Bài giảng Kinh tế học sản xuất: Chương 3.1 - Nguyễn Hữu Nhuần

Nguyễn Hữu Nhuần Bộ môn PTDL<br /> <br /> NỘI DUNG<br /> 1.<br /> 2.<br /> 3.<br /> 4.<br /> 5.<br /> 6.<br /> <br /> CHƢƠNG III:<br /> HÀM CỰC BIÊN<br /> FRONTIER FUNCTION<br /> <br /> Khái niệm về hàm cực biên<br /> Các dạng hàm cực biên<br /> Hàm cực biên và Hàm trung bình<br /> Các loại mô hình hàm cực biên có tham số<br /> Ƣớc lƣợng hàm cực biên<br /> Ứng dụng của hàm cực biên<br /> <br /> HÀM CỰC BIÊN<br /> <br /> HÀM CỰC BIÊN<br /> 1.1. Khái niệm<br />  Hàm cực biên (Frontier Functions) là những<br /> <br /> hàm bị bao về giới hạn<br /> Y<br /> <br />  Với công nghệ không đổi, cực biên có nghĩa là cực<br /> <br /> đại hoá đầu ra hay lợi nhuận hay cực tiểu hoá chi<br /> phí<br />  Đặt ra một khoảng giới hạn cho các quan sát.<br /> <br /> 250<br /> <br />  Có thể quan sát thấy các điểm nằm dƣới đƣờng<br /> <br /> 167<br /> <br /> SX cực biên nhƣng không có điểm nằm phía trên<br /> 83<br /> <br />  Ngƣợc lại, không có điểm nằm dƣới đƣờng chi<br /> 0<br /> <br /> 20<br /> <br /> 18<br /> <br /> 16<br /> <br /> 14<br /> <br /> 12<br /> <br /> 10<br /> X2 8<br /> <br /> 6<br /> <br /> 4<br /> <br /> 2<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 2<br /> <br /> 4<br /> <br /> 6<br /> <br /> 8<br /> <br /> 10<br /> <br /> HÀM CỰC BIÊN<br /> 1.2. Các dạng Hàm cực biên<br /> <br /> -<br /> <br /> Hàm SX cực biên<br /> <br /> -<br /> <br /> Hàm chi phí cực biên<br /> <br /> -<br /> <br /> Hàm lợi nhuận cực biên<br /> <br /> 12<br /> <br /> 14<br /> <br /> 16<br /> <br /> 18<br /> <br /> 20<br /> <br /> phí cực biên.<br /> <br /> X1<br /> <br /> HÀM CỰC BIÊN<br /> Hàm sản xuất cực biên là khả năng có<br /> thể đạt đƣợc đầu ra cao nhất với tổ<br /> hợp số lượng các đầu vào đã cho.<br /> Q (X1, X2 X3, X4…..Xn) => Max<br /> Trong đó:<br /> X1, X2 X3, X4…..Xn là n đầu vào của<br /> sản xuất; Q là sản lượng.<br /> <br /> 1<br /> <br /> Nguyễn Hữu Nhuần Bộ môn PTDL<br /> <br /> HÀM CỰC BIÊN<br /> <br /> HÀM CỰC BIÊN<br /> <br /> Đường giới hạn khả năng sản xuất cổ điển<br /> Lúa (tạ/sào)<br /> 55<br /> <br /> Lúa<br /> <br /> 50<br /> 45<br /> <br /> x = 10<br /> <br /> 40<br /> 35<br /> 30<br /> 25<br /> 20<br /> 15<br /> 10<br /> 5<br /> 0<br /> 0<br /> <br /> 10<br /> <br /> 20<br /> <br /> 30<br /> <br /> 40<br /> <br /> 50<br /> <br /> 60<br /> <br /> 70<br /> <br /> 80<br /> <br /> 90 100 110<br /> 120 130 136<br /> 140<br /> 111<br /> <br /> Ngô (tạ/sào)<br /> <br /> Ngô<br /> <br /> HÀM CỰC BIÊN<br /> <br /> HÀM CỰC BIÊN<br /> <br /> Vốn/năm<br /> <br /> Hàm chi phí cực biên là mức chi phí thấp<br /> nhất để có thể SX một mức đầu ra đã cho<br /> với giá các đầu vào biết trƣớc:<br /> <br /> E<br /> <br /> 5<br /> <br /> Đường<br /> chi<br /> phí<br /> <br /> 4<br /> <br /> TC ((Px1, Px2, Px3, Px4…..Pxn, Qo) => Min<br /> <br /> 3<br /> <br /> Trong đó:<br /> PX1, PX2 PX3, PX4…..PXn là giá cả các đầu vào<br /> X1, X2 3, x4…..Xn; Q0 là sản lượng ở mức nào đó.<br /> <br /> A<br /> <br /> B<br /> <br /> C<br /> <br /> 2<br /> D<br /> <br /> 1<br /> 1<br /> <br /> Doanh thu<br /> <br /> HÀM CỰC BIÊN<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> Lao động/năm<br /> <br /> 5<br /> <br /> MAX doanh thu<br /> <br /> Lợi nhuận<br /> $<br /> <br /> MAX lợi nhuận<br /> 250<br /> <br /> Hàm lợi nhuận cực biên thể hiện mức lợi<br /> nhuận cao nhất có thể để đạt đƣợc với<br /> mức Giá cả đầu vào và Đầu ra đã biết<br /> trƣớc.<br /> Pr (Px1, Px2 Px3, Px4….Pxn; Pq) => Max<br /> <br /> Trong đó:<br /> PX1, PX2 PX3, PX4…..PXn là giá cả các đầu vào<br /> X1, X2 X3, X4…..Xn;<br /> Pq là giá cả sản phẩm.