Bài giảng Tài chính doanh nghiệp: Chương 3 - ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh

Bài giảng Tài chính doanh nghiệp<br /> <br /> Trường ĐHNH TP.HCM<br /> <br /> NỘI DUNG<br /> 1.<br /> 2.<br /> <br /> CHƯƠNG 3<br /> LỢI NHUẬN VÀ RỦI RO<br /> <br /> 3.<br /> <br /> LỢI NHUẬN VÀ RỦI RO<br /> ĐO LƯỜNG LỢI NHUẬN VÀ RỦI RO CỦA<br /> MỘT KHOẢN ĐẦU TƯ<br /> LỢI NHUẬN VÀ RỦI RO CỦA MỘT DANH<br /> MỤC ĐẦU TƯ<br /> <br /> ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh<br /> Khoa Tài chính – ĐHNH TP.HCM<br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1. LỢI NHUẬN VÀ RỦI RO<br /> <br /> Đo lường tỷ suất sinh lời<br /> <br /> Lợi nhuận của khoản đầu tư là thu nhập hay số<br /> tiền thu được từ đầu tư<br /> Tỷ suất lợi nhuận là tỷ lệ % giữa lợi nhuận thu<br /> được so với vốn đầu tư ban đầu<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2 ĐO LƯỜNG LỢI NHUẬN VÀ RỦI RO CỦA<br /> MỘT KHOẢN ĐẦU TƯ<br /> <br /> 1. LỢI NHUẬN VÀ RỦI RO<br /> <br /> RỦI<br /> RO<br /> <br /> 4<br /> <br /> 2.1 Tỷ suất sinh lời kỳ vọng (Expected return)<br /> <br /> Về mặt định tính: rủi ro về là sự không<br /> chắc chắn về một tình trạng có thể xảy ra<br /> hoặc không xảy ra<br /> <br /> 2.2 Phương sai và độ lệch chuẩn (variance and standard<br /> deviation)<br /> 2.3 Hệ số biến đổi (coefficient of variation)<br /> <br /> Về mặt định lượng: rủi ro là sự sai biệt của<br /> lợi nhuận thực tế so với lợi nhuận kỳ vọng.<br /> <br /> Tài sản không có sự khác biệt giữa tỷ suất lợi nhuận thực tế và tỷ<br /> suất lợi nhuận kỳ vọng gọi là tài sản phi rủi ro<br /> 7<br /> <br /> Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh<br /> <br /> 8<br /> <br /> 1<br /> <br /> Bài giảng Tài chính doanh nghiệp<br /> <br /> OÂn taäp<br /> <br /> Trường ĐHNH TP.HCM<br /> <br /> Ý nghĩa<br /> <br /> n<br /> <br /> E(X)   x i pi<br /> <br /> Kỳ vọng của biến ngẫu nhiên<br /> <br /> Kỳ vọng của biến ngẫu nhiên: là giá trị trung bình của BNN, phản<br /> ánh giá trị trung tâm của phân phối xác suất của BNN.<br /> <br /> i 1<br /> <br /> Phương sai của biến ngẫu nhiên<br /> n<br /> <br /> V(X)  EX  EX    x i  EX  p i<br /> 2<br /> <br /> 2<br /> <br /> Phương sai của biến ngẫu nhiên: là độ lệch giữa giá trị của BNN so<br /> với trung bình của nó hay phương sai là trung bình của bình phương<br /> độ lệch đó.<br /> <br /> i 1<br /> <br /> Hiệp phương sai<br /> <br /> Cov(X, Y)  EX  EX ( Y  EY)   x i  EX y i  EY p ij<br /> <br /> Phương sai đặc trưng cho độ phân tán của BNN quanh giá trị trung<br /> bình: phương sai nhỏ, độ phân tán nhỏ, độ tập trung lớn. Trong kinh<br /> doanh, phương sai đặc trưng cho độ rủi ro của các quyết định.