Bài giảng Kinh tế vĩ mô: Chương 1 - Nguyễn Hoài Bảo

Chia sẻ: Hgfch Hgfch | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:30

Thêm vào BST

Báo xấu

159
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong chương 1 Giới thiệu về Kinh tế học Vĩ mô nằm trong bài giảng kinh tế vĩ mô nhằm trình bày về kinh tế vị mô là gì? Kinh tế học vĩ mô nghiên cứu những gì? Những nhà kinh tế học tư duy như thế nào? Tạo sao những nhà kinh tế học luôn bất đồng? Những điểm đồng thuận chung trong lý thuyết kinh tế vĩ mô?

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Kinh tế vĩ mô: Chương 1 - Nguyễn Hoài Bảo

Giới thiệu về Kinh tế học Vĩ mô [Introduction to Macroeconomics] Nguyễn Hoài Bảo Bộ môn Kinh tế học – Khoa Kinh tế Phát triển – Đại học Kinh tế TP.HCM August 5, 2010 Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 1
Nội dung bài giảng này • Kinh tế học: Kinh tế vi mô vs. Kinh tế vĩ mô? • Kinh tế học vĩ mô nghiên cứu những gì? • Những nhà kinh tế học tư duy như thế nào? • Tạo sao những nhà kinh tế học luôn bất đồng? • Những điểm đồng thuận chung trong lý thuyết kinh tế vĩ mô? • Nội dung môn học – Tài liệu học tập – Nhiệm vụ của sinh viên Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 2
Đây là hình ảnh của một “cái chợ”, hãy thử đặt câu hỏi: • liên quan đến những vấn đề thuộc về kinh tế vi mô. • liên quan đến những vấn đề thuộc về kinh tế vĩ mô. Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 3
Kinh tế học vi mô vs. Kinh tế học vĩ mô • Microeconomics: Nhìn vấn đề ở khía cạnh rất chi tiết về sự lựa chọn của các cá nhân (individuals): chẳng hạn như các quyết định của người tiêu dùng, nhà đầu tư, người lao động, và kể cả quyết định của nhà chính trị. • Macroeconomics: nhìn vấn đề ở toàn cảnh (big picture): chuyện gì sẽ xảy ra nếu gộp tất cả các quyết định của các cá nhân riêng lẽ ở trên lại? • Microfoundation of macroeconomics: rất khó có thể tách biệt vi mô và vĩ mô riêng lẽ. Những nhà kinh tế học ngày nay thường sử dụng hành vi của vi mô để lý giải cho hành vi vĩ mô và gọi đó là (tạm dịch) kinh tế học vĩ mô dựa trên nền tảng hành vi vi mô. Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 4
Phát biểu nào là vi mô/vĩ mô? • Kiểm soát nhập siêu: bài toán khó giải. • Công nhân bức xúc vì lương không đủ sống. • Chính phủ: lạm phát vẫn nằm trong tầm kiểm soát • Sữa lại thêm một lần nữa tăng giá • Nam giới ngày càng chuộng trang sức • Tăng trưởng tín dụng ngoại tệ gây áp lực lên tỷ giá. Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 5
Vậy tóm lại: đâu là những vấn đề kinh tế vĩ mô quan tâm? • Ba biến số trọng tâm: – Tăng trưởng kinh tế – Lạm phát – Thất nghiệp • Những biến số khác đằng sau 3 biến số trên: – Lãi suất – Tỷ giá hối đoái – Thâm hụt ngân sách – Thâm hụt thương mại và cán cân thanh toán • Tất cả các biến trên liệu có quan hệ với nhau ra sao? Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 6
Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam (% tăng GDP hằng năm) 12.0 10.0 9.5 9.3 8.7 8.8 8.4 8.2 8.5 8.0 8.1 8.2 7.8 7.3 6.9 7.1 6.8 6.0 6.2 5.8 5.8 5.1 4.8 4.0 2.0 Nguồn: ADB 0.0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 7
Lạm phát của Việt Nam (% tăng GDPdeflator hằng năm) 80.0 Nguồn: ADB 72.8 70.0 60.0 50.0 42.1 40.0 32.6 30.0 21.7 20.0 17.4 17.0 17.0 10.0 8.7 8.8 8.2 8.2 7.3 8.2 6.6 5.7 6.7 3.4 4.0 1.9 0.0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 8
Thất nghiệp của Việt Nam (% tỷ lệ thất nghiệp hằng năm) 5 4.5 4.5 4.4 4 3.5 3 2.5 2.5 2.5 2.3 2.4 2.2 2.2 2.3 2.1 2 2.0 1.5 1 0.5 Nguồn: ADB 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 9
Lạm phát và tăng trưởng có quan hệ với nhau không? 12.0 10.0 8.0 Tăng trưởng 6.0 4.0 2.0 0.0 0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0 70.0 80.0 Lạm Phát Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 10
Lạm phát và thất nghiệp và thất nghiệp có quan hệ với nhau không? 5.0 4.5 4.0 3.5 Thất nghiệp 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 Lạm phát Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 11
Thất nghiệp và tăng trưởng có quan hệ với nhau không? 9.0 8.0 7.0 6.0 Tăng trưởng 5.0 4.0 3.0 2.0 1.0 0.0 0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 Thất nghiệp Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 12
