zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Kỹ Thuật - Công Nghệ

» Cơ khí - Chế tạo máy

Bài giảng Cơ khí đại cương: Chương 6 - ThS. Vũ Đình Toại

Chia sẻ: Dinh Tuan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

Báo xấu

121
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 6 "Sản xuất đúc" thuộc bài giảng Cơ khí đại cương giới thiệu đến các bạn những nội dung về thực chất, đặc điểm, phân loại, công nghệ đúc, công nghệ làm khuôn và lõi, các công nghệ đúc đặc biệt,... Hy vọng nội dung bài giảng phục vụ hữu ích nhu cầu học tập và nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Cơ khí đại cương: Chương 6 - ThS. Vũ Đình Toại

Bản quyền của ThS. Vũ Đình Toại 13.08.2009 Chương VI: Sản xuất Đúc I. Thực chất: Là phương pháp: Nấu chảy kim loại (hợp kim) Æ Rót vào lòng khuôn (có hình dáng và kích thước của vật đúc) Æ đông đặc Æ Vật đúc (hình dáng giống như lòng khuôn đúc) nghệệ Đúc Chi tiết đúc Kim loại lỏng CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh (Sử dụng ngay) Lòng khuôn Vật đúc Phôi đúc (qua gia công Cơ khí Æ tăng độ Khuôn đúc chính xác, độ bóng) Sau khi đông đặc Vật đúc Một số sản phẩm đúc © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 1 / 29 II. Đặc điểm: Ưu điểm Nhược điểm Æ Đúc được từ các loại vật liệu khác nhau: * Tốn KL cho hệ thống rót Gang, Thép, Kim loại màu Các loại hợp kim, v.v.. ệ Đúc Æ Khối lượng Vật đúc: gam Æ hàng trăm tấn nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh Æ Có thể chế tạo được Vật đúc có hình dạng, * Có nhiều khuyết tật (thiếu hụt, rỗ khí, thiên kích thước phức tạp: tích, …) Thân máy công cụ, Vỏ động cơ mà các phương pháp khác khó khăn hoặc không thực hiện được. Æ Đúc được nhiều lớp Kim loại khác nhau * Khó khăn trong việc kiểm tra khuyết tật trong 1 vật đúc. bên trong vật đúc. Æ Khả năng Cơ khí hoá, Tự động hoá cao * Độ chính xác không cao. Æ Giá thành rẻ, sản xuất linh hoạt, năng suất cao © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 2 / 29 1
Bản quyền của ThS. Vũ Đình Toại 13.08.2009 III. Quá trình sản xuất Đúc: Chế tạo bộ mẫu ệ Đúc Chế tạo hỗn hợp Chế tạo hỗn hợp làm khuôn làm thao nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh Nấu kim loại Làm khuôn (Hợp kim) Làm thao (lõi) RÓT Sấy khuôn Sấy thao (lõi) Lắp Khuôn và Thao Dỡ khuôn Æ Tháo Thao (lõi) Làm sạch Kiểm tra Vật đúc © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 3 / 29 IV. Phân loại: Phân loại theo Vật liệu làm Khuôn: - Khuôn cát - Khuôn kim loại - Các loại khuôn khác: gốm, ... ệ Đúc Cốc rót Đậu hơi, Đậu ngót nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh Hòm khuôn trên Nửa khuôn trên Ống rót Cát Thao (Lõi) Định vị Nửa khuôn dưới Cát Lòng khuôn Lọc xỉ Đường dẫn Các bộ phận cơ bản của khuôn đúc (Khuôn cát) © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 4 / 29 2
