zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Nông - Lâm - Ngư

» Lâm nghiệp

Bài giảng giống cây rừng : Khảo nghiệm loài và xuất xứ part 1

Chia sẻ: Asdfada Asfsgs | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Báo xấu

242
lượt xem 36
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vai trò của khảo nghiệm loài và xuất xứ trong cải thiện giống cây rừng. Bước đầu tiên của một chương trình cải thiện giống cây rừng thì đều được bắt đầu bằng việc chọn loài và xuất xứ phù hợp với mục tiêu kinh doanh và phù hợp với điều kiện sinh thái ở nơi qui hoạch trồng rừng. Để chọn được loài và xuất xứ như vậy ta phải tiến hành khảo nghiệm. KN loài và xuất xứ chính là lợi dụng những biến dị DT có sẵn trong TN một cách có cơ sở khoa học, thông...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng giống cây rừng : Khảo nghiệm loài và xuất xứ part 1

Ch¬ng II. Kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt xø 1
Ch¬ng II. Kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt xø 1. Vai trß cña kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt xø trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng. Bíc ®Çu tiªn cña mét ch¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng th× ®Òu ®îc b¾t ®Çu b»ng viÖc chän loµi vµ xuÊt xø phï hîp víi môc tiªu kinh doanh vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn sinh th¸i ë n¬i qui ho¹ch trång rõng. §Ó chän ®îc loµi vµ xuÊt xø nh vËy ta ph¶i tiÕn hµnh kh¶o nghiÖm. KN loµi vµ xuÊt xø chÝnh lµ lîi dông nh÷ng biÕn dÞ DT cã s½n trong TN mét c¸ch cã c¬ së khoa häc, th«ng qua KN g©y trång trong nh÷ng ®iÒu kiÖn míi. ChÝnh v× vËy, mµ KN mét c¸ch nghiªm tóc kh«ng nh÷ng tiÕt kiÖm ®îc c«ng søc, kinh phÝ, thêi gian tríc khi më réng mét ch¬ng tr×nh trång rõng, mµ cßn tr¸nh ®îc nh÷ng thÊt bÞ kh«ng ®¸ng cã. 2
Ch¬ng II. Kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt xø - Kh¶o nghiÖm loµi: Lµ viÖc ®em nhiÒu loµi c©y cïng ®¸p øng ®îc môc tiªu kinh doanh ®Ó ra trång thö ë mét n¬i còng nh ®em trång tõng loµi c©y ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn sinh th¸i kh¸c nhau nh»m t×m ra nh÷ng loµi c©y phï hîp nhÊt víi ®iÒu kiÖn sinh th¸i ë tõng vïng. - Kh¶o nghiÖm xuÊt xø: Lµ c«ng viÖc ®îc tiÕn hµnh trång thö nh÷ng xuÊt xø kh¸c nhau cña nh÷ng loµi c©y ®· ®îc chän läc trªn cïng mét vÞ trÝ hoÆc ngîc l¹i tõng xuÊt xø trªn nh÷ng vÞ trÝ kh¸c nhau nh»m t×m ra nh÷ng xuÊt xø phï hîp nhÊt víi tõng vïng trång rõng cô thÓ. - Nh vËy, theo quy luËt trªn kh¶o nghiÖm loµi lu«n ph¶i ®i tríc kh¶o