Bài giảng Stress trình bày khái niệm, diễn biến, quá trình hình thành, dấu hiệu của bệnh stress. Đây là tài liệu tham khảo và học tập bổ ích dành cho sinh viên và giảng viên ngành Y.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Stress - ThS. Lê Minh Thuận
- ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- 1. KHÁI NIỆM STRESS
Stress là “phản ứng của con
người trước các sự kiện đang
đe dọa hay thách thức họ”
[Robert S. Feldman. (1997). Essentials of Understanding
Psychology. (3rd edn). USA: The McGraw-Hill
Companies, Inc., pp.307-315].
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- …những sự kiện vui thú như lập kế hoạch cho một
bữa tiệc hay khởi sự một công việc mong chờ bấy
lâu, cũng có thể tạo nên stress, dù cho những sự
kiện tiêu cực thì để lại hậu quả bất lợi hơn so với sự
kiện tích cực.
(Sarason, Johnson, & Siegel, 1978; Brown & McGill,
1989)
Tất cả, không loại trừ một ai, đều phải đối mặt với
stress. Một số nhà tâm lý học y học/ health
psychologist tin là đời sống hàng ngày thực sự gồm
một chuỗi liên tục lặp đi lặp lại các cảm nhận đe dọa,
cân nhắc cách thức ứng phó, và sau rốt thì thích
ứng ít hoặt nhiều thành công với các mối đe dọa đó.
(Gatchel & Baum, 1983).
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- What are some psychosocial risk factors?
Depression (RR: 3.0-5.0)
Social isolation (RR: 3.0)
Romantic relationship
stress (RR: 2.9 for
women) or divorce (1.4
for men)
Socioeconomic status as
a child (RR: 1.3-1.9)
Cardiovascular Disease
- Năm 1920, Đan Mạch
Cắt một lớp da mỏng
Cho nước ấm chảy liên tục vào
Phạm nhân chết thật, biểu
hiện như người mất máu.
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- 1. KHÁI NIỆM STRESS
“Stress” là một thuật ngữ có liên quan đến rất nhiều
khái niệm và thao tác khác nhau
(Appley & Trumbull, 1967; Dodge & Martin, 1970; Hinkle, 1973; Janis, 1958; Lazarus, 1966; Levine
& Scotch, 1970; Moss, 1973; McGrath, 1970).
" Đừng xem thường stress, vì đến một lúc nào đó, nó
sẽ làm cho chúng ta ghét bỏ đồng loại, xa lánh xã
hội,… vào rừng ở với khỉ còn sướng hơn".
Redford B.Williams
" …Khi phải chịu đựng quá lâu, người ta dể trở nên độc ác,
dữ dằn, nham hiểm vì mong muốn trả thù hay tìm lợi
cho mình. Mà một khi sống với mưu toan thì sức khoẻ bị
giảm là điều hợp lý …".
Ted Dembrowsky
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- 1. KHÁI NIỆM STRESS
“Stress=K>trạng thái căng thẳng”(Luật Hooke)
Triệu chứng thích nghi tổng quát (GAS), Là phản ứng sinh
lý và tâm lý của con người ấy
[Selye]
Stress là một quá trình thay thế nhau giữa một cơ thể và
môi trường gồm sự tự phát hoặc những sự thay đổi,
một khi sự đáp ứng vượt quá nhận thức của cơ thể, phá
vỡ các quá trình trong hệ thống môi trường cơ thể.
[Christensen]
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- 1. KHÁI NIỆM STRESS
- Hiện tượng ngấm ngầm, tiềm ẩn, căng thẳng
thần kinh, dai dẳng, uất ức,...
- Hiện tượng đột ngột
Làm kiệt quệ thần kinh và cách ứng xử của con người.
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- TẬP CẤU TRÚC 10 PHƯƠNG TIỆN
1. Cơ cấu gia đình
2. Hôn nhân
3. Nghề nghiệp
4. Kinh tế
5. Nơi ở
6. Các quan hệ
7. Học vấn
8. Tôn giáo
9. Giải trí
10. Sức khỏe
THAY ĐỔI VÀ BỆNH H.Holmes và Richard Rahe
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- 3. DIỄN BIẾN STRESS
Giai đoạn đầu
Con người cảm thấy khó khăn do nhiều
yếu tố tác động.
