intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Kỹ thuật bản đồ địa chính: Chương 2 - ThS. Phạm Thế Hùng

Chia sẻ: Sơn Tùng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:47

119
lượt xem
11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Kỹ thuật bản đồ địa chính - Chương 2: Cơ sở toán học bản đồ" cung cấp cho người học các kiến thức: Cách thức biểu diễn trái đất, phép chiếu bản đồ, tỷ lệ bản đồ, các hệ tọa độ thường gặp, phương hướng và phương pháp xác định phương hướng,... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Kỹ thuật bản đồ địa chính: Chương 2 - ThS. Phạm Thế Hùng

  1. 06/07/2014 Chöông 2 CÔ SÔÛ TOAÙN HOÏC BAÛN ÑOÀ NOÄI DUNG TRÌNH BAØY  Caùch thöùc bieåu dieãn Traùi ñaát? Geoid, Ellipsoid  Tyû leä baûn ñoà  Pheùp chieáu baûn ñoà  Caùc heä toïa ñoä thöôøng gaëp  Phöông höôùng vaø phöông phaùp xaùc ñònh phöông höôùng  Khung vaø boá cuïc baûn ñoà  Heä thoáng phaân maûnh vaø danh phaùp baûn ñoà ñòa hình Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 1
  2. 06/07/2014 MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT  Con ngöôøi ñaõ bieát hình daïng caàu cuûa Traùi Ñaát hôn 2.000 naêm.  Aristotle vaøo theá kyû thöù IV tröôùc CN ñaõ ñöa ra nhöõng minh chöùng chöùng toû hình daïng caàu cuûa Traùi Ñaát.  Eratosthenes laø ngöôøi ñaàu tieân ñaõ tính toaùn chu vi cuûa Traùi Ñaát. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT  Phöông phaùp tính chu vi Traùi Ñaát cuûa Eratosthenes Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 2
  3. 06/07/2014 MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT  Traùi ñaát nhìn töø khoâng gian Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 3
  4. 06/07/2014 MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT  Moâ hình Geoid:  Ñònh nghóa: Geoid laø maët nöôùc bieån trung bình yeân tónh, keùo daøi xuyeân qua caùc luïc ñòa vaø haûi ñaûo taïo thaønh moät beà maët cong kheùp kín.  Tính chaát: Taïi baát kyø moät ñieåm naøo treân maët Geoid, phaùp tuyeán cuõng luoân luoân truøng vôùi phöông cuûa daây doïi qua ñieåm ñoù.  ÖÙng duïng: Duøng ñeå ño cheânh cao Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT  Moâ hình Geoid:  Geoid laø beà maët ñaëc tröng cho hình daïng cuûa Traùi ñaát vaø khoù coù theå bieåu dieãn bôûi moät hình daïng toaùn hoïc naøo Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 4
  5. 06/07/2014 MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT  Moâ hình Ellipsoid:  Phöông phaùp thaønh laäp: xoay moät hình ellipse quanh baùn truïc nhoû cuûa noù vôùi kích thöôùc xaáp xæ Geoid.  Caùc thoâng soá cô baûn: baùn truïc lôùn (a), baùn truïc nhoû (b), ñoä deït (f hoaëc ) f = (a – b)/a  Coù hai loaïi ellipsoid: ellipsoid Traùi ñaát (toaøn caàu) vaø ellipsoid tham chieáu (ñòa phöông). Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 5
  6. 06/07/2014 MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT  Moâ hình Ellipsoid:  Moät soá Ellipsoid phoå bieán, ñaõ ñöôïc söû duïng ôû Vieät Nam Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT  Moái quan heä giöõa Traùi ñaát vaø moâ hình bieåu dieãn Heä toïa ñoä ñòa phöông ùBeà maët Traùi ñaát Beà maët ellipsoid ñòa phöông Beà maët ellipsoid quoác teá Heä toïa ñoä quoác teá Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 6
  7. 06/07/2014 MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT  Moái quan heä giöõa Traùi ñaát vaø moâ hình bieåu dieãn 1. Möïc nöôùc bieån 2. Ellipsoid 3. Phöông daây doïi 4. Luïc ñòa 5. Geoid Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT  Moái quan heä giöõa Traùi ñaát vaø moâ hình bieåu dieãn Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 7
