Luật so sánh hay Luật học so sánh là một môn khoa học, một phương pháp tiếp cận nghiên cứu so sánh các hệ thống pháp luật khác nhau nhằm tìm ra sự tương đồng và khác biệt, giải thích nguồn gốc,
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng luật học so sánh chương 2 - Trần Vân Long
- Chương 2
Hệ thống pháp luật châu âu lục
địa
(The Romano-Germanic Civil Law System)
- Lưu ý trước khi nghiên cứu các hệ
thống pháp luật
Hãy tách bản thân ra khỏi môi trường pháp
lý ở quốc gia nơi đang sinh sống
Khách quan trong mục tiêu và định hướng
nghiên cứu, những định kiến về văn hóa hay
chính trị phải dẹp bỏ ra khỏi đầu óc
So sánh không nhằm phê phán hay bốc thơm
Hãy rộng mở đón nhận những tư duy, quan
điểm mới, dù đôi khi có vẻ kỳ quặc
- Tổng quan civil law
Civil law
Việc xác lập quy tắc hành vi là
điều quan trọng đầu tiên,
Xuất hiện ở các nước Châu
Âu lục địa trên cơ sở các
truyền thống pháp luật La
mã, pháp luật quy tắc và
pháp luật tập quán địa Phân chia luật công và luật
phương. tư, luật tư được xem trọng
hơn
Continental law
- Lịch sử hình thành
Justinian và Bộ Dân
Luật La Mã (Corpus
Juris Civilis)
Triều đại Justinian từ
483-565 AC
- Vương triều Justinian- Đế quốc Bizantine
- Lịch sử hình thành
- Năm 528 Justinian I thành lập
Hội đồng biên soạn bộ luật mới “Uy nghiêm quang
nhằm tập hợp hóa các VBPL tản vinh của Hoàng đế
mác trước đó không những dựa vào
- Năm 529 Bộ luật Justinian chứa vũ khí mà cần phải
đựng các luật của hoàng đế La dùng pháp luật để
Mã từ thế kỷ 1 đến thế kỷ 6 đã củng cố, bất luận
được công bố. thời chiến hay thời
- Đến cuối thế kỷ 3, quá trình xây bình đều có thể dùng
dựng hệ thống Luật La Mã về cơ luật để cai trị quốc
bản đã hoàn tất, các chế định và gia”
quy phạm nhằm củng cố và bảo Trang 1, Institutiones
vệ chế độ sở hữu của chủ nô đã
hình thành.
- Lịch sử hình thành
- Vào thế kỷ thứ 11 và 12, khi tìm được
nguyên văn Bộ Dân luật Corpus Juris Civilis, “Công pháp
các học giả bắt đầu nghiên cứu và giải thích, liên quan
hiện đại hóa những nội dung luật cũ cho phù đến chính
hợp với tình hình xã hội thời đó thể của đế
- Các nhà luật học của các nước Châu Âu đã quốc La
trở về nước của họ, gieo rắc tư tưởng và Mã, tư pháp
nội dung của Dân Luật La Mã. Họ mở liên quan
trường luật; họ làm luật sư cho giáo hội, cho đến lợi ích
các vua chúa. Những Bộ Dân Luật của nước cá nhân”
họ xây dựng trên nền tảng chung là luật La
Mã.
- Lịch sử hình thành
- Vào thời Phục hưng, nên kinh Người ta đã dùng
tế Châu Âu cũng bắt đầu phát thuật ngữ Jus
triển sau một thời gian dài trì Common (là luật
trệ. các thương gia đã tự điều chung) để chỉ luật
chỉnh hoạt động kinh doanh của nước Châu
theo tập quán của họ, lập ra Âu vì cùng có
chung nền tảng là
tòa án riêng (gọi là toà chân đất
luật La Mã, giáo
- pepoudrous court) để xét xử luật, cùng các lời
việc kinh doanh giữa họ với giải thích, bình
nhau theo tiêu chuẩn thực tế luận của các
và công bằng. chuyên gia luật
La Mã.
- Lịch sử hình thành
- Đến thế kỷ 16 và
17, trung tâm của
luật học châu Âu
được chuyển đến
Pháp và Hà Lan.
- Hai bộ luật quốc
gia có giá trị của
thời này là Bộ
Dân Luật Pháp
năm 1804 và Bộ
Dân Luật Đức
năm 1896 .
- Sinh viên thuyết trình
Đề tài:
Bộ Luật 12 bảng
La Mã: Hoàn cảnh
ra đời và các nội
dung trọng yếu
- Civil law và những điểm tinh túy
- Chia thành luật công và luật tư
- Tập quán, án lệ không được thừa nhận chính
thức.
