Bài giảng Phân cấp tài chính do PGS.TS. Sử Đình Thành biên soạn sau đây sẽ cung cấp cho các bạn những kiến thức về những vấn đề cơ bản về phân cấp; những nội dung quan trọng của phân cấp tài chính (phân định nhiệm vụ chi, phân định thu, các khoản chuyển giao giữa trung ương và địa phương).
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Phân cấp tài chính - PGS.TS. Sử Đình Thành
- PHÂN CẤP TÀI CHÍNH
PGS.TS. Sử Đình Thành
Khoa Tài chính Nhà nước
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- I. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÂN CẤP
1. KHÁI NIỆM PHÂN CẤP
• Là một sự chuyển giao về quyền lực về chính trị và luật
pháp đối với công tác xây dựng chính sách, lập kế
hoạch, quản lý và phân bổ các nguồn lực tài chính từ
chính quyền trung ương cho các chính quyền địa
phương.
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- 2. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA PHÂN CẤP
A. PHÂN CẤP VỀ CHÍNH TRỊ.
B. PHÂN CẤP VỀ HÀNH CHÍNH.
C. PHÂN CẤP TÀI KHOÁ.
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- A. Phân cấp về chính trị
Tạo điều kiện cho người dân và những chủ thể
đại diện của người dân có nhiều quyền hơn
trong việc xây dựng các quyết định của khu vực
công.
Việc phân cấp chính trị là một những nội dung
bao hàm việc chuyển giao các quyền lực về
chính sách và luật pháp cho các chủ thể đại diện
của ngừơi dân đã được bầu cử theo một quy
trình dân chủ ở chính quyền địa phương.
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- B. Phân cấp về hành chính
Là sự chuyển giao quyền lực, trách nhiệm và phân bổ
nguồn lực tài chính từ chính phủ cho cấp chính quyền địa
phương.
Có 3 nội dung cơ bản:
Tản quyền (deconcertration)
Uûy quyền (delegation)
Trao quyền/phân quyền ( devolution)
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- (1) Phi tập trung/ tản quyền:
Sự chuyển giao quyền thực hiện các chức năng tài
chính để thực hiện một số công việc cụ thể thông
qua các biện pháp hành chính cho cấp chính quyền
địa phương song quyền lực pháp lý vẫn thuộc về
chính phủ trung ương .
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- ( 2) Ủy quyền
• Là việc chuyển giao quyền ra quyết định của
chính quyền để thực hiện các nhiệm vụ được xác
định một cách rõ ràng cho các định chế và tổ chức
độc lập hoặc cho các tổ chức chịu quản lý gián
tiếp của chính quyền trung ương.
• Ví dụ: Các bộ uỷ quyền cho các DNNN, các cơ
quan cung ứng hàng hoá công, các cơ quan kế
hoạch và phát triển kinh tế
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- (3) Trao quyền/ phân quyền
• Là một hình thức phân cấp đặc thù. Phân quyền xảy ra khi
quyền hành được chuyển từ chính phủ trung ương đến
các đơn vị chính quyền địa phương được hưởng quy chế
theo luật định.
• Theo hình thức này chính quyền địa phương được giao
nhiệm vụ thực hiện cung ứng một số loại hình dịch vụ
công cộng, song trùng với việc được giao quyền tổ chức
huy động các nguồn thu để trang trải cho các dịch vụ này.
•
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- Như vậy, phân quyền đòi hỏi phải có luật pháp quốc gia
và quy định rõ:
1. Trao cho các đơn vị cụ thể cấp địa phương được quyền
theo một quy chế tập thể nhất định.
2. Thiết lập thẩm quyền rõ ràng và các ranh giới chức năng
cho các đơn vị đó.
3. Chuyển giao các quyền nhất định về lập kế hoạch, ra
quyết định và quản lý các nhiệm vụ nhà nước cho các
đơn vị đó.
4. Cho phép các đơn vị quyền quyết định những nguồn thu
nhất định.
5. Cho phép các đơn vị đó thiết lập hệ thống ngân sách
riêng .
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- Phân quyền thường diễn ra song song với
việc phân cấp tài chính.
Phân quyền gắn liền với trao quyền hành
chính và phân cấp về chính trị.
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- C. Phân cấp về tài chính
• Chính quyền điạ phương được giao những nhiệm chi cụ
thể, có quyền tự chủ về ngân sách và quyền thực thi các
chức năng hành chính trong phạm vị của địa phương mình.
Phân các tài chính không chỉ tập trung vào việc nâng cao
tính tự chủ của chính quyền địa phương, qua đó tạo điều
kiện cho chính quyền hoạt động độc lập hơn trong khả
năng của mình để xây dựng các chính sách chi tiêu mà còn
phải hướng tới việc nâng cao tính trách nhiệm về chính
trị, tính hiệu quả và minh bạch.
