Bài giảng Phương pháp dạy học tự nhiên và xã hội ở tiểu học - ĐH Phạm Văn Đồng

TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG<br /> KHOA SƯ PHẠM TỰ NHIÊN<br /> <br /> BÀI GIẢNG HỌC PHẦN<br /> PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC<br /> TỰ NHIÊN - XÃ HỘI<br /> Ở TIỂU HỌC<br /> <br /> Người biên soạn: TRẦN THỊ HẠNH THẮM<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> LỜI NÓI ĐẦU ...........................................................................................................4<br /> PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TỰ NHIÊN - XÃ HỘI, KHOA HOC, LỊCH SỬ<br /> VÀ ĐỊA LÍ Ở TIỂU HỌC ........................................................................................5<br /> Chủ đề 1: Những vấn đề chung (26 tiết)..................................................................6<br /> Chương 1. Mục tiêu, nội dung chương trình, cấu trúc SGK các môn<br /> TN- XH, Khoa học, Lịch sử và Địa lí. (4 tiết) ..............................................6<br /> 1.1. Mục tiêu và nội dung chương trình môn TN-XH, Khoa học, Lịch sử và<br /> Địa lí ...........................................................................................................................6<br /> 1.2. Chương trình và sách giáo khoa môn TN-XH ở các lớp 1, 2, 3 và môn<br /> Khoa học lớp 4, 5 .....................................................................................................10<br /> 1.3. Chương trình và sách giáo khoa môn Lịch sử và Địa lí ở các lớp 4, 5 12<br /> Chương 2. Một số phương pháp, hình thức dạy học đặc trưng các môn TN-XH,<br /> Khoa học, Lịch sử và Địa lí ở tiểu học (20 tiết) ....................................................14<br /> 2.1. Một số phương pháp dạy học đặc trưng các môn TN-XH, Khoa học, Lịch<br /> sử và Địa lí ở tiểu học ...............................................................................................14<br /> 2.2. Một số hình thức tổ chức dạy học……………………………………….39<br /> 2.3. Đồ dùng dạy học .......................................................................................45<br /> 2.4. Kiểm tra đánh giá trong dạy học các môn TN-XH, Khoa học, Lịch sử và<br /> Địa lí .........................................................................................................................48<br /> Chủ đề 2. Hướng dẫn dạy học theo chủ đề (36 tiết) ............................................51<br /> Chương 1. Hướng dẫn dạy học chủ đề xã hội (6 tiết) ..........................................53<br /> 1.1. Tìm hiểu mục tiêu, nội dung chương trình chủ đề xã hội trong SGK TNXH ở các lớp 1, 2, 3 ................................................................................................51<br /> 1.2. Phương pháp và hình thức dạy học các bài có nội dung về Xã hội .........53<br /> 1.3. Hướng dẫn làm một số đồ dùng dạy học cho chủ đề Xã hội ở lớp 1, 2, 3 56<br /> 1.4. Lập kế hoạch dạy học các bài có nội dung về Xã hội ..............................59<br /> 1.5 Thực hành tập dạy .....................................................................................60<br /> Chương 2. Hướng dẫn dạy học chủ đề Địa lí (8 tiết) .........................................64<br /> 2.1. Phương pháp dạy học các bài có nội Địa lí các lớp 1, 2, 3 ......................64<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2.2. Phương pháp dạy các bài có nội dung Địa lí lớp 4, 5 ..............................67<br /> Chương 3. Hướng dẫn dạy học chủ đề Lịch sử (4 tiết) ......................................77<br /> 3.1. Mục tiêu, nội dung, chương trình, sách giáo khoa Lịch sử lớp 4, 5 .........77<br /> 3.2. Thực hành các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học ........................78<br /> 3.3. Hướng dẫn sử dụng và làm đồ dùng dạy học môn Lịch sử ......................81<br /> 3.4. Lập kế hoạch dạy học và tập dạy .............................................................82<br /> Chương 4. Hướng dẫn dạy học chủ đề Con người và sức khỏe, Thực vật và<br /> Động vật (12 tiết) ............................................................................................85<br /> 4.1. Hướng dẫn dạy học chủ đề Con người và sức khỏe .................................85<br /> 4.2. Hướng dẫn dạy học chủ đề Thực vật .......................................................94<br /> 4.3. Hướng dẫn dạy học chủ đề Động vật .....................................................100<br /> Chương 5. Hướng dẫn dạy học chủ đề Vật chất và năng lượng (4 tiết) ..........105<br /> 5.1. Hướng dẫn dạy học chủ đề Vật chất và năng lượng ở lớp 4, 5 ..............105<br /> 5.2. Hướng dẫn dạy học chủ đề Môi trường và tài nguyên thiên nhiên ở lớp 5<br /> 112<br /> <br /> 2<br /> <br /> CÁC CHỮ VIẾT TẮT<br /> GV<br /> <br /> : Giáo viên<br /> <br /> HS<br /> <br /> : Học sinh<br /> <br /> SV<br /> <br /> : Sinh viên<br /> <br /> SGK<br /> <br /> : Sách giáo khoa<br /> <br /> SGV<br /> <br /> : Sách giáo viên<br /> <br /> TN – XH : Tự nhiên và Xã hội<br /> PPDH<br /> <br /> : Phương pháp dạy học<br /> <br /> TR<br /> <br /> : Trang<br /> <br /> 3<br /> <br /> LỜI MỞ ĐẦU<br /> Để góp phần đổi mới công tác giáo dục và đào tạo giáo viên tiểu học, bài<br /> giảng học phần: PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TỰ NHIÊN – XÃ HỘI Ở TIỂU<br /> HỌC, nhằm nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, cập nhật những đổi mới về<br /> nội dung, phương pháp dạy học theo chương trình và SGK ở tiểu học.<br /> Bài giảng nhằm tích cực hóa hoạt động của người học, kích thích óc sáng tạo<br /> và khả năng giải quyết các vấn đề, tự giám sát và đánh giá kết quả học tập của<br /> người học; sửdụng nhiều PPDH, hình thức tổ chức dạy học khác nhau, giúp người<br /> học dễ học, dễ hiểu và gây hứng thú học tập.<br /> Bài giảng học phần này gồm hai chủ đề, nội dung chính của mỗi chủ đề là:<br /> - Chủ đề 1: Những vấn đề chung.<br /> - Chủ đề 2: Hướng dẫn dạy học theo chủ đề<br /> Các chương không hoàn toàn trùng với các chủ đề của môn học ở chương<br /> trình tiểu học mà tách thành phần riêng theo từng phân môn, giúp SV xác định hệ<br /> thống tri thức cơ bản của từng phân môn trong chương trình TN-XH ở tiểu học.<br /> Những thông tin này không những giúp SV nắm được các thông tin cơ bản về môn<br /> học mà còn giúp SV tự tìm kiếm để hoàn thiện thông tin cơ bản qua tự học và tự<br /> nghiên cứu.<br /> Lần đầu tiên biên soạn theo chương trình và phương pháp mới nên không<br /> tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Mong nhận được ý kiến góp ý của các đồng<br /> nghiệp và sinh viên khoa Sư phạm Tự nhiên.<br /> Xin trân trọng cảm ơn!<br /> <br /> 4<br /> <br />