intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Phản ứng có hại của thuốc (ADR) Thu thập và báo cáo ADR

Chia sẻ: Menh Menh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:43

141
lượt xem
14
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng với các nội dung: phản ứng có hại của thuốc (ADR): khái niệm và phân loại; báo cáo ADR: mục đích, hướng dẫn báo cáo, quy trình báo cáo ADR tại Bệnh viện Bạch Mai; tổng kết ADR và một số hoạt động về công tác báo cáo ADR tại Bệnh viện Bạch Mai; thực hành điền một số báo cáo ADR.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Phản ứng có hại của thuốc (ADR) Thu thập và báo cáo ADR

  1. Phản ứng có hại của thuốc (ADR) Thu thập và báo cáo ADR NGƯỜI BÁO CÁO : THS TRẦN THỊ HỒNG ANH KHOA DƯỢC - BV BẠCH MAI
  2. Nội dung 1. Phản ứng có hại của thuốc (ADR): khái niệm và phân loại 2. Báo cáo ADR: mục đích, hướng dẫn báo cáo, quy trình báo cáo ADR tại Bệnh viện Bạch Mai 3. Tổng kết ADR và một số hoạt động về công tác báo cáo ADR tại Bệnh viện Bạch Mai 4. Thực hành điền một số báo cáo ADR 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 2
  3. 1. Các khái niệm và phân loại  Các khái niệm: Phản ứng có hại của thuốc (ADR); Biến cố bất lợi (AE); Tác dụng phụ  Phân loại: Theo mức độ nặng; Theo thời gian khởi phát; Theo tác dụng dược lý. 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 3
  4. 1. Khái niệm và phân loại về phản ứng có hại của thuốc Phản ứng có hại của thuốc (Adverse Drug Reaction - ADR) • Phản ứng có hại của thuốc (ADR) là phản ứng độc hại, không được định trước, xuất hiện ở liều thường dùng cho người để phòng bệnh, chẩn đoán hay chữa bệnh hoặc nhằm thay đổi một chức năng sinh lý. Định nghĩa này không bao gồm các trường hợp thất bại trị liệu, quá liều, lạm dụng thuốc, không tuân thủ và sai sót trong trị liệu (WHO, 1972) • Có thể dự đoán được hoặc không thể dự đoán được • Có thể xảy ra thường xuyên hoặc không thường xuyên • Có thể nghiêm trọng hoặc không nghiêm trọng 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 4
  5. 1. Khái niệm và phân loại về phản ứng có hại của thuốc Biến cố bất lợi (Adverse Event - AE) AE là bất kz một biến cố nào xảy ra trong quá trình sử dụng thuốc nhưng không nhất thiết do phác đồ điều trị bằng thuốc gây ra, đồng nghĩa có thể không có mối liên hệ nhân quả giữa thuốc và biến cố.  Biến cố bất lợi bao gồm những ảnh hưởng do thuốc gây ra (ADR) và do cách dùng thuốc (giảm liều, quá liều, ngừng điều trị) 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 5
  6. 1. Khái niệm và phân loại về phản ứng có hại của thuốc Tác dụng phụ • Tác dụng phụ của thuốc là tác dụng không định trước của thuốc xảy ra ở liều thường dùng ở người và liên quan đến đặc tính dược lý của thuốc. VD: tác dụng kháng cholinergic của các thuốc chống trầm cảm ba vòng có thể gây ra các tác dụng phụ như khô miệng, táo bón, bí tiểu tiện. • Tác dụng phụ có thể có lợi trong một số trường hợp và trở thành tác dụng điều trị chính. VD: bệnh nhân bị trầm cảm và hội chứng ruột kích thích gây tiêu chảy  sử dụng thuốc chống trầm cảm ba vòng sẽ có lợi ích với tác dụng kháng cholinergic của thuốc (gây táo bón) ngoài tác dụng chống trầm cảm. 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 6
