intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Hội chứng liệt nửa người - ThS. Nguyễn Thanh Bình

Chia sẻ: Nhân Sinh ảo ảnh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

182
lượt xem
25
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Hội chứng liệt nửa người do ThS. Nguyễn Thanh Bình biên soạn cung cấp cho người học các kiến thức: Đại cương bệnh liệt nửa người, chẩn đoán xác định liệt nửa người, chẩn đoán định khu liệt nửa người, chẩn đoán phân biệt, các nguyên nhân gây liệt nửa người,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Hội chứng liệt nửa người - ThS. Nguyễn Thanh Bình

  1. HỘI CHỨNG LIỆT NỬA NGƯỜI Ths. Nguyễn Thanh Bình BM THẦN KINH ĐH Y HÀ NỘI
  2. ĐẠI CƯƠNG 1. §Þnh nghÜa: LiÖt nöa ng-êi lµ hiÖn t-îng giảm hoÆc mÊt vËn ®éng chñ ®éng cña mét nöa bªn c¬ thÓ gåm: ch©n tay cïng bªn vµ cã thÓ kÌm theo liÖt nöa mÆt cïng bªn do mét tæn th-¬ng trung -¬ng x©m ph¹m vµo bã th¸p. 2. Giải phÉu ®-êng ®i cña bã th¸p:
  3. ĐẠI CƯƠNG
  4. ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh liÖt nöa ng-êi 1. LiÖt nöa ng-êi ®iÓn hinh 1.1. LiÖt mÒm nöa ng-êi - LiÖt mÒm nöa ng-êi th-êng chØ xuÊt hiÖn t¹m thêi, ngay sau khi tæn th-¬ng. - Cã thÓ liÖt hoµn toµn hoÆc kh«ng hoµn toµn, xuÊt hiÖn ë c¸c c¬ duçi ë chi trªn vµ c¸c c¬ gÊp ë chi d-íi. C¸c c¬ cµng cã chøc năng vËn ®éng chñ ®éng nhiÒu thì cµng thÓ hiÖn râ (vÝ dô c¸c c¬ phô tr¸ch ®éng t¸c tinh vi cña c¸c ngãn tay). - Tr-¬ng lùc c¬ giảm: C¬ nhÏo, ®é gÊp duçi c¸c khíp tăng, ®é ve vÈy tăng. - MÊt hoÆc giảm phản x¹ g©n x-¬ng bªn liÖt. Tuy nhiªn trong giai ®o¹n nµy cã thÓ ®· cã dÊu hiÖu Babinski . 1.2.LiÖt cøng nöa ng-êi Trong ®a sè c¸c tr-êng hîp liÖt cøng lµ giai ®o¹n tiÕp theo sau cña liÖt mÒm . Kh¸m l©m sµng sÏ thÊy liÖt vËn ®éng nöa ng-êi vµ kÌm theo c¸c dÊu hiÖu: - Tăng phản x¹ g©n x-¬ng: Phản x¹ ®¸p øng m¹nh, lan táa, ®a ®éng. Cã thÓ thÊy dÊu hiÖu rung giËt bµn ch©n hoÆc rung giËt x-¬ng b¸nh chÌ. - Co cøng th¸p: BiÓu hiÖn co cøng c¬ cã tÝnh chÊt ®µn håi ë bªn liÖt, -u thÕ ë mét sè nhãm c¬ t¹o nªn t- thÕ gÊp ë chi trªn vµ duçi ë chi d-íi. - DÊu hiÖu Babinski hoÆc c¸c dÊu hiÖu t-¬ng ®-¬ng .
