Bài giảng "Kế toán chi phí - Chương 6: Phân bổ chi phí" cung cấp cho người học các kiến thức những vấn đề chung về phân bổ chi phí, các phương pháp phân bổ chi phí, phân bổ chi phí sản xuất chung,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Kế toán chi phí: Chương 6 - Hoàng Huy Cường (2016)
- 10/24/2016
Chương 6
Phân bổ chi phí
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TPHCM, KHOA KẾ TOÁN- KIỂM TOÁN
Mục tiêu của chương
• Trình bày những vấn đề cơ bản của việc phân bổ chi
phí tới đối tượng tính giá thành.
• Giải thích sự khác nhau giữa phương pháp phân bổ
chi phí SXC theo truyền thống và theo ABC.
• Phân biệt và tính toán được các phương pháp phân
bổ trực tiếp, phương pháp bậc thang và cung cấp lẫn
nhau trong việc phân bổ chi phí của bộ phận phục vụ.
• Trình bày các phương pháp trong việc phân bổ chi
phí kết hợp, cũng như cách thức xử lý sản phẩm phụ,
thiệt hại trong sản xuất theo KTCP quá trình.
• Trình bày kế toán chi phí trong môi trường vừa theo
công việc và vừa theo quá trình.
2
1
- 10/24/2016
Nội dung
• Những vấn đề chung về phân bổ chi phí
• Các phương pháp phân bổ chi phí:
Phân bổ chi phí sản xuất chung
Phân bổ chi phí bộ phận phục vụ.
Sản phẩm kết hợp, sản phẩm phụ, thiệt hại
trong sản xuất.
Trong môi trường vừa theo công việc và vừa
theo quá trình.
Mục đích phân bổ chi phí
• Cung cấp thông tin cho các quyết định quản lý: có
nên tăng số lượng bán, quyết định làm một chi tiết
của SP hay mua bên ngoài, quyết định giá bán cho
sản phẩm, dịch vụ.
• Động cơ các nhà quản lý và nhân viên: khuyến khích
thiết kế sản phẩm đơn giản hơn để sản xuất SP với
giá rẻ hơn.
• Thương lượng khi ký kết hợp đồng và một số vấn đề
khác như lập báo cáo bộ phận …
2
- 10/24/2016
Chi phí gián tiếp
Chi phí gián tiếp là một phần chi phí của đối tượng
tính giá thành nhưng chúng không thể tính cho đối
tượng tính giá thành một cách dễ dàng.
Bộ phận Bộ phận vận
bảo trì chuyển nội
bộ
Sản Sản
phẩm A phẩm B
Chi phí gián tiếp
Chi phí gián tiếp bao gồm:
• Chi phí gián tiếp sản xuất: chi phí sản xuất
chung
• Chi phí của bộ phận phục vụ.
• Chi phí gián tiếp ngoài sản xuất: bộ phận
quản lý công ty (tham khảo).
3
- 10/24/2016
Phân bổ chi phí sản xuất chung
• Phân bổ theo truyền thống.
• Phân bổ theo ABC.
Phân bổ chi phí sản xuất chung
theo truyền thống
Chi phí Chi phí
NVLTT Chi phí SXC
NCTT
Tính Tính Cơ sở phân
trực tiếp trực tiếp bổ
Các sản phẩm
4
- 10/24/2016
Cơ sở phân bổ
• Cơ sở phân bổ nào được sử dụng khi phân
bổ chi phí gián tiếp tới các sản phẩm.
• Cơ sở phân bổ thường có mối quan hệ
nhân quả giữa chi phí gián tiếp và đối tượng
tính giá thành.
Cơ sở phân bổ
• Các cơ sở phân bổ theo truyền thống:
Chi phí nhân công trực tiếp
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
Số giờ lao động trực tiếp
Số giờ máy hoạt động
5
- 10/24/2016
Cơ sở phân bổ
• Số liệu chi phí có vai trò quan trọng trong việc ra
các quyết định quản trị, vì vậy nếu lựa chọn cơ sở
phân bổ không hợp lý (mang tính nhân quả) thì sẽ
ảnh hưởng đến mục tiêu dài hạn của DN.
• Sản phẩm bị tính giá quá cao hoặc quá thấp, điều
đó ảnh hưởng đến khả năng thâm nhập thị trường.
Có thể sản phẩm đang bị lỗ nhưng DN cho rằng
lời, hoặc DN loại bỏ sản phẩm đó vì đang lỗ nhưng
thực sự thì đang lời.
Ví dụ 1
Ví dụ: Tại một DN trên cùng quy trình công nghệ sản xuất ra 2 SP A
và B.
