Bài giảng Chương 4: Ngành thân mềm - Trai sông

Chia sẻ: Lê Thị Thảo Hiền | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

132
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Chương 4: Ngành thân mềm - Trai sông được thiết kế sinh động, thu hút sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích cho quý thầy cô trong quá trình soạn bài cũng như giảng dạy hiệu quả hơn. Mời quý thầy cô tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Chương 4: Ngành thân mềm - Trai sông

TRƯỜNG THCS NGUYỄN ViẾT XUÂN
Trai sông Sò Ốc sên (Sống ở hồ, ao, sông ngòi) (Sống ở ven biển) (Sống ở trên cạn) Bạch tuộc Mực Ốc vặn (Sống ở biển) (Sống ở biển) (Sống ở nước ngọt) Ngành Thân mềm ở nước ta rất đa dạng, phong phú như : Trai, ốc, sò, mực, bạch tuộc… và phân bố ở khắp các môi trường: biển, sông, ao, hồ, trên cạn…
Trai sông sống ở đâu ? Trai sông sống ở đáy hồ ao, sông ngòi; bò và ẩn nửa mình trong bùn, cát.
Quan Quan sát sát hình hình vẽ vẽ :: xác xác định định các các phần phần của của vỏ vỏ trai trai ?? Đỉnh Bản 3 vỏ lề vỏ 2 Đầu vỏ 1 Đuôi 4 vỏ Vòng tăng 5 trưởng vỏ
I. Hình dạng, cấu tạo 1. Vỏ trai Quan sát hình và cho biết đặc điểm cấu tạo của vỏ trai ? - Gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng. Dây chằng ở bản lề cùng với 2 cơ khép vỏ - Có lớp sừng bọc ngoài, lớp đá vôi ở giữa và lớp xà cừ óng ánh ở trong cùng. Lớp sừng 2 mảnh vỏ Lớp đá vôi Dây Cơ chằng khép vỏ Lớp xà cừ
Lớp sừng Lớp đá vôi Tại sao khi mài mặt Lớp xà cừ ngoài vỏ trai ta ngửi thấy có mùi khét ? Mài mặt ngoài của vỏ trai ngửi thấy có mùi khét vì phía ngoài là lớp sừng có thành phần là chất hữu cơ nên khi mài nóng chảy, chúng có mùi khét. Thành phần vỏ của trai có tới 70% là chất hữu cơ (CaCO3 ) còn ở các loài ốc chiếm 30%
Quan sát hình sau cho Dây chằng biết Trai đóng và mở vỏ Hai cơ là nhờ bộ phận nào? khép vỏ Trai đóng và mở vỏ nhờ hoạt động của dây chằng ở bản lề và hai cơ khép vỏ bám chắc vào mặt trong của vỏ. Động tác đóng vỏ Động tác mở vỏ
Để mở vỏ trai quan sát bên trong cơ thể, phải làm thế nào ? Tại sao trai chết thì mở vỏ? Động tác đóng vỏ Để mở vỏ trai quan sát bên trong, phải luồn lưỡi dao vào qua khe vỏ cắt cơ khép vỏ. Cơ khép vỏ bị cắt, lập tức vỏ trai sẽ mởĐra ộng tác m => chứng ở vtỏ ỏ sự mở vỏ là do tính tự động của trai. Vì thế khi trai bị chết vỏ thường mở ra.
Vỏ trai có vai Trai tự vệ bằng trò gì trong đời cách nào ? sống của trai? Trai tự vệ bằng cách co chân, khép vỏ. Nhờ vỏ cứng rắn và Vỏ trai có vai trò bảo vệ thân mềm bên trong 2 cơ khép vỏ vững chắc nên kẻ thù không thể bửa vỏ ra để ăn Được phần mềm của cơ thể chúng. Trai là động vật thuộc ngành thân mềm lớp 2 mảnh vỏ hay lớp chân rùi.
Hãythể Cơ điền cáccó trai chú thích cấu vàonhư tạo hình thế sau nào ? ? Vỏ trai 2 Chỗ bám cơ khép vỏ sau Cơ khép vỏ trước 1 3 11 Tấm miệng 10 Lỗ miệng 4 Ống thoát Trung tâm 5 Ống hút Thân 9 7 6 Áo trai Mang i vỏ 8 ướ Chân D Ở giữa
