùng chổi quét, chỉ lau ẩm
khuẩn hàng ngày và khi có yêu cầu, sau khi Vùng sạch nguy cơ thấp lau trước, vùng có
bn tử vong, xuất viện. nguy cơ cao lau sau cùng.
ðặc biệt chú ý ñến bề mặt hay ñụng chạm Nhân viên làm vệ sinh mang ñầy ñủ
ñến: Máy y tế, giường, bàn ăn, ñiều khiển ti PTPHCN theo ñúng khuyến cáo và phải
vi, máy bấm gọi NVYT, cửa, tủ ñầu giường, ñược kiểm tra, theo dõi sức khoẻ ñịnh kỳ.
cánh tay nâng..
XỬ LÝ DỤNG CỤ CÚM- ðƯỜNG LÂY
Khuyến cáo sử dụng dụng cụ dùng một lần Có thể lây cho người khác cách xa khoảng
Dụng cụ sử dụng lại:
1,8m
ðể riêng cho từng bệnh nhân.
Tuân theo nguyên tắc phòng ngừa chuẩn. Chủ yếu qua ho, hắt hơi hoặc nói.
Giọt bắn có thể ñọng lại ở mũi, miệng.
Người ñứng gần hoặc có thể hít vào phổi.
7
- CÚM- ðƯỜNG LÂY
CÚM- PHÒNG NGỪA
người lớn khỏe mạnh có thể lây cho người khác bắt
Tránh xa- ở nhà nếu bị bệnh. ñầu 1 ngày trước khi các triệu chứng khởi phát và 5-
Rửa tay thường xuyên với nước và xà 7 ngày sau khi bệnh.
phòng hoặc là dung dịch rửa tay nhanh. Trẻ em có thể lây > 7 ngày.
Không nên dùng chung ñồ vải, chén, ñũa Triệu chứng bắt ñầu 1-4 ngày sau khi virus vào cơ
mà chưa ñược rửa. thể.
Không cần thiết phải rửa riêng Có thể ñã lây cho ai ñó trước khi mình biết mình bị
bệnh / trong lúc bệnh.
Nhiễm virus cúm có thể không có triệu chứng và
vẫn có khả năng lây bệnh cho người khác..
KHẢ NĂNG SỐNG CỦA VIRUS CÚM KHẢ NĂNG SỐNG CỦA VIRUS CÚM
TRONG MÔI TRƯỜNG & DA TRONG MÔI TRƯỜNG & DA
Virus cúm có khả năng lây nhiễm trong không Virus cúm gia cầm có thể sống lâu ngoài
khí > 24 giờ ñặc biệt ở nơi có ñộ ẩm cao. môi trường kéo dài hơn ở nhiệt ñộ thấp.
Virus cúm có thể sống nhiều ngày trên bề mặt Trong ao hồ: vài ngày ñến nhiều tuần.
ở ñộ ẩm 35- 49% & nhiệt ñộ 28O C, trong nước
Phân gia cầm: vài tháng.
ở 22OC ñến 4 ngày, OOC ñược 30 ngày.
Sản phẩm gia cầm bảo quản lạnh; vài
Virus có thể sống trên tay trong nhiều phút,
sống lâu hơn nếu tay bị nhiễm nồng ñộ virus năm
cao. Dịch tiết ñường hô hấp: nhiều giờ ñến vài
Lan truyền từ bề mặt sang tay trong 24 giờ.
ngày
Từ ñồ vải sang tay trong vòng 15 phút.
KHẢ NĂNG SỐNG CỦA VIRUS CÚM KHẢ NĂNG SỐNG CỦA VIRUS CÚM
TRONG MÔI TRƯỜNG & DA TRONG MÔI TRƯỜNG & DA
Virus cúm gia cầm có thể sống lâu ngoài Bât hoạt bởi:
môi trường kéo dài hơn ở nhiệt ñộ thấp. 60OC trong 30 phút.
Trong ao hồ: vài ngày ñến nhiều tuần.
pH acid
Phân gia cầm: vài tháng.
Hoá chất khử khuẩn thông thường: cồn 70O,
Sản phẩm gia cầm bảo quản lạnh; vài
năm Chlorin ( javel) ,các chất tẩy rửa thông
thường.
Dịch tiết ñường hô hấp: nhiều giờ ñến vài
ngày
8
- BỆNH VIỆN NHI ðỒNG 2
PHÒNG KẾ HOẠCH TỔNG HỢP
QUI TRÌNH TIẾP NHẬN BỆNH NHÂN CÚM H5N1/ H7N9
TẠI BỆNH VIỆN NHI ðỒNG 2
BN là ca nghi ngờ
Từ các Khoa nội viện Từ tuyến trước chuyển/
khoa Khám bệnh
Nếu ñe dọa ngừng
Hội chẩn Nhiễm tim–ngừng thở
Xét nghiệm (+) ( -)
Cúm
(+)
Khoa Cấp cứu (bốc cách ly)
Suy hô hấp Xử trí hồi sức cấp cứu ban
(+)
(-)
Sinh hiệu ổn ñịnh
Theo dõi tại
Khoa
Nhập khoa Nhiễm
Cúm A H5N1 hay Cúm A nhưng
không xác ñịnh ñược type
Cúm AH1N1/Cúm mùa Khu cách ly
hay không phải A
- Phòng Hồi sức cấp cứu: hỗ
trợ hô hấp (thở máy)
ðiều trị tại Khoa
- Phòng cách ly áp lực âm: hỗ
trợ hô hấp (thở máy cao
tần), lọc máu,..
Xuất viện
Gửi bệnh phẩm xác ñịnh nếu
chưa có XN chẩn ñoán
Reference
http://www.cdc.gov/flu/avianflu/h7n9-infection-
control.htm
http://gardenrain.wordpress.com/2009/10/16/
standard-precautions-and-categories
9
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
