Bài giảng Chương 5: Học thuyết giá trị thặng dư

Chia sẻ: Huyền Huyền | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:223

Thêm vào BST

Báo xấu

89
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Chương 5: Học thuyết giá trị thặng dư trình bày sự chuyển hóa của tiền thành tư bản; quá trình sản xuất ra giá trị thặng dư trong xã hội tư bản; sự chuyển hóa giá trị thặng dư thành tư bản tích lũy tư bản; quá trình lưu thông tư bản và khủng hoảng kinh tế; các hình thái tư bản và các hình thức biểu hiện của giá trị thặng dư.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Chương 5: Học thuyết giá trị thặng dư

HOÏC THUYEÁT GIAÙ TRÒ THAÊNG D Ö 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 1
Chương 5 gồm 6 phần: 1.Sự chuyển hóa của tiền thành tư bản 2.Qúa trình sản xuất ra giá trị thặng dư trong Xaõ hoäi tö baûn 3. Söï chuyeån hoaù giaù trò thaêng dö thaønh tö baûn-tích luyõ tö baûn. 4. Quaù trình löu thoâng tö baûn vaø khuûng hoaûng kinh teá. 5. Caùc hình thaùi tö baûn vaø caùc hình thöùc bieåu hieän cuûa giaù trò thaëng dö. 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 2
I. SÖÏ CHUYEÅN HOAÙ CUÛA TIEÀN THAØNH TÖ BAÛN 1. Công thức chung của tƣ bản. - Với tư cách là tiền trong lưu thông hàng hoá giản đơn, tiền vận động theo công thức: H - T - H (1) - Còn với tư cách là tư bản, tiền vaän động theo công thức: T - H - T (2) 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 3
So sánh sự vaän động của hai công thức trên: Giống nhau: H – T – H VÀ T – H –T’ + Đều có 2 nhân tố là tiền và hàng + Đều là sự kết hợp của hai hành vi đối lập, nối tiếp nhau + Ñeàu coù hai ngöôøi mua vaø baùn 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 4
Kh¸c nhau: H-T-H T-H-T’ ÑiÓm xuÊt ph¸t vµ kÕt Hµng hãa , tieàn ñoùng vai TiÒn, haøng ñoùng vai troø thóccña sù vËn ®éng troø trung gian trung gian Gi¸ trÞ sö dông cña ®iÓm Kh¸c nhau vÒ chÊt Gièng nhau vÒ chÊt xuÊt ph¸t vµ kÕt thóc cña vËn ®éng Gi¸ trÞ cña ®iÓm xuÊt Gièng nhau vÒ sè l-îng Khaùc nhau veà soá löôïng ph¸t vµ kÕt thóc cña vËn ®éng Môc ®Ých cuèi cïng cña Tháa m·n nhu cÇu Giaù trò vaø giaù trò taêng sù vËn ®éng (GTSD) theâm (giaù trò thaëng dö) Giíi h¹n cña sù vËn ®éng Cã giíi h¹n Khoâng coù giôùi haïn 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 5
2. Mâu thuẫn của công thức chung. - Giá trị thặng dư được tạo ra ở đâu: - Công thức T-H-T’ làm cho người ta lầm tưởng rằng: cả sản xuất và lưu thông đều tạo ra giá trị và giá trị thặng dư - Trong lưu thông có thể xảy ra 2 trường hợp: 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 6
Trao đổi ngang gi¸ :Hai bªn trao đổi kh«ng được lợi về -- gi¸ trị - Trao đổi kh«ng ngang gi¸: Cã thÓ x¶y ra 3 tr-êng hîp 1.B¸n cao hơn gi¸ trị: ®-îc lîi khi b¸n. BÞ thiÖt khi lµ ng-êi mua 2. Mua thấp hơn gi¸ trị: khi lµ ng-êi mua ®-îc lîi. khi lµ ng-êi b¸n bÞ thiÖt 3. Mua rẻ, b¸n đắt: Tæng gi¸ trÞ x· héi kh«ng thay ®æi Vậy lưu th«ng và bản thaân tiền tệ trong lưu thông không tạo ra giá trị và giá trị thặng dư Kết luận: - Phải lấy quy luật nội tại của lưu thông tư bản để giải thích sự chuyển hóa của tiền thành TB, tức là lấy việc trao 6/7/2019 đổi ngang giá làm điểm xuất phát CuuDuongThanCong.com 7 https://fb.com/tailieudientucntt
-Sựchuyển hóa của người có tiền thành tư bản phải tiến hành trong phạm vi lưu thông và đồng thời lại không phải trong lưu thông  “Vậy là tư bản kh«ng thể xuất hiện từ lưu th«ngvà cũng kh«ng thể xuất hiện ở bªn ngoài lưu th«ng.Nã phải xuất hiện trong lưu th«ng và đồng thời kh«ng phải trong lưu th«ng’  *.Đã là m©u thuẫn của c«ng thức chung cña t- b¶n * C. M¸c:Tư bản NXB Sự thật ,Hà nội,1987,Q1,tập 1,tr216 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 8
3.Hàng ho¸ sức lao động vaø tiền coâng trong CNTB a. Haøng hoaù söùc lao ñoäng. - Söùc lao ñoäng vaø ñiều kiện để biến sức lao động thành hàng ho¸. - kh¸i niệm: Sức lao động lµ toµn bé những năng lùc (thÓ lùc vµ trÝ l-c) tån t¹i trong mét con ng-êi vµ ®-îc ng-êi ®ã vËn dông vµo s¶n xuÊt hµng hãa 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 9