  5. ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh liÖt nöa ng-êi 2. LiÖt nöa ng-êi kÝn ®¸o - Quan s¸t d¸ng ®i: Giảm c¸c ®éng t¸c tù ®éng cña tay bªn liÖt khi ®i, ch©n h¬i duçi do tăng tr-¬ng lùc nhãm c¬ tø ®Çu ®ïi vµ c¬ gÊp c¸c ngãn (ch©n ®i kiÓu ph¸t cá). - Th¨m kh¸m kü cã thÓ ph¸t hiÖn c¸c thiÕu sãt vÒ vËn ®éng ë ngän chi. - Tr-êng hîp triÖu chøng rÊt kÝn ®¸o cÇn tiÕn hµnh mét sè nghiÖm ph¸p nh»m lµm râ c¸c thiÕu sãt vËn ®éng: + NghiÖm ph¸p BarrÐ + NghiÖm ph¸p Mingazini + NghiÖm ph¸p gÊp phèi hîp ®ïi – mình cña Babinski - MÊt ®èi xøng cña phản x¹ g©n x-¬ng hai bªn; giảm hoÆc mÊt phản x¹ da bông vµ da bìu bªn liÖt. - Cã thÓ thÊy dÊu hiÖu Hoffmann, Babinski vµ c¸c dÊu hiÖu t-¬ng ®-¬ng ë bªn liÖt. - Ph¸t hiÖn liÖt mÆt kiÓu trung -¬ng ë nöa ng-êi bªn liÖt.
  6. ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh liÖt nöa ng-êi 3. LiÖt nöa ng-êi ë bÖnh nh©n h«n mª Ph¸t hiÖn ®-îc liÖt nöa ng-êi trong tr-êng hîp bÖnh nh©n h«n mª cã ý nghÜa rÊt quan träng, nã cho phÐp kh¼ng ®Þnh cã mét tæn th-¬ng t¹i n·o g©y h«n mª. Tuy nhiªn th-êngkhã, ®ßi hái phải kh¸m xÐt cÈn thËn vµ cÇn ®¸nh gi¸ mét c¸ch thËn träng. - Ph¸t hiÖn giảm vËn ®éng cña mét bªn c¬ thÓ (quan s¸t c¸c vËn ®éng tù ph¸t hoÆc c¸c ®¸p øng vËn ®éng cña bÖnh nh©n sau khi kÝch thÝch ®au). - Ph¸t hiÖn hiÖn t-îng giảm tr-¬ng lùc c¬ ë bªn liÖt víi biÓu hiÖn bµn ch©n bªn liÖt ®æ ra ngoµi, ®-a tay bÖnh nh©n lªn cao råi bu«ng thả tay bªn liÖt sÏ r¬i xuèng mét c¸ch nÆng nÒ (dÊu hiÖu Raimistes). - MÊt ®èi xøng phản x¹ g©n x-¬ng hai bªn; mÊt phản da bông vµ da bìu bªn liÖt, cã dÊu hiÖu Babinski hoÆc c¸c dÊu hiÖu t-¬ng ®-¬ng ë bªn liÖt . - Ph¸t hiÖn dÊu hiÖu liÖt mÆt trung -¬ng ë bªn nghi liÖt nöa ng-êi. LiÖt mÆt cã thÓ quan s¸t thÊy mét c¸ch tù nhiªn: Nh©n trung lÖch vÒ bªn lµnh, r·nh mòi - m¸ ë bªn liÖt mê, m¸ bªn liÖt phËp phång theo nhÞp thë, miÖng lÖch kiÓu ngËm tÈu. C¸c dÊu hiÖu lÖch mÆt thÓ hiÖn râ khi lµm nghiÖm ph¸p PiÌrre-Marie-Foix .
  7. ChÈn ®o¸n ®Þnh khu liÖt nöa ng-êi 1. LiÖt nöa ng-êi do tæn th-¬ng vá n·o LiÖt nöa ng-êi bªn ®èi diÖn kh«ng ®ång ®Òu, x©m ph¹m kh«ng c©n xøng ba bé phËn (mÆt, tay vµ ch©n). Tæn th-¬ng mÆt ngoµi cña håi tr¸n lªn sÏ g©y liÖt -u thÕ ë tay vµ mÆt. Tæn th-¬ng mÆt trong vµ phÝa trªn cña vïng vËn ®éng sÏ g©y liÖt -u thÕ ë ch©n. ThiÕu sãt vËn ®éng th-êng kÌm theo c¸c triÖu chøng kh¸c cña tæn th-¬ng vá n·o nh- rèi lo¹n cảm gi¸c ë nöa ng-êi bªn liÖt, thÊt ng«n trong tr-êng hîp cã tæn th-¬ng b¸n cÇu -u thÕ, ®éng kinh, rèi lo¹n t©m thÇn, mÊt nhËn thøc bÖnh tËt trong tr-êng hîp tæn th-¬ng b¸n cÇu kh«ng -u thÕ, b¸n manh... Tãm l¹i liÖt nöa ng-êi do tæn th-¬ng vá n·o cã 3 ®Æc ®iÓm næi bËt: LiÖt kh«ng ®ång ®Òu, kh«ng toµn bé vµ kh«ng thuÇn tóy.