Bản quyền của ThS. Vũ Đình Toại 13.08.2009 Cấu tạo khuôn đúc bằng cát: 1- Lòng khuôn 2- Phễu rót (cốc rót) 3- Ống rót ệ Đúc 4- Rãnh lọc xỉ 5- Rãnh dẫn nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh 6- Đậu hơi, đậu ngót 7- Hòm khuôn trên 8- Chốt định vị 9- Hòm khuôn dưới 10, 11- Hỗn hợp làm khuôn 12- Lớp cát áo 13- Lõi (thao) 14- gối lõi 15- Gân hòm khuôn 16- Xương tăng bền 17- Lỗ thoát khí © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 5 / 29 Chế tạo mẫu: nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh ệ Đúc a) Chi tiết cần chế tạo b) Bản vẽ đúc c) Bản vẽ mẫu Đậu hơi Hệ thống rót Nửa khuôn trên Chốt định vị Nửa khuôn dưới Lõi Lắp ráp khuôn đúc © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 6 / 29 3
Bản quyền của ThS. Vũ Đình Toại 13.08.2009 V. Các công nghệ đúc: 5.1. Công nghệ đúc trong khuôn cát: Là quá trình điền đầy Kim loại lỏng vào lòng khuôn làm bằng cát. 5.1.1. Bộ mẫu và hộp lõi: Gồm: mẫu, tấm mẫu, mẫu của hệ thống rót, đậu hơi, đậu ngót. ệ Đúc ) Mẫu: Dùng để tạo ra lòng khuôn, mẫu thường có hình dáng giống mặt nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh ngoài của vật đúc. ) Tấm mẫu: Dùng để kẹp mẫu khi làm khuôn. ) Mẫu của hệ thống rót, đậu hơi, đậu ngót để tạo ra những bộ phận này trong khuôn. ) Hộp lõi dùng để chế tạo lõi (Lõi có nhiệm vụ tạo ra hình dạng bên trong) a) Vật liệu làm mẫu và hộp lõi: Vật liệu làm bộ mẫu và hộp lõi phải đạt các yêu cầu sau: ¾ Đảm bảo độ bóng, độ chính xác; ¾Chịu được tác dụng cơ, hóa, ¾ Bền, cứng, sử dụng được lâu; không bị gỉ và ăn mòn; ¾ Không bị co, trương, nứt, …; ¾ Rẻ tiền và dễ gia công chế tạo. ) Vật liệu thường dùng: Gỗ, KL, thạch cao, xi măng, chất dẻo,… © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 7 / 29 b) Công nghệ chế tạo mẫu và hộp lõi: Bản vẽ chi tiết Ö Bản vẽ vật đúc Ö Bản vẽ mẫu và hộp lõi Ö Chế tạo mẫu và hộp lõi. ) Bản vẽ vật đúc: Cần thể hiện tính công nghệ của đúc (thể hiện: Mặt phân khuôn, độ dốc đúc, bán kính góc lượn, lượng dư, độ co ngót, lượng dư gia công Cơ khí) nghệệ Đúc ) Bản vẽ mẫu, hộp lõi: Cần thể hiện được công nghệ, nguyên vật liệu chế tạo CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh mẫu, hộp lõi. ) Nếu mẫu và hộp lõi được chế tạo từ gỗ, để tránh cong vênh khi gỗ co, tránh nứt nẻ và tăng độ bền cần chú ý những điểm sau đây: ¾ Theo tiết diện ngang, các vòng thớ gỗ ko được trùng hướng; ¾ Theo chiều dọc thớ gỗ, các thớ cần tránh phân bố song song; ¾Khi chế tạo những bề mặt lớn cần phân ra nhiều mảnh; ¾ Để tăng sức bền mối ghép, bề mặt ghép làm dưới dạng mặt bậc; ¾ Dùng giấy nhám để mài và đánh bóng, sơn màu: Quy ước sơn màu cho mẫu: Màu xanh: Đúc thép; Đỏ: Đúc gang; Vàng: Đúc KL màu. © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 8 / 29 4
Bản quyền của ThS. Vũ Đình Toại 13.08.2009 5.1.2. Công nghệ làm khuôn và lõi: a) Vật liệu làm khuôn và lõi: Yêu cầu: ) Tính dẻo: Để dễ làm khuôn và lõi, cho lòng khuôn và lõi rõ nét; ) Độ bền: Để ko bị vỡ khi vận chuyển, lắp ráp và khi rót KL lỏng; ) Tính lún: Là khả năng giảm thể tích của hỗn hợp làm khuôn khi chịu tác ệ Đúc dụng của ngoại lực. Để vật đúc dễ co ngót; nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh ) Tính thông khí: Để khí dễ thoát ra Ö Tránh rỗ khí vật đúc; ) Tính bền nhiệt: Để khuôn, lõi ko bị cháy khi rót KL lỏng; ) Độ ẩm: Là lượng nước chứa trong hỗn hợp (=8%). Các vật liệu làm khuôn và lõi: Hỗn hợp gồm: Cát, đất sét, chất kết dính và chất phụ gia. ) Cát (Thành phần chính là SiO2): Là TP chủ yếu của hỗn hợp làm