intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng côn trùng : Đặc điểm giải phẫu côn trùng part 4

Chia sẻ: Asdfada Asfsgs | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

185
lượt xem
57
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đặc điểm giải phẫu côn trùng 9.1. Một sộ nét cơ bản về hệ thần kinh • Não  Hệ thần kinh trung ương • Hạch thần kinh dưới hầu • Chuỗi thần kinh bụng • Phân bố dưới nội bì (Hypoderma).  Hệ thần kinh ngoại biên • Nhiều khi nối với các cơ quan cảm giác.  a. Phần trước: Stomatogastric - System  Hệ thần kinh giao cảm • Hạch thần kinh trán. • Hạch thần kinh dưới não. • Hạch thần kinh dạ dày. • Tuyến tim (Corpora cardiaca). • Tuyến giáp (Corpora allata).  b.Phần bụng:...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng côn trùng : Đặc điểm giải phẫu côn trùng part 4

  1. Ch­¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng 9.1. Mét sé nÐt c¬ b¶n vÒ hÖ thÇn kinh • N·o • H¹ch thÇn kinh d­íi hÇu  HÖ thÇn kinh trung ­¬ng • Chuçi thÇn kinh bông • Ph©n bè d­íi néi b× (Hypoderma).  HÖ thÇn kinh ngo¹i biªn • NhiÒu khi nèi víi c¸c c¬ quan c¶m gi¸c.  a. PhÇn tr­íc: Stomatogastric - System  HÖ thÇn kinh giao c¶m • H¹ch thÇn kinh tr¸n. • H¹ch thÇn kinh d­íi n·o. • H¹ch thÇn kinh d¹ dµy. • TuyÕn tim (Corpora cardiaca). • TuyÕn gi¸p (Corpora allata).  b.PhÇn bông: Ventral sympathetic System. • H¹ch nèi víi chuçi thÇn kinh bông. Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359
  2. Ch­¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng A. HÖ thÇn kinh trung ­¬ng • N·o tr­íc (Protocerebrum): Hai b¸n cÇu, gi÷a lµ Pars intercerebralis (phÇn gi÷a thÇn kinh n·o tr­íc) tÕ bµo thÇn kinh tiÕt n»m gi÷a thÓ cuèng (Corpora pedunculata). Gåm c¸c khèi h¹ch ®Çu vµ h¹ch thÇn kinh cña ®èt tr­íc ®èt r©u ®Çu (Praeantenn). Hai bªn lµ trung khu thÞ gi¸c (Lobus opticus), phÝa trªn th­êng cã ba nh¸nh ®i vµo m¾t ®¬n. • N·o gi÷a (Deutocerebrum - Mesocerebrum): Víi h¹ch thÇn kinh ®èt r©u ®Çu. Trung khu khøu gi¸c víi d©y thÇn kinh r©u ®Çu (Nervus antennalis). • N·o sau (Tritocerebrum - Metacerebrum): Hai thïy n·o sau ®­îc nèi víi nhau b»ng diÖn nèi d­íi hÇu (Suboesophageal commissure). Mçi phÝa cã mét d¶i liªn kÕt tr¸n ®i tíi h¹ch thÇn kinh tr¸n (Frontalconnectiv). • H¹ch thÇn kinh d­íi hÇu: Nèi víi n·o sau b»ng d¶i liªn kÕt hÇu ®i vßng qua hÇu (Circumoesophagealconnectiv), cã h¹ch thÇn kinh ®i vÒ hµm trªn, hµm d­íi, m«i d­íi vµ c¸c TK. Tõ ®©y cã d¶i liªn kÕt tíi chuçi h¹ch thÇn kinh ®Çu tiªn (ngùc). • Chuçi thÇn kinh bông:
  3. Ch­¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng B. HÖ thÇn kinh giao c¶m • HÖ th©n kinh giao c¶m cña c«n trïng l¹i ph©n thµnh 3 phÇn: Giao c¶m miÖng diÒu, giao c¶m bông vµ giao c¶m cuèi th©n. • PhÇn giao c¶m miÖng diÒu ph©n bè chñ yÕu ë phÇn bông vµ diÒu cã hai d©y thÇn kinh xuÊt ph¸t tõ n·o sau ®i ra hai bªn èng thùc qu¶n nèi víi h¹ch tr¸n, tõ ®©y cã d©y thÇn kinh nèi víi miÖng; mét d©y thÇn kinh ®¬n lÎ còng ®i tõ n·o sau ®Õn h¹ch d­íi ®¹i ®éng m¹ch, trªn