Thông tin về sản lượng sản xuất:
• Số SPDD đầu kỳ là 0
• Số SP hoàn thành 20.000 SP A và 30.000 SP B.
• Số SPDD cuối kỳ là 0
Thông tin về chi phí sản xuất:
• CPSXDD đầu kỳ là: 0
• Chi phí sản xuất PSTK
+CP trực tiếp
SP A: NVLTT là 50.000; CPNCTT: 20.000
SP B: NVLTT là 80.000; CPNCTT: 50.000
+CP SXC của hai SP là 70.000
• DN phân bổ CPSXC theo CPNCTT.
Yêu cầu: hãy phân bổ CPSXC cho từng SP và tính giá thành từng
sản phẩm.
6
- 10/24/2016
Phân bổ chi phí sản xuất chung theo
ABC (Ativity based costing)
• Phân bổ theo phương pháp hai giai đoạn.
(Two-Stage ABC Approach)
• Phân bổ theo phương pháp nhiều giai đoạn.
(Multiple-Stage ABC Approach): tham khảo
Phân bổ chi phí sản xuất chung theo
ABC (Ativity based costing)
Chi phí sản xuất chung
Chi phí Chi phí
NVLTT NCTT
Chi phí của Chi phí của Chi phí của
hoạt động hoạt động hoạt động
Tính Tính Kích tố chi phí Kích tố chi phí Kích tố chi phí
trực tiếp trực iếp (Cost driver) (Cost driver) (Cost driver)
Các sản phẩm
7
- 10/24/2016
Phân bổ chi phí sản xuất chung
theo ABC (Ativity based costing)
• Một hoạt động (An activity) là một nhiệm vụ hay
một hành động để thực hiện một công việc.
• Nguồn lực (resource): là một yếu tố kinh tế cần
thiết và được sử dụng để thực hiện hoạt động.
• Chi phí của một hoạt động: các chi phí tiêu hao
tính cho một hoạt động được thực hiện.
• Kích tố chi phí (cost driver): là nhân tố làm thay
đổi chi phí của một hoạt động. Đây chính là cơ sở
phân bổ chi phí của các hoạt động.
Minh hoạ tập hợp chi phí và phân bổ
chi phí theo ABC
Chi phí sản xuất chung
Lương nhân Thiết bị, phụ tùng
viên cài đặt dùng cho cài đặt
Chi phí của hoạt
động cài đặt máy
Số lần cài đặt
SP A 3 lần cài đặt SP B 6 lần cài đặt
8
- 10/24/2016
Minh hoạ tập hợp chi phí và phân bổ
chi phí theo ABC
Chi phí sản xuất chung
Nhiên liệu, điện,
Khấu hao máy móc
nước …
Chi phí của hoạt
động chạy máy
Số giờ chạy máy
SP A 100 giờ SP B 400 giờ
Ví dụ 2
Tiếp theo ví dụ 1. DN phân loại các hoạt động chính tại bộ phận sản xuất:
- Hoạt động 1: Hoạt động thiết kế sản xuất, số chi tiết thiết kế là 20 cho SP A
và 30 SP B.
- Hoạt động 2: Cài đặt máy móc, số giờ cài đặt cho SP A là 10 giờ và 50 giờ.
- Hoạt động 3: Hoạt động chạy máy để sản xuất, số giờ máy sử dụng cho
SP A là 300 giờ và SP B là 400 giờ.
- Hoạt động 4: Sửa chữa, bảo trì máy móc: số lần sửa chữa, bảo trì sử dụng
cho SP A là 2 lần và SP B là 5 lần.
- Hoạt động 5: kiểm tra chất lượng và giao nhập kho, số lần kiểm tra và giao
nhập kho sử dụng cho SP A là 50 và cho SP B là 90.
Chi phí được tập hợp cho các hoạt động:
- Hoạt động 1: 5.000
- Hoạt động 2: 10.000
- Hoạt động 3: 40.000
- Hoạt động 4: 13.000
- Hoạt động 5: 2.000
Yêu cầu: Hãy phân bổ CPSXC cho từng SP A và B theo phương pháp ABC.
Hãy tính giá thành SP A, B và so sánh với phương pháp truyền thống.
9
- 10/24/2016
Phân bổ chi phí bộ phận
phục vụ
• Bộ phận sản xuất hay các phân xưởng sản
xuất trong các doanh nghiệp là nơi chế biến
và tạo ra các sản phẩm, dịch vụ.