- Về nguyên tắc chỉ có luật do cơ quan có thẩm
quyền thay mặt cho nhân dân, cho quyền lực nhà
nước ban hành mới có giá trị là nguyên tắc cơ
bản.
- Phát triển hệ thống toà án với 2 cấp xét xử: sơ
thẩm, phúc thẩm và tối cao
- Thẩm phán độc lập, là các luật gia chuyên
nghiệp, hành nghề thẩm phán suốt đời.
- Cấu trúc hệ thống
LUẬT CÔNG
LUẬT TƯ
- Cấu trúc hệ thống
LUẬT CÔNG
Luật công bao gồm các ngành luật và chế định pháp
luật điều chỉnh các quan hệ phát sinh giữa các cơ quan
nhà nước với nhau và với cá nhân nhằm hướng tới việc
thiết lập và bảo vệ lợi ích công.
hướng tới là lợi ích công
Một bên chủ thể tham gia quan hệ pháp luật phải là
chủ thể được sử dụng quyền lực nhà nước
Phương pháp điều chỉnh được sử dụng là phương pháp
mệnh lệnh đơn phương.
Các tranh chấp phát sinh được xem xét tại hệ thống cơ
quan tài phán công.
- Cấu trúc hệ thống
LUẬT TƯ
Bao gồm các ngành luật, chế định pháp luật điều chỉnh
các quan hệ phát sinh giữa cá nhân với nhau và với pháp
nhân
Hướng tới lợi ích của chính các chủ thể tham gia vào
quan hệ (lợi ích tư). Lợi ích này gắn liền với các chủ
thể tham gia vào chính quan hệ đó.
Phương pháp điều chỉnh được sử dụng trong luật tư là
phương pháp tự định đoạt, được đặc trưng bằng sự
thoả thuận ý chí giữa các chủ thể tham gia vào quan hệ.
Các tranh chấp phát sinh trong lĩnh vực này được xem
xét tại hệ thống cơ quan tài phán tư.
- Cấu trúc hệ thống
Luôn có sự giao
thao giữa luật
công và luật tư, vì
vậy sự phân biệt
chỉ mang tính chất
tương đối
Hãy liên hệ với
hệ thống pháp
luật VN
- Hình thức pháp luật
1. ĐẠO LUẬT (LUẬT THÀNH VĂN)
Được coi là loại nguồn chiếm vị trí quan trọng, trung
tâm so với các loại nguồn khác.
Ở tất cả các quốc gia đều có Hiến pháp thành văn,
Hiến pháp giữ vị trí số một trong hệ thống văn bản quy
phạm pháp luật.
Sau Hiến pháp là đến các văn bản luật do Nghị viện
ban hành.
Vị trí sau đó là các văn bản dưới luật (Reglement) do
cơ quan hành pháp ban hành. .
- Hình thức pháp luật
Décret – tạm dịch là
nghị định
Ordonnance – tạm dịch
là Pháp lệnh .
Décision – tạm dịch là
Quyết định
Arrêté – tạm dịch là
Thông tư
Circulaire là một loại
Chỉ thị
- Hình thức pháp luật
Việc sử dụng luật thành văn làm nguồn chính
cho thấy đặc điểm tư duy pháp lí của Civil
law: đó là chủ nghĩa duy lí (rationalism) hay tư
duy theo lối diễn dịch,
Nó dẫn tới hệ quả quan trọng là làm thành
một hệ thống pháp luật đóng, kém linh động,
giới hạn các thẩm phán trong việc áp dụng các
văn bản pháp luật có sẵn, từ đó dẫn đến sự ỷ
lại, bị động và kém sáng tạo trong hoạt động
xét xử.
- Hình thức pháp luật
Vai trò của quy phạm pháp luật
Do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành
Vai trò của Thẩm phán chỉ là người áp dụng pháp luật
Phán quyết của tòa không được thừa nhận là tiền lệ
pháp
Hầu hết các quy phạm phải mang tính khái quát nhất,
chung nhất và phổ biến nhất .
- Hình thức pháp luật
2. TẬP QUÁN PHÁP
Tập quán pháp là những tập quán được Nhà nước thừa
nhận có giá trị pháp lý, trở thành những quy tắc xử sự
chung và được Nhà nước đảm bảo thực hiện
Là loại nguồn bổ sung cho đạo luật
Được quy định trong luật, hoặc mang tính độc lập với
đạo luật
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
