Bài giảng Kinh tế quốc tế: Chương 8 - GV. Nguyễn Hữu Lộc

Chia sẻ: Nguyễn Văn Berybr | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:38

Thêm vào BST

Báo xấu

155
lượt xem 21
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Kinh tế quốc tế - Chương 8: Sự chuyển dịch nguồn lực kinh tế quốc tế, trình bày các nội dung chính: lý thuyết tân cổ điển về di chuyển tư bản quốc tế, FDI và lý thuyết O-L-I, lý thuyết tân cổ điển về vấn đề di chuyển lao động. Đây là tài liệu tham khảo dành cho sinh viên ngành Kinh tế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Kinh tế quốc tế: Chương 8 - GV. Nguyễn Hữu Lộc

Chöông 8 Söï di chuyeån nguoàn löïc kinh teá quoác teá. 1. Lyù thuyeát taân coå ñieån veà di chuyeån tö baûn quoác teá. 2. FDI vaø lyù thuyeát O-L-I Case study 1: FDI vaø lôïi theá so saùnh cuûa Vieät nam: time-series data hay panel data? 3. Lyù thuyeát taân coå ñieån veà vaán ñeà di chuyeån lao ñoäng. Case study 2: Vaán ñeà di chuyeån lao ñoäng quoác teá cuûa Vieät nam. Debate: Capial control: should or should not? GV: NGUYEN HUU LOC 1
1. Coâng ty ña quoác gia - MNCs # Laø coâng ty coù nguoàn voán sôû höûu, cô sôû saûn xuaát vaø maïng löôùi cung saûn phaåm lieân quan ñeán nhieàu quoác gia. # Naêm 2006 toaøn caàu coù 63.000 MNCs vôùi 800.000 chi nhaùnh khaép theá giôùi. # Hoaït ñoäng: vertical integration v.s horizontal integration nhaèm baûo ñaûm nguoàn cung nguyeân lieäu lieân tuïc, giaù reû vaø kieåm soaùt maïng tieâu thuï saûn phaåm cuøng dòch vuï haäu maõi toaøn caàu. Td: Mitsubishi motor, Mitsubishi oil, Mitshubishi metal… GV: NGUYEN HUU LOC 2
Top ten 10 Coâng ty ña quoác gia lôùn nhaát theá giôùi GV: NGUYEN HUU LOC 3
GV: NGUYEN HUU LOC 4
Lyù thuyeát Taân coå ñieån veà di chuyeån tö baûn quoác teá. ASS: “Doøng tö baûn döôùi hình thöùc ñaàu tö seû chuyeån töø quoác gia coù laûi suaát tö baûn thaáp sang nöôùc coù laûi suaát cao nhaèm toái ña hoaù lôïi nhuaän cho nhaø ñaàu tö” GV: NGUYEN HUU LOC 5
Haïn cheá: trong thöïc teá vaån thaáy coù doøng tö baûn ñoå töø QG coù laûi suaát cao sang nöôùc coù laûi suaát thaáp: nhaø ñaàu tö khoâng chæ quan taâm ñeán laõi suaát maø coøn chuù yù ñeán ruûi ro keøm theo. Nôi coù laûi suaát lôùn, ruûi ro cuõng caøng lôùn. Doøng tö baûn 2 chieàu nhaèm ña daïng hoaù hay phaân taùn ruûi ro (risk-diversifying). GV: NGUYEN HUU LOC 6
2. Ñaàu tö tröïc tieáp # Laø hình thöùc ñaàu tö quoác teá trong ñoù nhaø ñaàu tö boû voán vaø tröïc tieáp ñieàu haønh, quaûn lyù vieäc saûn xuaát, cung öùng saûn phaåm… # Trend: taêng qua caùc naêm nhöng doøng chaûy vaøo DCs luoân maïnh hôn vaøo LDCs (figure 4). # Source: Hoa kyø, Nhaät, EU vaø NICs chieám phaàn lôùn toång voán FDI. GV: NGUYEN HUU LOC 7