  8. 06/07/2014 MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT  Xaây döïng moâ hình toaùn hoïc bieåu dieãn Traùi ñaát  Trong traéc ñòa – baûn ñoà: beà maët Traùi ñaát  geoid.  Trong thöïc tieãn: thay baèng ellipsoid.  Ñieàu kieän:  Taâm ellipsoid truøng vôùi troïng taâm Traùi ñaát, maët phaúng xích ñaïo ellipsoid truøng vôùi maët phaúng xích ñaïo Traùi ñaát.  Khoái löôïng ellipsoid baèng khoái löôïng Traùi ñaát.  Toång bình phöông caùc cheânh cao giöõa geoid vaø ellipsoid laø nhoû nhaát. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng MOÂ HÌNH TOAÙN HOÏC BIEÅU DIEÃN TRAÙI ÑAÁT  Xaây döïng moâ hình toaùn hoïc bieåu dieãn Traùi ñaát Beà maët traùi ñaát H h Geoid N Ellipsoid Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 8
  9. 06/07/2014 TYÛ LEÄ BAÛN ÑOÀ  Khaùi nieäm:  Laø moät yeáu toá toaùn hoïc quan troïng ñöôïc theå hieän trong phaïm vi tôø baûn ñoà. Xaùc ñònh möùc ñoä thu nhoû cuûa caùc ñaïi löôïng tuyeán tính khi chuyeån töø beà maët ellipsoid sang maët phaúng baûn ñoà.  Laø tyû soá giöõa khoaûng caùch treân baûn ñoà vaø khoaûng caùch ngoaøi thöïc ñòa. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng TYÛ LEÄ BAÛN ÑOÀ  Caùch thöùc theå hieän:  Tyû leä baûn ñoà ñöôïc ghi chuù treân tôø baûn ñoà, ñoù laø tyû leä chính, ngoaøi ra coøn coù tyû leä rieâng.  Tyû leä chính ñöôïc theå hieän döôùi ba daïng: tyû leä soá, tyû leä chöõ vaø thöôùc tyû leä Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 9
  10. 06/07/2014 TYÛ LEÄ BAÛN ÑOÀ Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng TYÛ LEÄ BAÛN ÑOÀ  YÙ nghóa:  Giuùp tính toaùn, chuyeån ñoåi khoaûng caùch treân baûn ñoà vaø ngoaøi thöïc ñòa.  Laø moät trong caùc tieâu chí ñeå phaân loaïi baûn ñoà.  Quy ñònh möùc ñoä toång quaùt hoùa baûn ñoà, söï löïa choïn phöông phaùp bieåu hieän baûn ñoà vaø phöông phaùp söû duïng baûn ñoà. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 10
  11. 06/07/2014 TYÛ LEÄ BAÛN ÑOÀ Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP  Heä toïa ñoä ñòa lyù:  Bao goàm: heä toïa ñoä thieân vaên vaø heä toïa ñoä traéc ñòa  Heä toïa ñoä thieân vaên goàm: kinh ñoä thieân vaên () vaø vó ñoä thieân vaên (), laáy maët caàu hoaëc geoid laøm chuaån.  Heä toïa ñoä traéc ñòa goàm: kinh ñoä traéc ñòa (L) vaø vó ñoä traéc ñòa (B), laáy maët ellipsoid laøm chuaån. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 11
  12. 06/07/2014 CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP  Heä toïa ñoä ñòa lyù: Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP  Heä toïa ñoä ñòa lyù:  Kinh ñoä laø goùc nhò dieän giöõa hai maët phaúng: maët phaúng chöùa kinh tuyeán goác vaø maët phaúng kinh tuyeán qua ñieåm xeùt.  Ñöôøng kinh tuyeán goác laø ñöôøng kinh tuyeán qua ñaøi thieân vaên Greenwich, London, Vöông quoác Anh. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 12
  13. 06/07/2014 CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP  Heä toïa ñoä ñòa lyù: Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP  Heä toïa ñoä ñòa lyù:  Kinh ñoä thieân vaên () coù giaù trò töø 0 – 180o Ñoâng hoaëc Taây.  Kinh ñoä traéc ñòa (L) coù giaù trò töø 0 – ±180o. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 13
