Bài giảng môn Tin học: Chương 9 - TS. Nguyễn Văn Hiệp

Lệnh gọi thủ tục (tt)<br /> Sau khi đã định nghĩa thủ tục, ta có thể dùng (gọi) nó. Thủ tục chỉ<br /> được thi hành khi người ta gọi nó bằng lệnh gọi thủ tục. Cú pháp của<br /> lệnh gọi như sau :<br /> [Call] name [arglist]<br /> Ví dụ : giả sử ta đã định nghĩa (viết) 1 thủ tục sau đây :<br /> Private Sub Update_Display(d As Byte)<br /> nó cho phép hiệu chỉnh giá trị Display sau khi người dùng ấn thêm ký<br /> số d. Như vậy khi người dùng ấn thêm ký số 5, ta sẽ thực hiện gọi thủ<br /> tục như sau :<br /> Call Update_Display (5)<br /> hay : Update_Display (5)<br /> Lưu ý : Trong trường hợp gọi thủ tục không có bất kỳ tham số nào ta nên<br /> dùng thêm từ khóa "Call' để chương trình trong sáng, dễ đọc.<br /> <br /> ‰<br /> <br /> Môn : Tin học<br /> Chương 8 : Các lệnh thực thi VB<br /> Slide 235<br /> <br /> Khoa Công nghệ Thông tin<br /> Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM<br /> <br /> MÔN TIN HỌC<br /> Chương 9<br /> <br /> ĐỊNH NGHĨA THỦ TỤC & SỬ DỤNG<br /> 9.1 Thủ tục & tầm vực sử dụng thủ tục<br /> 9.2 Cú pháp định nghĩa hàm.<br /> 9.3 Cú pháp định nghĩa thủ tục<br /> 9.4 Gọi thủ tục<br /> 9.5 Cơ chế truyền tham số<br /> 9.6 Các thủ tục định nghĩa sẵn<br /> <br /> Khoa Công nghệ Thông tin<br /> Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM<br /> <br /> Môn : Tin học<br /> Chương 9 : Định nghĩa thủ tục & sử dụng<br /> Slide 236<br /> <br /> 118<br /> <br /> Nhắc lại cấu trúc tổ chức 1 chương trình<br /> ‰<br /> <br /> ‰<br /> <br /> Một chương trình thường cung cấp nhiều chức năng cho người dùng ⇒<br /> Chương trình thường là 1 hệ thống phức tạp. Để dễ quản lý và xây dựng<br /> chương trình, người ta thường chia nó ra nhiều đơn vị nhỏ hơn. Hiện có 2<br /> phương pháp chia nhỏ chương trình :<br /> ƒ phương pháp có cấu trúc : chương trình được chia nhỏ thành nhiều<br /> module chức năng, mỗi module chứa nhiều điểm nhập (entry), mỗi<br /> điểm nhập cung cấp 1 dịch vụ (chức năng) rõ ràng, đơn giản nào đó.<br /> Ta gọi mỗi điểm nhập là thủ tục thực hiện chức năng tương ứng.<br /> ƒ phương pháp hướng đối tượng : chương trình được chia nhỏ thành<br /> nhiều đối tượng, mỗi đối tượng chứa nhiều điểm nhập (entry), mỗi<br /> điểm nhập cung cấp 1 dịch vụ (chức năng) rõ ràng, đơn giản nào đó.<br /> Ta gọi mỗi điểm nhập là thủ tục thực hiện chức năng tương ứng.<br /> Tóm lại, dù dùng phương pháp chia nhỏ chương trình nào thì đơn vị chức<br /> năng nhỏ nhất mà người lập trình có thể xây dựng và dùng (gọi) lại nhiều<br /> lần trong chương trình là thủ tục.<br /> Khoa Công nghệ Thông tin<br /> Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM<br /> <br /> Môn : Tin học<br /> Chương 9 : Định nghĩa thủ tục & sử dụng<br /> Slide 237<br /> <br /> 9.1 Phân loại thủ tục trong VB<br /> ‰<br /> <br /> ‰<br /> <br /> Nếu ta phân tích chương trình theo cấu trúc thì chương trình VB là tập các<br /> standard module, trong mỗi module ta có thể định nghĩa n thủ tục khác nhau<br /> thuộc 1 trong 2 dạng :<br /> ƒ thủ tục - Sub : 1 đoạn lệnh thực thi VB để thực hiện 1 chức năng rõ ràng,<br /> đơn giản nhưng không trả về giá trị kèm theo tên thủ tục.