Bài giảng Kinh tế học sản xuất: Chương 5 - Nguyễn Hữu Nhuần

Nguyễn Hữu Nhuần Bộ môn PTDL<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI<br /> BỘ MÔN PHÂN TÍCH ĐỊNH LƯỢNG<br /> <br /> PHÂN TÍCH LỢI NHUẬN<br /> <br /> Chương V<br /> <br /> PHÂN TÍCH LỢI NHUẬN<br /> <br /> ThS. Nguyễn Hữu Nhuần<br /> <br /> MỘT SỐ THUẬT NGỮ<br /> <br /> NỘI DUNG<br /> I. Những vấn đề chung về lợi nhuận<br /> <br /> <br /> <br /> II. Doanh thu biên (MR) và Chi phí cận<br /> biên (MC) và điều kiện để tối đa hóa<br /> lợi nhuận.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Lợi nhuận()<br /> Tối đa hóa lợi nhuận<br /> Tỷ suất lợi nhuận<br /> Định giá sản phẩm<br /> <br /> III. Định giá để tối đa hóa lợi nhuận<br /> <br /> I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ LỢI NHUẬN<br /> 1.1. Khái niệm về lợi nhuận:<br /> - Lợi nhuận được tính toán bằng cách sau khi trừ đi<br /> các khoản chi phí cho việc sản xuất.<br /> - Lợi nhuận được xem là một khoản dôi ra sau khi trừ<br /> đi các khoản chi phí. Tuy nhiên, theo khái niệm này<br /> thì đã quên đi khoản thu nhập “ẨN”<br /> Ví dụ: Người chủ chưa trả lương cho chính mình<br /> -Theo Robert Schenk: “Khái niệm kinh tế về lợi nhuận là<br /> <br /> khoản chênh lệch giữa doanh thu và chi phí cơ hội của tất<br /> cả các nguồn lực được sử dụng để sản xuất”<br /> <br /> Nguyễn Hữu Nhuần<br /> Bộ môn PTĐL<br /> <br /> 1<br /> <br /> Nguyễn Hữu Nhuần Bộ môn PTDL<br /> <br /> I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ LỢI NHUẬN<br /> 1.2. Khái niệm về tối đa hóa lợi nhuận:<br /> - Một công ty TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN lựa chọn cả mức<br /> sản lượng đầu vào và đầu ra nhằm mục tiêu duy nhất là đạt<br /> được lợi nhuận kinh tế tối đa hoá.<br /> -Có nghĩa là công ty sẽ tìm mọi cách làm cho khoảng<br /> CHÊNH LỆCH giữa tổng thu và tổng chi phí đạt được mức<br /> lớn nhất.<br /> <br /> I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ LỢI NHUẬN<br /> <br /> 1.4. Hàm lợi nhuận<br /> - Xác<br /> <br /> định mức đầu ra tối đa<br /> <br /> –<br /> –<br /> <br />  Sự cải tiến kỹ thuật<br />  Sự chấp nhận rủi ro<br />  Thế lực độc quyền<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> 2.1. Khái niệm doanh thu biên (MR) và Chi phí cận<br /> biên (MC)<br /> <br /> Là doanh thu tăng thêm do TIÊU<br /> THỤ thêm một đơn vị sản phẩm<br /> <br /> Tổng doanh thu (TR) = Pq<br /> Tổng chi phí (TC) = Cq<br /> Do đó:<br /> <br /> –<br /> <br /> 1.3. Tại sao lợi nhuận tồn tại?<br /> <br /> Doanh thu biên (MR)?