FDI characteristics # Destination: khoâng ñeàu, top 10 receiving countries chieám 80% goàm Anh, Hoa kyø, Trung quoác, Nga, Brazil, Malaysia, Thaùi lan… (figure 5). # Kojima approach: pro-trade FDI v.s anti-trade FDI. Others: trade barrier circumventing FDI, outsourcing FDI… # To LDCs: laø nguoàn voán khoâng laûi suaát, chuyeån giao coâng ngheä, kyû thuaät quaûn lyù, naâng cao trình ñoä lao ñoäng. Order transfer of technology v.s reserve order transfer of technology. GV: NGUYEN HUU LOC 8
Impact of FDI on host country. Vốn FDI góp phần làm tăng thặng dư trong cán cân tổng thể và do đó làm tăng tính thanh khoản của quốc gia. tăng tỷ trọng kỹ thuật – công nghệ mới, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành, theo vùng. tăng trưởng kinh tế do giải quyết việc làm, tăng thu ngân sách, tăng kim ngạch xuất khẩu. GV: NGUYEN HUU LOC 9
FDI flows in recent years. Naêm 2005 FDI toaøn caàu taêng 29% so vôùi 2004 vaø ñaït 916 tyû USD, möùc cao nhaát töø 2000. Anh quoác daån ñaàu vôùi 165 tyû, keá ñeán laø Hoa kyø roài Trung quoác. LDCs chieám 35,6% toång FDI toaøn caàu, MNCs cuûa LDCs noåi baät nhö laø thaønh phaàn quan troïng khaúng ñònh vò trí cuûa LDCs trong neàn kinh teá quoác teá. Naêm 2007, EU vaø Baéc myû thu huùt phaàn lôùn luoàng voán FDI. Taây AÙ, Baéc Phi vaø nam Sahara vaãn laø khu vöïc keùm haáp daån FDI nhaát. Ñoâng AÙ vaø ASEAN coù lôïi theá veà taêng tröôûng vaø qui moâ thò tröôøng. Giaù caû lao ñoäng vaø chaát löôïng ñöôïc nhaø ñaàu tö ñaùnh giaù cao. 2/3 soá TNCs cho bieát , 2007 seû ñaàu tö vaøo TQ vaø AÁn ñoä vì lôïi theá veà P qui moâ vaø taêng tröôûng thò tröøông. Tuy nhieân AÁÁn ñoä ñöôïc ñaùnh giaù cao hôn TQ veà kyû naêng lao ñoäng. Vieät nam xeáp thöù 6 veà khaû naêng thu huùt FDI cuûa toaøn caàu trong 2007 sau Trung quoác, AÁn ñoä, Hoa kyø, Nga vaø Brasil. Sau VN laø Anh, UÙc, Mex qico vaø Balan. Taïi chaâu AÙ coù Thaùi lan (12), Malaysia (14), Indonesia (15), Singapore (16) vaø Nhaät (19). (Sources: FDI aspects 2007-2009. UNCTAD.org) GV: NGUYEN HUU LOC 10
Case study 1 : Determinants of FDI in Vietnam: time-series data v.s panel data. • 1. Chính saùch môû cöûa trong 20 naêm qua thu huùt nguoàn voán FDI vaøo VN taêng nhanh (ñoà thò beân). Naêm 2005, FDI ñaït 2,02 tæ USD, taêng 620 trieäu USD so vôùi 2004. Naêm 2005 nguoàn voán naày ñaït möùc 6,8 tyû USD; 9 tyû USD vaøo naêm 2006 vaø 20,3 tyû USD trong naêm 2007 (chieám 25% toång FDI trong caû giai ñoaïn 1988-2007). • Do FDI ñoå maïnh vaøo caùc nöôùc coù giaù nhaân coâng thaáp neân lao ñoäng VN coù giaù reû vaø thò tröôøng môû roäng lieân tuïc ñaõ giuùp nöôùc ta trôû thaønh nôi thu huùt MNCs chuù troïng hieäu quaû ñaàu tö vaø tìm kieám thò tröôøng. Beân caïnh ñoù, VN baét ñaàu trôû thaønh ñieåm löïa choïn môùi trong lænh vöïc coâng ngheä cao khi thu huùt caùc nguoàn FDI môùi töø caùc coâng ty nhö Intel. GV: NGUYEN HUU LOC 11
