YOMEDIA
Bài giảng Hen phế quản - ThS. Nguyễn Như Vinh
Chia sẻ: Nga Nga
| Ngày:
| Loại File: PDF
| Số trang:48
221
lượt xem
37
download
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
Bài giảng Hen phế quản của ThS. Nguyễn Như Vinh bao gồm những nội dung về định nghĩa hen; cơ chế gây hen; các yếu tố nguy cơ thường gặp; triệu chứng lâm sàng, vai trò của HHK; phân bậc/kiểm soát hen; kế hoạch điều trị; vài loại thuốc điều trị hen. Mời các bạn tham khảo bài giảng để bổ sung thêm kiến thức về lĩnh vực này.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Hen phế quản - ThS. Nguyễn Như Vinh
- HEN PHẾ QUẢN
ThS. Nguyễn Như Vinh
- MỤC TIÊU
1. Nêu định nghĩa hen
2. Nêu cơ chế gây hen
3. Nêu các yếu tố nguy cơ thường gặp
4. Mô tả triệu chứng lâm sàng, vai trò của HHK
5. Phân bậc/kiểm soát hen
6. Kế hoạch điều trị
7. Biết kể tên vài loại thuốc điều trị hen
- HEN LÀ GÌ?
! Co thắt phế quản?
! Viêm đường thở?
! Cả hai?
- Thay đổi quan điểm trong hen
Co thắt PQ Viêm đường thở Phối hợp
Tăng phản ứng đường thở
Tái cấu trúc đường thở
1975 1980 1985 1990 1995 2000 2008
- Tieán trình söû duïng thuoác ñieàu trò hen PQ
Corticoid hít Salbutamol
Söû duïng nhieàu xuaát hieän (1972) xuaát hieän (1968)
ß2 agonist
taùc duïng ngaén haïn
1975
Giôùi thieäu daïng keát hôïp
1980 (thuoác giaõn PQ+khaùng vieâm)
Taêng söû duïng
corticoid hít Leukotrience
Modifier in 1998
1985
2008
1990 1995
Giôùi thieäu ß2 agonist
taùc duïng keùo daøi
Co thaét pheá quaûn Tình traïng vieâm Taùi caáu truùc PQ
- NN V
ĐỊNH NGHĨA HEN
" Hen là một bệnh đa dạng, thường đặc trưng bởi
viêm đường thở mạn tính.
" Bệnh được xác đinh bởi tiền sử có các triệu
chứng hô hấp như khò khè, khó thở, nặng ngực
và ho; Các triệu chứng này rất thay đổi theo thời
gian cũng như mức độ cùng với sự dao động của
giới hạn luồng khí thở ra.
Việt Nam: 5% người lớn, 10% trẻ em
6
- NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH
HEN?
! Hen có thể do di truyền, miễn dịch và môi
trường.
! Thường xảy ra trên cơ địa dị ứng.
! Chưa xác định rõ nguyên nhân gây ra
bệnh.
- SINH BỆNH HỌC
Yếu tố nguy cơ
(thúc đẩy hen)
VIEÂM
Taêng ñaùp öùng
Taéc ngheõn luoàng khí
ñöôøng thôû
Trieäu chöùng
Yeáu toá nguy cô
(khôûi phaùt côn caáp)
- CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ
Ký chủ Yếu tố môi trường
! Gen ! Dị nguyên trong và ngoài nhà
• Dị ứng ! Nghề nghiệp
• Tăng đáp ứng đường ! Thuốc lá
thở ! Ô nhiễm không khí
! Giới ! Nhiễm trùng hô hấp
! Béo phì ! YT kinh tế xã hội
! Chủng tộc ! Gia đình
! Chế độ ăn/thuốc
- NN V Ca lâm sàng người lớn
" Hồng, 48 tuổi là giáo viên, không thuốc lá, có
triệu chứng khó thở thỉnh thoảng nhưng ho ban
đêm kéo dài đôi khi kèm khò khè.
" Bệnh nhân được nghi ngờ hen và được cho
thuốc. Tuy nhiên bệnh nhân không tin chẩn
đoán của mình nên không dùng thuốc điều trị.
" Bệnh nhân không nghĩ rằng ho là do hen vì tiền
sử gia đình không ai bị hen và bản thân lúc nhỏ
bình thường
10
- NN V Bạn tư vấn gì cho bệnh nhân này?
A. Hỏi cô Hồng triệu chứng của cô ảnh hưởng như thế
nào đến hoạt động và giấc ngủ và cô hiểu như thế nào
về bệnh hen?
B. Cho cô Hồng đi chụp X quang phổi để xác định chẩn
đoán?