  7. 1. Khái niệm và phân loại về phản ứng có hại của thuốc Phân loại theo mức độ nặng • Theo Tangrea et al (1991): - Nhẹ: Gây ảnh hưởng ít, giảm khi điều trị triệu chứng. - Trung bình: Gây khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt, chỉ thuyên giảm một phần khi điều trị triệu chứng. - Nặng: Ngăn cản sinh hoạt, không giảm khi điều trị triệu chứng. • Theo ECDEU (The Early Clinical Drug Evaluation Program): - Nhẹ: Triệu chứng xảy ra không làm thay đổi chức năng sống bình thường của bệnh nhân. - Trung bình: Triệu chứng ảnh hưởng đến chức năng sống nhưng không nguy hiểm. - Nặng: Triệu chứng gây nguy hiểm đến tính mạng, làm ảnh hưởng nghiêm trọng chức năng sống hoặc làm mất hết năng lực. 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 7
  8. 1. Khái niệm và phân loại về phản ứng có hại của thuốc Phân loại theo mức độ nặng Biến cố bất lợi nghiêm trọng của thuốc (serious adverse event – SAE): là các biến cố có hại dẫn đến một trong những hậu quả - Tử vong. - Đe dọa tính mạng. - Phải nhập viện hoặc kéo dài thời gian nằm viện. - Để lại di chứng nặng nề hoặc vĩnh viễn. - Gây dị tật bấm sinh ở thai nhi. - Các hậu quả tương tự khác. 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 8
  9. 1. Khái niệm và phân loại về phản ứng có hại của thuốc Phân loại theo thời gian khởi phát Thời gian khởi phát được tính từ khi dùng thuốc lần cuối dùng thuốc cho đến khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên (Hoigne et al, 1990) - Cấp: 0-60 phút (chiếm 4,3%). - Bán cấp: 1- 24 giờ (86,5%). - Muộn: 1 ngày – nhiều tuần (3,5%). 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 9
  10. 1. Khái niệm và phân loại về phản ứng có hại của thuốc Phân loại theo tác dụng dược lý Rawlins và Thompson (1981): Loại A và Loại B Loại A (Augmented – Quá mức): bao gồm • Đáp ứng bình thường và gia tăng phản ứng không mong muốn với thuốc, chiếm khoảng 75% các phản ứng có hại. • Đáp ứng dược lý tăng thêm quá mức tại vị trí tác dụng, tác dụng dược lý mong muốn xảy ra tại một vị trí tác động khác và tác dụng dược lý thứ phát. • Thường phụ thuộc liều, dự đoán được và thường phát hiện được trước khi thuốc ra thị trường. Tuy nhiên, có một số tác dụng xảy ra muộn như tác dụng gây ung thư hoặc tác dụng có hại trên hệ sinh sản. 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 10
  11. 1. Khái niệm và phân loại về phản ứng có hại của thuốc Phân loại theo tác dụng dược lý Rawlins và Thompson (1981): Loại A và Loại B Loại B (bizzare – Lạ thường) • Không liên quan đến tác dụng dược lý đã biết của thuốc, thường do cơ chế miễn dịch hoặc di truyền. • Thường không liên quan đến liều, có thể xảy ra ở liều rất thấp. • Hiếm gặp nhưng khi xảy ra thường đột ngột, gây bệnh nặng hoặc tử vong  thường dẫn đến việc thuốc bị rút khỏi thị trường. 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 11
  12. 2. Báo cáo phản ứng có hại của thuốc  Mục đích của hoạt động Báo cáo ADR  Hướng dẫn báo cáo ADR  Quy trình thu thập báo cáo ADR của BV Bạch Mai 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 12
  13. 2. Báo cáo phản ứng có hại của thuốc Mục đích hoạt động báo cáo ADR • Phát hiện sớm các vấn đề an toàn thuốc, xử trí kịp thời và chủ động thực hiện các biện pháp dự phòng các biến cố bất lợi xảy ra trong quá trình sử dụng thuốc trên người bệnh • Tăng cường việc sử dụng thuốc hợp lý, giảm tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ tử vong liên quan đến thuốc trong thực hành điều trị 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 13