I. Hình dạng, cấu tạo 1. Vỏ trai 2. Cơ thể trai - Mặt trong áo tạo thành khoang áo, có ống hút và ống thoát nước. - Giữa là hai tấm mang. Trung tâm : trong là thân trai có lỗ miệng với 4 tấm miệng, ngoài là chân trai.
II. Di chuyển Vỏ trai hé mở cho chân thò ra vươn dài Quan sátbùn trong hìnhvề sau và giải thích cơ chế giúp trai di Chân hướng trai thòđira, muốn tớithụt vào để mở kết hợp đường, Sau đó vớitraiđóng mở co chân chuyển được trong bùn vỏđồng giúp thờitrai vớidi việc khép vỏvề chuyển lại,phía tạo ratrước lực theo đẩy chiều do nước mũi tên? phụt ra ở rãnh phía sau (ống thoát), làm trai tiến về phía trước. Ống thoát Hướng di chuyển Ống hút Chân trai thò theo hướng nào thì traichuyển động theo hướng đó
▼ Quan sát hình dưới đây, thảo luận nhóm III. Dinh dưỡng và trả lời các câu hỏi sau: 1. Dòng nước qua ống hút vào khoang áo mang Dinh dưỡng thụ độngtheo nhữngqua : Nước chấtống gì vào miệng hút, đemvà mang thức trai? ăn (vụn 2. Quá trình hô hấp của trai diễn ra ở đâu? hữu cơ, động vật nguyên sinh) đến miệng trai và ôxi đến 3. Quá trình biến đổi thức ăn của trai diễn ra ở đâu? mang trai 4. Em có nhận xét gì về kiểu dinh dưỡng của trai? Kiểu dinh dưỡng thụ động của trai đã ảnh hưởng đến cấu tạo nào của trai ? Tấm miệng Đầu trai tiêu giảm Chất Cacbonic thải Ống thoát Oxi Nước Lỗ miệng (Thức ăn, oxi) Ống hút Thức ăn Mang
Vì sao cóCách Trách nhiệm của dinhhợp trường dưỡng ăn của trai thịt trai,có mỗi người chúng sòý bị nghĩa ngộnhư độcthế ? nào với ta là gì ? Không môi gây trường ô nhiễm nước? môi trường nước Trai dinh dưỡng theo kiểu hút nước để lọc lấy vụn hữu cơ, động vật nguyên sinh, các động vật nhỏ khác, góp phần lọc sạch môi trường nước. Ở những nơi nước ô nhiễm, người ăn trai, sò hay bị ngộ độc vì khi lọc nước, nhiều chất độc còn tồn động ở cơ thể trai, sò.
IV. Sinh sản Trứng thNghiên c ụ tinh, phát tri ển thành ấu trùng n ứu thông tin trong SGK, tìm t ở trong mang trai m ừ thích h ẹố, sau ợp điền vào các s Trình bày quá trình sinh s đó bám vào da và ơmang 1, 2, 3, 4 trong s đồ sau: n c cá một vài ảtu ần ủra trai sông ? ồi rơi xuống bùn phát triển thành trai trưởng thành. Trai đực 2 Tinh trùng Trai sông Theo dòng nước 1 Trai cái Trứng Trứng đã thụ tinh Trai 4 Ấu trùng Ấu trùng trưởng thành ( bùn cát) (Bám vào mang, da 3 (sống trong mang mẹ) cá)
Ý nghĩa Ý nghĩa của giai đoạn của giai trứng đoạn ấu phátbám trùng triển thành ấu trùng trong mang vào mang và da cá? trai mẹ? - Bảo vệ trứng và ấu trùng khỏi bị các động vật khác ăn mất - Mang trai mẹ có nhiều thức ăn và dưỡng khí tạo điều kiện cho ấu trùng phát triển tốt Ấu trùng trai thường bám vào mang và da cá. Khi con người thả cá vào ao hoặc khi mưa cá vượt bờ mang theo ấu trùng trai vào ao  Giúp phát tán nòi giống.
Vai trò của trai đối với tự nhiên và đời sống con người? Lọc sạch môi trường nước, làm thực phẩm Làm đồ trang sức, khảm mỹ nghệ…