Trang Chủ

Bài giảng Chuẩn đoán và điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội thường gặp ở những người nhiễm HIV/AIDS - PGS.TS. Phạm Văn Hiển

Chia sẻ: Mộng Như | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:38

Thêm vào BST

Báo xấu

102
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Chuẩn đoán và điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội thường gặp ở những người nhiễm HIV/AIDS do PGS.TS. Phạm Văn Hiển biên dọa cung cấp cho người học các kiến thức về các triệu chứng lâm sàng và phương pháp chuẩn đoán một số bệnh nhiễm nấm ở những bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Chuẩn đoán và điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội thường gặp ở những người nhiễm HIV/AIDS - PGS.TS. Phạm Văn Hiển

ViÖn da liÔu viÖt nam PGS. TS. Ph¹m V¨n HiÓn ViÖn Da liÔu ViÖt Nam
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm 1. BÖnh nhiÔm nÊm Candida: * C¨n nguyªn g©y bÖnh: Do nÊm Candida, trong ®ã chñ yÕu do C.albicans g©y nªn. Ngoµi ra, cã thÓ gÆp c¸c lo¹i kh¸c nh C.glabrata, C.parapssilosis, C.tropicalis vµ C.krusei
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm BÖnh nhiÔm nÊm Candida lµ nhiÔm trïng c¬ héi hay gÆp nhÊt ë ngêi nhiÔm HIV, cã thÓ lµ bÖnh c¬ héi ®Çu tiªn xuÊt hiÖn ë ngêi nhiÔm HIV, cã gi¸ trÞ dù b¸o sù suy gi¶m miÔn dÞch (TCD4 gi¶m < 200 TB/mm3). NÊm Candida g©y bÖnh ë niªm m¹c miÖng, thùc qu¶n vµ ®êng tiªu ho¸, ©m hé - ©m ®¹o, cã thÓ g©y bÖnh ë n·o, phæi, gan, m¾t, ngoµi da, mãng tay. BÖnh thêng diÔn biÕn rÊt nÆng, dai d¼ng vµ hay t¸i ph¸t.
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm * BiÓu hiÖn l©m sµng: - BÖnh nhiÔm nÊm Candida ë miÖng, häng, thùc qu¶n: + Th¬ng tæn lµ nh÷ng ®¸m gi¶ m¹c hoÆc nh÷ng ®èm mµu tr¾ng bãng, dÔ bong, khu tró ë lìi, lîi, mÆt trong m¸, vßm häng. + NÕu th¬ng tæn lan xuèng häng vµ thùc qu¶n, bÖnh nh©n thêng cã triÖu chøng nuèt khã vµ/hoÆc ®au khi nuèt.
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm - BÖnh nhiÔm nÊm Candida ë da: + Tæn th¬ng lan réng, khã ®iÒu trÞ. + Tæn th¬ng d¸t ®á, cã v¶y da. Xung quanh m¶ng tæn th¬ng cã c¸c sÈn ®á vÖ tinh. + Cã thÓ kÌm theo c¸c biÓu hiÖn môn mñ hay viªm nang l«ng mñ. + VÞ trÝ hay gÆp ë vïng nÕp gÊp kÏ n¸ch, bÑn, quanh mãng - mãng.
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm - BÖnh nhiÔm nÊm Candida ë ©m hé - ©m ®¹o: + ¢m hé - ©m ®¹o ®á, phï nÒ vµ ®au. Cã thÓ lan ra ®ïi. + BÖnh nh©n biÓu hiÖn ngøa, d¸t. + KhÝ h tr¾ng, ®ãng thµnh m¶ng tr¾ng nh v¸ng s÷a. + Tæn th¬ng hay t¸i ph¸t.