khuôn, lõi; ) Đất sét: Làm tăng độ dẻo, độ bền của hỗn hợp. ) Chất kết dính: Dầu thực vật, đường, mật, nhựa thông, xi măng, … và nước thủy tinh. ) Chất phụ: Tăng tính lún, thông khí, độ bóng, khả năng chịu nhiệt. Chất phụ gồm: Mùn cưa, rơm rạ,… và chất sơn khuôn. © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 9 / 29 b) Công nghệ làm khuôn và lõi bằng tay: ) Độ chính xác của khuôn, lõi ko cao; Năng suất thấp; ) Yêu cầu trình độ công nhân cao, điều kiện lao động nặng nhọc; ) Có thể làm được các khuôn, lõi phức tạp, kích thước/khối lượng tùy ý. Các phương pháp làm khuôn, lõi bằng tay: ệ Đúc ) Làm khuôn, lõi bằng 2 hòm khuôn (hộp 2 nửa); nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh ) Làm khuôn, lõi bằng dưỡng gạt; ) Làm khuôn, lõi bằng mẫu (hộp lõi) có miếng rời, … c) Công nghệ làm khuôn và lõi bằng máy: ) Khắc phục được các nhược điểm của làm khuôn bằng tay: Nhận được chất lượng tốt, năng suất cao. ) Tuy nhiên thao tác bằng máy chỉ rẻ khi hệ số sử dụng máy > 40% Ö Dùng cho SX hàng loạt hoặc hàng khối. ) Các loại máy làm khuôn, lõi: ¾ Làm khuôn, lõi trên máy ép ¾ Làm khuôn, lõi trên máy dằn ¾ Làm khuôn, lõi trên máy vừa dằn vừa ép © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 10 / 29 5
Bản quyền của ThS. Vũ Đình Toại 13.08.2009 Các công đoạn làm khuôn cát bằng tay: a) Tạo nửa khuôn dưới b) Phủ lớp cát áo c) Nhồi lớp cát đệm d) Tạo lỗ thoát khí ệ Đúc e) Tạo nửa khuôn trên nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh g) Đặt mẫu phễu rót, mẫu của đậu hơi, đậu ngót và phủ cát áo, cát đệm h) Tháo các mẫu, đặt lõi và lắp ráp khuôn i) Vật đúc Làm lõi © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 11 / 29 Các công đoạn làm khuôn cát bằng máy: nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh ệ Đúc Máy ép làm khuôn Máy ép làm khuôn © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 12 / 29 6
Bản quyền của ThS. Vũ Đình Toại 13.08.2009 Các công đoạn làm khuôn cát bằng máy: nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh ệ Đúc Máy dằn Máy vừa dằn vừa ép © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 13 / 29 5.2. Các công nghệ đúc đặc biệt: ) Đúc trong khuôn cát không thỏa mãn được nhu cầu về số lượng và khối lượng đòi hỏi ngày càng tăng Ö Xuất hiện các dạng đúc mới. 5.2.1. Đúc trong khuôn KL: Là điền đầy kim loại lỏng vào khuôn bằng kim loại ệ Đúc Cơ bản giống như khuôn cát nhưng có những đặc điểm riêng: nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh - Tốc độ kết tinh lớn (vì nguội nhanh) Ö Cơ tính của vật đúc tốt. - Độ nhẵn bề mặt, độ chính xác của lòng khuôn cao Ö Chất lượng vật đúc tốt. - Tuổi thọ của khuôn KL cao. - Tiết kiệm t/g làm khuôn nên nâng cao NS và giảm giá thành. Nhược điểm: - Không đúc được vật đúc lớn, quá phức tạp hoặc thành mỏng. - Dễ bị nứt. - Không có tính lún và thoát khí Ö Khó khăn cho CN đúc. ) Phương pháp này chỉ thích hợp trong SX hàng loạt với vật đúc đơn giản, nhỏ hoặc trung bình. © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 14 / 29 7