nghiÖm xuÊt xø. Xong trong thùc tÕ c¸c nhµ chän gièng ®· biÕt mét c¸ch kh¸ chi tiÕt nh÷ng th«ng tin vÒ nh÷ng loµi kh¶o nghiÖm th× cã thÓ tiÕn hµnh bè trÝ kh¶o nghiÖm ®ång thêi loµi vµ xuÊt xø trong cïng mét lÇn t¹i cïng mét vÞ trÝ => ThÝ nghiÖm nh vËy ®îc gäi lµ thÝ nghiÖm kh¶o nghiÖm loµi – xuÊt xø. => C¸ch bè trÝ nµy tiÕt kiÖm ®îc thêi gian, xong ®æi l¹i diÖn tÝch cña khu vùc tiÕn hµnh kh¶o nghiÖm l¹i ph¶i lín h¬n rÊt nhiÒu. 3
Ch¬ng II. Kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt xø C¬ së khoa häc cña kh¶o nghiÖm loµi – xuÊt xø - Do kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh chän läc tù nhiªn diÔn ra trong mét thêi gian kh¸ dµi mµ dÉn tíi hiÖn tîng ph©n li tÝnh chÊt, nhÊt lµ loµi c©y rõng cã ph©n bè réng. KÕt qu¶ lµ trong ph¹m vi mçi loµi ®· xuÊt hiÖn nhiÒu biÕn dÞ di truyÒn (cña c¶ quÇn thÓ øng víi ®iÒu kiÖn ®ã). §èi víi loµi cã khu ph©n bè cµng réng ë nhiÒu vÞ trÝ ®Þa lÝ kh¸c nhau th× cµng cã nhiÒu biÕn dÞ di truyÒn. Do ®ã nhµ chän gièng cã nhiÒu c¬ héi lùa chän ®îc nhiÒu biÕn dÞ di truyÒn do nhu cÇu kinh tÕ ®Æt ra vµ thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn vïng quy ho¹ch trång rõng. - Nh÷ng biÕn dÞ ë møc ®é lín chÝnh lµ loµi kh¸c nhau, cßn møc ®é biÕn dÞ nhá th× t¹o xuÊt xø kh¸c nhau. - Kh¶o nghiÖm loµi – xuÊt xø chÝnh lµ viÖc lîi dông biÕn dÞ di truyÒn cã s½n trong tù nhiªn mét c¸ch cã c¬ së khoa häc, nã ®îc coi lµ ph¬ng ph¸p chän gièng nhanh vµ rÎ tiÒn nhÊt. Ngoµi ra kh¶o nghiÖm loµi – xuÊt xø cßn gióp cho c¸c nhµ s¶n xuÊt tr¸nh ®îc nh÷ng rñi do kh«ng ®¸ng cã trong s¶n xuÊt kinh doanh. 4
Ch¬ng II. Kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt xø 2. Nh÷ng kh¸i niÖm ®îc dïng trong kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt xø. 2.1. Loµi. (Species) TËp hîp nh÷ng c¸ thÓ sinh vËt cã: C¸c ®Æc trng h×nh th¸i c¨n b¶n gièng nhau. Cã ®Æc trng sinh lý – ho¸ nh nhau. Cã cïng mét khu ph©n bè ®Þa lý – sinh th¸i. Lµ ®Æc ®iÓm sinh th¸i ®Æc trng bëi giíi h¹n sinh th¸i cña tõng nh©n tè sinh th¸i (giíi h¹n díi, díi h¹n trªn, ®iÓm cùc thuËn) Cã thÓ giao phèi víi nhau vµ cho con lai h÷u thô. Giao phèi: + Ph¶i cho ®êi sau h÷u thô (vÝ dô: ngùa lai víi Lõa t¹o ra con La nhng La kh«ng gäi lµ loµi v× ®êi sau bÊt thô) + §Ó giao phèi ®îc còng lµ do cã sù trïng hîp vÒ thêi ®iÓm ra hoa, cÊu t¹o hoa phï hîp, còng nh cã sù phï hîp vÒ sinh lý trong qu¸ tr×nh giao phèi Cã bé NST gièng nhau vÒ sè lîng, h×nh d¹ng còng nh thø tù gen trªn tõng cÆp NST. 5