  8. ChÈn ®o¸n ®Þnh khu liÖt nöa ng-êi 2. LiÖt nöa ng-êi do tæn th-¬ng bao trong LiÖt nöa ng-êi bªn ®èi diÖn mang tÝnh chÊt toµn bé vµ ®ång ®Òu, thÓ hiÖn liÖt c©n ®èi ë 3 bé phËn (mÆt, tay vµ ch©n). Bao trong lµ vÞ trÝ toµn bé c¸c sîi cña bã th¸p ®i qua mét diÖn rÊt hÑp, mét tæn th-¬ng nhá ë vïng nµy ®ñ ®Ó g©y nªn mét bÖnh cảnh liÖt rÊt nÆng nÒ trªn l©m sµng. LiÖt vËn ®éng thuÇn tóy. Mét sè tr-êng hîp cã rèi lo¹n cảm gi¸c do tæn th-¬ng lan réng vµo ®åi thÞ . Tãm l¹i liÖt nöa ng-êi do tæn th-¬ng bao trong cã 3 ®Æc ®iÓm næi bËt: LiÖt toµn bé, liÖt ®ång ®Òu vµ liÖt thuÇn tóy vËn ®éng .
  9. ChÈn ®o¸n ®Þnh khu liÖt nöa ng-êi 3. LiÖt nöa ng-êi do tæn th-¬ng th©n n·o LiÖt nöa ng-êi bªn ®èi diÖn kÌm theo liÖt mÆt nÕu tæn th-¬ng tõ cÇu n·o trë lªn, nÕu tæn th-¬ng d-íi møc cÇu n·o thì kh«ng kÌm liÖt mÆt . T-¬ng øng víi mçi khu vùc cña th©n n·o, liÖt nöa ng-êi bªn ®èi diÖn víi tæn th-¬ng sÏ kÌm theo liÖt mét sè d©y thÇn kinh sä cïng bªn víi tæn th-¬ng (héi chøng giao bªn). C¸c héi chøng giao bªn nµy sÏ cho phÐp x¸c ®Þnh vÞ trÝ tæn th-¬ng ë th©n n·o
  10. ChÈn ®o¸n ®Þnh khu liÖt nöa ng-êi VÞ trÝ tæn Héi chøng TriÖu chøng bªn TriÖu chøng bªn th-¬ng tæn th-¬ng ®èi diÖn Cuèng n·o Weber LiÖt d©y III LiÖt nöa ng-êi Foville cÇu n·o LiÖt liÕc ngang LiÖt nöa ng-êi CÇu n·o Millard- Gubler LiÖt mÆt ngo¹i biªn LiÖt nöa ng-êi Hµnh n·o Babinski - Nageotte Héi chøng tiÓu LiÖt nöa ng-êi kh«ng n·o,Claude-Bernard- kÌm liÖt mÆt rèi lo¹n Horner LiÖt mµn hÇu, cảm gi¸c nöa ng-êi l-ìi .
  11. ChÈn ®o¸n ®Þnh khu liÖt nöa ng-êi 4. LiÖt nöa ng-êi do tæn th-¬ng tñy sèng Tæn th-¬ng nöa tñy cæ cao (tõ C1 - C4) cã thÓ g©y liÖt nöa ng-êi víi c¸c ®Æc ®iÓm sau: - LiÖt nöa ng-êi cïng bªn víi tæn th-¬ng, kh«ng kÌm theo liÖt mÆt. - Cã héi chøng Brown - SÐquard: Héi chøng th¸p, mÊt cảm gi¸c s©u ë bªn tæn th-¬ng, mÊt cảm gi¸c n«ng ë bªn ®èi diÖn vµ cã thÓ kÌm rèi lo¹n c¬ trßn.
