intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Kỹ thuật thi công (Phần 1): Chương 5

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

9
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Kỹ thuật thi công (Phần 1) - Chương 5 Công tác nổ mìn, được biên soạn gồm các nội dung chính sau: bản chất của sự nổ mìn và các loại thuốc nổ; các dụng dụng nổ mìn và phương pháp gây nổ; tác dụng của nổ mìn; tính lượng thuốc nổ; các phương pháp nổ mìn; kỹ thuật an toàn khi nổ mìn. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Kỹ thuật thi công (Phần 1): Chương 5

  1. PHAÀN 1: COÂNG TAÙC ÑAÁT CHÖÔNG 5: COÂNG TAÙC NOÅ MÌN
  2. MUÏC LUÏC Chöông 5: Coâng taùc noå mìn 5.1. Baûn chaát cuûa söï noå mìn vaø caùc loaïi thuoác noå 5.2. Caùc duïng cuï noå mìn vaø phöông phaùp gaây noå 5.3. Taùc duïng cuûa noå mìn 5.4. Tính löôïng thuoác noå 5.5. Caùc phöông phaùp noå mìn 5.6. Kyõ thuaät an toaøn khi noå mìn
  3. 5.1. Baûn chaát cuûa söï noå mìn vaø caùc loaïi thuoác noå
  4. 5.1. Baûn chaát cuûa söï noå mìn vaø caùc loaïi thuoác noå 5.1.1.Baûn chaát cuûa söï noå mìn: ❑ Thuốc nổ ở điều kiện nhất định dưới tác động của tác nhân khác nhau như: cơ học, lý học, hóa học… trong khoảng thời gian rất ngắn ( khoảng 1/100 giây) làm phát sinh ra lượng khí rất lớn với nhiệt lượng lớn gây ra hiện tượng nổ và phá vỡ môi trường xung quoanh. Nếu xảy ra ở nơi kín sẽ gây ra áp suất rất lớn, sức phá hoại sẽ tăng lên nhiều lần so với bình thường; ❑ Thành phần thuốc nổ nói chung gồm có : Chất cháy là nhiên liệu, chất cung cấp oxy, chất nhạy để nâng cao độ nhạy bén của thuốc nổ, chất trừ ngọn lửa để không sinh ra thán khí có hại, chất phụ gia để ngăn ngừa thuốc nổ vón hòn và ẩm.
  5. 5.1. Baûn chaát cuûa söï noå mìn vaø caùc loaïi thuoác noå (tt) 5.1.2.Phaân loaïi thuoác noå: ❑ Theo coâng duïng: ➢ Loại thuốc phá văng: Là loại thuốc nổ phân hóa chậm, lượng khí phát ra chậm áp lực sinh ra từ từ làm nứt vỡ môi trường xung quoanh thành cục, hòn và hất văng chúng ra xung quoanh. Ví dụ: Amônhit, thuốc nổ đen; ➢ Loại thuốc phá vỡ: Là loại thuốc có tốc độ phân hóa nhanh , khí phụt ra nhanh tạo thành áp lực lớn, gây ra lực xung kích ngắn, ,mạnh, phá vỡ nhưng không làm đất đá bắn tung ra xung quoanh. Ví dụ: Dinamit, trinitro benzen ❑ Theo khaû naêng phaù hoaïi ➢ Thuốc gây nổ; ➢ Thuốc có sức nổ trung bình; ➢ Thuốc có sức nổ yếu; ➢ Thuốc có sức nổ mạnh.
