Bài giảng Sinh học lớp 12 bài 39: Biến động số lượng cá thể của quần thể sinh vật

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Bài giảng Sinh học 12 bài 39: Biến động số lượng cá thể của quần thể sinh vật" là tài liệu dành cho quý thầy cô giáo và các bạn học sinh trong quá trình giảng dạy và học tập. Hi vọng với tài liệu này, thầy cô sẽ có phương pháp giảng dạy hiệu quả, cũng như các em sẽ trang bị được những kiến thức quý báu cho bản thân nhé.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Sinh học lớp 12 bài 39: Biến động số lượng cá thể của quần thể sinh vật

TIẾT 42- BÀI 39: BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ
Dự đoán số lượng cá thể của các quần thể sau đây?
I. BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂ. - Là sự tăng hay giảm số lượng cá thể của quần thể. - Có 2 dạng: biến động theo chu kì và biến động không theo chu kì.
I. BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂ. Đồ thị thể hiện sự biến động số lượng Mèo rừng bắt Thỏ Thỏ và Mèo rừng theo chu kì 9- 10 năm ? Vìlà thức Thỏ sao,ăn số của lượng mèo rừng.thỏ và mèo Số lượng rừng mèo rừng tăngvàovà phụ thuộc giảm thức theo ăn là thỏ. chuthỏkỳtăng  Số lượng Mèo rừng có nguồn thức ăn dồi dào  Số lượng tăng. Tuy nhiên, số lượng thỏ cũng phụ thuộc vào gần giống mèo rừng. nhau. Số lượng thỏ và mèo rừng phụ thuộc lẫn nhau
Các hình thức Biến động không theo biến động số Biến động theo chu kì lượng cá thể chu kì. Là biến động xảy ra Là biến động xảy ra do do những thay đổi có những thay đổi bất thường Khái niệm tính chu kì của điều của môi trường tự nhiên hay kiện môi trường. do hoạt động khai thác tài nguyên quá mức của con người gây nên. - Ếch nhái tăng vào Miền Trung: số lượng Ví dụ mùa mưa. Bò sát, Chim, Thỏ giảm - Biến động số lượng mạnh sau những trận lũ của Thỏ và Mèo rừng lụt. Bắc Mĩ theo chu kì 9 - 10 năm
III. Nguyên nhân gây biến động và sự điều chỉnh số lượng cá thể của quần thể 1. Nguyên nhân gây biến động a. Do sự thay đổi của các nhân tố sinh thái vô sinh (khí hậu, thổ nhưỡng,..) b. Do sự thay đổi của các nhân tố sinh thái hữu sinh (cạnh tranh giữa các cá thể cùng đàn, kẻ thù ăn thịt,..)
2. Sự điều chỉnh số lượng cá thể của quần thể Quần thể sống trong môi trường xác định luôn có xu hướng tự điều chỉnh số lượng cá thể bằng cách làm giảm hay kích thích làm tăng số lượng cá thể của quần thể
3. Sự điều chỉnh số lượng cá thể của quần thể Quần thể luôn có xu hướng tự điều chỉnh về trạng thái cân bằng (số lượng cá thể ổn định và phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường)
Củng cố: 1/ Xác định các dạng biến động số lượng cá thể của quần thể qua các ví dụ sau ( ghép nối cột I vơí cột III): Ví dụ Đáp án Dạng biến động (I) (II) (III) 1. Số lượng Chuồn Chuồn, Ve A. Theo chu kì Sầu tăng vào mùa xuân hè, 1–B tuần trăng giảm vào mùa đông. 2. Rươi vùng Bắc Bộ đẻ rộ vào B. Theo chu kì cuối tháng 9  đầu tháng 10 2- A mùa âm lịch 3. Dịch cúm gia cầm ở Việt C. Không theo Nam gần đây 3- C chu kì
2/ Người ta thường chia các nguyên nhân gây biến động số lượng cá thể của QT thành 2 nhóm chính, đó là A. nhóm nhân tố bên trong và nhóm nhân tố bên ngoài B. nhóm nhân tố thứ yếu và nhóm nhân tố chủ yếu C. nhóm nhân tố phụ thuộc mật độ và nhóm không phụ thuộc mật độ D. nhóm nhân tố vô sinh và con người C
3/ Trạng thái cân bằng của quần thể đạt được khi: A. có hiện tượng ăn lẫn nhau. B. số lượng cá thể nhiều thì tự chết. C. số lượng cá thể ổn định và phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường. C D. tự điều chỉnh.