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm * ChÈn ®o¸n: - Chñ yÕu dùa trªn l©m sµng. - Soi thùc qu¶n: ChØ ®Þnh khi c¸c triÖu chøng kh«ng thuyªn gi¶m sau ®iÒu trÞ c¸c thuèc kh¸ng nÊm. - Soi t¬i t×m nÊm. - Nu«i cÊy, ph©n lo¹i nÕu biÓu hiÖn trªn l©m sµng kh«ng ®iÓn h×nh.
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm * §iÒu trÞ: - BÖnh nhiÔm nÊm Candida miÖng: Thuèc b«i t¹i chç: Thuèc ngËm Clotrimazole, Daktarin oral gel (miconazole). Nystatin ®¸nh lìi. KÕt qu¶ thêng h¹n chÕ. Thuèc uèng: Fluconazole 100-200 mg/ngµy x 7-14 ngµy hoÆc Itraconazole 400 mg/ngµy x7 -14 ngµy hoÆc Ketoconazole 200 mg 2lÇn/ngµy x 7-14 ngµy. Tuy nhiªn, Ketoconazole Ýt sö dông do cã thÓ ®éc víi gan vµ kh«ng dïng ®ång thêi víi Rifampicin.
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm - BÖnh nhiÔm nÊm Candida thùc qu¶n: Thuèc uèng: Fluconazole 200-400 mg/ngµy x 14-21 ngµy hoÆc Itraconazole 400 mg/ngµy x14 -21 ngµy hoÆc Itraconazole 400 mg/ngµy + Flucytosine 200mg/ngµy x 2 tuÇn.
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm - BÖnh nhiÔm nÊm Candida ©m hé - ©m ®¹o: Clotrimazole 100 mg hoÆc Miconazole 100 mg viªn ®Æt ©m ®¹o, mçi ®ªm 1 viªn x 7 ngµy hoÆc Clotrimazole 200 mg viªn ®Æt ©m ®¹o, mçi ®ªm 1 viªn x 3 ®ªm hoÆc Clotrimazole 500 mg viªn ®Æt ©m ®¹o ®Æt 1 viªn duy nhÊt hoÆc Nystatin 100.000 ®v, ®Æt ©m ®¹o 1viªn/ngµy x 14 ngµy hoÆc
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm Itraconazole 100 mg uèng 2 viªn/ngµy x 3 ngµy liªn tiÕp hoÆc Fluconazole 150 mg uèng liÒu duy nhÊt (cã thÓ kh«ng cã hiÖu qu¶ trong giai ®o¹n suy gi¶m miÔn dÞch nÆng). §iÒu trÞ cñng cè: ChØ ¸p dông khi bÖnh t¸i ph¸t nhiÒu lÇn do nguy c¬ xuÊt hiÖn tÝnh kh¸ng víi thuèc chèng nÊm cao: Fluconazole 200 - 300 mg hµng ngµy x 14 ngµy hoÆc Itraconazole 200 mg hµng ngµy x 14 ngµy
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm * Mét sè ®iÒu cÇn chó ý ë trÎ em: - BÖnh nhiÔm nÊm Candida còng thêng gÆp ë trÎ nhiÔm HIV, c¸c biÖn ph¸p chÈn ®o¸n kh«ng kh¸c so víi nhiÔm nÊm Candida ë ngêi lín. - LiÒu thuèc cho trÎ tÝnh theo c©n nÆng nh sau:
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm + Viªm thùc qu¶n do nÊm Candida: Ketoconazole 5 mg/kg uèng chia 1 - 2 lÇn trong ngµy trong 2 - 3 tuÇn hoÆc Fluconazole 6 mg/kg ngµy thø nhÊt sau ®ã 3 - 6 mg/kg/ngµy uèng mçi ngµy trong 2 - 3 tuÇn. + BÖnh nÊm Candida x©m nhËp: Amphotericin B 0,5-1,5 mg/kg/ngµy trong 2 - 3 tuÇn, phô thuéc vµo møc ®é nÆng cña bÖnh.