• Một bộ phận phục vụ cung cấp các dịch vụ
hỗ trợ cho các bộ phận sản xuất và bộ phận
chức năng.
Phân bổ chi phí bộ phận
phục vụ
• Phương pháp trực tiếp
• Phương pháp bậc thang
• Phương pháp phân bổ qua lại lẫn nhau
10
- 10/24/2016
Phương pháp phân bổ
trực tiếp
• Phương pháp này chỉ phân bổ chi phí bộ
phận phục vụ tới bộ phận sản xuất.
• Chi phí cung cấp lẫn nhau giữa các bộ phận
phục vụ sẽ không tính đến khi tính tổng giá
thành của bộ phận phục vụ.
Phương pháp phân bổ trực tiếp
Chi phí SX Chi phí SX
=6+ 0 - 0 = 6 =3 + 0 - 0 = 3
Giá định Giá định
mức 2 mức 1
3 3 1,5 1,5
Quy trình Quy trình
sản xuất sản xuất
phục vụ Chi phí PS = phục vụ
II 11 + 6 + 3 = 20 I
TP hoàn thành
TP hoàn thành
Quy trình sản xuất chính
11
- 10/24/2016
Phương pháp phân bổ
trực tiếp
Bước 1
Tổng giá thành cần Chi phí Chi phí Chi phí
= SXDDĐK + -
phân bổ SXPSTK SXDDCK
Bước 2
Tổng giá thành
Giá thành
=
đơn vị
Số lượng hoàn Số lượng tiêu dùng nội
thành của bộ phận - bộ và cung cấp cho BP
phục vụ phục vụ khác
Bước 3
Phân bổ cho BP Số lượng cung cấp Giá thành
chức năng = x
cho BP chức năng đơn vị
Ví dụ 3
Công ty A tổ chức sản xuất gồm 2 BPPV là PX điện và PX sửa chữa.
Theo tài liệu về chi phí sản xuất của 2 PX trong kỳ như sau:
1. Chi phí sản xuất dỡ dang đầu kỳ
- PX điện: 0
- PX sửa chữa: 800.000đ
2. Tập hợp CPSX trong kỳ Đvt: đồng
Chi phí sản xuất PX điện PX sửa chữa
SXSP PVQL SXSP PVQL
- Giá TT NVL xuất 3.000.000 450.000 5.200.000 410.000
- Giá TT CC xuất - - - -
+ Loại PB 1 kỳ - 200.000 - -
+ Loại PB 1 kỳ - 300.000 - 500.000
- Tiền lương phải trả 600.000 400.000 1.000.000 390.000
- Khấu hao TSCĐ 1.000.000 - 1.700.000
12
- 10/24/2016
Ví dụ 3
3. Kết quả sản xuất của từng PX:
-PX điện: thực hiện 12.000 kwh, trong đó cung cấp cho: PX
điện: 600kwh, PX sản xuất: 5.000 kwh, PX sửa chữa: 1.400
kwh, BPBH: 3.000 kwh, BPQLDN: 2.000 kwh.
-PX sửa chữa: thực hiện 440 giờ công sửa chữa, trong đó sửa
chữa cho các bộ phận: PX sửa chữa: 10 giờ, PX sản xuất: 100
giờ, PX điện: 30 giờ, BPBH: 280 giờ, BPQLDN: 20 giờ.
Sản phẩm dỡ dang cuối kỳ: BP điện không có sản phẩm dỡ
dang. BP sửa chữa còn một số công việc sửa chữa dở dang giá
trị 750.000.
Yêu cầu: Phân bổ chi phí BP phục vụ cho các BP chức năng.
Phương pháp phân bổ
trực tiếp
Tập hợp chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ
TK 154 Điện TK 154 Sửa chữa
13
- 10/24/2016
Phương pháp bậc thang
• BP nào sẽ được phân bổ đầu tiên? Thông thường
dựa vào chi phí cung cấp giữa các BP phục vụ để
quyết định BP nào phân bổ đầu tiên.
• Tính chi phí BP đầu tiên phân bổ cho BP phục vụ
khác và BP chức năng
• Tính chi phí BP thứ hai phân bổ cho BP phục vụ khác
và BP chức năng. BP thứ hai không phân bổ ngược
lại cho BP thứ nhất và chi phí BP thứ hai dùng để
phân bổ đã bao gồm chi phí của BP thứ nhất phân bổ
cho BP thứ hai.
