Bài giảng Kế toán mua bán hàng hóa trong nước

Chương 3<br /> Kế toán mua bán hàng<br /> hóa trong nước<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> Tài liệu học tập<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> - Tài liệu chính : Giáo trình Kế toán<br /> Thương mại – Dịch vụ, tác giả TS. Trần<br /> Phước, Nhà xuất bản Tài chính, năm 2009<br /> (Chương 3).<br /> - Tài liệu tham khảo :<br /> + Chuận mực kế toán số 02 và 14<br /> + Chế độ kế toán DN<br /> <br /> 3.1. Khái niệm và nguyên tắc<br /> Khái niệm<br /> Hàng hóa: là các loại vật tư,<br /> sản phẩm do doanh nghiệp mua<br /> về với mục đích để bán<br /> <br /> Mua bán hàng hóa trong nước là hoạt<br /> động nội thương thực hiện quá trình lưu<br /> chuyển hàng hóa từ nơi sản xuất đến nơi<br /> tiêu dùng hoặc tiếp tục sản xuất.<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> 8/4/2015<br /> <br /> Mục tiêu<br /> a. Mục tiêu kiến thức :<br /> -Trình bày khái niệm, nguyên tắc, điều kiện và<br /> phương pháp hạch toán đối với việc mua và bán<br /> hàng hóa trong DN thương mại.<br /> b. Mục tiêu kĩ năng :<br /> -Tổ chức kế toán tổng hợp và chi tiết mua bán<br /> hàng hóa tồn kho theo phương pháp kê khai<br /> thường xuyên và kiểm kê định kỳ.<br /> - Tổ chức kế toán tổng hợp và chi tiết doanh thu,<br /> các khoản giảm trừ doanh thu.<br /> - Xác định giá vốn hàng bán.<br /> <br /> Nội dung nghiên cứu<br /> 3.1. Khái niệm, nguyên tắc<br /> 3.2. Nhiệm vụ của kế toán mua bán hàng<br /> hóa<br /> 3.3. Kế toán mua hàng<br /> 3.4. Kế toán tiêu thụ hàng hóa<br /> 3.5. Kế toán dự phòng giảm giá hàng hóa<br /> tồn kho<br /> <br /> Nguyên tắc<br /> <br /> (1) Hàng hóa mua vào được xác định theo<br /> nguyên tắc giá gốc.<br /> (2) Cuối kỳ kế toán năm, nếu giá trị thuần<br /> có thể thực hiện được thấp hơn giá gốc, thì<br /> tính theo giá trị thuần có thể thực hiện<br /> được.<br /> (3) Lập dự phòng giảm giá hàng hóa khi<br /> giá trị thuần có thể thực hiện được thấp hơn<br /> giá gốc.<br /> <br /> 1<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> (4) Hạch toán chi tiết giá mua vào và chi<br /> phí thu mua hàng hóa. Chi phí thu mua<br /> hàng cuối kỳ phân bổ cho số hàng đã tiêu<br /> thụ.<br /> Công thức phân bổ chi phí mua hàng:<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> (5) Hàng hóa xuất kho tuân thủ nguyên tắc<br /> nhất quán.<br /> (6) Doanh thu được ghi nhận phải đảm bảo<br /> điều kiện ghi nhận và tuân thủ nguyên tắc<br /> phù hợp.<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> 3.2. Nhiệm vụ KT mua bán hàng hóa<br />  Tuaâ n thuû caù c nguyeâ n taé c keá toaù n, chaá p<br /> haønh ñuùng caùc cheá ñoä veà chöùng töø, soå<br /> saùch keá toaùn.<br />  Phaû n aù nh ñuù ng trò giaù voá n cuû a haø ng<br /> hoùa nhaäp kho vaø tieâ u thuï trong kyø .