èng thùc qu¶n vµ nèi víi h¹i h¹ch ë hai bªn ®¹i ®éng m¹ch , tõ c¸c h¹ch nµy cã d©y thÇn kinh nèi víi diÒu, ®¹i ®äng m¹ch vµ tuyÕn n­íc bät. • Ph©n giao c¶m bông lµ mét d©y thÇn kinh xuÊt ph¸t tõ mét h¹ch thÇn kinh chuçi bông ®i vÒ cuèi th©n qua hai h¹ch thø hai ph©n ®«i ®i ®Õn c¸c lç thë vµ c¸c c¬ quan kh¸c. • Ph©n giao c¶m cuèi th©n xuÊt ph¸t tõ h¹ch giao c¶m cuèi th©n ®i ®Õn ruét sau vµ c¬ quan sinh dôc. C. HÖ thÇn kinh giao c¶m Ph©n bè d­íi da. NhiÒu khi nèi víi c¸c c¬ quan c¶m gi¸c. Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359
  4. Ch­¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng 9.2. Cung ph¶n x¹ Cung ph¶n x¹ lµ Qu¸ tr×nh tõ khi tiÕp nhËn kÝch thÝch ®Õn khi thùc hiÖn ph¶n x¹:  C¬ quan c¶m gi¸c tiÕp nhËn kÝch thÝch g©y ra h­ng phÊn.  D©y thÇn kinh c¶m gi¸c truyÒn ®¹t h­ng phÊn ®Õn thÇn kinh trung ­¬ng.  ThÇn kinh trung ­¬ng ®iÒu hßa ®éng t¸c, ra lÖnh.  ThÇn kinh vËn ®éng truyÒn lÖnh cña thÇn kinh trung ­¬ng ®Õn c¬ quan ph¶n øng.  C¬ quan ph¶n øng: ph¶n x¹. Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359
  5. Ch­¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng 9.3. Hµnh vi cña c«n trïng • C¸c hµnh ®éng vµ ph¶n øng cña c¬ thÓ ®éng vËt nh»m b¶o vÖ m×nh vµ b¶o tån nßi gièng ®­îc coi lµ hµnh vi. • Hµnh vi cña c«n trïng chÝnh lµ ph¶n øng tæng hîp cña c¬ thÓ mét mÆt do t¸c ®éng cña ngo¹i c¶nh ®­îc thu thËp bëi c«n trïng, mÆt kh¸c sinh ra do c¸c yÕu tè sinh lý bªn trong. • C«n trïng tuy lµ nh÷ng ®éng vËt nhá bÐ song còng cã ®Çy ®ñ c¸c c¬ quan cÇn thiÕt cña mét c¬ thÓ ®éng vËt. • Mäi hµnh ®éng cña c«n trïng ®­îc thÓ hiÖn ra b»ng nh÷ng ph¶n x¹. • Ph¶n x¹ lµ sù ph¶n øng phøc t¹p cña c¬ thÓ do bé m¸y thÇn kinh t¹o ra, ®ã lµ sù ph¶n øng l¹i cña c¬ thÓ ®èi víi sù thay ®æi cña hoµn c¶nh bªn ngoµi hoÆc bªn trong c¬ thÓ. Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359
  6. Ch­¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng 9.4. Ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu kiÖn Lµ nh÷ng ph¹n x¹ cã tÝnh di truyÒn bÒn v÷ngtõ ®êi nµy qua ®êi kh¸cmµ kh«ng cÇn ®iÒu kiÖn g× ®Ó taä thµnh. 9.4.1. Xu tÝnh( Taxis) – Sù vËn ®éng cña c«n trïng b¾t nguån tõ nh÷ng kÝch thÝch bªn ngoµi ®­îc gäi lµ xu tÝnh. – Xu tÝnh thuËn (d­¬ng) x¶y ra khi c«n trïng vËn ®éng tíi nguån kÝch thÝch. – Xu tÝnh nghÞch (©m) x¶y ra khi c«n trïng vËn ®éng tr¸nh xa nguån kÝch thÝch. a. Phototaxis:Xu quang – Sù vËn ®éng cñac¬ thÓ c«n trïng do t¸c dông cña ¸nh s¸ng g©y ra b. Thermotaxis: Xu nhiÖt – Sù vËn ®éng cña c«n trïng do kÝch thÝch cña nhiÖt ®é (do sù chªnh lÖch nhiÖt ®é g©y ra). – Xu nhiÖt x¶y ra khi cã sù chªnh lÖch nhiÖt ®é: c«n trïng vËn ®éng tr¸nh xa khi nguån nhiÖt qu¸ cao hoÆc qu¸ thÊp, xu nhiÖt ©m hoÆc d­¬ng tïy thuéc ë kÝch thÝch ban ®Çu vµ ®iÓm quan s¸t cña chóng ta. c. Chemotaxis: Xu hãa – Sù vËn ®éng cña c«n trïng do sù chªnh lÖch nång ®é hãa chÊt g©y ra (ng¾n do hãa chÊt g©y ra). Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359