<br /> <br /> Lợi nhuận (п) = TR - TC<br /> <br /> –<br /> <br /> I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ LỢI NHUẬN<br /> <br /> Chi phí cận biên: Là chi phí tăng<br /> thêm để sản xuất thêm một đơn vị<br /> sản phẩm<br /> <br />  (q)  TR(q)  TC(q)<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> 2.2. Tổng chi phí (TC) và Chi phí cận biên (MC)<br /> <br /> 2.2. Doanh thu và Doanh thu biên<br /> <br /> TC(q)<br /> <br /> TC,<br /> TR,<br /> <br /> TR<br /> <br /> п,<br /> ($/năm)<br /> <br /> TR(q)<br /> <br /> TC,<br /> TR,<br /> <br /> п<br /> <br /> TC<br /> <br /> $/năm<br /> <br /> Độ dốc của TC(q) = MC<br /> <br /> Độ dốc của TR(q) = MR<br /> Tại sao TC>0 khi q = 0?<br /> 0<br /> <br /> Nguyễn Hữu Nhuần<br /> Bộ môn PTĐL<br /> <br /> 0<br /> Sản lượng (đvsp/năm)<br /> <br /> Sản lượng (đvsp/năm)<br /> <br /> 2<br /> <br /> Nguyễn Hữu Nhuần Bộ môn PTDL<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> 2.3. MR, MC và tối đa hóa lợi nhuận<br /> <br /> 2.3. MR, MC và tối đa hóa lợi nhuận<br /> So sánh TR(q) và TC(q)<br /> – Mức sản lượng: 0 - q0:<br /> + TC(q)> TR(q)<br /> <br /> TC,<br /> TR,<br /> <br /> п<br /> <br />  So sánh TR(q) và TC(q)<br /> <br /> TC(q)<br /> <br /> ($s/năm)<br /> <br /> TR(q)<br /> <br /> A<br /> <br /> –<br /> <br /> Mức đầu ra: q0 - q*<br /> <br /> TC,<br /> TR,<br /> <br /> п<br /> <br /> TC(q)<br /> <br /> $/năm<br /> <br /> TR(q)<br /> <br /> A<br /> <br /> • TR(q)> TC(q)<br /> <br /> + Lợi nhuận âm<br /> B<br /> <br /> • MR > MC:<br /> <br /> + FC + VC > TR(q)<br /> <br /> B<br /> <br /> - Lợi nhuận cao hơn ở<br /> mức SL cao hơn<br /> <br /> + MR > MC<br /> + Lợi nhuận cao hơn ở mức<br /> <br /> 0<br /> <br /> sản lượng cao hơn<br /> <br /> q*<br /> <br /> q0<br /> <br />  (q)<br /> <br /> - Lợi nhuận tăng<br /> <br /> 0<br /> <br /> q*<br /> <br /> q0<br /> <br />  (q)<br /> <br /> SL (đvsp/năm)<br /> SL (đvsp/năm)<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br /> 2.3. MR, MC và tối đa hóa lợi nhuận<br /> <br />  So sánh TR(q) và TC(q)<br /> –<br /> <br /> Mức đầu ra: q*<br /> <br /> 2.3. MR, MC và tối đa hóa lợi nhuận<br /> <br /> TC,<br /> TR,<br /> <br /> п<br /> <br /> TC(q)<br /> <br /> $/năm)<br /> <br /> A<br /> <br /> • MR = MC<br /> • Lợi nhuận tối đa<br /> <br /> TR(q)<br /> <br /> B<br /> <br /> 0<br /> <br /> q*<br /> <br /> q0<br /> <br />  Câu hỏi: Tại sao lợi<br /> <br /> nhuận thấp hơn khi ta<br /> sản xuất nhiều hơn<br /> hoặc ít hơn mức sản<br /> lượng q*?<br /> <br /> TC,<br /> TR,<br /> <br /> п<br /> <br /> C(q)<br /> <br /> $/năm<br /> <br /> B<br /> <br /> 0<br /> <br />  (q)<br /> <br /> q0<br /> <br /> SL (đvsp/năm)<br /> <br /> Mức sản lượng > q*:<br /> <br /> 2.3. MR, MC và tối đa hóa lợi nhuận<br /> <br /> TC,<br /> TR,<br /> <br /> п<br /> <br /> TC(q)<br /> <br /> $/năm)<br /> <br /> • TR(q)> TC(q)<br /> <br />  (q)<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br /> 2.3. MR, MC và tối đa hóa lợi nhuận<br /> <br /> –<br /> <br /> q*<br /> SL (đvsp/năm)<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br />  So sánh TR(q) và TC(q)<br /> <br /> R(q)<br /> <br /> A<br /> <br /> A<br /> <br /> TR(q)<br /> <br /> LỢI NHUẬN TỐI<br /> ĐA KHI NÀO?