Bản quyền của ThS. Vũ Đình Toại 13.08.2009 5.2.2. Đúc áp lực: Là điền đầy kim loại lỏng vào lòng khuôn dưới một áp lực nhất định. ệ Đúc Chi tiết đúc nghệ Khuôn CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh Áp lực khí Buồng khí kín Kim loại lỏng Bình chứa Ống quay tròn Chi tiết đúc © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 15 / 29 5.2.2. Đúc áp lực: Nửa khuôn Nửa khuôn cố định di động ệ Đúc Cốc rót Chấu giữ nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh Vật đúc Pistong Xylanh, ống dẫn 2. Ép KL lỏng vào khuôn 1. Rót KL lỏng vào xylanh 3. Lấy vật đúc ra © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 16 / 29 8
Bản quyền của ThS. Vũ Đình Toại 13.08.2009 5.2.2. Đúc áp lực: Ưu điểm: - Đúc được vật phức tạp, thành mỏng (1÷5 mm), đúc được các loại lỗ có k/t nhỏ. - Độ bóng và độ chính xác cao. ệ Đúc - Cơ tính vật đúc cao nhờ mật độ vật đúc lớn. nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh - Năng suất cao nhờ điền đầy nhanh và khả năng Cơ khí hóa cao. Dùng để đúc các HK màu, piston ô tô, xe máy, cánh tản nhiệt. Nhược điểm: - Không dùng được lõi cát vì dòng chảy có áp lực lớn Ö Hình dạng lỗ hoặc mặt trong phải đơn giản. - Khuôn chóng bị mài mòn do dòng chảy áp lực của HK ở to cao. © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 17 / 29 5.2.3. Đúc ly tâm: Là quá trình điền đầy HK lỏng vào khuôn quay. Lực ly tâm sinh ra khi quay làm KL lỏng phân bố lên thành khuôn và đông đặc tạo thành vật đúc. Đặc điểm: ) Tổ chức KL mịn chặt ko tồn tại các khuyết tật rỗ khí, rỗ co ngót. ệ Đúc ) Tạo ra vật đúc có lỗ rỗng mà ko cần lõi. nghệ ) Ko dùng hệ thống rót phức tạp nên ít hao phí KL. CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh ) Tạo ra vật đúc gồm vài lớp KL riêng biệt trong cùng 1 vật đúc. Dùng để đúc các loại xi lanh, xéc măng ô tô. Đúc ly tâm đứng (a): ) Trục quay thẳng đứng. ) Đúc được các vật có chiều cao nhỏ, đường kính lớn. Đúc ly tâm nằm ngang (b): ) Trục quay nằm ngang. ) Đúc được các vật có đường kính nhỏ, chiều dày mỏng. a) Đứng b) Ngang © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 18 / 29 9
Bản quyền của ThS. Vũ Đình Toại 13.08.2009 5.2.4. Đúc trong khuôn mẫu chảy: 1 ) Là 1 dạng đúc đặc biệt trong khuôn 1 lần. Giống như đúc trong khuôn cát nhưng chỉ khác ở chỗ mẫu là vật liệu dễ chảy hoặc dễ cháy (sáp, ong, parafin, …) 4 ) Khi sấy khuôn sáp sẽ chảy ra cho ta ệ Đúc lòng khuôn Ö Kg cần mặt phân khuôn. nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh Đặc điểm: 2 3 ¾ Vật đúc có độ chính xác cao nhờ lòng khuôn kg phải lắp ráp theo mặt phân khuôn, kg cần chế tạo lõi riêng. 6 5 ¾ Độ nhẵn đảm bảo do bề mặt lòng khuôn nhẵn. ¾ Quy trình đúc dài (vì phải chế tạo ra mẫu chảy) nên năng suất thấp. Khuôn đúc mẫu chảy: 1) Hệ thống rót; 2) Vỏ khuôn; Ö Đúc KL quý cần tiết kiệm, những 3) Lòng khuôn; 4) Hòm khuôn; chi tiết đòi hỏi độ chính xác cao. 5) Cát đệm; 6) HK đúc. © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 19 / 29 5.2.5. Đúc trong khuôn vỏ mỏng: ) Là QT đúc trong khuôn cát đặc biệt (gồm cát và chất kết dính) mà thành khuôn mỏng chỉ 6÷8 mm. Đặc điểm: - Đúc được những vật có độ chính xác cao. ệ Đúc - Đúc được các kim loại đen: gang, thép C, thép HK. nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh - Quá trình đúc dài, giá thành cao. 5.2.6. Đúc liên tục: ) Là QT rót KL lỏng liên tục vào khuôn KL. Vật đúc đông đặc liên tục và SP được lấy ra liên tục. Đặc điểm: - Cho năng suất cao. - Dùng để đúc thanh, ống, dải hoặc tấm kim loại. © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 20 / 29 10