  7. Ch­¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng 9.4. Ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu kiÖn 9.4.2. B¶n n¨ng • B¶n n¨ng lµ kÕt qu¶ cña mét chuçi nh÷ng ph¶n x¹ d©y chuyÒn ®­îc h×nh thµnh bëi nh÷ng ph¶n øng liªn tôc (kh«ng ngõng) nh»m tháa m·n yªu cÇu cña c«n trïng cÇn thiÕt cho sù sèng cña chóng. • B¶n n¨ng kÝ sinh, b¶n n¨ng ¨n thÞt, b¶n n¨ng x©y tæ…. Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359
  8. Ch­¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng 9.5. Ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn • Kh¶ n¨ng liªn t­ëng nh÷ng kÝch thÝch tõ bªn ngoµi • §Æc ®iÓm cña ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn lµ mèi quan hÖ t¹m thêi gi÷a c¬ thÓ vµ m«i tr­êng chØ x¶y ra qua mét qu¸ tr×nh “luyÖn tËp” thu l­îm “kinh nghiÖm”. • ThÝ dô ®¬n gi¶n nhÊt: Sù quen dÇn cña Êu trïng chuån chuån: Êu trïng chuån chuån ph¶n øng víi vËt nhá di ®éng ë tr­íc mÆt ( tãm b¾t b»ng mÆt n¹ b¾t måi. Khi ta nhö nã b»ng vËt thÓ nhá kh«ng ¨n ®­îc ®èi víi Êu trïng th× dÇn dÇn nã sÏ kh«ng ph¶n øng g× n÷a. • Ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn ®­îc luyÖn tËp ë ong mËt khi cho nã lµm quen víi mét lo¹i hoa nhÊt ®Þnh hoÆc mµu s¾c cña tæ. Ong bß vÏ ®¸nh Mü, cho ong mËt ¨n ®óng giê. Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359
  9. Ch­¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng 10. HÖ sinh dôc 10.1. CÊu t¹o hÖ sinh dôc ®ùc • Gåm mét ®«i tinh hoµn (Testis), ®«i èng dÉn tinh, mét èng phãng tinh, nhiÒu tuyÕn sinh dôc phô vµ c¬ quan giao phèi ®ùc. • Testis: th­êng lµ mét ®«i, d¹ng viªn trßn, nh­ng cã khi nhËp lµm mét. Mçi tinh hoµn hoÆc c¶ hai th­êng cã bao tinh hoµn (Scrotum) mµu dÔ nhËn thÊy bao bäc. Tinh hoµn gåm mét hoÆc nhiÒu èng tinh hoµn xÕp d¹ng l­îc, d¹ng bói hoÆc d¹ng chïm ë cöa ra hay ®­îc bäc chung trong mét líp vá. • èng tinh hoµn: Cã líp bao biÓu m« mét hoÆc hai tÇng, th­êng cã s¾c tè bao bäc. • TuyÕn sinh dôc phô: PhÇn lín ngo¹i sinh (cã khi trung sinh). – TiÕt dÞch ®Èy tinh trïng hoÆc tiÕt chÊt t¹o bao tinh, nu«I tinh trïng Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359
  10. Ch­¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng 10. HÖ sinh dôc 10.2. CÊu t¹o hÖ sinh dôc c¸i • §«i buång trøng trong cã nhiÒu èng trøng. Ovar (Ovariolen) • ¤ng trøng • èng dÉn trøng bªn Oviductus lateralis. • Tói tiÕp tinh trïng • TuyÕn sinh dôc phô • ¢m ®¹o Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359
  11. Ch­¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng 10. HÖ sinh dôc 10.3. Sù giao phèi cña c«n trïng – NgÉu nhiªn. – Nhê nh÷ng tÝn hiÖu ¸nh s¸ng, ©m thanh, mïi vÞ. – TiÕt chÊt dÉn dô (Pheromon). – Mét phÝa (con ®ùc hoÆc con c¸i). Thêi gian tiÕp kh¸ch kh¸ chÆt chÏ. – hai phÝa: “TÝn hiÖu th¬m tho”. – Ph¸t tÝn hiÖu ¸nh s¸ng: ®om ®ãm. – Ph¸t tÝn hiÖu ©m thanh: dÕ, muçi. – Mêi ngöi, ¨n (gi¸n) (ruåi, bä c¹p ®ùc). – Ruåi khiªu vò trao quµ c­íi. • Thêi gian giao phèi: Mét vµI gi©y nh­ Ong cù phong, mét ngµy nh­ Bä hung Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2