Ch¬ng II. Kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt xø 2.2. Loµi phô. (Sub species) Lµ ®¬n vÞ ph©n lo¹i díi loµi bao gåm tËp hîp c¸c c¸ thÓ cña cïng mét loµi cã Ýt nhiÒu kh¸c biÖt víi ®Æc trng cña loµi. 2.3. Thø (Variety – thêng dïng cho TV), nßi (Race – dïng cho §V) Lµ nh÷ng biÕn ®æi xuÊt ph¸t tõ cïng mét loµi ®iÓn h×nh ®îc thÓ hiÖn mét c¸ch rêi r¹c trong quÇn thô hoang d¹i hay ®îc gäi lµ nh÷ng biÕn dÞ kh«ng g¾n víi mét khu ph©n bè râ rµng. Thø (nßi) vµ loµi phô : §¬n vÞ ph©n lo¹i díi loµi xong gi÷a chóng cã sù kh¸c nhau râ rµng, loµi phô g¾n víi mét khu ph©n bè x¸c ®Þnh, thø n»m t¶n m¹n rêi r¸c ë nhiÒu khu ph©n bè kh¸c nhau. 6
Ch¬ng II. Kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt xø 2.4. Nßi ®Þa lÝ, xuÊt xø vµ l« h¹t. - Nßi ®Þa lÝ (Geographycal race): Mét loµi trong qu¸ tr×nh sinh s¶n t¹o ra c¸c biÕn dÞ vµ lµm cho sè lîng lín thªm trong khi kh«ng gian dinh dìng cña khu ph©n bè th× cã h¹n, do vËy nã cÇn chiÕm lÜnh nh÷ng m«i trêng sèng míi (tøc lµ qu¸ tr×nh ph©n li tÝnh chÊt). ë mçi mét m«i trêng míi nµy th× nh÷ng c¸ thÓ nµo thÝch øng ®îc sÏ tån t¹i, cßn nh÷ng c¸ thÓ nµo mµ kh«ng thÝch øng sÏ bÞ ®µo th¶i. (tøc lµ nh÷ng biÕn dÞ nµo cã lîi sÏ gi÷ l¹i cßn biÕn dÞ nµo kh«ng thÝch øng sÏ bÞ ®µo th¶i). Nh÷ng biÕn dÞ cã lîi sÏ ®îc tÝch luü qua thêi gian sÏ h×nh thµnh nªn nh÷ng loµi h×nh sinh th¸i ®Æc trng cho mçi vïng ®Þa lý. VÝ dô: Gµ (lÊy chøng, lÊy thÞt, gµ chäi), Kh¸i niÖm: Lµ mét nh¸nh cña loµi bao gåm nh÷ng c¸ thÕ gièng nhau vÒ di truyÒn cã cïng nguån gèc chiÕm lÜnh mét vïng l·nh thæ riªng biÖt do ®ã ®· thÝch nghi ®îc vïng l·nh thæ ®ã qua chän läc tù nhiªn. Mçi nßi ®Þa lÝ cã ®Æc ®iÓm c¬ b¶n: + M« t¶ ®îc b»ng nghiªn cøu ®iÒu tra ®Ó ph©n biÖt ®îc víi c¸c nßi kh¸c + KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ l©u dµi th«ng qua chän läc tù nhiªn + Tån t¹i mét c¸ch tù nhiªn trong mét hoµn c¶nh t¬ng ®èi râ rµng øng víi mét vÞ trÝ ®Þa lÝ cô thÓ 7
Ch¬ng II. Kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt xø 2.4. Nßi ®Þa lÝ, xuÊt xø vµ l« h¹t. ....... - XuÊt xø : Lµ tªn ®Þa ph¬ng mµ ngêi ta tiÕn hµnh lÊy vËt liÖu gièng (h¹t, hom, cµnh,…) + Khi gi÷a c¸c xuÊt xø cã sù kh¸c nhau râ rµng vÒ h×nh th¸i vµ di truyÒn th× xuÊt xø lµ nßi ®Þa lÝ + Khi gi÷a c¸c xuÊt xø kh«ng cã sù kh¸c nhau vÒ h×nh th¸i vµ di truyÒn mµ chØ kh¸c nhau vÒ tû lÖ sèng, søc sinh trëng th× ngêi ta gäi nã lµ kiÓu sinh häc (biotype) + Khi gi÷a c¸c xuÊt xø kh«ng cã sù kh¸c biÖt nhau nµo c¶ th× chóng ®¬n thuÇn ®îc coi lµ nguån h¹t (seed source) + Khi vËt liÖu gièng ®îc lÊy tõ rõng tù nhiªn (cã thÓ rõng nguyªn sinh hay thø sinh) th× ngêi ta gäi lµ xuÊt xø nguyªn sinh. Cßn lÊy h¹t tõ nguån lµ rõng trång th× ®îc gäi lµ xuÊt xø ph¸i sinh => XuÊt xø nguyªn sinh chØ lµ nh÷ng c©y b¶n ®Þa hoÆc c©y nhËp néi. 8