Những câu hỏi có thể đặt ra: • Nhân tố nào tạo ra tăng trưởng kinh tế? • Tại sao có lạm phát? • Tại sao có thất nghiệp? • Tại sao tăng trưởng kinh tế mang tính chu kỳ? • Làm gì khi nền kinh tế ở đỉnh/đáy của chu kỳ? • Chu kỳ kinh tế có quan hệ gì với lạm phát và thất nghiệp không? • Lạm phát và thất nghiệp có quan hệ logic gì không? • Và …nhiều câu hỏi khác nữa liên quan đến lãi suất, tỷ giá, cán cân thương mại, cán cân ngân sách … Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 13
Những nhà kinh tế tư duy như thế nào? Con ngựa Jerusalem #1 của Deborah Butterfield Một thị trường Kinh tế học giống như nghệ thuật hiện đại? Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 14
Những nhà kinh tế sử dụng các mô hình để phân tích • Quan sát -> Lý thuyết (xây dựng mô hình) -> tiếp tục quan sát (kiểm chứng) …. • Mô hình là những mối liên hệ giữa các biến số kinh tế dựa trên một số giả định. • Tìm kiếm trạng thái cân bằng. • Tạo sao phải cần giả định? • Biến ngoại sinh (exogenous varibles) vs. biến nội sinh (endogenous variables). • Đồng nhất thức (identity) vs. Phương trình hành vi (behavioral equation). Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 15
Hãy bắt đầu từ một ví dụ đơn giản: thị trường bánh mì • Yếu tố nào ảnh hưởng lên lượng mua (cầu): Giá bánh mì (Pbm); Thu nhập (I); Giá bánh bao (Pbb); vâng vâng … • Yếu tố nào ảnh hưởng lên lượng bán (cung): Giá bánh mì (Pbm); Thuế (T); Giá chả lụa (Pcl); vâng vâng … … • Thị trường bánh mì cân bằng ở giá P1 và lượng Q1 ở hình bên. Gỉa định gì ở đây? Biến số nào là nội sinh/ngoại sinh và chúng thay đổi vì sao và tác động như thế nào? Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 16
Đồng nhất thức và Phương trình hành vi • Đồng nhất thức là một mối quan hệ qua lại hai chiều, một định nghĩa. Ví dụ: tiết kiệm (S) là phần còn lại của thu nhập (Y) sau khi đóng thuế (T) và tiêu dùng (C) , vậy thì: S ≡ Y – T – C và có thể chuyển vế các biến trong phương trình này, chẳng hạn Y ≡ C + T + S • Phương trình hành vi là một phương trình mô tả một số khía cạnh hành vi của một biến số kinh tế. Ví dụ: cầu bánh mì phụ thuộc vào Pbm; I; Pbb thì khi đó có thể viết Qbb = f(Pbm; I; Pbb) và không thể chuyển vế các biến trong phương trình này. Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 17
Những nhà kinh tế hay bất đồng: nhìn lại chu kỳ kinh tế của Việt Nam 12.0 10.0 9.5 9.3 8.7 8.8 8.4 8.2 8.5 8.0 8.1 8.2 7.8 7.1 7.3 6.8 6.9 6.0 6.2 5.8 5.8 5.1 4.8 4.0 2.0 0.0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Chính phủ nên làm gì khi tăng trưởng ở đỉnh/đáy của chu kỳ? Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 18
Đại ý của sự bất đồng • Kinh tế học cổ điển (Classical economics): Đừng can thiệp vào khi chu kỳ đang ở đỉnh/ đáy, nền kinh tế tự thân nó sẽ biết cách điều chỉnh … và phải chấp nhận tính chu kỳ của nền kinh tế, như thể … một qui luật của tạo hóa là sinh – lão – bệnh – tử - sinh – lão ….! • Kinh tế học của Keynes (Keynesian economics): Cần phải can thiệp khi nền kinh tế suy thoái vì quá trình tự nền kinh tế hồi phục sẽ cần thời gian và nó sẽ xói mòn những thành quả kinh tế (và xã hội, chính trị) trong quá khứ như thể … biết là rồi sẽ chết, nhưng bệnh thì phải uống thuốc, biết đâu sẽ khỏi và sống lâu hơn! Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 19
Sự khác biệt cơ bản là ở khung thời gian phân tích • Kinh tế học cổ điển: những nhà kinh tế này thường nhìn nền kinh tế điều chỉnh trong khung thời gian dài hạn (long- run) và với giả định này thì giá cả và tiền lương hoàn toàn có thể điều chỉnh linh hoạt để xác lập cân bằng mới khi có trục trặc xảy ra. Nhóm này chuộng các chính sách ở phía cung và có tác động dài hạn, ví dụ như cải thiện công nghệ, vốn nhân lực … • Kinh tế học của Keynes: những nhà kinh tế theo giả thuyết của John M. Keynes thì cho rằng nên tập trung vào khung thời gian ngắn hạn (short-run) và trong ngắn hạn thì không gì đảm bảo là giá cả và tiền lương có thể linh hoạt, hay nói cách khác chúng cứng nhắc. Trong trường hợp này chính phủ nên can thiệp. Nhóm này chuộng các chính sách bên phía cầu, ví dụ như chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ. Macroeconomics/Nguyễn Hoài Bảo 20