  14. 2. Báo cáo phản ứng có hại của thuốc Hướng dẫn báo cáo ADR • Người báo cáo • Các trường hợp cần báo cáo • Thời gian và địa điểm gửi báo cáo • Cách thức hoàn thiện báo cáo 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 14
  15. 2. Báo cáo phản ứng có hại của thuốc Hướng dẫn báo cáo ADR: Người báo cáo Tất cả các cán bộ y tế: • Bác sỹ • Dược sỹ • Điều dưỡng/Hộ sinh/Kỹ thuật viên • Cán bộ y tế khác 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 15
  16. 2. Báo cáo phản ứng có hại của thuốc Hướng dẫn báo cáo ADR: Các trường hợp cần báo cáo • Tất cả các phản ứng có hại nghi ngờ do thuốc, vaccin, thuốc YHCT • Chú ý các trường hợp: - ADR nghiêm trọng - ADR của thuốc mới - ADR chưa hoặc ít được ghi nhận của thuốc cũ - ADR liên quan đến một thuốc/lô thuốc xảy ra liên tục trong thời gian ngắn 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 16
  17. 2. Báo cáo phản ứng có hại của thuốc Hướng dẫn báo cáo ADR: Thời gian và địa điểm gửi báo cáo • Gửi trong thời gian sớm nhất có thể sau khi xảy ra ADR và theo quy định: - ADR nghiêm trọng gây tử vong hoặc đe dọa tính mạng: trong 7 ngày - ADR nghiêm trọng còn lại: trong 15 ngày - ADR không nghiêm trọng: gửi hàng tháng hoặc trước ngày mùng 5 của tháng kế tiếp • Gửi về Trung tâm DI&ADR Quốc gia hoặc khu vực bằng 1 trong 5 hình thức sau: bưu điện, thư điện tử, fax, báo cáo trực tuyến, gọi điện trực tiếp trong trường hợp khẩn rồi gửi báo cáo bằng 1/4 hình thức trên 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 17
  18. 2. Báo cáo phản ứng có hại của thuốc Hướng dẫn báo cáo ADR: Cách thức hoàn thiện báo cáo 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 18
  19. 2. Báo cáo phản ứng có hại của thuốc Hướng dẫn báo cáo ADR: Cách thức hoàn thiện báo cáo Nguyên tắc báo cáo ADR hiệu quả, thuận lợi cho công tác thẩm định: • Thu thập thông tin ngay sau khi xảy ra ADR, hoàn thành đầy đủ và chính xác mẫu báo cáo một cách tối đa có thể, tránh xảy ra mâu thuẫn giữa các thông tin trong báo cáo • Nghĩ đến tất cả các yếu tố có thể góp phần gây ra phản ứng • Thực hiện ngay báo cáo bổ sung kèm theo thông tin nhận dạng bệnh nhân (thống nhất với báo cáo lần đầu) khi có thêm bất cứ thông tin nào về ADR • Báo cáo cần có thông tin cụ thể về: người bệnh, phản ứng có hại, thuốc nghi ngờ và người báo cáo • Chữ viết rõ ràng, viết chính xác tên thuốc, hạn chế viết tắt 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 19
  20. 2. Báo cáo phản ứng có hại của thuốc Hướng dẫn báo cáo ADR: Cách thức hoàn thiện báo cáo Các thông tin tối thiểu cần điền trong báo cáo ADR: • Thông tin về người bệnh: họ và tên, tuổi, giới. • Thông tin về phản ứng có hại: mô tả chi tiết biểu hiện ADR, ngày xuất hiện phản ứng, diễn biến ADR sau khi xử trí (bao gồm cả diễn biến sau khi ngừng/giảm liều thuốc hoặc tái sử dụng thuốc nghi ngờ). • Thông tin về thuốc nghi ngờ: tên thuốc, liều dùng, đường dùng, lý do dùng thuốc, ngày và thời điểm bắt đầu dùng thuốc. • Thông tin về người và đơn vị báo cáo: tên đơn vị báo cáo, họ và tên người báo cáo, chức vụ, số điện thoại liên lạc hoặc địa chỉ email (nếu có). • Các thông tin còn lại: khuyến khích thu thập và bổ sung tối đa thông tin. 03/07/2018 Phản ứng có hại của thuốc. Thu thập và báo cáo ADR. 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2