<br /> <br /> i, j<br /> <br /> Phương sai hai biến ngẫu nhiên<br /> <br /> V(aX  bY)  a 2 VX  b 2 VY  2abCov(X, Y)<br /> Hệ số tương quan<br /> Cov ( X , Y )<br />  1   jk  1<br />  jk <br /> XY<br /> <br /> Độ lệch tiêu chuẩn có cùng đơn vị đo với BNN<br /> Hệ số biến thiên dùng để so sánh mức độ phân tán của các BNN có<br /> kỳ vọng và phương sai khác nhau<br /> 9<br /> <br /> 10<br /> <br /> 2.1. Tỷ suất lôïi nhuaän kyø voïng ( Expected Return )<br /> <br /> 2.1. Tỷ suất lôïi nhuaän kyø voïng ( Expected Return )<br /> <br /> Vốn đầu tư ban đầu là 100$. Sau đó tung hai đồng xu, mỗi mặt sấp<br /> thì bạn sẽ được hoàn vốn cộng thêm 20%, mỗi mặt ngửa nhận lại<br /> vốn trừ đi 10%. Xác định xác suất các trường hợp có thể xảy ra.<br /> <br /> Trò chơi 2:<br /> Vốn đầu tư ban đầu là 100$. Sau đó tung hai đồng xu, mỗi mặt sấp<br /> thì bạn sẽ được hoàn vốn cộng thêm 35%, mỗi mặt ngửa nhận lại<br /> vốn trừ đi 25%. Xác định xác suất các trường hợp có thể xảy ra.<br /> <br /> Trường hợp<br /> <br /> Tỷ lệ nhận được hay mất đi<br /> <br /> Xác suất<br /> Trường hợp<br /> <br /> Tỷ lệ nhận được hay mất đi<br /> <br /> Xác suất<br /> <br /> 15<br /> <br /> 2.1 Tyû suaát lợi nhuận kyø voïng ( Expected Return )<br /> <br /> Ví duï : Caùc tröôøng hôïp coù theå xaûy ra vôùi coå phieáu ABC<br /> Tröôøng<br /> hôïp<br /> Xaùc suaát<br /> <br /> Raát toát<br /> <br /> Toát<br /> <br /> Trung bình<br /> <br /> 0.1<br /> <br /> 0.2<br /> <br /> 0.5<br /> <br /> 25%<br /> <br /> 20%<br /> <br /> 15%<br /> <br /> Tỷ suất sinh lời của một khoản đầu tư là một biến ngẫu<br /> nhiên, tỷ suất sinh lời kỳ vọng là tỷ suất sinh lời bình<br /> quân gia quyền với quyền số là xác suất của các tỷ suất<br /> sinh lời.<br /> E(R) = Σ( Ri * Pi)<br /> <br /> 0.2<br /> <br /> TS sinh lời<br /> ( R)<br /> <br /> 17<br /> <br /> Xaáu<br /> <br /> 5%<br /> Ri : Tỷ suất sinh ở tình huống i<br /> Pi : Xác suất của tình huống i<br /> <br /> Tính tỷ suất sinh lời kyø voïng E(R) của cổ phiếu ABC<br /> <br /> 19<br /> <br /> Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh<br /> <br /> 20<br /> <br /> 2<br /> <br /> Bài giảng Tài chính doanh nghiệp<br /> <br /> Trường ĐHNH TP.HCM<br /> <br /> 2.1 Tyû suaát lợi nhuận kyø voïng ( Expected Return )<br /> Tháng<br /> <br /> Ngày<br /> <br /> AGF<br /> <br /> 1<br /> <br /> 31/01<br /> <br /> 137<br /> <br /> 2<br /> <br /> 28/02<br /> <br /> 155<br /> <br /> 13.14<br /> <br /> 3<br /> <br /> 30/03<br /> <br /> 139<br /> <br /> -10.32<br /> <br /> 4<br /> <br /> 25/04<br /> <br /> 110<br /> <br /> -20.86<br /> <br /> 5<br /> <br /> 31/05<br /> <br /> 136<br /> <br /> 23.64<br /> <br /> 6<br /> <br /> 29/06<br /> <br /> 104<br /> <br /> -23.53<br /> <br /> 7<br /> <br /> 31/07<br /> <br /> 94<br /> <br /> -9.62<br /> <br /> 8<br /> <br /> 31/08<br /> <br /> 97<br /> <br /> 3.19<br /> <br /> 9<br /> <br /> 30/09<br /> <br /> 103<br /> <br /> 6.19<br /> <br /> Tính tỷ suất sinh lợi kỳ vọng từ số liệu thực nghiệm<br /> 1 n<br />  Ri<br /> n i 1<br /> <br /> E( R )  R <br /> <br /> E(R) : Tỉ suất thu nhập kỳ vọng<br /> Ri : Laø tæ leä thu nhaäp trong thôøi kì i<br /> n : Laø toång soá thôøi kì coù soá lieäu thu thaäp.