  12. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt 1. C¸c tr-êng hîp liÖt chøc năng (rèi lo¹n ph©n ly) Th-êng xảy ra trong những hoµn cảnh ®Æc biÖt nh- sang chÊn t©m lý. C¸c triÖu chøng l©m sµng thay ®æi theo t¸c ®éng cña bªn ngoµi vµ chÞu t¸c dông cña ¸m thÞ. Kh«ng cã sù phï hîp giữa c¸c lÇn kh¸m liªn tiÕp . ThiÕu c¸c dÊu hiÖu kh¸ch quan: Phản x¹ g©n x-¬ng b×nh th-êng, phản x¹ da bông vµ da bìu bình th-êng, kh«ng cã dÊu hiÖu Babinski hoÆc c¸c dÊu hiÖu t-¬ng ®-¬ng. Tuy nhiªn chØ ®Þnh chôp c¾t líp vi tÝnh sä n·o lµ cÇn thiÕt ®Ó kh«ng bá sãt mét tr-êng hîp tæn th-¬ng thùc thÓ phèi hîp víi mét bÖnh lý t©m thÇn .
  13. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt 2. Giảm ®éng t¸c trong héi chøng ngo¹i th¸p nöa ng-êi (héi chøng Parkinson) RÊt nhiÒu tr-êng hîp héi chøng Parkinson b¾t ®Çu tõ mét bªn, nhÊt lµ những thÓ mµ triÖu chøng tăng tr-¬ng lùc lµ chñ yÕu cã thÓ nhÇm víi liÖt nöa ng-êi . Kh¸m kü vÒ l©m sµng sÏ ph¸t hiÖn c¸c dÊu hiÖu cña tăng tr-¬ng lùc ngo¹i th¸p biÓu hiÖn co cøng kiÓu èng chì, dÊu hiÖu b¸nh xe răng c-a. TriÖu chøng co cøng th¸p cã ®Æc ®iÓm kh¸c h¼n: Co cøng c¸c c¬ gÊp ë chi trªn vµ c¸c c¬ duçi ë chi d-íi, co cøng cã tÝnh chÊt ®µn håi . Tìm dÊu hiÖu run kiÓu Parkinson: Run ë ngän chi, ®Òu khoảng 3 chu kú/ gi©y, biªn ®é nhá, run ë t- thÕ nghØ. Cã mét sè nghiÖm ph¸p lµm cho bÖnh nh©n tËp trung chó ý mét bªn, bªn kh«ng ®-îc chó ý sÏ xuÊt hiÖn run râ h¬n . CÇn hÕt søc chó ý những tr-êng hîp liÖt nöa ng-êi do mét tæn th-¬ng s©u (u n·o) cã x©m ph¹m vµo c¸c nh©n x¸m. Trong tr-êng hîp nµy giai ®o¹n ®Çu th-êng cã biÓu hiÖn run kÌm theo triÖu chøng thiÕu sãt vËn ®éng nöa ng-êi .
  14. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt 3. HiÖn t-îng mÊt chó ý nöa th©n: GÆp trong héi chøng tæn th-¬ng thïy ®Ønh cña b¸n cÇu kh«ng -u thÕ. HiÖn t-îng nµy th-êng phèi hîp víi c¸c triÖu chøng kh¸c cña tæn th-¬ng b¸n cÇu kh«ng -u thÕ nh- phñ nhËn bªn bÞ bÖnh, mÊt nhËn thøc nöa th©n.
  15. C¸c nguyªn nh©n liÖt nöa ng-êi 1. ChÊn th-¬ng sä n·o: - Tô m¸u ngoµi mµng cøng - Tô m¸u d-íi mµng cøng - §ông giËp n·o 2. TBMMN - Ch¶y m¸u n·o - Nhåi m¸u n·o - Co th¾t m¹ch n·o sau CMDN 3. U n·o:
  16. C¸c nguyªn nh©n liÖt nöa ng-êi 4. NhiÔm trïng thÇn kinh - ¸p xe n·o - Viªm t¾c tÜnh m¹ch n·o - Viªm n·o 5. Tho¸i ho¸ thÇn kinh vµ bÖnh lý mÊt myelin: - BÖnh x¬ cøng cét bªn teo c¬ - X¬ cøng r¶i r¸c
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2