- Sức lao động trở thành hàng ho¸ khi cã 2 điều kiện: + Người lao động là người tự do, cã khả năng chi chi phối sức lao động + Người lao động kh«ng cã TLSX cần thiết để kết hợp với SLĐ của minh 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 10
* Hai thuộc tính của hàng hoá sức lao động. + Giá trị của hàng hoá sức lao động: Là do số lượng lao động xã hội cần thiết để sản xuất và tái sản xuất ra hàng hoá sức lao động quyết định Giá trị của hàng hóa SLĐ = Giá trị của toàn bộ các tư liệu sinh hoạt cần thiết để SX và tái SX SLĐ. 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 11
- Lượng giá trị các TLSH cần thiết bao gồm: * Gi¸ trị c¸c tư liệu sinh hoạt vËt chÊt vµ tinh thÇn cần thiết để nu«i sống c«ng nh©n * Chi phÝ đào tạo c«ng nh©n * Gi¸ trị c¸c tư liệu sinh hoạt vËt chÊt vµ tinh thÇn cần thiết cho gia đình c«ng nh©n -> Gi¸ trị hàng ho¸ sức lao động bao hàm cả yếu tố lịch sử, tinh thần. 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 12
Giá trị sức lao động biểu hiện bằng tiền gọi là giá cả sức lao động - hay còn gọi là tiền lương. Giá trị của hàng hóa SLĐ chịu sự tác động của 2 xu hướng đôí lập nhau: Giá trị hàng hóa SLĐ có xu hƣớng tăng: * SX càng phaùt triển nhu cầu về lao động phức tạp tăng, *Nhu cầu TLSH tăng theo đà tiến bộ của LLSX 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 13
Xu hướng giảm giá trị hàng hóa SLĐ: Do NSLĐ tăng -> giá cả các tư liệu sinh hoạt, dịch vụ giảm 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 14
+ Giá trị sử dụng của hàng hoá sức lao động: - Giống hàng hoá thông thường, hàng hoá sức lao động thoả mãn nhu cầu người mua - Công dụng của nó biểu hiện qua tiêu dùng hàng hoá sức lao động, chính là tiến hành quá trình lao động. - Quá trình lao động đồng thời là quá trình sản xuất ra hàng hoá, sức lao động tạo ra một giá trị mới lớn hơn giá trị bản thân nó. 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 15
- Hàng hoá sức lao động có đặc điểm riêng biệt, là nguồn gốc trực tiếp tạo ra giá trị thặng dư, là chìa khoá để giải quyết mâu thuẫn công thức chung của tư bản. - Hàng hóa SLĐ là điều kiện của sự bóc lột chứ không phải là cái quyết định có hay không có bóc lột 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 16
Hàng hóa sức lao động Giá trị Giá trị sử dụng dụng Giá trị Khả năng tạo ramột giá trị Được xác định bằng giá trị các tư liệu Lớn hơn giá trị của bản Sinh hoạt cần thiết để thỏa mãn nhu cầu của công nhân và gia đình họ và thân nó trong quá trình những chi phí Cần thiết về đ{o tạo lao động Và cho những nhu cầu xã hội Ngược Ngược lạilại vớivớihàng hànghóa hóakhác,việc khác,việc quy quy đinh đinhgiágiátrị trịcủa củasức sứclao động lao động baobaohàm hàmmột mộtyếu yếu tố tố lịch sử sử và vàtinh tinhthần thần C.Mác (Tưbản,quyển1,tập (Tư bản,quyển1,tập 1,tr.322 1,tr.322 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 17
Giá trị hàng ngày của sức lao động G/Năm+G/12 tháng+G/52 tuần 365 ngày G/năm,hay G/12 tháng, hoặc G/52tuần:Giá trị tư liệu sinh hoạt cần thiết (lương thực,quần áo,nhà cửa v.v…) trong vòng 1 năm, hay12 tháng, hoặc 52 tuần dùng để phục hồi bình thường sức lao động của công nhân và gia đình họ và những chi phí cần thiết về đ{o tạo và cho những nhu cầu xã hội 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 18
II. QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT RA GIÁ TRỊ THẶNG DƯ TRONG XAÕ HOÄI TÖ BAÛN 1. Söï thoáng nhaát giöõa quaù trình saûn xuaát ra GTSD vaø quaù trình saûn xuaát giaù trò thaëng dö. Ñaëc ñieåm: - Người công nhân làm việc dưới sự kiểm soát của nhà tư bản - Sản phẩm mà công nhân làm ra thuộc sở hữu của nhà tư bản. 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 19
* Ví dụ về quá trình sản xuất trong ngành kéo sợi: Giả sö ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt,nhµ t- b¶n ph¶i øng ra mét sè tiÒn lµ: - 10kg bông g/trị 10$ - Hao mòn máy 2$... -Tiền công/1 ngày 3$ - giả sử kéo 10kg bông thành sợi mất 6 giờ và mỗi giờ công nhân tạo ra 1 giá trị 0,5 USD. 0,5$ x 6 = 3$, …………………………………….. 6/7/2019 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 20