<br /> <br /> R(AGF)<br /> <br /> Haõy tính tyû suaát lợi nhuận kyø voïng cuûa coå phieáu AGF<br /> 21<br /> <br /> 2.2 Rủi ro của một khoản đầu tư<br /> Rủi ro của một khoản đầu tư được đo lường qua<br /> phương sai và độ lệch chuẩn. Phương sai và độ lệch<br /> chuẩn càng lớn thì rủi ro càng cao.<br /> Goïi 2 laø phöông sai cuûa tỷ suất sinh lời kyø voïng<br /> n<br /> <br /> 22<br /> <br /> 2.2 Rủi ro của một khoản đầu tư<br /> Tỷ suất<br /> sinh lợi<br /> (Ri)<br /> <br /> Ri – E(R)<br /> <br /> Xác suất<br /> (Pi)<br /> <br /> Ri * Pi<br /> <br /> [Ri - E(R)]2(Pi)<br /> <br />  2   ( R i  ER  Pi<br /> 2<br /> <br /> i 1<br /> <br /> Ñoä leäch chuaån:<br /> <br /> <br /> <br /> n<br /> <br />  (R<br /> i 1<br /> <br />  ER  Pi<br /> 2<br /> <br /> i<br /> <br /> Ri : Tỷ suất sinh lợi trong trường hợp i<br /> Pi : Xaùc xuaát hoaëc taàn suaát xaûy ra trường hợp i<br /> E (R): Tỷ suất sinh lời kyø voïng<br /> 23<br /> <br /> Phaân phoái chuẩn<br /> <br /> 24<br /> <br /> 2.2 Phöông sai vaø ñoä leäch chuaån cuûa TSSL kỳ vọng<br /> Tröôøng hôïp phöông sai vaø ñoä leäch chuaån ñöôïc tính toaùn töø caùc<br /> giaù trò tyû suaát lôïi nhuaän thöïc nghieäm:<br /> <br /> Xác<br /> suất<br /> <br /> 2 laø phöông sai cuûa thu nhaäp kyø voïng<br /> <br /> 68,26%<br /> <br /> 2 <br /> <br /> 1 n<br />  (R i  ER 2<br /> n  1 i 1<br /> <br /> Ñoä leäch chuaån:<br /> <br /> 95,46%<br /> <br /> <br /> <br /> 99,74%<br /> E(R)<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> -32% -11% 10%<br /> <br /> 31%<br /> <br /> 52%<br /> <br /> 73%<br /> <br />  3  2  1<br /> -53%<br /> <br /> Tỷ suất<br /> sinh lợi<br /> <br /> 26<br /> <br /> Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh<br /> <br /> 1 n<br /> 2<br />  (R i  ER <br /> n  1 i 1<br /> <br /> Ri : Tỷ suất sinh lợi trong trường hợp i<br /> E (R): Tỷ suất lợi nhuận kyø voïng<br /> <br /> 27<br /> <br /> 3<br /> <br /> Bài giảng Tài chính doanh nghiệp<br /> <br /> Trường ĐHNH TP.HCM<br /> <br /> 2.3 Hệ số biến thiên (Coefficient of Variation)<br /> <br /> Tính toán phương sai và độ lệch chuẩn<br /> Tháng<br /> <br /> Ngày<br /> <br /> AGF<br /> <br /> 1<br /> <br /> 31/01<br /> 28/02<br /> <br /> 155<br /> <br /> 3<br /> <br /> 30/03<br /> <br /> 139<br /> <br /> 4<br /> <br /> 25/04<br /> <br /> 110<br /> <br /> 5<br /> <br /> 31/05<br /> <br /> 136<br /> <br /> 6<br /> <br /> 29/06<br /> <br /> 104<br /> <br /> 7<br /> <br /> 31/07<br /> <br /> 94<br /> <br /> 8<br /> <br /> 31/08<br /> <br /> 97<br /> <br /> 9<br /> <br /> 30/09<br /> <br /> Laø thöôùc ño ruûi ro treân moãi ñôn vò tyû suaát lôïi nhuaän mong ñôïi.