<br /> ƒ hàm - Function : 1 đoạn lệnh thực thi VB để thực hiện 1 chức năng rõ ràng,<br /> đơn giản và trả về giá trị kèm theo tên hàm.<br /> Nếu ta phân tích chương trình theo hướng đối tượng thì chương trình VB là tập<br /> các form hay class module, trong mỗi module ta có thể định nghĩa n thủ tục<br /> khác nhau thuộc 1 trong 3 dạng :<br /> ƒ thủ tục - Sub : 1 đoạn lệnh thực thi VB để thực hiện 1 chức năng rõ ràng,<br /> đơn giản nhưng không trả về giá trị kèm theo tên thủ tục.<br /> ƒ hàm - Function : 1 đoạn lệnh thực thi VB để thực hiện 1 chức năng rõ ràng,<br /> đơn giản và trả về giá trị kèm theo tên hàm.<br /> ƒ truy xuất thuộc tính - Property : 1 đoạn lệnh thực thi VB để đọc/ghi 1 thuộc<br /> tính tương ứng của đối tượng. Có 3 thủ tục loại này là Get, Set và Let.<br /> Khoa Công nghệ Thông tin<br /> Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM<br /> <br /> Môn : Tin học<br /> Chương 9 : Định nghĩa thủ tục & sử dụng<br /> Slide 238<br /> <br /> 119<br /> <br /> Tầm vực sử dụng thủ tục trong VB<br /> ‰<br /> <br /> ‰<br /> <br /> Trong mỗi standard module, ta có thể xác định tầm vực sử dụng của từng thủ<br /> tục :<br /> ƒ cục bộ trong module : dùng từ khóa Private trong lệnh định nghĩa thủ tục.<br /> ƒ toàn cục trong chương trình : dùng từ khóa Public trong lệnh định nghĩa thủ<br /> tục.<br /> Trong mỗi form hay class module, ta có thể xác định tầm vực sử dụng của từng<br /> thủ tục :<br /> ƒ cục bộ trong module (đối tượng) : dùng từ khóa Private trong lệnh định nghĩa<br /> thủ tục.<br /> ƒ cục bộ trong Project : dùng từ khóa Friend trong lệnh định nghĩa thủ tục.<br /> ƒ công cộng (ai dùng cũng được) : dùng từ khóa Public trong lệnh định nghĩa<br /> thủ tục. Các thủ tục công cộng của đối tượng được gọi là method để phân<br /> biệt với Sub/Function.<br /> ƒ Về nguyên tắc, các thủ tục Property Get, Set và Let đều phải có tầm vực<br /> công cộng (dùng từ khóa Public).<br /> <br /> Khoa Công nghệ Thông tin<br /> Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM<br /> <br /> Môn : Tin học<br /> Chương 9 : Định nghĩa thủ tục & sử dụng<br /> Slide 239<br /> <br /> 9.2 Cú pháp định nghĩa hàm - Function<br /> ‰<br /> <br /> ‰<br /> <br /> ‰<br /> <br /> Cú pháp để định nghĩa 1 hàm :<br /> [Public | Private | Friend] [Static] Function name [(arglist)] [As type]<br /> [statements]<br /> [name = expression]<br /> [Exit Function]<br /> [statements]<br /> [name = expression]<br /> End Function<br /> Dùng từ khóa Public để định nghĩa hàm có tầm vực toàn cục, nghĩa là<br /> bất kỳ lệnh nào của chương trình đều có thể gọi hàm Public.