<br />  Ghi cheù p vaø phaû n aù nh kòp thôø i tình<br /> hình bieán ñoä ng haø ng hoù a. Kieå m tra<br /> chaët cheõ tình hình thöïc hieän keá hoïach<br /> mua vaøo, baùn ra vaø tình hình döï tröõ<br /> haøng hoùa toà n kho, phaù t hieä n xöû lyù kòp<br /> thôøi caùc tröôøng hôïp haøng hoùa öù ñoïng,<br /> hö hoûng, thaá t thoù at…<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br />  Ghi<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> 3.3. Keá toaùn mua hàng hóa<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> 8/4/2015<br /> <br /> CP thu mua liên<br /> CP thu mua<br /> CP thu<br /> quan đến HTK + phát sinh<br /> mua PB<br /> đầu kỳ<br /> trong kỳ<br /> cho HH đã<br /> =<br /> x<br /> tiêu thụ<br /> Trị giá hàng hiện còn cuối kỳ<br /> trong kỳ<br /> + Trị giá hàng tiêu thụ trong<br /> kỳ<br /> <br /> 3.3.1. Khaùi nieäm<br /> - Mua haøng laø giai ñoaïn ñaàu<br /> cuû a quaù trình löu chuyeå n haøng<br /> hoù a, laø chieá c caà u noái töø saûn<br /> xuaá t ñeá n tieâu duøng.<br /> - Haø ng hoù a ñöôïc chuyeå n töø<br /> ngöôøi saûn xuaát ñeá n ngöôø i tieâu<br /> duø n g hoaëc tieá p tuï c saû n xuaá t.<br /> <br /> Trị giá<br /> hàng tiêu<br /> thụ trong<br /> kỳ<br /> <br /> nhaän kòp thôøi doanh thu; theo doõi<br /> chaët cheõ caùc khoản laøm giaûm doanh<br /> thu.<br />  Theo doõ i phaû n aù nh chi phí mua haø ng<br /> phaùt sinh vaø löïa choïn tieâu thöùc ñeå phaân<br /> boå .<br />  Thöï c hieä n vieä c laä p döï phoø ng giaû m giaù<br /> haøng hoùa coù giaù goác > giaù trò thuaàn.<br /> <br /> Caùc phöông thöùc mua haøng<br /> <br /> (1) Phöông thöùc chuyeån haøng<br /> Beân baùn seõ chuyeån haøng ñeán kho<br /> beân mua hoaëc ñòa ñieåm quy ñònh ñeå<br /> giao haøng.<br /> (2) Phöông thöùc mua haøng tröïc tieáp<br /> <br /> Beân mua ñeán kho beân baùn hoaëc ñòa<br /> ñieåm qui ñònh ñeå nhaän haøng.<br /> <br /> 2<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> -<br /> <br /> Phiếu nhập kho, Phiếu xuất kho,<br /> Biên bản kiểm kê,<br /> Biên bản kiểm nghiệm,<br /> Bảng kê mua hàng,<br /> Hóa đơn…<br /> <br /> 3.3.4. Phương pháp kế toán<br /> a. Phương pháp kê khai thường xuyên<br /> Hàng hóa mua ngoài về nhập kho<br /> 1561<br /> <br /> 111,112,331,341<br /> (1) Giá<br /> mua<br /> <br /> 133<br /> Ghi chú: Thuế GTGT đầu<br /> vào không được khấu trừ thì<br /> trị giá hàng hóa mua vào<br /> bao gồm cả thuế GTGT.<br /> <br /> 1534<br /> (2) Thiết bị,<br /> phụ tùng<br /> thay thế<br /> <br /> 1562<br /> <br /> (3) Chi phí thu mua<br /> <br /> Hàng hóa mua cuối kỳ chưa về nhập kho<br /> 151<br /> <br /> 111,112,331,311<br /> (1) HH<br /> mua c/k<br /> chưa về<br /> <br /> 133<br /> <br /> 1561<br /> (4) Kỳ sau<br /> về DN<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> 3.3.2. Chứng từ sử dụng<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> 8/4/2015<br /> <br /> 3.3.3. Tài khoản sử dụng<br /> Cấp 1<br /> 156 – Hàng hoá<br /> <br /> Cấp 2<br /> 1561 – Giá mua HH<br /> 1562 – Chi phí thu mua HH<br /> 1567 – HH bất động sản<br /> <br /> 151 – Haø ng mua<br /> ñang ñi ñöôø ng<br /> 6112 – Mua<br /> haø ng hoù a<br /> <br /> Hàng hóa mua được hưởng CKTM, GG, TL<br /> (kể cả tiền phạt vi phạm hợp đồng làm giảm<br /> giá trị bên mua phải thanh toán)<br /> 1561<br /> <br /> 111,112,331<br /> <br /> Hàng còn tồn kho (CKTM, GG)<br /> Hoặc hàng trả lại người bán<br /> 632<br /> <br /> Hàng đã bán (CKTM, GG)<br /> 133<br /> <br /> Thuế GTGT đầu vào<br /> tương ứng (nếu co<br /> <br /> Hàng hóa mua về nhập kho nhưng chưa có<br /> hóa đơn<br /> 1561<br /> <br /> 111,112,331,341<br /> (1) nhập kho giá<br /> tạm tính<br /> (2) Điều chỉnh c/l giá tạm<br /> tính < giá thực tế<br /> <br /> 133<br /> <br /> (2) Điều chỉnh c/l giá tạm<br /> tính > giá thực tế (ghi âm)<br /> <br /> 3<br /> <br /> (1b) Đồng thời ghi<br /> nhận doanh thu<br /> <br /> (1a) Trị giá vốn hàng<br /> mua bán thẳng<br /> <br /> 133<br /> 157<br /> <br /> (2)Trị giá vốn hàng mua<br /> chuyển thẳng gửi bán<br /> <br /> Hàng hóa đem đi gia công<br /> TK 154<br /> <br /> TK 1561<br /> <br /> (1) Trị giá HH xuất<br /> kho đưa đi gia công<br /> <br /> TK 111,112,331<br /> (2) Chi phí gia công<br /> <br /> TK 133<br /> <br /> Mua hàng hóa bất động sản<br /> 111,112,331,311<br /> <br /> 1567<br /> (1) Giá<br /> mua<br /> <br /> 133<br /> 1567<br /> (2) Chi phí<br /> thu mua<br /> <br /> TK1561<br /> (3=1+2) Trị<br /> giá HH<br /> nhập kho<br /> khi gia<br /> công xong<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> 632<br /> <br /> 111,112,331,311<br /> <br /> Hàng hóa mua trả góp<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> Hàng hóa mua bán thẳng<br /> <br /> Bất động sản đầu tư chuyển thành hàng hóa<br /> BĐS<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> 8/4/2015<br /> <br /> 111<br /> <br /> 331<br /> <br /> 1561<br /> (1) Giá mua trả ngay<br /> <br /> (2a) Trả tiền<br /> <br /> 242<br /> Lãi trả chậm,<br /> trả góp<br /> <br /> 635<br /> (2b) Ghi<br /> nhận lãi<br /> <br /> 133<br /> Thuế GTGT<br /> <br /> TK 217<br /> <br /> TK 1567<br /> (1) Giá trị còn lại BĐS<br /> chuyển thành HH BĐS<br /> Hao mòn<br /> <br /> TK 214<br /> <br /> TK 154<br /> <br /> TK111,112..<br /> <br /> (2a) Chi phí sửa chữa,<br /> cải tạo, nâng cấp<br /> <br /> TK 133<br /> <br /> (2b) K/c chi phí<br /> khi hoàn thành<br /> <br /> Thuế GTGT<br /> <br /> Chiết khấu thanh toán được hưởng khi thanh<br /> toán tiền mua hàng<br /> <br /> 111,112<br /> <br /> 331<br /> <br /> Nợ - CK<br /> <br /> 515<br /> Chiếc khấu<br /> thanh toán<br /> được hưởng<br /> <br /> 4<br /> <br /> Ví dụ 1<br /> <br /> Nhập kho HH phát hiện thiếu<br /> 1<br /> <br /> • Thiếu kế toán phản ảnh TK 1381<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> Ví dụ 1<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> 10. Chuyển bất động sản đầu tư có nguyên giá 800tr,<br /> hao mòn lũy kế 400 tr thành hàng hóa bất động sản để<br /> bán. Chi phí cải tạo hàng hóa bất động sản phải trả cho<br /> đơn vị cải tạo 55tr (bao gồm thuế GTGT 10%); xuất vật<br /> liệu cải tạo hàng hóa bất động sản 30 tr. Hoàn thành<br /> bàn giao cải tạo bất động sản.