YOMEDIA
Bài giảng Phát hiện sớm, quản lý và điều trị các bệnh tâm thần thường gặp - Ths. Bs. Nguyễn Tấn Đạt
Chia sẻ: _ _
| Ngày:
| Loại File: PPTX
| Số trang:32
45
lượt xem
3
download
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
Bài giảng Phát hiện sớm, quản lý và điều trị các bệnh tâm thần thường gặp do Ths. Bs. Nguyễn Tấn Đạt biên soạn trình bày các nội dung chính sau: Nguyên nhân và các bệnh tâm thần thường gặp; Các dấu hiệu phát hiện sớm các bệnh tâm thần thường gặp; Nội dung và hình thức chăm sóc sức khỏe tâm thần tại cộng đồng; Nhiệm vụ của các thành viên trong cộng đồng đối với bệnh nhân tâm thần. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm nội dung chi tiết.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Phát hiện sớm, quản lý và điều trị các bệnh tâm thần thường gặp - Ths. Bs. Nguyễn Tấn Đạt
- PHÁT HIỆN SỚM, QUẢN LÝ
VÀ ĐIỀU TRỊ CÁC BỆNH
TÂM THẦN THƯỜNG GẶP
Ths. Bs. Nguyễn Tấn
Đạt
- Mục tiêu học tập
1. Trình bày được nguyên nhân và các
bệnh tâm thần thường gặp.
2. Trình bày được các dấu hiệu phát hiện
sớm các bệnh tâm thần thường gặp
3. Trình bày được các nội dung và hình
thức chăm sóc sức khoẻ tâm thần tại
cộng đồng.
4. Trình bày được nhiệm vụ của các thành
viên trong cộng đồng đối với bệnh nhân
- 1. Khái niệm về sức khỏe tâm
thần
•
SKTT không chỉ là một trạng thái không có rối loạn hay
dị tật về TT, mà còn là một trạng thái TT hoàn toàn thoải
mái.
•
Muốn có một trạng thái TT hoàn toàn thoải mái thì cần
phải có chất lượng nuôi sống tốt, có được sự cân bằng
và hoà hợp giữa các cá nhân, môi trường xung quanh
và môi trường XH.
- 1. Khái niệm về sức khỏe tâm
thần
Như vậy, thực chất SKSS ở CĐ là:
1. Một cuộc sống thật sự thoải mái.
2. Đạt được niềm tin vào giá trị bản thân,
vào phẩm chất và giá trị của người khác.
3. Có khả năng ứng xử bằng cảm xúc, hành
vi hợp lý trước mọi tình huống.
4. Có khả năng tạo dựng, duy trì và phát
triển thoả đáng các mối quan hệ.
5. Có khả năng tự hàn gắn để duy trì cân
- 2. Nguyên nhân và các BTT thường gặp
2.1. Nguyên nhân
•
Thực thể: tổn thương trực tiếp tổ chức não hay
ngoài não gây trở ngại hoạt động của não
•
Tâm lý: loạn thần phản ứng (sau stress…) căng
thẳng tâm lý, rối loạn hành vi ở thanh TN, rối
loạn ám ảnh, lo âu
•
Cấu tạo thể chất bất thường và phát triển tâm lý
gây ra: tật bẩm sinh, thiếu sót về hình thành
nhân cách
•
Các nguyên nhân chưa rõ ràng
•
Các nhân tố thuận lợi cho bệnh tâm thần phát
- 2.2 Các bệnh tâm thần
thường gặp
•
Bệnh tâm thần phân liệt
•
Bệnh động kinh
•
Bệnh hoang tưởng
•
Bệnh trầm cảm
•
Các bệnh tâm thần trẻ em
•
Chậm phát triển tâm thần
- 3. Phát hiện sớm các rối loạn tâm
thần
•
Người bệnh tâm thần thường được đưa đến các
cơ sở y tế khi đã quá muộn. 3 lý do:
– Nhiều rối loạn tâm thần xuất hiện rất chậm và từ từ.
Như trầm cảm và tâm thần phân liệt mất nhiều tuần
mới phát hiện, do vậy không có cảm giác rõ ràng là
sức khỏe đột nhiên xấu đi.
– Một số người cảm thấy xấu hổ khi có bệnh tâm thần
và cố gắng giấu không cho ai biết về người bị bệnh.
– Một số gia đình đưa người thân bị bệnh tâm thần tới
gặp thầy cúng hoặc thầy lang vì họ cho rằng bệnh
này do bị nguyền rủa hoặc ma làm.