4/ Biến động số lượng cá thể nào sau đây là biến động theo chu kì: A. số lượng bò sát giảm vào những năm có mùa đông giá rét. B. số lượng chim, bò sát giảm mạnh sau những trận lũ lụt. C. nhiều sinh vật rừng bị chết do cháy rừng. D. ếch nhái có nhiều vào mùa mưa. D
5/ Trường hợp nào sau đây cho thấy sinh vật biến động không theo chu kì? A. Một số loài chim di trú mùa đông. B. Động vật biến nhiệt ngủ đông. C. Số lượng ruồi muỗi nhiều vào các tháng xuân hè. D. Số lượng thỏ ở Australia giảm vì bệnh u nhầy. D
CỦNG CỐ: Người ta thả một số cá thể thỏ vào một đồng cỏ. Lúc đầu, số lượng thỏ tăng nhanh nhưng sau đó tăng chậm lại và càng về sau số lượng thỏ càng ít thay đổi. - Hãy nêu các nguyên nhân dẫn tói số lượng thỏ tăng nhanh ở giai đoạn đầu? - Nguyên nhân nào làm giảm dần mức độ tăng số cá thể? - Giai đoạn đầu là do sức sống dồi dào, nơi ở rộng rãi, môi trường chưa bị ô nhiễm  Sức sinh sản tăng. Số cá thể mới sinh ra cao hơn số tử vong. - Nguyên nhân làm giảm mức độ tăng dần số cá thể: Số cá thể tăng nhanh  nguồn sống giảm dần  thiếu thức ăn, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh, cạnh tranh cùng loài tăng cao…  sức sinh sản giảm dần và tỉ lệ tử vong tăng lên.
? Sự biến động số lượng cá thể của quần thể sinh vật có ý nghĩa gì đối với đời sống của sinh vật? Đối với sản xuất nông nghiệp và bảo vệ tài nguyên sinh vật? Phản ứng tổng hợp của quần thể trước điều kiện sống để phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường. Sản xuất NN: Xác định đúng lịch thời vụ  Vật nuôi và cây trồng sinh trưởng trong điều kiện tốt nhất  Năng suất cao.
B¶o vÖ tµi nguyªn sinh vËt: B¶o vÖ c¸c loµi quý hiÕm, h¹n chÕ sù ph¸t triÓn qu¸ møc cña c¸c loµi sinh vËt g©y h¹i g©y mÊt c©n b»ng sinh th¸i. Tê giác hai sừng Chuột đá
Voi hoang dại
Quần thể Nguyên nhân chủ yếu gây biến động quần Nhóm nhân thể tố sinh thái Cáo ở đồng rêu Phụ thuộc vào số lượng con mồi phương bắc là chuột lemmut HS Sâu hại mùa màng Vào mùa có khí hậu ấm áp, sâu VS, HS hại sinh sản nhiều Cá cơm ở vùng biển Pêru Dòng nước nóng làm cá chết VS hàng loạt Chim cu gáy Phụ thuộc vào nguồn thức ăn HS Muỗi Vào thời gian có nhiệt độ ấm áp và độ ẩm cao muỗi sinh sản nhiều VS
Quần thể Nguyên nhân chủ yếu gây biến động Nhóm nhân quần thể tố sinh thái Ếch nhái (mùa sinh sản) Vào mùa sinh sản ếch nhái sinh sản mạnh VS Bò sát, ếch nhái ở miền Số lượng giảm bất thường khi có bắc Việt Nam nhiệt độ xuống thấp (thấp hơn 8 VS độ C) Bò sát, chim nhỏ, gặm nhấm Số lượng giảm mạnh do lũ lụt VS bất thường Động thực vật rừng U VS Minh Thượng Số lượng giảm do cháy rừng Thỏ ở Ôxtrâylia Số lượng giảm bất thường do HS nhiễm virut gây bệnh u nhầy