<br /> <br /> 137<br /> <br /> 2<br /> <br /> R(AGF)<br /> <br /> Ri - E(R)<br /> <br /> [Ri -E(R) ]2<br /> <br /> 103<br /> <br /> CV <br /> <br /> <br /> E(R )<br /> <br /> Ví duï:<br /> <br /> Chæ tieâu<br /> <br /> Coå phieáu B<br /> <br /> Lôïi nhuaän kyø voïng E (R)<br /> <br /> 0,08<br /> <br /> 0,24<br /> <br /> Ñoä leäch chuaån<br /> <br /> Lợi nhuận kỳ vọng<br /> <br /> Coå phieáu A<br /> <br /> 0,06<br /> <br /> 0,08<br /> <br /> Heä soá bieán ñoåi<br /> <br /> Phương sai<br /> Độ lệch chuẩn<br /> 28<br /> <br /> YÙ nghóa cuûa caùc chæ tieâu<br /> <br /> 31<br /> <br /> Thaùi ñoä nhaø ñaàu tö ñoái vôùi ruûi ro<br /> <br />  Tyû suaát lôïi nhuaän kyø voïng: tyû suaát lôïi nhuaän bình quaân coù<br /> <br /> troïng soá cuûa caùc lôïi nhuaän coù theå xaûy ra, trong ñoù troïng soá laø<br /> xaùc suaát xaûy ra.<br />  Ñoä leäch chuaån ño löôøng söï sai bieät giöõa lôïi nhuaän so vôùi lôïi<br /> <br /> nhuaän kyø voïng, do ñoù ño löôøng ruûi ro ñaàu tö<br />  Heä soá bieán ñoåi (CV) duøng ñeå ño löôøng ruûi ro töông ñoái, duøng<br /> <br /> ñeå so saùnh ruûi ro cuûa khoaûn ñaàu tö naøy so vôùi khoaûn ñaàu tö<br /> kia.<br /> <br /> Giả sử bạn tham gia vào một trò chơi, bạn quay vào ô<br /> may mắn và được quyền mở một trong 2 cửa : số 1<br /> hoặc số 2, đằng sau một trong 2 cửa này là 10 triệu<br /> đồng, còn cửa còn lại không có gì. Bạn sẽ nhận được<br /> những gì có trong cửa mà bạn đã mở.<br /> Yêu cầu :<br /> 1. Xác định giá trị kỳ vọng và độ lệch chuẩn của giải<br /> thưởng?<br /> 2. Nếu người dẫn chương trình cho phép bạn từ bỏ quyền<br /> mở cửa để nhận một số tiền chắc chắn, thì số tiền đó là bao<br /> nhiêu?<br /> <br /> 33<br /> <br /> Thaùi ñoä nhaø ñaàu tö ñoái vôùi ruûi ro<br /> <br /> 34<br /> <br /> <br /> <br /> CE (certainty equyvalent) soá tieàn chaéc chaén töông ñöông<br /> <br /> Mối quan hệ giữa tỷ lệ sinh lời đòi hỏi và rủi ro<br /> Tỷ lệ sinh lời<br /> đòi hỏi của<br /> khoản đầu tư<br /> có rủi ro<br /> <br />  CE < giaù trò kyø voïng: nhaø ñaàu tö ngaïi ruûi ro<br />  CE = giaù trò kyø voïng: nhaø ñaàu tö baøng quan ruûi ro<br />  CE > giaù trò kyø voïng: nhaø ñaàu tö thích ruûi ro<br />  Mức chênh lệch giữa giá trị kỳ vọng với CE là giá trị<br /> <br /> tăng thêm để đền bù rủi ro.