Bản quyền của ThS. Vũ Đình Toại 13.08.2009 5.2.6. Đúc liên tục: Nấu chảy hợp kim đúc nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh ệ Đúc a- Đúc ống b- Đúc tấm © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 21 / 29 Sơ đồ quá trình đúc liên tục trong nhà máy Gang, Thép nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh ệ Đúc © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 22 / 29 11
Bản quyền của ThS. Vũ Đình Toại 13.08.2009 VI. Đúc các hợp kim: 6.1. Tính đúc của HK: 6.1.1. Tính chảy loãng: - Là khả năng điền đầy của KL lỏng vào khuôn với mức độ dễ hay khó. Ö Tính chảy loãng càng cao thì KL lỏng điền đầy khuôn càng tốt, vật đúc nhận ệ Đúc được càng rõ nét và chính xác. nghệ Ö Nhưng tính chảy loãng tăng thì dễ bị hòa tan khí, to rót cao Ö Vật đúc co CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh nhiều. Ö Tính chảy loãng ∈ thành phần hóa học của HK, to nấu chảy hoặc to rót, loại khuôn đúc và công nghệ rót. 6.1.2. Tính co ngót: - Là sự giảm thể tích khi kết tinh và khi làm nguội. Ö Vật đúc dễ bị thiếu hụt (rỗ co), dễ bị nứt và biến dạng. Gang xám co 1%; Thép co 2%; Al, Cu co 2÷3%. Ö HK nào có độ co ngót lớn thì khuôn đúc phải có đậu ngót và kết cấu vật đúc hợp lý. © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 23 / 29 6.1.3. Tính thiên tích: - Là sự ko đồng nhất về thành phần hóa học trong từng vùng vật đúc và trong nội bộ hạt Ö Ảnh hưởng đến cơ tính của vật đúc. ) Thiên tích vùng: Là sự kg đồng nhất về TP hóa học trong từng vùng vật đúc. ) Thiên tích hạt: Là sự kg đồng nhất về TP hóa học trong nội bộ hạt, tâm chứa ệ Đúc KL khó chảy, xung quanh chứa tạp chất và KL dễ chảy. nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh Ö Sự thiên tích này làm cho cơ, lý, hoá tính không đồng bộ trong vật đúc. 6.1.4. Tính hòa tan khí: - Là sự xâm nhập của các chất khí trong môi trường vào HK đúc khi nấu, rót và kết tinh tạo ra oxit kim loại Ö Cơ tính kém đi. ) Các khí hòa tan: O2, H2, N, CO, CO2, H2O,... ) Khí hòa tan vào trong KL tạo rỗ khí, tạo nên cacbit KL, nitơrit KL Ö KL dòn. Ö Ta phải điều chỉnh 4 đặc tính kể trên để được vật đúc có chất lượng tốt nhất. © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 24 / 29 12
Bản quyền của ThS. Vũ Đình Toại 13.08.2009 6.2. Đúc gang: Chất liệu Ống khói ) Gang là HK có tính đúc rất tốt. ) Người ta hay dùng gang xám để đúc. 6.2.1. Vật liệu nấu gang: Vỏ thép Vật liệu KL: Gang thỏi, gang và thép ệ Đúc Vật vụn, các fero HK như Fe-Si; Fe-Mn. Gạch Quạt liệu nghệ nấu chịu CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh Nhiên liệu: Than cốc 10÷16%; than gầy gió 20 ÷22%. lửa Chất trợ dung: Là chất đưa vào để khử tạp Hộp chất đưa vào xỉ; thường là CaCO3. phân gió 6.2.2. Lò nấu gang: Gang Ra xỉ lỏng ) Lò đứng (hay dùng); Lò ngọn lửa; Ra Lò điện hồ quang. gang ) Các thông số kỹ thuật của lò đứng: ¾ Đường kính lò: d=500÷1200 mm; ¾ Chiều cao lò: H=(6 ÷8)d; ¾ Năng suất lò: N=1 ÷27 (t/h); Cấu tạo lò đứng © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 25 / 29 Lò đứng nấu Gang: 1- Cột chống 2- Vỏ ngoài 3- Gạch chịu lửa 4- Ống gang cổ lò 5- Than cốc ệ Đúc 6- Kim loại, quặng nghệ 7- Cửa tiếp liệu CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh 8- Thùng tiếp liệu 9- Ống gió 10- Ống khói 11- Thiết bị dập lửa 12- Đáy lò 13- Nồi lò 14- Cửa ra gang 15- Lò trước 16- Miệng ra gang 17- Máng ra gang 18- Miệng thoát xỉ 19- Quạt gió © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 26 / 29 13
Bản quyền của ThS. Vũ Đình Toại 13.08.2009 ) Vận hành: ¾ Sấy lò; Chất và đốt than đá. ¾ Khi than cháy hồng Ö Chất liệu. ¾ Giữ to cho nước gang 1350÷1400oC. 6.2.3. Rót kim loại lỏng vào khuôn: ệ Đúc ) Yêu cầu: nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh ¾ Dòng chảy của kim loại phải êm. ¾ QT rót thuận lợi, chóng điền đầy, đảm bảo chất lượng vật đúc. ¾ Nhiệt độ rót: 1200÷1350oC. 6.2.4. Dỡ khuôn và làm sạch vật đúc: 6.2.5. Đặc điểm khi đúc gang: ) Tính đúc của gang xám tốt, tính chảy loãng cao, tính thiên tích ít. Ö Có thể đúc được các kết cấu phức tạp, thành mỏng. ) Khuôn đúc: Chủ yếu là khuôn cát. Ưu điểm của khuôn này là nguội chậm Ö Gang không bị nứt nhưng dễ bị khuyết tật, rỗ khí, rỗ co. © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 27 / 29 6.3. Đúc thép: ) Tính đúc của thép kém hơn gang xám vì to chảy cao, độ quá nhiệt lớn, độ co lớn, dễ xảy ra khuyết tật. ) Khi đúc thép HK tính thiên tích lớn. ) Tính chảy loãng kém Ö Vật đúc phải có kết cấu đơn giản, chiều dày thành thích hợp, đều đặn. ệ Đúc ) Hệ thống rót, đậu ngót, đậu hơi cần bố trí hợp lý để bù ngót và thoát khí. nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh ) Khuôn cần có tính bền nhiệt cao, tính lún tốt, tính thông khí tốt. ) Thường đúc trong khuôn cát, khuôn mẫu chảy và khuôn vỏ mỏng. 6.3. Đúc hợp kim màu: 6.3.1. Tính đúc của đồng và nhôm: ) Cu và Al có tính đúc tốt: Tonc Cu = 1083oC; Tonc Al = 660oC. Ö Độ chảy loãng cao Ö Dễ đúc. ) Co lớn: ε = 2÷3% Ö Khó đúc, dễ bị thiếu hụt, cong vênh. ) Tính thiên tích lớn vì trong Cu và Al có các nguyên tố khác nặng hơn. ) Dễ bị hòa tan khí O2, H2. © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 28 / 29 14
Bản quyền của ThS. Vũ Đình Toại 13.08.2009 6.3.2. Khuôn đúc: ) Khuôn bán vĩnh cửu: Chủ yếu là đất sét + bột than (có thể đúc được 1000 lần). ) Đúc trong khuôn kim loại và đúc dưới áp lực. 6.3.3. Nấu chảy Cu và Al: ệ Đúc Bằng gang để đúc Al; nghệ CƠ KHÍ ĐẠI CƯƠNG: Các công ngh Bằng SiC + Graphít để đúc Cu. ) Nấu Cu và Al dưới chất trợ dung Tường Na2P4O7 chủ yếu để khử oxit. lò Than ) Đặc điểm: ¾ Cho phép thiết kế vật đúc phức tạp, thành mỏng, lỗ nhỏ. Gió ¾ QT đúc nói chung là đơn giản hơn so với đúc thép. Chất lượng vật đúc tốt. Lò nấu Cu (Al) ¾ Al có thể đúc trong khuôn KL và đúc áp lực để có chất lượng cao. ¾ Cu chủ yếu đúc trong khuôn bán vĩnh cửu. © ThS. KSHQT. Vũ Đình Toại - Bộ môn Hàn & CNKL - ĐHBK HN, toai-dwe@mail.hut.edu.vn, Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543 29 / 29 15

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí

65 tài liệu

2418 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.