  6. 5.1. Baûn chaát cuûa söï noå mìn vaø caùc loaïi thuoác noå (tt) 5.1.2.Phaân loaïi thuoác noå (tt): ❑ Theo khaû naêng phaù hoaïi (tt) ➢ Thuốc đen: là loại thuốc nổ phá văng gồm có: diêm tiêu (KNO3)-75%, than gỗ-15%, lưu huỳnh-10% ➢ Amônhít: là loại thuốc bột do nitrat amôn với các loại thuốc nổ khác và phụ gia. Thuốc amônhít không nhậy với chà sát, nhạy rất ít đối với va chạm và không chịu ảnh hưởng của sự thay đổi nhiệt độ, không bắt cháy khi gặp tia lửa hay ngọn lửa; ➢ Dinamit: là hổn hợp Nitroglyxêrin keo với Nitratamôn. Người ta chế tạo hàng trăm loại dinamit với tỷ lệ phần trăm Nitroglyxêrin khác nhau. ➢ Fulminat: thủy ngân là loại kết tinh nhỏ màu xám hoặc trắng. Ở nhiệt độ thường (
  7. 5.2. Caùc duïng cuï noå mìn vaø phöông phaùp gaây noå
  8. 5.2. Caùc duïng cuï noå mìn vaø phöông phaùp gaây noå 5.2.1. Gaây noå baèng löûa: Đốt cháy dây dẫn lửa, lửa truyền đến kíp lửa với tốc độ nhất định và làm cháy thuốc gây nổ. ❑ Dây dẫn lửa: ➢ Tốc độ cháy trung bình của dây dẫn lửa là 1cm/s, cháy chậm khoảng 0,5cm/s ➢ Cần chú ý tránh ẩm, tránh nhiệt, tránh cong gãy. ❑ Kíp lửa: Mặt cắt ngang của dây dẫn lửa 1.Vỏ( Bằng đồng, nhôm); 2. Thuốc gây nổ mạnh;3. Mũ kim loại định hướng; 4. Thuốc gây nổ; 5. Dây dẫn lửa; 6.Mặt lõm định hướng nổ ➢ Kíp lửa có chiều dài 50mm, đường kính 7mm. Đáy lõm có tác dụng định hướng nổ và làm tăng tác dụng của kíp nổ; ➢ Khi sử dụng cho đầu dây dẫn lửa vào miệng kíp, dùng kìm bóp miệng kíp, rồi đặt kíp vào khối thuốc nổ. Khi đốt dây dẫn lửa, tia lửa phụt qua lổ nhỏ làm nổ thuốc gây nổ và do đó làm nổ cả liều thuốc nổ mạnh trong kíp; ➢ Sự nổ của kíp kích thích toàn bộ khối thuốc chính nổ
  9. 5.2. Caùc duïng cuï noå mìn vaø phöông phaùp gaây noå (tt) 5.2.2. Gaây noå baèng ñieän: ❑ Kíp điện: Giống như kíp lửa nhưng có thêm bộ phận phát tia lửa điện. 1. Vỏ ống; 2. Mũ kim loại ; 3. Thuốc gây nổ; 4 Thuốc gây nổ mạnh; 5. Dây đồng; 6. Viên thuốc dễ cháy ; 7. Dây điện; 8. Cầu cháy; 9. Nhựa gắn; 10. Thuốc cháy chậm. ❑ Nguồn điện làm nổ mìn: ➢ Có thể là mạch điện thắp đèn ở địa phương, trạm phát điện di động, bộ acqui điện, bộ pin khô, hoặc máy điện chuyển nổ mìn ( dinamô quay tay); ➢ Các mạch điện một chiều có U = 110, 220 V; hoặc điện xoay chiều U= 127, 220 và 380V; ➢ Đường lưới điện dây nổ cần đáp ứng yêu cầu thi công đơn giản, an toàn, tin cậy; ➢ Có 3 kiểu mắt đường dây dẫn điện: Mắt nối tiếp, kiểu song song, mắc hổn hợp.
