Bài giảng Sử ký

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PPTX | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

77
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Sử ký nêu lên tư tưởng viết sử của Tư Mã Thiên; tinh thần ghi chép sự thực, tinh thần phê phán, lý tưởng đạo đức xã hội của Sử ký Tư Mã Thiên; nghệ thuật “Sử Ký” Tư Mã Thiên (tính trữ tình, nghệ thuật kể chuyện, hình tượng nhân vật phong phú, phong cách nghệ thuật ngôn ngữ).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Sử ký

Sử ký
• “Sử ký” là bộ thông sử đầu tiên lấy nhân vật lịch sử làm trung tâm. • 12 bản kỷ, 10 biểu ,8 sách, 30 thế gia, 70 liệt truyện , tổng cộng 130 thiên. • Ghi chép sự việc từ đời Hoàng Đế đến Vũ Đế thời Tây Hán,trải dài suốt 3000 năm lịch sử. • Sách có hơn 526.000 chữ ?
• Bản kỷ , ghi chép công tích của vua chúa các đời, xếp việc làm theo năm tháng. • Thế gia , là truyện ký về những nhân vật kiệt xuất, hoặc những bề tôi có công của các nước trước đời Tần và trong đời Hán. • Liệt truyện , là truyện ký của những nhân vật ở nhiều tầng lớp khác nhau, nhưng đều có ảnh hưởng nhất định trong lịch sử. • Biểu , là đại ký sự của mỗi thời kỳ lịch sử, cũng là sự bổ sung và kết nối cho mạch văn của sách. • Sách , là sử chuyên biệt về văn hóa, kinh tế, thủy lợi, lịch pháp, thiên văn v.v…
• Sử gia chi tuyệt xướng — Giá trị tư tưởng của “Sử ký”
1. Tư tưởng viết sử của TMT • ?????, ?????, ?????? “ Bao quát nhân gian trời đất, thông suốt diễn biến cổ kim, trở thành tuyên ngôn của một nhà” – Bao quát nhân gian trời đất : – Tức nghiên cứu về quan hệ giữa xã hội loài người với tự nhiên (thiên đạo). Tư Mã Thiên thuật lại lịch sử một cách khách quan, nhưng đôi lúc vẫn không tránh khỏi tư tưởng “mệnh trời” bao trùm của thời cổ đại.
• Thông suốt diễn biến cổ kim: • Thông qua tiến trình lịch sử ba ngàn năm của dân tộc để tìm ra nguyên nhân của những đổi thay trong lịch sử. Tư Mã Thiên định ra cho mình phương pháp nghiên cứu “ ????, ????” (khảo sát từ đầu đến cuối, nhìn lúc thịnh, thấy khi suy) ?“?? ??, ????????” (phương pháp nghiên cứu theo nguyên lý thành bại hưng hoại của sự vật hiện tượng) , từ quan hệ nhân quả trong lịch sử đi tìm hiểu về tính quy luật.
• Thành tuyên ngôn của một nhà : • Tư Mã Thiên viết “Sử ký”, ký thác lý tưởng sâu xa, thể hiện quan điểm và kiến giải độc đáo về lịch sử, bộc lộ rõ nét tư tưởng về chính trị và xã hội của bản thân ông.
2. Tinh thần ghi chép sự thực • “Hán thư – Tư Mã Thiên truyện” viết rằng các học giả “đều khen Tư Mã Thiên có tài Sử học, phục cách thuật sự của ông, biện luận mà không hoa mỹ, thực chất mà không quê kệch, văn giàu ý tứ, việc đúng bản chất, không sáo rỗng, không ác ý, nên gọi cách viết ấy là ‘thực lục’ (ghi chép sự thực.)”
3. Tinh thần phê phán • Nhìn một cách tổng thể, “Sử ký” không phải một bộ sách ca công tụng đức giai cấp thống trị, mà là một bộ sử mang tính phê phán cao. Đặc biệt, đối với lịch sử triều Hán, Tư Mã Thiên luôn nhìn và phản ánh bằng đôi mắt khách quan và sắc sảo.
4. Lý tưởng đạo đức xã hội • Các nhân vật lịch sử bất kể tầng lớp, thân phận…, chỉ cần có biểu hiện về đạo đức, tiết tháo, đều được tác giả khẳng định, đề cao.
Nghệ thuật “Sử Ký” Tư Mã Thiên
1. Tính trữ tình • Tư Mã Thiên phát phẫn viết sách , nên dù “Sử ký” có khách quan đến đâu, vẫn mang đầy những sắc thái tình cảm khác nhau của tác giả. Có thể nhận thấy sự yêu, ghét rõ ràng trong tác phẩm.
• Tính trữ tình của “Sử Ký” biểu hiện qua 3 mặt : • Một là, trong khi viết biểu lộ những tình cảm sâu sắc. “Sử ký” xây dựng thành công những hình tượng nhân vật mang tính bi kịch, thể hiện sự đồng cảm của tác giả, như “Khuất Nguyên liệt truyện”, “Hạng Vũ bản kỷ”, “Thích khách liệt truyện”, “Lý Tướng Quân liệt truyện”…
• Thứ hai, thông qua những lời nghị luận để thể hiện tâm tư tình cảm của chính tác giả. • Như trong “Bá Di liệt truyện”, toàn văn hơn 700 chữ, viết về cuộc đời nhân vật vỏn vẹn trong 200 chữ, còn lại là lời nghị luận của tác giả.
• Thứ ba, vận dụng một cách sáng tạo lời bình của Thái Sử Công, trực tiếp đánh giá nhân vật, sự kiện lịch sử, bên trong ẩn chứa tính trữ tình.
2. Nghệ thuật kể chuyện • 2. 1, Tính chất truyền kỳ và tính kịch • Để tái hiện nhân vật và hoàn cảnh lịch sử, “Sử ký” đã sử dụng nhiều câu chuyện sinh động nối với nhau thành từng mạch truyện lớn.
• Tư Mã Thiên rất có năng khiếu tái hiện cảnh tượng trong lịch sử, với những hình tượng nhân vật sống động như thật. • Vd: “Hồng môn yến” trong “Hạng Vũ bản kỷ”
2.2, Nghệ thuật “hỗ kiến” • Nhân vật và sự kiện có thể được thấy trong rất nhiều chỗ khác nhau chứ không chỉ gói gọn trong “bản truyện”, nhờ vậy mà giảm đi gánh nặng của từng phần, đồng thời lại tăng tính liên kết của tổng thể.
• 2.3, Nghệ thuật tái hiện những trận đánh hào hùng • Bút pháp hùng tráng, ý vị sâu xa. • Vd: “Trận Cự Lộc”, “Trận Cai Hạ ”.
3. Hình tượng nhân vật phong phú • “Sử ký” là bộ sử đầu tiên của TQ lấy nhân vật làm trung tâm, thông qua nhân vật lịch sử để phản ánh lịch sử.