<br /> <br /> =<br /> <br /> Tỷ lệ sinh<br /> lời phi rủi<br /> ro<br /> <br /> +<br /> <br /> Mức đền bù<br /> rủi ro<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> sinh lời<br /> đòi hỏi<br /> Mức đền<br /> bù rủi<br /> ro<br /> Tỷ lệ sinh<br /> lời phi<br /> rủi ro<br /> Rủi ro<br /> <br /> 36<br /> <br /> Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh<br /> <br /> 4<br /> <br /> Bài giảng Tài chính doanh nghiệp<br /> <br /> Trường ĐHNH TP.HCM<br /> <br /> 3. LÔÏI NHUAÄN VAØ RUÛI RO CUÛA DANH MUÏC ÑAÀU TÖ<br /> <br /> 3. LỢI NHUẬN VÀ RỦI RO CỦA DMĐT<br /> <br /> Danh muïc ñaàu tö (porfolio) laø söï keát hôïp cuûa hai<br /> hay nhieàu chöùng khoaùn hoaëc taøi saûn trong toång<br /> giaù trò ñaàu tö.<br /> <br /> 3.1 Tỷ suất sinh lời của DMĐT<br /> TSSL cuûa danh muïc ñaàu tö laø trung bình coù troïng soá cuûa<br /> caùc TSSL kyø voïng cuûa töøng chöùng khoaùn trong danh<br /> muïc ñaàu tö.<br /> <br /> Taïi sao phaûi ñaàu tö keát hôïp ñeå hình thaønh danh<br /> muïc ñaàu tö?<br /> <br /> m<br /> <br /> E p R    WjE j (R )<br /> j1<br /> <br /> Vôùi - Ej (R) laø TSSL kỳ vọng cuûa chöùng khoaùn j<br /> - Wj laø tæ troïng cuûa chöùng khoaùn j trong danh muïc ñaàu tö<br /> <br /> 38<br /> <br /> Ví dụ<br /> <br /> 39<br /> <br /> Ví dụ<br /> <br /> Cổ phiếu BMC coù tỷ suất sinh lôïi kyø voïng laø<br /> 20,4%, coå phieáu STB coù TSSL kyø voïng laø 18%.<br /> Oâng Chöùng Khoaùn ñaàu tö 200 trieäu ñoàng vaøo coå<br /> phieáu BMC, 600 trieäu ñoàng vaøo coå phieáu STB.<br /> Hoûi lôïi nhuaän kyø voïng cuûa danh muïc ñaàu tö naøy<br /> laø bao nhieâu?<br /> <br /> Cổ phiếu BMC coù lôïi nhuaän kyø voïng laø 20,4%, coå phieáu<br /> STB coù lôïi nhuaän kyø voïng laø 18%. Oâng Chöùng Khoaùn<br /> ñaàu tö 200 trieäu ñoàng vaøo coå phieáu BMC, 600 trieäu ñoàng<br /> vaøo coå phieáu STB. Hoûi lôïi nhuaän kyø voïng cuûa danh muïc<br /> ñaàu tö naøy laø bao nhieâu?<br /> m<br /> <br /> E p R    WjE j (R ) <br /> j1<br /> <br /> 1<br /> 3<br /> x 20,4%  18%  0,186<br /> 4<br /> 4<br /> <br /> 40<br /> <br /> 3.2 Rủi ro của DMĐT<br /> <br /> 3.2 Ruûi ro của danh muïc ñaàu tö<br /> <br />  Laø khaû naêng bieán ñoäng trong töông lai veà keát<br /> <br /> quaû thu ñöôïc cuûa vieäc ñaàu tö hay laø söï sai bieät<br /> giöõa lôïi nhuaän kyø voïng cuûa DMÑT so vôùi lôïi<br /> nhuaän thöïc teá thu ñöôïc.<br />  Ruûi ro cuûa DMÑT ñöôïc ño löôøng baèng phöông<br /> sai vaø ñoä leäch chuaån cuûa danh muïc ñaàu tö.<br /> <br /> 42<br /> <br /> Ths.Đặng Thị Quỳnh Anh<br /> <br /> 41<br /> <br /> Phöông sai cuûa DMÑT coù 2 chöùng khoaùn j vaø k:<br />  2  W j2  2  2 W j Wk Cov ( j, k )  Wk2  2<br /> p<br /> j<br /> k<br /> <br /> - Wj laø tæ troïng cuûa chöùng khoaùn j trong danh muïc ñaàu tö<br /> <br /> - Wk laø tæ troïng cuûa chöùng khoaùn k trong danh muïc ñaàu tö<br /> - 2j , k2 laø phöông sai chöùng khoaùn j, k trong danh muïc ñaàu tö<br /> - j,k =(Cov(j,k) : hieäp phöông sai cuûa hai chöùng khoaùn j, k<br /> <br /> 43<br /> <br /> 5<br /> <br />