  10. 5.3. Taùc duïng cuûa noå mìn
  11. 5.3. Taùc duïng cuûa noå mìn 5.3.1. Noå mìn trong moâi tröôøng ñoàng nhaát voâ haïn: Giả thiết có một khối mìn chôn trong môi trường đồng nhất vô hạn. Khi mìn nổ sẽ tạo ra những sóng xung kích hình cầu. Ở tâm vùng nổ áp lực rất lớn, càng xa áp lực sóng xung kích giảm do phải thắng được cản lực của môi trường xung quoanh. Người ta chia tác dụng phá hoại của nổ mìn ra làm 4 vùng như hình: ❑ Vùng vỡ vụn (R1): Ở ngay trung tâm nơi đặt mìn, ở đó môi trường bị áp lực lớn nhất tác dụng nên vỡ vụn ra và bị lèn ép lại, tạo ra những khoảng trống; ❑ Vùng bắn văng (R2): Ở đây sóng xung kích đã bị giảm yếu do phải khắc phục lực cản của môi trường nhưng vẫn đủ lớn để phá hoại môi trường thành những cục nhỏ và làm cho chúng bị bắn văng đi xa nếu có mặt tự do; ❑ Vùng rạn nứt (R3): Ở đây sóng xung kích đã bị giảm yếu đi rất nhiều, nó chỉ còn đủ sức làm nứt vở môi trường xung quoanh thành cục, hòn nằm nguyên tại chỗ; ❑ Vùng chấn đông (R4): Sóng xung kích lúc này rất yếu chỉ đủ để làm rung động môi trường xung quoanh.
  12. 5.3. Taùc duïng cuûa noå mìn (tt) 5.3.2. Noå mìn trong moâi tröôøng coù maët töï do: ❑ Khi vị trí của mìn trong môi trường được đặt gần với mặt tự do, nếu bán kính phá hoại theo một hướng bất kỳ nào đó lớn hơn khoảng cách từ vị trí đặt mìn đến mặt tự do, thì tác dụng nổ mìn sẽ xuất hiện ra bên ngoài theo hướng mặt tự do đó. Như vậy nơi nào có trở lực nhỏ nhất thì nơi đó bị phá hoại nhiều nhất. ❑ Xét trường hợp nổ mìn trong môi trường có mặt tự do, sau khi nổ mìn, trên mặt đất tạo thành một hố hình chóp nón, gọi là hố phiểu nổ mìn, các thông số của hố phiểu trên hình có ý nghĩa như sau: r : Bán kính hố phiểu (m); R: Bán kính phá hoại của mìn tính từ tâm đến mặt tự do theo hướng sinh (m); W: Đường cản nhỏ nhất từ tâm mặt mìn đến mặt phẳng tự do (m); h: Chiều sâu thực tế của hố phiểu nổ mìn (m).
  13. 5.3. Taùc duïng cuûa noå mìn (tt) 5.3.3. Phaân loaïi taùc duïng cuûa noå mìn: r Trị số tác dụng nổ mìn: n= W ❑ Phaân loaïi: ➢ n=1 nghĩa là r = W: liều thuốc nổ có chỉ số bắn văng trung bình. ➢ n>1 nghĩa là r > W: liều thuốc nổ có chỉ số bắn văng xa, mạnh. ➢ n
  14. 5.3. Taùc duïng cuûa noå mìn (tt) 5.3.4. Hình daïng goùi thuoác noå: ❑ Hình dạng gói thuốc nổ có thể là hình hộp, hình lăng trụ, hoặc làm thành hình bán cầu; ❑ Mìn có thể đặt trong lỗ hoặc đặt ngoài theo kiểu áp sát vào vật cần phá; ❑ Tác dụng của mìn phụ thuộc vào vị trí đặt kíp nổ ( đặt trong gói thuốc) đối với vật phá hoại, phụ thuộc và hình dạng gói thuốc nổ, số lượng mặt ngoài của gói thuốc, vào độ chặt nhồi thuốc và các tính chất khác; ❑ Kíp nổ phải đặt hướng vào mục tiêu công phá và luồng khí nổ bắt đầu truyền đi từ nơi gần kíp nhất. a. Hình hộp; b. Hình lăng trụ; c. Hình bán cầu
  15. 5.3. Taùc duïng cuûa noå mìn (tt) 5.3.5. Aûnh höôûng cuûa vò trí ñaët thuoác noå ñeán taùc duïng cuûa noå mìn: Thuốc nổ có thể đặt ở những vị trí khác nhau trong môi trường cần phá hoại. Cần lựa chọn vị trí đặt sao cho tận dụng được áp lực khi nổ, làm tăng tác dụng của nổ mìn. 5.3.6. Aûnh höôûng cuûa vò trí ñaët kíp noå ñeán taùc duïng cuûa noå mìn: Để tăng hiệu quả phá hoại khi nổ mìn, kíp nổ bố trí sao cho hướng nổ trùng với hướng công phá chính.