Cảnh báo và linh động/ alarm and
mobilization: xảy ra khi con người nhận
thấy sự hiện diện của tác nhân gây ra
stress;
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- 3. DIỄN BIẾN STRESS
Giai đoạn 2
Con người thích nghi
biến đổi môi trường
……
-Đề kháng/resistance: tự mình
chuẩn bị đối phó với tác nhân gây
stress;
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- 3. DIỄN BIẾN STRESS
Giai đoạn đoạn 3
Con người THÍCH NGHI biến đổi mơi trường
○ Thích nghi được
○ Không thích nghi được
○ Kiệt sức/exhaustion: năng lực thích ứng với
stressor suy giảm đến điểm chốt xảy ra hậu
quả tiêu cực- bệnh thực thể, các triệu chứng
tâm lý như mất tập trung, dễ bị kích thích,
trong một số trường hợp nghiêm trọng là mất
định hướng và nhận thức về thực tại.
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- 3. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH
Yếu tố Bệnh
bên ngoài Tâm lý
Sinh lý
Không
Bệnh
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- Mở rộng thay đổi Các quá trình sinh lý học Giảm tỉnh thức
Kiểm soát hợp lý Tăng cường hoạt động tự trị NCSK
Kiểm soát nhận
thức
Sự trông đợi Hậu quả bệnh
Niềm tin tinh thần tật
Nhu cầu kích thích Sinh học y học
Tình Các nguồn nhận Tim mạch
huống thức đối phó ca
Miễn dich học
Khó khăn
Thần kinh học
hàng
Dạ dày – ruột
ngày
cảm giác Thể dục Cơ – xương
Dự tính
tỉnh thức Thư giãn Phổi
Công việc
huyết áp Niềm vui Sinh sản/bài tiết
Thất bại
NHẬN
tốc độ Thôi miên Da liễu
Tài chính tim
Tội ác THỨC Xoa bóp
Chiến Ngăn chặn
Trầm tư
Giảm SK Chán nản
tranh miễn dịch
Lo lắng
Thảm họa Somatization
… ..
Sự ủng hộ xã hội
Tự thổ lộ
Giải quyết vấn đề
Bày tỏ kích thích
Phủ nhận
Thù địch
Corticosteroids Hành vi
Tiếp cận
Catecholamines Lạm dụng thuốc Bạo lực
Né tránh Thực hiện yếu
Quản lý thời gian Opioids Hút thuốc Vắng mặt
Phơi bày quản lý Grow hormone Rối loạn ăn uống Sử dụng CSYT
Thực hành tinh thần Prolactin
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- Sự kiện chấn thương lặp đi lặp lại dai dẳng
ít nhất theo một trong các cách sau
1. Nhớ lại sự kiện gây đau khổ
2. Giấc mơ lặp đi lặp lại sự kiện gây đau khổ
3. Hành động hay cảm giác đột ngột như thể
hiện sự gây chấn thương đang tái diễn.
4. Sự đau khổ mạnh mẽ về mặt tâm lý tiếp
xúc với các sự kiện, nó tượng trưng hoặc
giống một sự kiện gây chấn thương
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
- Sự tránh né dai dẳng kích thích đi
kèm chấn thương hoặc làm tê liệt
đáp ứng chung
• Nổ lực tránh né các ý nghĩa hay tình cảm đi
kèm chấn thương
• Nổ lực tránh né các hoạt động hoặc tình
huống gợi nhớ laị chấn thương.
• Không có khả năng nhớ lại một phương diện
quan trọng của chấn thương
• Giảm rõ hứng thú trong các hoạt động có ý
nghĩa
• Cảm giác tách ra khỏi hoặc xa lánh người
khác
• Cung bậc tình cảm bị hạn chế
• Ý nghĩ về một tương lai rất ngắn
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TPHCM LÊ MINH THUẬN
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