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- 3. Sơ đồ tổng hợp về phân cấp quản lý
Aûnh hưởng đối với Các kết quả Tác động
Phân cấp hệ thống hệ thống
Chính trị: Trách nhiệm chính trị
1. Tự do công dân Minh bạch chính trị Dịch vụ
2. Quyền chính trị Đại diện chính trị Thu nhập
nhanh hơn
tăng
Dịch vụ
Năng suất
hiệu quả hơn
tăng
Tài chính Năng suất
Huy động nguồn lực Tăng chất
1. Nguồn lực tài khóa dịch vụ cao hơn
Phân bổ nguồn lực lượng
2. Tự chủ tài khóa Năng lực quản lý cuộc sống
Hành chính Năêng lực quản lý
1. Cơ10/20/15
cấu và hệ thống Trách nhiệm quản lý
PGS.TS. Su Dinh Thanh
2. Sự tham gia Minh bạch quản lý
- 4. Lợi ích và rủi ro của phân cấp quản lý
Tr¸c h nhiÖm Minh b¹c h Tiªn ®o ¸n Taùc ñoäng
HiÖu lùc -HiÖu qu¶ h¬n Gi¸ c¶ ®Çu ra Cã kh¶ n¨ng Cã thÓ dÉn
trong qu¶n lý. hîp lý. ®¸p øng nhanh ®Õn tham « bëi
-NhiÒu khã Cã thÓ n¶y sinh nhu cÇu cña lîi Ých ®Æc
kh¨n trong qu¶n ho¹t ®éng kh¸ch hµng biÖt
lý ho¹t ®éng kh«ng minh Cã thÓ dÉn T¹o ®iÒu kiÖn
b¹ch vµ ®Ó ho¹t ®Õn hiÖn tîng tèt h¬n cho t
®éng ®ã ngoµi cÊu kÕt gi÷a vÊn cña c¸c chñ
ng©n s¸ch c¸c tæ chøc, thÓ
®¬n vÞ
ChuyÓn g iao ChuyÓn tr¸ch ChÝnh quyÒn Cã nh÷ng bÊt Gióp cho c«ng
quyÒn lùc nhiÖm cho gÇn d©n chóng ®ång vÒ sù æn chóng ®îc trùc
chÝnh quyÒn h¬n ®Þnh cña c¸c tiÕp yªu cÇu
cÊp díi theo Cã thÓ dÉn chÝnh s¸ch vÜ cung cÊp dÞch
nguyªn t¾c ®Õn t×nh tr¹ng m«. ChÝnh vô.
ph©n cÊp vÊn thay ®æi chÊt l quyÒn trung Cã thÓ dÉn
®Ò “ngoaïi îng b¸o c¸o ¬ng cã thÓ ®Èy ®Õn chuyªn
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
öùng” rñi ro cho cÊp quyÒn ®Þa ph
- II. NHỮNG NỘI DUNG QUAN TRỌNG CỦA
PHÂN CẤP TÀI CHÍNH
• Việc xây dựng hệ thống phân cấp về tài chính được dựa
trên 4 vấn đề cơ bản sau:
Phân chia nhiệm vụ chi
Phân chia nhiệm vụ thu
Các khoản viện trợ/ trợ cấp/ chuyển giao giữa các cấp
chính quyền
Việc vay nợ của chính quyền địa phương
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- 1. Phân định nhiệm vụ chi
• Việc phân định nhiệm vụ chi là bước đi đầu
tiên trong việc thiết kế một hệ thống tài
khóa giữa các cấp chính quyền.
• Sự thiếu rõ ràng trong xác định nhiệm vụ
của các chính quyền sẽ có một ảnh hưởng
tiêu trên ba phương diện:
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- Rất khó xác định đúng nguồn thu.
Cán bộ của chính quyền địa phương không làm
tròn những trọng trách được giao.
Nhầm lẫn về các mục tiêu ưu tiên trong chi tiêu.
Yếu tố cơ bản nhất để có được sự thành công
của một hệ thống phân cấp là đảm bảo nhiệm vụ
chi được xây dựng phù hợp với trách nhiệm cung
cấp các dịch vụ cung cấp được giao.
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- Các tiêu thức sử dụng để giao nhiệm vụ chi là:
Hiệu quả kinh tế:
Đủ lớn để đạt hiệu quả kinh tế theo quy mô và
đủ nhỏ để không làm mất hiệu quả kinh tế.
Cung cấp các dịch vụ có giá cả và chất lượng
chấp nhận được.
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- Công bằng về tài khóa:
Đủ lớn để có thể đảm nhiệm được chi phí cũng
như lợi ích trong quá trình thực thi chức năng,
nhiệm vụ .
Có đủ tiềm lực tài chính để trang trải cho nhiệm
vụ cung cấp dịch vụ và sẵn sàng thực hiện các
biện pháp để đạt được sự công bằng về tài khóa
giữa các cấp chính quyền trong quá trình thực thi
chức năng, nhiệm vụ.
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- Trách nhiệm về chính trị:
Có thể kiểm soát được hành vi và thực hiện có
trách nhiệm đối với người dân .
Tạo cơ hội và điều kiện để người dân có thể tham
gia một cách năng động và hiệu quả vào công việc
của chính quyền.
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
- Hiệu lực hành chính quản lý:
Có trách nhiệm trong việc thực hiện các
chức năng, nhiệm vụ khác nhau và có thể
dung hoà được các xung đột về lợi ích.
Bao phủ được các khu vực địa lý để thực
hiện chức năng, nhiệm vụ có hiệu quả.
10/20/15 PGS.TS. Su Dinh Thanh
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