Phương pháp bậc thang
Chi phí SX Chi phí SX
=6+ 0 - 0 = 6 = 3 +2 = 5
2 2 2 2,5 2,5
Quy trình Quy trình
sản xuất sản xuất
phục vụ Chi phí PS = phục vụ
II 11 + 4 + 5 = 20 I
TP hoàn thành
TP hoàn thành
Quy trình sản xuất chính
14
- 10/24/2016
Phương pháp bậc thang
CPSXDDĐK + CPSXPSTK – CPSXDDCK +
Chi phí nhận của bộ phận phục vụ trước
Giá thành
đơn vị =
Số lượng SP SL tiêu dùng
- - SL cung cấp cho BP
hoàn thành nội bộ phục vụ trước
Phân bổ cho BP Số lượng cung cấp
Giá thành
chức năng = cho BP phục vụ và x
đơn vị
chức năng
Ví dụ 4
Lấy lại ví dụ 3 để làm theo phương pháp bậc thang
15
- 10/24/2016
Phương pháp phân bổ qua lại
lẫn nhau
• Phân bổ chi phí qua lại lẫn nhau giữa các bộ
phận phục vụ và phân bổ tới các bộ phận
chức năng
• Chi phí cung cấp giữa các BP phục vụ sẽ tính
đến khi tính tổng giá thành của BP phục vụ.
Phương pháp phân bổ qua lại lẫn nhau
Chi phí SX Chi phí SX
=6+ 1 - 2 = 5 =3 + 2 - 1 = 4
Giá định Giá định
mức 2 mức 1
2,5 2,5 2 2
Quy trình Quy trình
sản xuất sản xuất
phục vụ Chi phí PS = phục vụ
II 11 + 5 + 4 = 20 I
TP hoàn thành
10
TP hoàn thành
10
Quy trình sản xuất chính
16
- 10/24/2016
Phương pháp phân bổ qua lại
lẫn nhau
Bước 1
Chi phí Chi phí SX Chi phí CPSX nhận từ CPSX cung
Tổng giá
= SXDDĐK + PSTK - SXDDCK + các BPPV - cấp cho các
thành khác BPPV khác
Bước 2
Giá thành Tổng giá thành
=
đơn vị
Số lượng SLSP tiêu dùng nội bộ và
-
SPHT cung cấp cho BPPV khác
Bước 3
Phân bổ cho BP chức Số lượng cung cấp cho Giá thành
= BP chức năng x đơn vị
năng
Phương pháp phân bổ qua lại
lẫn nhau
Chi phí cung cấp giữa các BP phục vụ có thể tính
bằng một trong các trường hợp:
+ Tính theo chi phí sản xuất định mức
+ Tính theo chi phí ban đầu
+ Tính theo phương pháp đại số (tham khảo)
17
- 10/24/2016
Ví dụ 5
Tính theo chi phí sản xuất định mức
Lấy lại ví dụ 3 để làm theo phương pháp phân bổ qua lại
lẫn nhau.
Thông tin bổ sung: CP định mức PX Điện: 500đ/kwh; PX
Sửa chữa là 25.000đ/g
Phương pháp phân bổ qua lại
lẫn nhau
Tính theo chi phí ban đầu
Bước 1
CP đơn vị CPSXDDĐK + CPSXPSTK - CPSXDDCK
=
ban đầu
Số lượng SPHT - SLSP tiêu dùng nội bộ
Bước 2
Phân bổ chi phí lẫn nhau Số lượng cung cấp CP đơn vị
giữa các BPPV = lẫn nhau x ban đầu
18
- 10/24/2016
Ví dụ 6
Lấy lại ví dụ 3 để làm theo phương pháp phân bổ qua
lại lẫn nhau. Chi phí cung cấp lẫn nhau được tính
theo chi phí ban đầu.
Phân bổ chi phí kết hợp
• Sản phẩm kết hợp là sản phẩm được sản xuất trên
quy trình công nghệ sử dụng cùng một loại nguyên
vật liệu mà tạo ra hai hoặc nhiều hơn hai sản phẩm
khác nhau.
• Phải phân bổ chi phí cho các sản phẩm kết hợp
cho các mục đích: tính giá trị hàng tồn kho và giá
vốn hàng bán và một số mục đích khác.
19
- 10/24/2016
Phân bổ chi phí kết hợp
Điểm tách biệt Chi phí kết hợp là các
chi phí phát sinh trong
chế biến dầu thô
Dầu thô
Chi phí tách biệt là các chi
phí phát sinh trong quá trình
sản xuất từng SP riêng lẽ
Xăng Gas
Phân bổ chi phí kết hợp
Sản phẩm chính = 1 Sản phẩm phụ
Sản phẩm kết hợp ≥ 2
Cao Thấp
Giá trị
20
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