<br /> Dùng từ khóa Friend để định nghĩa method thuộc 1 class module nhưng<br /> chỉ có tầm vực cục bộ trong Project, nghĩa là chỉ có các lệnh trong cùng<br /> Project mới có thể gởi thông điệp đến hàm Friend của đối tượng đó, còn<br /> các lệnh ở ngoài Project thì không thấy hàm Friend của đối tượng này.<br /> Khoa Công nghệ Thông tin<br /> Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM<br /> <br /> Môn : Tin học<br /> Chương 9 : Định nghĩa thủ tục & sử dụng<br /> Slide 240<br /> <br /> 120<br /> <br /> Cú pháp định nghĩa hàm - Function (tt)<br /> ‰<br /> <br /> ‰<br /> <br /> ‰<br /> <br /> ‰<br /> ‰<br /> <br /> Dùng từ khóa Private để định nghĩa hàm có tầm vực cục bộ trong<br /> module, nghĩa là chỉ có các lệnh trong cùng module mới có thể gọi hàm<br /> Private trong module tương ứng.<br /> Dùng từ khóa Static để định nghĩa các biến cục bộ trong hàm đều là<br /> Static, nghĩa là giá trị của chúng vẫn tồn tại qua các lần gọi khác nhau<br /> đến hàm này.<br /> [statements] là danh sách các lệnh định nghĩa biến, hằng, kiểu cục bộ<br /> trong function và các lệnh thực thi miêu tả chính xác chức năng của<br /> hàm.<br /> Lệnh gán name = expression cho phép gán giá trị trả về cho lệnh gọi<br /> hàm.<br /> Lệnh Exit Function cho phép trả ngay điều khiển về lệnh gọi hàm này<br /> (thay vì thực thi tiếp các lệnh còn lại của hàm).<br /> <br /> Khoa Công nghệ Thông tin<br /> Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM<br /> <br /> Môn : Tin học<br /> Chương 9 : Định nghĩa thủ tục & sử dụng<br /> Slide 241<br /> <br /> Cú pháp định nghĩa hàm - Function (tt)<br /> ‰<br /> <br /> ‰<br /> <br /> ‰<br /> <br /> ‰<br /> <br /> arglist là danh sách các tham số hình thức, mỗi tham số được cách<br /> nhau bởi dấu ',' và được định nghĩa theo cú pháp như sau :<br /> [Optional] [ByVal | ByRef] [ParamArray] varname[( )] [As type]<br /> [=defaultvalue]<br /> Dùng từ khóa Optional để khai báo rằng tham số tương ứng là nhiệm ý<br /> trong lúc gọi hàm : truyền hay không cũng được. Trong trường hợp này<br /> ta nên dùng thêm thành phần [= defaultvalue] để xác định giá trị cần<br /> truyền nhiệm ý.<br /> Dùng từ khóa ByRef để khai báo việc truyền tham số bằng tham khảo,<br /> đây là chế độ truyền tham số nhiệm ý. Ngược lại dùng từ khóa ByVal để<br /> khai báo cơ chế truyền tham số bằng giá trị.<br /> Chỉ có thể dùng từ khóa ParamArray cho tham số cuối trong danh sách<br /> tham số, tham số này cho phép ta truyền bao nhiêu tham số cụ thể cũng<br /> được.<br /> Khoa Công nghệ Thông tin<br /> Trường ĐH Bách Khoa Tp.HCM<br /> <br /> Môn : Tin học<br /> Chương 9 : Định nghĩa thủ tục & sử dụng<br /> Slide 242<br /> <br /> 121<br /> <br /> Thí dụ định nghĩa hàm<br /> ‰<br /> <br /> Đoạn code sau định nghĩa hàm tính n! giai thừa theo giải thuật đệ qui :<br /> Public Function giaithua(ByVal n As Long) As Long<br /> If n