  14. 06/07/2014 CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP  Heä toïa ñoä ñòa lyù:  Vó ñoä laø goùc hôïp bôûi phöông cuûa ñöôøng daây doïi (phöông cuûa troïng löïc) vôùi maët phaúng chöùa vó tuyeán goác.  Ñöôøng vó tuyeán goác hieän nay laø ñöôøng xích ñaïo. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP  Heä toïa ñoä ñòa lyù:  Vó ñoä thieân vaên () coù giaù trò thay ñoåi töø 00 ñeán 900 Baéc hoaëc Nam.  Vó ñoä traéc ñòa (B) coù giaù trò thay ñoåi töø 0 ñeán ±90. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 14
  15. 06/07/2014 CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP  Heä toïa ñoä ñòa lyù: Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP  Heä toïa ñoä ñòa lyù: Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 15
  16. 06/07/2014 CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP  Heä toïa ñoä ñòa lyù Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP  Heä toïa ñoä ñòa lyù:  Phöông phaùp xaùc ñònh toïa ñoä thieân vaên ngoaøi thöïc ñòa: döïa vaøo caùc quan saùt thieân vaên  Xaùc ñònh kinh ñoä thieân vaên:        Xaùc ñònh vó ñoä thieân vaên: nôi quan saùt = hBC  0o54’ Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 16
  17. 06/07/2014 CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP  Heä toïa ñoä ñòa lyù:  Phöông phaùp xaùc ñònh toïa ñoä traéc ñòa ngoaøi thöïc ñòa: döïa vaøo tín hieäu ño ñaïc töø heä thoáng ñònh vò toaøn caàu GPS Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP  Heä toïa ñoä ñòa lyù:  Phöông phaùp xaùc ñònh treân baûn ñoà  Laø giao ñieåm giöõa ñöôøng kinh tuyeán vaø vó tuyeán qua ñieåm caàn xeùt.  Neáu ñieåm xeùt khoâng naèm treân heä thoáng ñöôøng kinh vó tuyeán keû saün thì tính baèng quy taéc tam xuaát. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 17
  18. 06/07/2014 CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP  Heä toïa ñoä vuoâng goùc khoâng gian:  Goác toïa ñoä laø taâm cuûa ellipsoid.  Truïc OZ truøng vôùi truïc quay.  Truïc OX laø giao tuyeán giöõa maët phaúng kinh tuyeán goác vaø maët phaúng xích ñaïo.  Truïc OY ñöôïc xaùc ñònh baèng quy taéc ba ngoùn baøn tay traùi.  Heä ñöôïc öùng duïng nhieàu trong traéc ñòa veä tinh Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP  Heä toïa ñoä vuoâng goùc khoâng gian: Kinh tuyeán Z goác A O Y Xích ñaïo X Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 18
  19. 06/07/2014 CAÙC HEÄ TOÏA ÑOÄ THÖÔØNG GAËP  Heä toïa ñoä vuoâng goùc phaúng theo muùi chieáu:  Thöôøng tính theo meùt, laø giaù trò khoaûng caùch.  Truïc OX laø hình chieáu cuûa kinh tuyeán giöõa muùi.  Truïc OY laø hình chieáu cuûa xích ñaïo.  Goác toïa ñoä O ñöôïc dôøi veà phía Taây 500km. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng PHEÙP CHIEÁU BAÛN ÑOÀ  Khaùi nieäm:  A map projection is a systematic transformation of the latitudes and longitudes of locations on the surface of a sphere or an ellipsoid into locations on a plane. Map projections are necessary for creating maps. Map projections Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 19
  20. 06/07/2014 PHEÙP CHIEÁU BAÛN ÑOÀ  Khaùi nieäm:  Laø nhöõng quy taéc toaùn hoïc ñeå chuyeån töø beà maët ellipsoid leân maët phaúng baûn ñoà.  Goïi chung laø caùc phöông trình chieáu.  Toång quaùt: x = f1(,) y = f2(,) Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng PHEÙP CHIEÁU BAÛN ÑOÀ  Sai soá chieáu hình:  Maët cong ellipsoid maët phaúng baûn ñoà luoân coù sai soá, goïi chung laø caùc bieán daïng.  Coù 3 loaïi bieán daïng: goùc, dieän tích, khoaûng caùch.  Coù nhöõng pheùp chieáu khoâng coù bieán daïng goùc vaø dieän tích, nhöng luoân coù bieán daïng ñoä daøi.  Taïi nhöõng nôi khoâng bieán daïng tyû leä baèng 1 (tyû leä chung), nhöõng nôi khaùc lôùn hoaëc nhoû hôn 1, goïi laø tyû leä rieâng. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2