<br /> <br /> TC,<br /> TR,<br /> <br /> п<br /> <br /> TC(q)<br /> <br /> $/năm<br /> <br /> A<br /> <br /> TR(q)<br /> <br /> • MC > MR<br /> B<br /> <br /> • Lợi nhuận giảm<br /> <br /> 0<br /> <br /> q0<br /> <br /> B<br /> <br /> q*<br /> SL (đv/năm)<br /> <br /> Nguyễn Hữu Nhuần<br /> Bộ môn PTĐL<br /> <br />  (q)<br /> <br /> MR = MC<br /> <br /> 0<br /> <br /> q0<br /> <br /> q*<br /> <br />  (q)<br /> <br /> SL (đv/năm)<br /> <br /> 3<br /> <br /> Nguyễn Hữu Nhuần Bộ môn PTDL<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br /> 2.3. MR, MC và tối đa hóa lợi nhuận<br /> <br /> 2.3. MR, MC và tối đa hóa lợi nhuận<br /> <br /> MR <br /> <br /> TR<br /> q<br /> <br /> MC <br /> <br /> TC<br /> q<br /> <br />   TR- TC<br /> <br /> ĐIỀU KIỆN TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br />  TR TC<br /> <br /> <br /> 0<br /> q q q<br /> <br /> MR  MC  0<br /> MR(q)  MC(q)<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br /> 2.4. Quyết đinh sản xuất của Doanh nghiệp cạnh tranh<br /> <br /> 2.4. Quyết đinh sản xuất của Doanh nghiệp cạnh tranh<br /> <br /> MC<br /> <br /> P<br /> 60<br /> ($/đv)<br /> 50<br /> <br /> q2 > q*<br /> q1 < q*<br /> <br /> D<br /> <br /> ATC<br /> <br /> MR=P<br /> <br /> B<br /> AVC<br /> <br /> 30<br /> <br /> At q*: MR = MC<br /> và P > ATC<br /> <br /> q1 : MR > MC và<br /> 20<br /> q2: MC > MR và<br /> q0: MC = MR nhưng<br /> MC giảm<br /> 10<br /> 0<br /> <br /> C<br /> <br /> 1<br /> <br /> q0<br /> <br />   (P - AC) x q*<br /> <br /> B<br /> <br /> D<br /> Tại q*: MR = MC<br /> và P < ATC<br /> Lỗ = (P- AC) x q* or<br /> ABCD<br /> <br /> F<br /> <br /> A<br /> <br /> P = MR<br /> AVC<br /> <br /> E<br /> <br /> Người sản xuất có<br /> tiếp tục SX ?<br /> <br /> hoac ABCD<br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br /> 6<br /> <br /> 7<br /> <br /> 8<br /> <br /> 9<br /> <br /> q1 q* q2<br /> <br /> 10<br /> <br /> 11<br /> <br /> SL<br /> <br /> q*<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br /> SL<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br /> 2.4. Quyết đinh sản xuất của Doanh nghiệp cạnh tranh<br /> Price<br /> ($ per<br /> unit)<br /> <br /> ATC<br /> <br /> A<br /> <br /> 40<br /> <br /> C<br /> <br /> MC<br /> <br /> P$/đv<br /> <br /> 2.5. Quyết định sản xuất của doanh nghiệp cạnh tranh<br /> <br /> Kết luận<br /> <br /> Người sản xuất chọn mức MR = MC,<br /> Chừng nào có thể trang trải được chi phí biến đổi<br /> <br /> – Tối đa hóa lợi nhuận khi MC = MR<br /> <br /> MC<br /> P2<br /> <br /> ATC<br /> <br /> P1<br /> <br /> AVC<br /> <br /> Nếu P < AVC?<br /> <br /> – Nếu P > ATC, người sản xuất có lãi.<br /> – Nếy AVC < P < ATC, người sản xuất<br /> thua lỗ.