  16. 5.4. Tính löôïng thuoác noå
  17. 5.4. Tính löôïng thuoác noå ❑ Khối lượng của thuốc nổ được tính theo công thức: Q = q.V(kg) ➢ q (kg/m3) lượng thuốc nổ riêng, tùy thuộc vào loại thuốc nổ, cấp đất đá cần phá vỡ và cách thức phá vỡ; 1 ➢ V(m3) : thể tích khối đất hình phiểu:=  .r 2W V 3 1 V =  .W 3  W 3 = r 3  Q = q.r 3 ❑ Khi liều thuốc nổ bắn văng trung bình: 3 ➢ Liều thuốc nổ riêng phụ thuộc vào loại thuốc nổ, cấp đất đá. Kể đến các loại Q =  .q.r 3 thuốc nổ khác nhau, trong tính toán người ta đưa ra hệ số hiệu chỉnh α: ❑ Khi liều thuốc nổ bắn văng xa: ➢ Theo Boretscop, chỉ số bắn văng f(n) được f(n) = (0,4 + 0,6n ) 3 tính: ➢ Lượng thuốc nổ sẽ được tính theo công thức: =  .q. f (n) Q ❑ Khi nổ mìn ở nơi có nhiều lớp đất đá khác nhau :  .( q1.h1 + q2 .h2 + ...qn .hn ) qtb = (kg / m 3 ) W qi(kg/m3): lượng thuốc nổ riêng đối với từng lớp đất đồng nhất; hi (m): Chiều dày của mỗi lớp đất đồng nhất.
  18. 5.5. Caùc phöông phaùp noå mìn
  19. 5.5. Caùc phöông phaùp noå mìn 5.5.1. Noå mìn aùp maët: ❑ Áp khối thuốc nổ vào bề mặt đối tượng cần phá hoại (nên lợi dụng lõm tự nhiên, hoặc chuẩn bị trước), bên ngoài có đắp đất hoặc cát. ❑ Ưu điểm của phương pháp này là đơn giản, dễ thi công, không tốn công khoan tạo lỗ. Tuy nhiên hiệu quả nổ mìn kém do mất mát áp lực ra môi trường tự do xung quoanh, tốn kém thuốc nổ. ❑ Áp dụng phương pháp này để phá đá mồ côi, đào gốc cây hay phá dỡ vật kiến trúc …
  20. 5.5. Caùc phöông phaùp noå mìn (tt) 5.5.2. Noå mìn trong loã noâng: ❑ Người ta khoan vào trong vật hoặc đối tượng cần phá vỡ những lổ nông có đường kính từ 30 ÷ 60 mm và sâu đến 3m; ❑ Thuốc nổ (thuốc bột hoặc thuốc đóng bánh) được lèn chặt vào trong lỗ (thuốc nổ đóng bánh được đặt từng thanh vào lỗ). Tùy thuộc vào yêu cầu khai thác hay phá vỡ mà lượng thuốc nổ có thể nhồi đầy hoặc một phần của lỗ khoan. ❑ Ưu điểm của phương pháp này là hiệu quả nổ mìn cao do tận dụng được áp lực nổ. Cùng hiệu quả phá hoại như nhau, nổ mìn lổ nông chỉ cần sử dụng lượng thuốc nổ bằng 1/12 lần lượng thuốc nổ dùng trong phương pháp nổ mìn áp mặt. Tuy vậy phương pháp này tốn công khoan lỗ. ❑ Áp dụng phương pháp này để phá đất đá theo tầng,phá đá mồ côi, đào hố sâu, đào tường hầm…
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2