Bài giảng: HÓA HỌC ACID AMIN VÀ PROTEIN

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:83

Thêm vào BST

Báo xấu

161
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong hóa học, một amino acid hay axít amin là một phân tử chứa cả nhóm amin và axít cacboxylic. Trong hóa sinh, thuật ngữ này còn để chỉ alpha amino acids: những axít amin mà trong đó nhóm amin và cacbonxylic gắn vào cùng một carbon, nên gọi là α–carbon. Phần dư còn lại của một axít amin là phần mà sau khi đã loại bỏ phân tử nước (một H+ ra khỏi nitơ và một OH- khỏi cacbon) và tạo thành liên kết peptít....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng: HÓA HỌC ACID AMIN VÀ PROTEIN

HOÙA HOÏC ACID AMIN VAØ PROTEIN MUÏC TIEÂU 1. Phaân loaïi vaø vieát ñöôïc coâng thöùc cuûa 20 acid amin thöôøng gaëp trong phaân töû protein. 2. Trình baøy ñöôïc nguyeân taéc phaân tích moät hoãn hôïp acid amin baèng phöông phaùp saéc kyù treân giaáy, saéc kyù trao ñoåi ion, ñieän ñi treân giaáy. 3. Moâ taû ñöôïc caùc daïng lieân keát trong caáu truùc cuûa peptid vaø protein, caùc baäc caáu truùc vaø tính ñaëc hieäu cuûa protein. 4. Lieät keâ được moät soá peptid coù hoaït tính sinh hoïc.
5. Trình baøy ñöôïc caùc böôùc xaùc ñònh thöù töï cuûa caùc acid amin trong chuoãi polypeptid. 6. Trình baøy ñöôïc phaân loaïi vaø caùc chöùc naêng cuûa protein.
1- ÑAÏI CÖÔNG PROTEIN - Hôïp chaát höõu cô, troïng löôïng phaân töû cao - Caáu taïo bôûi nhieàu acid amin noái vôùi nhau baèng lieân keát peptid - Chöùa 4 loaïi nguyeân toá : C, H, O, N, coù theå coù S, P Phaân bieät: ACID AMIN : ñôn vò caáu taïo nhoû nhaát cuûa protein PEPTID : töø 2 ñeán vaøi chuïc (< 50) acid amin. M < 6000 (theo qui öôùc)
PROTEIN: - > 50 acid amin cho tôùi caû ngaøn hay vaøi chuïc ngaøn. - Caáu truùc raát phöùc taïp - M> 6000 Coù 2 loaïi - Protein ñôn giaûn (Protein thuaàn = Holoprotein) - Protein phöùc taïp (Protein taïp = Heùteùroprotein) : coù theâm nhoùm ngoaïi trong phaân töû (lipid, glucid, acid nucleic… )
2- ACID AMIN - Saûn phaåm thuûy phaân cuoái cuøng cuûa peptid vaø protein - Thöôøng gaëp 20 acid amin trong phaân töû protein - Caàn cung caáp töø thöùc aên 10 acid amin (aa caàn thieát) - Moät soá aa ít gaëp trong protein, nhieàu aa khaùc khoâng gaëp trong protein
2.1- Caáu taïo hoùa hoïc  Goác rieâng Phaàn chung cho moãi aa R - CH- COOH cuûa caùc aa NH2 Coâng thöùc toång quaùt cuûa caùc -acid amin
2.2- Phaân loaïi Tuøy theo goác R chia laøm 2 loaïi: - Acid amin maïch thaúng - Acid amin maïch voøng 2.2.1- Acid amin maïch thaúng: Coù theå chia laøm 3 nhoùm tuøy theo soá nhoùm –COOH vaø –NH2 coù trong phaân töû
2.2.1.1- Acid amin trung tính: (acid monoamin monocarboxylic) Coù 9 acid amin, chöùa moät nhoùm amin vaø moät nhoùm carboxyl Goàm caùc phaân nhoùm: *R laø chuoãi hydrocarbon no (5 aa) - Glycin (Gly) - Alanin (Ala) -Valin (Val)* - Leucin (Leu)* - Isoleucin (Ile)*
*R coù chöùa nhoùm OH (2 aa) - Serin (Ser) - Threonin (Thr)* *R coù chöùa S (2 aa) - Cystein (Cys) - Methionin (Met)*