<br /> <br /> P = AVC<br /> <br /> q1<br /> <br /> Nguyễn Hữu Nhuần<br /> Bộ môn PTĐL<br /> <br /> q2 Output<br /> <br /> – Nếu P < AVC < ATC, người sản xuất<br /> đóng cửa<br /> <br /> 4<br /> <br /> Nguyễn Hữu Nhuần Bộ môn PTDL<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br /> Price<br /> ($ /đvsp)<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br /> 2.7. Lựa chọn đầu ra trong dài hạn<br /> <br /> 2.6. Lựa chọn đầu ra trong dài hạn<br /> <br /> P($/đvsp)<br /> <br /> Trong dài hạn, sản lượng Q sẽ tăng đến q3.<br /> LN trong dài hạn, EFGD > LN trong ngắn hạn ABCD.<br /> <br /> Câu hỏi: Người sản xuất có lãi sau khi<br /> sản lượng tăng làm giảm giá xuống $30?<br /> <br /> LMC<br /> <br /> LMC<br /> <br /> LAC<br /> <br /> LAC<br /> <br /> SMC<br /> <br /> SMC<br /> SAC<br /> <br /> D<br /> <br /> A<br /> <br /> D<br /> <br /> E<br /> <br /> $40<br /> C<br /> G<br /> <br /> P = MR<br /> <br /> SAC<br /> A<br /> <br /> C<br /> G<br /> <br /> B<br /> F<br /> <br /> $30<br /> <br /> E<br /> <br /> $40<br /> <br /> P = MR<br /> <br /> B<br /> F<br /> <br /> $30<br /> Trong ngắn hạn, DN đối mặt<br /> với đầu vào cố định<br /> P = $40 > ATC.<br /> Lợi nhuận =ABCD.<br /> <br /> q1<br /> <br /> q2<br /> <br /> q3<br /> <br /> q1<br /> <br /> Q<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br /> q2<br /> <br /> q3<br /> <br /> Q<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> <br /> 2.5. Quyết định sản xuất của doanh nghiệp cạnh tranh<br /> <br /> 2.5. Quyết định của DN cạnh tranh khi giá đầu vào tăng<br /> P($/sp)<br /> <br /> S = MC phía trên AVC<br /> <br /> P($/sp)<br /> <br /> MC2<br /> Giảm chi phí<br /> Do giảm sản lượng<br /> <br /> MC<br /> P2<br /> <br /> ATC<br /> <br /> P1<br /> <br /> AVC<br /> <br /> Khi giá đầu vào tăng,<br /> MC dịch chuyển tới MC2<br /> Và q giảm xuống q2.<br /> <br /> MC1<br /> $5<br /> <br /> P = AVC<br /> Đóng cửa<br /> q1<br /> <br /> q2<br /> <br /> SL (Q)<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> 2.6. Tác động của thuế đến sản lượng đầu ra tối ưu của một doanh<br /> nghiệp<br /> P/sp)<br /> <br /> MC2 = MC1 + tax<br /> Thuế đầu ra tăng MC<br /> Thêm một khoản bằng<br /> với thuế<br /> <br /> MC1<br /> <br /> Hãng sẽ giảm sản lượng<br /> đầu ra<br /> để có MC + thuế = P<br /> <br /> q2<br /> <br /> q1<br /> <br /> Q<br /> <br /> II. MR, MC VÀ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN<br /> 2.7. Tác động của thuế đầu ra đến sản lượng đầu ra<br /> của ngành công nghiệp<br /> P/sp ($))<br /> <br /> S2 = S 1 + t<br /> S1<br /> <br /> t<br /> P1<br /> <br /> AVC2<br /> <br /> t<br /> <br /> P2<br /> <br /> Thuế dịch chuyển S1 đến<br /> S2 và sản lượng giảm<br /> xuống Q2. Giá tăng lên P2.<br /> <br /> P1<br /> AVC1<br /> <br /> D<br /> q2<br /> <br /> Nguyễn Hữu Nhuần<br /> Bộ môn PTĐL<br /> <br /> q1<br /> <br /> Output<br /> <br /> Q2<br /> <br /> Q1<br /> <br /> Q<br /> <br /> 5<br /> <br />