C. Giải thích cho cô Hồng biết hen không phải lúc nào
cũng xuất hiện khi còn nhỏ và hỏi xem cô Hồng có
yếu tố kích thích/khởi phát không?
D. Đo hô hấp ký có test dãn phế quản để giúp chẩn đoán?
11
- NN V Chẩn đoán đúng
Hô hấp ký là tiêu chuẩn vàng: Test dãn phế quản (+)
Không có hô hấp ký?
• Bảng câu hỏi tầm soát
• Dựa vào lâm sàng
• Sử dụng lưu lượng đỉnh kế
• IOS/ FeNO
12
- NN V Chẩn đoán lâm sàng
Một cơn hen điển hình
● Tiền triệu:
– Hắt hơi, sổ mũi, ngứa mắt, buồn ngủ, ho, v.v...
● Cơn khó thở:
– Khó thở ra, chậm, khò khè, tiếng rít,
– ± vã mồ hôi, nói khó.
● Thoái lui:
– Cơn có thể ngắn 5-15 phút, dài hơn.
– Cơn hen có thể tự hồi phục
● Khám:
– Nghe được tiếng khò khè, chủ yếu thì thở ra.
– Co kéo cơ hô hấp phụ/nói ngắt quãng/kích động.
– Nghe phổi: ran rít, ngáy / bình thường / âm phế bào giảm
13
- Chẩn đoán hen - Triệu chứng
! Nghi ngờ nhiều đến hen:
" > 1 triệu chứng (khò khè, khó thở, ho, nặng ngực)
" Các tr/c nặng hơn vào ban đêm hay lúc gần sáng
" Các tr/c thay đổi theo thời gian và mức độ
" Các tr/c bị kích hoạt bởi virus, gắng sức, tx dị nguyên thay đổi thời
tiết, cười lớn, các chất kíhc ứng như khói xe, khói thuốc, chất nặng
mùi.
! Nghi ngờ ít đến hen:
" Ho đơn thuần không kèm các tr/c hô hấp khác
" Khạc đàm mạn tính
" Khó thở kèm chóng mặt, nhức đầu hay đau tk ngoại biên
" Đau ngực
" Khó thở khi gắng sức kèm khò khè thì hít vào
GINA 2014 © Global Initiative for Asthma
- Chẩn đoán hen – giới hạn đường thở
! Xác định có giới hạn đường thở
" FEV1/FVC giảm (ít nhất 1 lần, khi FEV1 thấp)
" FEV1/ FVC >0.75 – 0.80 ở người bình thường và >0.90 ở TE
! Thay đổi CNHH lớn hơn người bình thường
" Thay đổi càng lớn hay thay đổi càng nhiều lần thì càng dễ chẩn
đoán hen
" Phục hồ mạnh sau test dãn PQ (NL: #FEV1 >12% & >200mL; TE:
#>12%)
" PEF thay đổi mạnh trong ngày từ 1-2 tuần
" Thay đổi đáng kể FEV1 hay PEF sau 4 tuần dùng thuốc phòng
ngừa
" Nếu test ban đầu (-):
• Lặp lại khi bệnh nhân có tr/c hay sau khi ngưng các thuốc dãn PQ
• Cho làm thêm XN (đặc biệt TE ≤5t hay người già)
GINA 2014, Box 1-2 © Global Initiative for Asthma
- Typical spirometric tracings
Volume Flow
Normal
FEV1
Asthma
(after BD)
Normal
Asthma
(before BD) Asthma
(after BD)
Asthma
(before BD)
1 2 3 4 5 Volume
Time (seconds)
Note: Each FEV1 represents the highest of
three reproducible measurements
GINA 2014 © Global Initiative for Asthma
- Hô Hấp Ký
© Global Initiative for Asthma
- Peak Flow Meters
! Dụng cụ đơn giản & rẻ tiền
! Dùng cho cá nhân
! Chỉ đo được PEF (lưu lượng đỉnh)
! Chẩn đoán dựa vào PEF < 80%
predict; PEF thay đổi sau test dãn hay
co thắt PQ; PEF thay đổi sáng & chiều
- Peak Flow Meters (PFM)
- NN V Impulse Oscillometry (IOS)
Bé 2 tuổi đang đo Dao Động
Xung Ký (IOS)
20
Thêm tài liệu vào bộ sưu tập có sẵn:
Báo xấu
LAVA
ERROR:connection to 10.20.1.100:9315 failed (errno=111, msg=Connection refused)
ERROR:connection to 10.20.1.100:9315 failed (errno=111, msg=Connection refused)
Đang xử lý...
Thêm vào BST
Báo xấu