Ch¬ng II. Kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt xø 2.4. Nßi ®Þa lÝ, xuÊt xø vµ l« h¹t. ....... - Nßi ®Þa ph¬ng (Land race): Lµ mét quÇn thÓ cña nh÷ng c¸ thÓ ®· thÝch øng víi ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh ®îc g©y trång vµ cho h¹t h÷u thô. Khi mét xuÊt xø ®îc g©y trång trong hoµn c¶nh míi th× nh÷ng c¸ thÓ thÝch øng nhÊt víi hoµn c¶nh g©y trång, ®îc chän läc tù nhiªn gi÷ l¹i vµ cã thÓ dïng lµm nguån h¹t ®Ó g©y trång rõng míi ®îc coi lµ nßi ®Þa ph¬ng. - L« h¹t (Seed lot): Lµ mét sè lîng h¹t gièng ®îc thu h¸i trong mét lÇn cô thÓ do mét nhãm ngêi cô thÓ thùc hiÖn ë mét khu rõng cô thÓ. Nh vËy mét xuÊt xø cã thÓ bao gåm mét sè l« h¹t cã chÊt lîng kh¸c nhau (kh¸c nhau vÒ phÈm chÊt di truyÒn vµ phÈm chÊt gieo ¬m). 9
3. Kh¶ n¨ng t¨ng thu trong chän loµi vµ xuÊt xø. - Kh¸i niÖm t¨ng thu di truyÒn : Lµ phÇn t¨ng thªm ®¹t ®îc (tuú môc tiªu kinh doanh) nhê viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p chän läc. - Qua kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt xø ta cßn thu ®îc mét lîng t¨ng thu di truyÒn nhÊt ®Þnh + Kh¶ n¨ng t¨ng thu khi chän loµi vµ xuÊt xø cßn phô thuéc vµo: §Æc ®iÓm biÕn dÞ, ph¹m vi ph©n bè cña loµi vµ ph¹m vi biÕn dÞ. 10
Ch¬ng II. Kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt xø 4. TrËt tù c«ng viÖc trong kh¶o nghiÖm loµi - xuÊt xø. - §Ó cho kh¶o nghiÖm loµi – xuÊt xø thµnh c«ng tr¸nh ®îc rñi ro kh«ng ®¸ng cã cÇn ph¶i tu©n thñ nghiªm ngÆt c¸c bíc sau ®©y: bao gåm 8 bíc chÝnh + Thø nhÊt: X¸c ®Þnh râ môc tiªu kh¶o nghiÖm (chän loµi xuÊt xø ®Ó lµm g× vµ ë ®©u?) + Thø hai: Tham kh¶o tµi liÖu: + Thø ba: X©y dùng kÕ ho¹ch kh¶o nghiÖm bao gåm kÕt luËn c«ng viÖc, tæng kinh phÝ, nh©n lùc vµ ®Êt ®ai. + Thø t: Thu thËp loµi vµ xuÊt xø cho kh¶o nghiÖm. + Thø n¨m: ThiÕt kÕ kü thuËt vên ¬m vµ ®¸nh gi¸ sím bao gåm chän ®Êt sau ®ã thiÕt kÕ s¬ ®å vên ¬m vµ ch¨m sãc c©y con, ®¸nh gi¸ sím. + Thø s¸u: ThiÕt kÕ thÝ nghiÖm kh¶o nghiÖm ë rõng trång ,chän lËp ®Þa thiÕt kÕ s¬ ®å trång vµ chän gi¶i ph¸p phï hîp. + Thø b¶y: §¸nh gi¸ kÕt qu¶ kh¶o nghiÖm thu ®îc sè liÒu, ph©n tÝch sè liÖu vµ ®¸nh gi¸ sè liÖu.( tõng thêi kú, mçi cÊp tuæi, rõng non, rõng sµo,...). + Thø t¸m: Chän quÇn thô lÊy gièng => thu thËp h¹t => chÕ biÕn cÊt gi÷ h¹t cã thÓ trao ®æi h¹t gièng. 11

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.