Tot • Hàng loạt những dự án FDI với vốn al to Oct. 25, 2004 đầu tư lớn được cấp phép trong cả Proj ect Total Capital Impleme nted nước. Nhiều dự án quy mô lớn Country s ($M) ($M) đang chờ cấp phép Japan 476 5,088.00 4,110.00 Singapore 329 7,921.40 3,228.30 • Đáng chú ý có dự án sản xuất phôi Republic of thép của Tycoons WorldWide Steel Korea 811 4,675.40 2,866.80 với số vốn lên đến hơn 1 tỉ USD, do Taiwan 123 0 7,164.50 2,787.40 tập đoàn sản xuất thép Tycoons WorldWide Group (Đài Loan) đầu Netherlands 52 1,790.30 1,966.30 tư tại Quảng Ngãi. Một dự án sản Hong Kong 316 3,132.60 1,893.40 xuất thép và luyện kim với số vốn British Virgin lên đến 1,94 tỉ USD của Công ty Islands 210 2,363.60 1,129.30 S.H.T Iron & Steel Co. France 140 2,157.50 1,051.70 Malaysia 160 1,273.30 800.00 GV: NGUYEN HUU LOC 12 United States 207 1,253.00 719.40
Việt Nam gia nhập WTO với những cải cách lớn về môi trường và hệ thống pháp luật đã tạo sự tin tưởng cho nhà đầu tư, đặc biệt là Mỹ và Nhật Bản. Nếu tính cả đầu tư qua nước thứ 3 thì Hoa kyø là nước dẫn đầu về FDI tại Việt Nam. Với Nhật Bản, Việt Nam đang trở thành điểm đến trong làn sóng đầu tư từ nước này. Theo JETRO, năm 2000, Việt Nam chỉ đứng thứ 8 trong danh sách đầu tư của Nhật Bản ra nước ngoài, thì đến năm 2005, Việt Nam đã nhảy lên vị trí thứ 4 (sau Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan) và đứng thứ hai trong những điểm đến của các công ty nhỏ và vừa Nhật Bản khi đầu tư ra nước ngoài (sau Trung Quốc). Việt Nam cũng được đánh giá là một trong hai địa điểm tốt nhất trong khu vực ASEAN khi tính tới khả năng thu hút đầu tư trung và dài hạn (Nguoàn: NLÑ online). GV: NGUYEN HUU LOC 13
2. Trong moät khía caïnh khaùc, baùo caùo FDI thöôøng nieân cuûa Hoäi nghò thöông maïi-phaùt trieån LHQ (UNCTAD) coâng boá ngaøy 16/10/2006: ASEAN tieáp tuïc thu huùt FDI ñaït kyû luïc 37,1 tæ USD trong naêm 2005. Singapore là 1 city state với daân soá vài triệu lại ñaït möùc thu huùt cao nhaát 20,08 tæ USD; Indonesia 5,3 tæ USD. Vôùi 2,02 tæ USD Vieät nam chæ ñöùng thöù naêm (Source: World Investment Reports 2006). GV: NGUYEN HUU LOC 14