<br /> 11. Mua một số hàng hóa theo hình thức trả góp, giá<br /> bán trả góp 117.260 (bao gồm: giá bán trả tiền ngay<br /> chưa thuế GTGT 100.000; thuế GTGT 10% là 10.000;<br /> lãi trả góp 7.260).<br /> 12. Trả tiền mua hàng (NV11) lần đầu bằng tiền mặt<br /> 12.320 (bao gồm: giá bán trả tiền ngay chưa thuế<br /> GTGT 10.000; thuế GTGT 10% là 1.000; lãi trả góp<br /> 1.320).<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> 1. Mua 1.000 cái hàng A, giá mua chưa gồm 10% thuế<br /> GTGT là 63.000 đ/cái, chưa trả tiền người bán. Chi phí<br /> vận chuyển trả bằng tiền mặt 3.300.000, bao gồm thuế<br /> GTGT 10%.<br /> 2. Chuyển khoản thanh toán hết cho người bán ở NV1<br /> sau khi trừ đi CKTT được hưởng 1,2%/tổng giá thanh<br /> toán.<br /> 3. Mua 2.000 cái hàng A, giá mua chưa gồm 10% thuế<br /> GTGT là 65.000 đ/cái, thanh toán bằng chuyển khoản.<br /> Cuối kỳ hàng chưa về đến DN.<br /> 4. Nhập kho 500 cái hàng A theo giá tạm tính<br /> 60.000đ/cái, do hóa đơn chưa về đến doanh nghiệp.<br /> <br /> Trường Đại học công nghiệp TP.HCM<br /> <br /> 8/4/2015<br /> <br /> Ví dụ 1<br /> 5. Kỳ sau, số hàng mua ở NV3 đã về đến doanh nghiệp<br /> nhập kho đủ.<br /> 6. DN đã nhận được Hóa đơn số hàng mua ở NV4, giá<br /> mua chưa thuế GTGT 62.000đ/cái, thuế GTGT 10%.<br /> Sau đó doanh nghiệp chuyển khoản thanh toán toàn bộ<br /> tiền mua hàng cho người bán.<br /> 7. Xuất kho 800 cái hàng A thuê Cty M gia công, giá<br /> gia công chưa thuế 10% là 2.000 đ/ cái, trả bằng tiền<br /> gửi. Biết hàng A đầu kỳ 500 cái x 61.000đ/cái (FIFO).<br /> 8. Mua 900 cái hàng A, chưa thanh toán, giá mua chưa<br /> gồm 10% thuế GTGT là 63.000 đ/cái. Doanh nghiệp<br /> bán thẳng cho cty X thu bằng tiền mặt, giá bán chưa<br /> thuế GTGT 10% là 65.000đ/cái.<br /> 9. Nhập kho số hàng gia công NV 7.<br /> <br /> Ví dụ 1<br /> 13. Mua một tòa nhà để bán kiếm lời, giá mua<br /> chưa thuế GTGT 5tỷ, thuế GTGT 10%. Thanh<br /> toán bằng chuyển khoản. Hoa hồng cho môi giới<br /> bằng tiền mặt 10tr.<br /> <br /> 1561<br /> 331, 111, 112<br /> (1) Thực nhập<br /> 133<br /> <br /> 111,112,1388,334<br /> (1a) Bồi thường<br /> <br /> 2<br /> <br /> • Nếu: lỗi cá nhân, tổ chức => bồi<br /> thường<br /> • Nếu: hao hụt trong định mức =><br /> ghi TK 1562<br /> • Nếu: không xác định nguyên<br /> nhân => ghi TK632<br /> <br /> (1) Số thiếu xác<br /> định được NN<br /> <br /> 1562<br /> <br /> (1b) Thiếu<br /> trong ĐM<br /> 632<br /> (2c) X/l nguyên<br /> nhân khách quan<br /> <br /> 5<br /> <br />