- Các dấu hiệu sớm của bệnh
tâm thần gồm:
– Có hành vi bất thường hoặc khác lạ, chẳng
hạn như nói một mình, hoặc cười mà chẳng
có ly do gì;
– Thay đổi đột ngột về tính khí đến nỗi người đó
trở nên vui vẻ thái quá, quá nhiều năng lượng
hay tiêu quá nhiều tiền;
– Cho rằng mình bị ám bởi các linh hồn đen tối;
– Đe dọa tự tử;
– Trẻ học hoặc làm việc kém;
– Uống rượu bia quá nhiều.
- Rối loạn tâm thần giai đoạn
sớm có các biểu hiện:
•
Rối loạn giấc nhủ
•
Thay đổi tính cách
•
Thay đổi trong nề nếp sinh hoạt hàng
ngày
•
Thay đổi trong cách suy nghĩ
•
Thay đổi trong cách nói
•
Có những hành vi kỳ lạ, không phù hợp
với hoàn cảnh hoặc không thể giải thích
được
- 4. Nguyên tắc dùng thuốc cho
bệnh nhân tâm thần
4.1. Quy định chung về sử dụng thuốc cho
bệnh nhân tâm thần
•
Sử dụng thuốc cho người bệnh phải bảo đảm an
toàn, hợp lý, hiệu quả và kinh tế.
•
Thuốc phải được bảo đảm đến cơ thể người
bệnh.
•
Phải thực hiện đúng các quy định về bảo quản,
cấp phát, sử dụng và thanh toán tài chính.
- 4.2.1 Tác dụng của các thuốc an
thần kinh
•
Tác dụng chống loạn thần
Các thuốc an thần kinh có tác dụng làm
mất hoang tưởng, ảo giác và các rối loạn tư
duy kiểu phân liệt.
•
Tác dụng an dịu
Các thuốc an thần kinh có tác dụng
chống kích động và các rối loạn hành vi,
đồng thời cũng làm giảm sự căng thẳng tâm
thần và gây ngủ.
- Tác dụng của các thuốc chống trầm
cảm
•
Các thuốc chống trầm cảm có tác dụng
làm tăng khí sắc, hoạt hóa tâm thần, kích
thích thức tỉnh. Vì vậy, dùng để điều trị
cho những bệnh nhân trầm cảm do những
nguyên nhân khác nhau.
•
Phần lớn các thuốc chống trầm cảm đều
có tác dụng điều trị sau 10 - 15 ngày kể từ
khi bắt đầu dùng thuốc.
•
Các thuốc chống trầm cảm ngoài tác dụng
làm tăng khí sắc, gây hoạt hóa, còn có tác
- Tác dụng của các thuốc điều chỉnh
khí sắc
•
Các thuốc điều chỉnh khí sắc là những
thuốc có tác dụng làm tình trạng cảm xúc
của bệnh nhân trở nên ổn định, vừa có tác
dụng điều trị trạng thái hưng cảm, đồng
thời cũng có tác dụng điều trị trạng thái
trầm cảm.
•
Thuốc điều chỉnh khí sắc thường dược
dùng để điều trị dự phòng loạn thần cảm
xúc.
•
Thuốc điều chỉnh khí sắc có phạm vi an
- Nguyên tắc chung dùng thuốc cho
bệnh nhân tâm thần
•
Giải thích cho người nhà bệnh nhân biết, dặn người nhà BN
cho bệnh nhân uống thuốc đều đặn mỗi ngày
•
Nói rõ cho người nhà bệnh nhân biết các biến chứng và các
tác dụng phụ của thuốc an thần kinh
•
Dặn dò BN và người nhà phải đưa BN đến khám bệnh đầy đủ,
đều đặn theo định kỳ
•
Thực hiện đầy đủ và chính xác các y lệnh của bác sĩ.
•
Dùng đúng thuốc, đủ liều lượng và đúng thời gian.
•
Trước khi cho người bệnh dùng thuốc phải thực hiện:
– 3 kiểm tra (tên bn, tên thuốc, liều thuốc), 5 đối chiếu (số giường/phòng,
nhãn thuốc, chất lượng thuốc, đường tiêm thuốc, thời hạn thuốc)
– Tuân thủ tuyệt đối các quy chế sử dụng thuốc độc.
– Đảm bảo nguyên tắc vô khuẩn tuyệt đối khi thực hiện các kỹ thuật CS.
- Tiêm thuốc cho bệnh nhân tâm thần
•
Tiêm thuốc: giai đoạn cấp tính.
•
Trước khi tiêm cần phải giải thích, động viên để BN yên tâm, trong
trường hợp bệnh nhân không hợp tác, chống đối kích động thì phải
chờ đông người giữ BN để tiêm.
•
Khi tiêm phải đặt BN ở tư thế thuận lợi, thoải mái, dễ tiêm. Đề
phòng tình trạng bệnh nhân kích động, giãy giụa làm gãy kim hoặc
vỡ bơm tiêm.