Location advantages Vietnam and Japan FDI flow Hiệp định FTA song phương 2007, ñaõ mở ra một cơ hội mới cho FDI Nhaät baûn chaûy vaøo VN. VN là nền kinh tế năng động và tăng trưởng cao; là nền kinh tế thị trường thành viên WTO ; có nguồn nhân lực dồi dào; có nền chính trị - xã hội ổn định; kinh tế đã hội nhập nền kinh tế thế giới; VN và Nhật Bản là đối tác lớn về kinh tế và tiềm năng hợp tác còn rất lớn. Chính phủ hai nước ủng hộ mạnh mẽ các doanh nghiệp trong các nỗ lực hợp tác. Tập đoàn Mizuho Hiroshi Saito, ngân hàng thứ 10 thế giới, dự báo: hiện có 3.000 công ty Nhật đầu tư vào Trung Quốc và 300 công ty đầu tư tại Ấn Độ. VN mới chỉ có 700 công ty. Tuy nhiên, con số này sẽ là 1.200 công ty trong vài năm tới, và sẽ lên đến 2.000 công ty. (Source: Osaka shimbun 10/2006) GV: NGUYEN HUU LOC 15
Theo công bố của CB Richard Ellis, năm 2007 thành phố HCM xếp hạng 45 trong top 50 thành phố có giá thuê văn phòng đắt nhất thế giới. Đứng đầu là khu Tây London, khu trung tâm và phụ cận Tokyo, Manhattan New York, khu Connaught New Delhi... Trong top 50 thành phố có giá thuê văn phòng tăng nhanh nhất toàn cầu năm HCMC xếp hạng 14 với tỷ lệ tăng 33,3 %. GV: NGUYEN HUU LOC 16
Policies to attract Japan FDI flows Trước hết, phải gấp rút hoàn thiện cơ sở hạ tầng, đặc biệt là đường xá và cảng biển để đẩy nhanh thời gian xuất khẩu hàng hóa. Bên cạnh đó, phải nhanh chóng bổ sung nguồn lao động trình độ cao (kỹ sư có tay nghề và nhà quản lý giàu kinh nghiệm) vì hiện nay đội ngũ này ở Việt Nam đang trong tình trạng thiếu hụt, làm hạn chế rất nhiều khả năng đáp ứng nhu cầu tuyền dụng của các doanh nghiệp Nhật Bản. Cuối cùng là xây dựng đội ngũ các nhà cung cấp hàng phụ trợ chất lượng cao, giá rẻ ngay trong nước bởi nếu không các doanh nghiệp Nhật Bản có thể lựa chọn Thái Lan thay vì Việt Nam làm nơi đặt cơ sở sản xuất vì ở đó họ mua được hàng phụ trợ giá rẻ. (Source: JETRO 2007) GV: NGUYEN HUU LOC 17
FDI Việt nam ra nước ngoài. Trong năm 2007 FDI ra nước ngoài đạt 391,2 triệu USD vôùi 64 döï aùn.Sau 20 naêm, Việt nam đầu tư 249 dự án ra nước ngoài với tổng vốn hơn 1,39 tỷ USD. Qui mô trung bình 5 triệu USD mỗi dự án. FDI của Việt nam có mặt tại 35 quốc gia, tập trung mạnh nhất tại Lào với 70 dự án, 461 triệu USD. FDI VN chuû yeáu ñoå vaøo lænh vöïc noâng nghieäp 156,8 trieäu USD, coâng nghieäp 147 trieäu USD coøn laïi laø dòch vuï. (Source: GSO 2007) GV: NGUYEN HUU LOC 18
FDI và tăng trưởng kinh tế- Trường hợp Trung quốc Năm 1949, khi mới giải phóng, Trung Quốc là một trong những quốc gia nghèo và kém phát triển nhất thế giới. 90% dân số vào thời điểm này sống tại nông thôn và phần lớn đều nghèo khó.
Before Năm 1956, 99% nền kinh tế Trung Quốc thuộc sở hữu nhà nước. Phần lớn dân số tiếp tục sống tại nông thôn và tham gia sản xuất nông nghiệp. Bất chấp những nỗ lực công nghiệp hóa của Chính phủ, kết quả đạt được rất khiêm tốn.