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm 2. BÖnh nhiÔm nÊm Penicillium marneffei: Penicillium marneffei lµ nÊm thuéc hä Penicillium vµ lµ nÊm lìng h×nh. BÖnh nhiÔm nÊm Penicillium hay gÆp ë bÖnh nh©n nhiÔm HIV/AIDS t¹i khu vùc §«ng Nam ¸, trong ®ã cã ViÖt Nam. BÖnh th- êng xuÊt hiÖn khi bÖnh nh©n cã suy gi¶m miÔn dÞch nÆng, sè tÕ bµo TCD 4> 200/mm3
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm * BiÓu hiÖn l©m sµng: - Cã thÓ g©y nhiÔm trïng toµn th©n nÆng. - NhiÔm Penicillium marneffei lan to¶ biÓu hiÖn sèt, thiÕu m¸u, sôt c©n, ho, sng h¹ch, gan l¸ch to. - BiÓu hiÖn th¬ng tæn da: + Th¬ng tæn lµ sÈn ho¹i tö, lan to¶, lâm ë trung t©m gièng víi u mÒm l©y. + Tæn th¬ng tËp trung chñ yÕu ë ®Çu, mÆt, phÇn trªn th©n m×nh vµ chi trªn hoÆc r¶i r¸c kh¾p c¬ thÓ. + C¸c biÓu hiÖn l©m sµng hiÕm gÆp h¬n lµ: loÐt, u h¹t, tæn th¬ng gièng trøng c¸, vµ viªm nang l«ng.
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm * ChÈn ®o¸n: Soi t¬i bÖnh phÈm da, tuû x¬ng, h¹ch t×m nÊm. CÊy m¸u vµ nu«i cÊy c¸c bÖnh phÈm trªn trong m«i trêng Sabouraud ë 25 - 370C. Sinh thiÕt da.
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm * §iÒu trÞ: §iÒu trÞ ban ®Çu: - Ph¸c ®å u tiªn: Amphotericin B 0,6-1 mg/ngµy tÜnh m¹ch trong 6 - 8 tuÇn hoÆc Itraconazole 200 mg x 2 lÇn/ngµy trong 2 th¸ng. C¸c th¸ng tiÕp theo dïng 200 mg 1 lÇn/ngµy. - Ph¸c ®å phèi hîp: Amphptericin 0,9mg/kg/ngµy tÜnh m¹ch trong 2 tuÇn, 10 tuÇn tiÕp dïng Itraconazole 200 mg ngµy.
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm §iÒu trÞ øc chÕ kÐo dµi: Itraconazole 200 mg/ngµy, duy tr× suèt ®êi. Cã thÓ dõng ®iÒu trÞ øc chÕ duy tr× nÕu bÖnh nh©n ®îc ®iÒu trÞ HAART cã sè TCD 4 > 200 TB/mm3 x 6 th¸ng * Mét sè ®iÒu cÇn chó ý ë trÎ em: ChÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ nhiÔm nÊm penicillium lan to¶ ë trÎ em kh«ng kh¸c biÖt so víi ngêi lín.
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm 3. Viªm mµng n·o do nÊm Cryptococcus neoformans: Cryptococcus neoformans lµ nÊm men thuéc hä Cryptococcus. BÖnh nhiÔm nÊm C. neoformans gÆp trªn nh÷ng nÖnh nh©n suy gi¶m miÔn dÞch nÆng, khi TCD4 < 100/mm3 , lµ nguyªn nh©n g©y viªm mµng n·o chÝnh ë bÖnh nh©n AIDS. NÕu kh«ng ®îc ®iÒu trÞ bÖnh nh©n sÏ tö vong trong vµi tuÇn hoÆc vµi th¸ng.
c¸c bÖnh nhiÔm nÊm * BiÓu hiÖn l©m sµng: - Viªm mµng n·o: + MÖt mái, sèt, ®au ®Çu dai d¼ng t¨ng dÇn kÌm theo buån n«n, n«n, rèi lo¹n t©m thÇn, ®éng kinh, h«n mª. + DÊu hiÖu mµng n·o nh cøng g¸y, rèi lo¹n thÞ gi¸c, gi¶m thÝnh lùc.