•
Vị trí tiêm: thường tiêm ở mông hoặc mặt trước ngoài đùi, là nơi có
nhiều cơ nên thuốc dễ tan.
•
Khi tiêm xong phải để BN nằm tại giường, đề phòng tình trạng tụt
huyết áp khi thay đổi tư thế.
•
Tiêm xong phải theo dõi mạch, nhiệt độ, huyết áp và toàn trạng của
BN, phát hiện kịp thời các biến chứng để báo cáo cho bác sĩ xử trí.
•
Thuốc tiêm cho BN TT thường là số lượng nhiều, nếu thuốc lâu tan
sờ vào chỗ tiêm thấy cứng thì phải chườm nóng vào chỗ tiêm cho
BN, lần tiêm tiếp theo nên thay đổi vị trí tiêm cho phù hợp.
- Cho bệnh nhân tâm thần uống thuốc
•
Phần lớn BN TT ngại uống thuốc, thường giấu thuốc một cách rất
tinh vi như ở kẽ ngón tay, dưới lưỡi, khe lợi, ống tay áo, túi áo… cho
nên phải có biện pháp kiểm tra BN có uống thuốc thật sự không, đảm
bảo nguyên tắc thuốc phải đủ liều và đến tận dạ dày của BN.
•
Thời gian quy định cho BN uống thuốc thường là sau bữa ăn sáng,
trưa và tối (lúc 19 giờ 30 phút). Thông thường BN uống thuốc ngày 2
lần (buổi sáng và buổi tối).
•
Khi cho BN uống thuốc phải cho từng BN uống một, không phát
thuốc đồng loạt cho BN uống cùng một lúc sẽ không kiểm tra được.
BN uống thuốc xong phải kiểm tra miệng BN (dưới lưỡi, khe lợi…)
nếu thấy không còn thuốc thì mới cho BN khác uống tiếp.
•
Nếu BN không tự uống được, phải hòa thuốc vào nước cho BN
uống.
•
Khi BN uống thuốc xong, dặn BN nằm nghỉ tại giường, không nên đi
lại nhiều và theo dõi các diễn biến bất thường của BN.
- Hướng dẫn sử dụng thuốc
cho bệnh nhân tâm thần điều
Sau khi ra viện, BN cần phải được điều trị ngoại trú tại
trịliều
ngoại
thấp hơn trú
•
nhà, thông thường ở bệnh viện.
•
Khi BN ra viện, phải dặn người nhà quản lý thuốc chặt
chẽ và hàng ngày cho BN uống thuốc đều đặn theo chỉ
định của bác sĩ.
•
Hướng dẫn cho người nhà BN biết các tác dụng phụ của
thuốc hoặc các biến chứng có thể xảy ra để có biện
pháp theo dõi và báo cáo bác sĩ xử trí kịp thời.
•
Hướng dẫn cho người nhà BN biết cách phát hiện và
kiểm tra được BN giấu thuốc hoặc vứt bỏ để có biện
pháp đề phòng.
- 4.4. Các biến chứng có thể xảy ra khi sử
dụng thuốc hướng thần
4.4.1. Xuất hiện tác dụng không mong
muốn
• củamạch
Xuất hiện thuốc
nhanh, huyết áp hạ, rối loạn thần kinh
thực vật, bồn chồn bất an, táo bón, run tay chân, khó
nuốt, tăng tiết nước bọt, tăng trương lực cơ.
•
Biểu hiện dị ứng thuốc như mẩn đỏ, ngứa, mề đay.
•
Có thể ngộ độc cấp hoặc xuất hiện hội chứng an thần
kinh ác tính.
•
Nếu sử dụng các thuốc an thần kinh kéo dài, có thể xuất
hiện loạn động muộn.
- Khi đã phát hiện được các
biến chứng do dùng thuốc
•
Phải kịp thời báo cáo cho bác sĩ biết để xử trí,
có thể giảm thuốc hoặc cắt toàn bộ thuốc an
thần đang sử dụng, có thể phải cho thêm các
thuốc làm giảm tác dụng phụ.
- Phòng các tai biến có thể xảy
ra
•
Dặn bệnh nhân nên nằm nghỉ tại giường sau khi
dùng thuốc và uống thuốc sau khi ăn.
•
Cần kiểm tra mạch, nhiệt độ, huyết áp thường
xuyên. Nếu phát hiện bất thường phải báo cáo
kịp thời cho bác sĩ xử trí.
Thêm tài liệu vào bộ sưu tập có sẵn:
Báo xấu
LAVA
ERROR:connection to 10.20.1.100:9315 failed (errno=111, msg=Connection refused)
ERROR:connection to 10.20.1.100:9315 failed (errno=111, msg=Connection refused)
Đang xử lý...
Thêm vào BST
Báo xấu