2.2.1.2-Acid amin acid (acid monoamin dicarboxylic) Coù 1 nhoùm amin vaø 2 nhoùm carboxyl (4aa) - Acid aspartic (Asp) - Asparagin (Asn) - Acid glutamic (Glu) - Glutamin (Gln)
2.2.1.3-Acid amin kieàm (acid diamin monocarboxylic) Coù 2 nhoùm amin vaø 1 nhoùm carboxyl (2aa) -Lysin (Lys)* -Arginin (Arg)** 2.2.2- Acid amin maïch voøng: 2.2.2.1- Acid amin coù nhaân thôm (2aa) -Phenylalanin (Phe)* -Tyrosin (Tyr)
2.2.2.2- Acid amin chöùa dò voøng: *R coù nhaân imidazol -Histidin (His)** *R coù nhaân indol Tryptophan (Try)* Acid imin : Prolin COOH N H
Selenocystein ( acid L- - amin ) - Tìm thaáy trong moät soá protein. - Moät nguyeân töû selen thay cho nguyeân töû S trong caáu taïo cuûa cystein. - Do selenocystein ñöôïc keát hôïp vaøo phaân töû protein trong quaù trình phieân dòch neân noù thöôøng ñöôïc xem nhö laø “acid amin thöù 21”.
NH2 HSe OH O Selenocystein - Gaëp taïi trung taâm hoaït ñoäng cuûa moät soá ít enzym nhö nhöõng enzym coù taùc duïng phaân huûy caùc peroxyd ôû ñoäng vaät vaø moät soá it vi khuaån. Cuûng tìm thaáy trong moät soá enzym tham gia vaøo quaù trình chuyeån hoùa cuûa caùc hormon steroid - Nhu caàu haøng ngaøy khoaûng vaøi microgam - Selenocystein khoâng coù trong protein thöïc vaät hay naám men
-Selenocystein khoâng ñöôïc maõ hoùa bôûi boä ba maät maõ nhö 20 acid amin chuaån thöôøng gaëp trong phaân töû protein. -Trong quaù trình STH protein, selenocystein ñöôïc vaän chuyeån bôûi 1 ARNt ñaëc hieäu (ARNt Sec) -Anticodon cuûa ARNt Sec nhaän bieát ñöôïc moät codon stop treân ARNm codon (UGA) vaø nhö vaäy selenocystein ñöôïc gaén vaøo chuoãi polypeptid.
“Acid amin thöù 22” : Pyrrolysin CH3 O NH2 OH N N H O - Söï phaân boá coøn haïn cheá - Laø thaønh phaàn cuûa trung taâm hoaït ñoäng cuûa enzym xuùc taùc phaûn öùng taïo metan töø methylamin ôû moät soá vk archeobacterie sinh metan thuoäc loaøi Methanosarcina
-Trong quaù trình STH protein, Pyrrolysin ñöôïc vaän chuyeån bôûi 1 ARNt ñaëc hieäu (ARNt Pyl) - Anticodon cuûa (ARNt Pyl) nhaän bieát ñöôïc moät codon stop treân ARNm codon (UAG) vaø nhö vaäy Pyrrolysin ñöôïc gaén vaøo chuoãi polypeptid.
Phaân loaïi döïa vaøo tính phaân cöïc vaø khoâng phaân cöïc cuûa goác R Khoâng phaân cöïc Phaân cöïc Alanin Acid aspartic Lysin Isoleucin Acidglutamic Serin Leucin Arginin Threonin Methionin Asparagin Tyrosin Phenylalanin Cystein Prolin Glutamin Tryptophan Glycin Valin Histidin
- Ngoaøi 20 acid amin thöôøng gaëp, coøn coù 1 soá acid amin hieám gaëp trong phaân töû protein (daãn xuaát cuûa caùc acid amin thöôøng gaëp) Ví duï: - 4-hydroxy prolin (daãn xuaát cuûa prolin); 5-oxy lysin (daãn xuaát cuûa lysin) coù trong colagen vaø moät soá protein thöïc vaät - Monoiodo tyrosin vaø Diiodo tyrosin (daãn xuaát cuûa tyrosin) coù trong globulin cuûa tuyeán giaùp
Moât soá caùc acid amin hieám gaëp trong phaân töû protein OH O NH2 CH2 CH CH2 CH2 CH COOH OH N OH NH2 H 4-hydroxy-prolin 5-oxy lysin I I O O HO CH2 CH HO CH2 CH NH2 NH2 NH2 I NH2 Monoiodo tyrosin Diiodo tyrosin