<br /> <br /> 153<br /> <br /> 57<br /> <br /> 0<br /> <br /> -40<br /> <br /> 0<br /> <br /> 20<br /> <br /> 18<br /> <br /> 16<br /> <br /> 14<br /> <br /> 12<br /> <br /> 10<br /> X2<br /> <br /> 8<br /> <br /> 6<br /> <br /> 4<br /> <br /> 2<br /> <br /> 0<br /> <br /> Giới hạn doanh thu<br /> <br /> 0<br /> <br /> 2<br /> <br /> 4<br /> <br /> 6<br /> <br /> 8<br /> <br /> 10<br /> <br /> 12<br /> <br /> 14<br /> <br /> 16<br /> <br /> 18<br /> <br /> 20<br /> <br /> X1<br /> <br /> Giới hạn LN<br /> <br /> 2<br /> <br /> Nguyễn Hữu Nhuần Bộ môn PTDL<br /> <br /> Hàm sản xuất cực biên và các giai đoạn sản xuất của nó<br /> y<br /> <br /> PPF<br /> <br /> HÀM CỰC BIÊN<br /> 1.3. Hàm cực biên và hàm trung bình<br /> <br /> TPP<br /> <br /> PPF<br /> <br /> Y<br /> <br /> OLS<br /> Max ei<br /> GĐ II<br /> <br /> Giai đoạn I<br /> A<br /> <br /> GĐ III<br /> Điểm uốn<br /> <br /> B<br /> <br /> C<br /> <br /> x<br /> <br /> y<br /> <br /> APP<br /> <br /> 0<br /> <br /> X<br /> <br /> X<br /> <br /> Hàm cực biên và Hàm trung bình có gì khác nhau?<br /> <br /> MPP<br /> <br /> HÀM CỰC BIÊN<br /> <br /> HÀM CỰC BIÊN<br /> Hàm cực biên và Hàm trung bình<br />  Hàm trung bình phản ánh hình dạng công<br /> nghệ của hãng hay người sản xuất trung<br /> bình.<br />  Hàm cực biên chịu ảnh hưởng phần lớn bởi<br /> hãng hay người sản xuất có trình độ kỹ<br /> thuật cao nhất.<br />  Hàm cực biên phản ánh công nghệ thực<br /> hành tốt nhất và dựa trên đó hiệu quả của<br /> người sản xuất hay hãng được xác định.<br /> <br /> 1.4. Các loại mô hình hàm cực biên có tham số<br />  Hàm cực biên xác định<br />  Hàm cực biên ngẫu nhiên<br /> <br /> HÀM CỰC BIÊN<br /> <br /> HÀM CỰC BIÊN<br /> <br />  Hàm cực biên xác định<br /> <br />  Hàm cực biên ngẫu nhiên<br /> Yi  f ( X ji ,  j ) Exp(Vi Ui )<br /> <br /> Yi  f ( X ji ,  j ) Exp(Ui )<br /> Trong đó:<br /> i = 1, 2, .... n là số quan sát; j = 1, 2, ..m là các yếu tố của sản xuất<br /> βj là các tham số cần ước lượng; Xji là đầu vào thứ j của hộ i là một hàm<br /> thích hợp nào đó có thể dạng Cobb-Doughlas<br /> Ui là sai số không âm, nó phản ánh hộ thứ i không đạt hiệu quả cao nhất<br /> Ui phản ánh phần bất hiệu quả kỹ thuật của hộ thứ i<br /> <br /> Exp(Ui )  eUi<br /> có giá trị trong khoảng 0 và 1, do đó giá trị Yi sẽ bị bao bởi một lượng xác định .<br /> <br /> f ( X ji ,  j )  Yi*<br /> <br />  Yi  f ( X ji ,  j )  Yi*<br /> <br /> Trong đó:<br /> <br /> i = 1,2, .... n là số quan sát; j = 1, 2, ..m là các yếu tố của sản xuất<br /> Yi là chỉ tiêu kết quả của đối tượng hưởng lợi (sản phẩm/đầu ra của quan<br /> sát hay người sản xuất) thứ i<br /> Xji là đầu vào thứ j của hộ i; βj là các tham số cần ước lượng<br /> Exp là lũy thừa cơ số e (cơ số tự nhiên)<br /> Ui là sai số không âm, nó phản ánh hộ thứ i không đạt hiệu quả cao nhất<br /> Vi là sai số ngẫu nhiên có trị trung bình bằng không, phản ánh các yếu tố<br /> ngẫu nhiên (như sai số trong đo đếm, thời tiết khí hậu, các yếu tố không thể kiểm<br /> soát của hộ). Nghĩa là Vi  N (0, v2).<br /> Mô hình trên phản ánh mức sản xuất thực tế, Yi bị “bao” bởi một lượng<br /> ngẫu nhiên, Yi* = f(Xji; βj) Exp(Vi). Đây chính là hàm giới hạn khả năng sản<br /> xuất lý thuyết hay hàm cực biên.<br /> <br /> 3<br /> <br /> Nguyễn Hữu Nhuần Bộ môn PTDL<br /> <br /> y<br /> <br /> S¶n phÈm cña ‘hé’ i<br /> exp(xi+vi), nÕu vi>0<br /> <br /> HQ kỹ<br /> thuật<br /> 100%<br /> <br /> yJ<br /> <br /> Hµm SX x¸c ®Þnh<br /> y=exp(x)<br /> <br /> HÀM CỰC BIÊN<br /> 1.5. Ƣớc lƣợng Hàm cực biên<br /> <br />  Ước lượng Hàm cực biên xác định<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> S¶n phÈm ‘hé’ j<br /> exp(xJ+vJ), nÕu vJ