Bài giảng Tài chính tiền tệ (Ths.Vũ Quang Kết) - Chương 8: Tài chính quốc tế

Chia sẻ: Nguyễn Thị Thu Trang | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

114
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 8 Tài chính quốc tế bài giảng tài chính tiền tệ gồm có nội dung: Cơ sở hình thành và phát triển của tài chính quốc tế, thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đoái.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Tài chính tiền tệ (Ths.Vũ Quang Kết) - Chương 8: Tài chính quốc tế

Nội dung Chương 8 Tài chính quốc tế I. Cơ sở hình thành và phát triển của tài chính quốc tế II. Thị trường ngoại hối và tỷ giá hối đoái Giảng viên III. Cán cân thanh toán quốc tế VŨ QUANG KẾT Prepared by VU QUANG KET 11 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 2 Cơ sở hình thành và phát triển của tài Cơ sở hình thành và phát triển của tài chính quốc tế chính quốc tế Tài chính quốc tế là tổng thể các quan hệ kinh tế dưới hình Cơ sở hình thành và phát triển thức giá trị gắn liền với sự di chuyển các nguồn lực tài chính - Xuất phát từ quan hệ thương mại quốc tế giữa các quốc gia với nhau - Mối quan hệ hợp tác giữa các nước về các mặt Hoạt động tài chính quốc tế là một chuỗi vận động các luồng dịch chuyển tài chính, cho nên từ khởi đầu đến khi kết thúc, kinh tế, văn hoá, chính trị, xã hội chuỗi vận động này được thực hiện thông qua kết hợp sự vận - Sự di chuyển vốn giữa các nước: Sự khác nhau hành của các yếu tố: về hiệu quả biên của vốn đầu tư (MEI) hay chỉ (1) các tổ chức tài chính bao gồm tổ chức tài chính trong nước và tổ chức tài chính quốc tế, số ICOR của các nước khác nhau (2) các công cụ tài chính quốc tế bao gồm ngoại tệ, vàng, các - Xu thế mở cửa, hội nhập và toàn cầu hoá giấy tờ có giá ghi bằng ngoại tệ như séc, hối phiếu, thẻ tín dụng, các chứng khoán ghi bằng ngoại tệ. Giảng viên VŨ QUANG KẾT 3 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 4
Tác động của hoạt động tài chính Tác động của hoạt động tài chính quốc tế quốc tế Tác động tích cực Tác động tiêu cực - Cho phép khai thác tiềm năng thế mạnh của mỗi nước để Sự phân hoá và lệ thuộc vào các nước lớn tạo ra sự phát triển chung của các nước: ISI, EOI và cú Sự biến động tình hình tài chính quốc tế có thể huých từ bên ngoài gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với các nước - Củng cố thúc đẩy hợp tác, hội nhập quốc tế cũng như tình đoàn kết, hoà bình và hữu nghị giữa các quốc gia, các dân Khủng hoảng tài chính và khủng hoảng kinh tế tộc - Nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực tự nhiên và xã hôi, đặc biệt là nguồn lực tài chính - Nâng cao mức sống và cải thiện môi trường cộng đồng quốc tế Giảng viên VŨ QUANG KẾT 5 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 6 Thị trường ngoại hối Thị trường ngoại hối Ngoại tệ và ngoại hối Ngoại tệ và ngoại hối Ngoại tệ (foreign currency) là đồng tiền của nước này Giấy tờ có giá ghi bằng ngoại tệ đối với nước khác, nó có thể được chi trả trực tiếp Nghĩa rộng hoặc thông qua đồng tiền thứ ba trong thanh toán Vàng tiêu chuẩn quốc tế quốc tế. Ngoại hối Ngoại hối (foreign exchange) là ngoại tệ và các Nội tệ do người k cư trú nắm giữ phương tiện có giá trị dùng chi trả trong thanh toán quốc tế Thực tế Ngoại tệ Giảng viên VŨ QUANG KẾT 7 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 8
Thị trường ngoại hối Thị trường ngoại hối Thị trường ngoại hối Forex hoặc FX Thị trường ngoại hối Forex hoặc FX Thị trường ngoại hối là nơi diễn ra các hoạt động mua Bất kỳ nơi đâu diễn ra diễn ra bán trao đổi ngoại hối trong đó chủ yếu là mua bán Nghĩa rộng hoạt động mua bán ngoại tệ ngoại tệ và các phương tiện thanh toán quốc tế phát hành bằng ngoại tệ. FOREX Trung tâm của thị trường ngoại hối là thị trường liên ngân hàng, thông qua thị trường liên ngân hàng, mọi Thị trường ngoại tệ Thực tế Interbank giao dịch mua bán ngoại hối có thể tiến hành trực tiếp với nhau. Giảng viên VŨ QUANG KẾT 9 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 10 Thị trường ngoại hối Tỷ giá hối đoái Thị trường ngoại hối Khái niệm Việc mua bán trên thị trường ngoại hối được tiến hành thông Tỷ giá hối đoái là quan hệ tỷ lệ về giá trị giữa đồng tiền nước qua một số nghiệp vụ chủ yếu như nghiệp vụ giao ngay (spot này với nước khác. Hay nói khác đi, tỷ giá hối đoái là giá cả transaction), nghiệp vụ kỳ hạn (forward transaction), nghiệp vụ tiền tệ nước này thể hiện bằng đơn vị tiền tệ nước khác hoán đổi (swap), nghiệp vụ chuyển hối (arbitrage), nghiệp vụ tương lai (future transaction), nghiệp vụ quyền chọn (option). Các yết giá: Thị trường ngoại hối cũng như nhiều thị trường khác thường - Yết giá gián tiếp phải chịu sự can thiệp của chính phủ -Yết giá trực tiếp Giảng viên VŨ QUANG KẾT 11 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 12
Tỷ giá hối đoái Tỷ giá hối đoái Vai trò của tỷ giá hối đoái Các chế độ tỷ giá hối đoái - Vai trò so sánh sức mua của các đồng tiền Chế độ tỷ giá cố định trong chế độ tiền tệ bản vị vàng - Tỷ giá hối đoái có ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu Chế độ tỷ giá cố định Bretton Woods (Bản vị hối - Tỷ giá hối đoái có ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu đoái vàng) - Tỷ giá hối đoái có ảnh hưởng tới tình hình lạm phát và tăng trưởng kinh tế. Chế độ tỷ giá trong chế độ lưu thông tiền dấu hiệu giá trị Giảng viên VŨ QUANG KẾT 13 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 14 Tỷ giá hối đoái Tỷ giá hối đoái Các nhân tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái Chính sách tỷ giá hối đoái - Công cụ lãi suất (tái) chiết khấu (discount policy) Chênh lệch lạm phát của hai nước làm ảnh hưởng tới tỷ giá hối đoái Khi tỷ giá biến động mạnh, ngân hàng trung ương thông qua việc thay đổi lãi suất tái chiết khấu để điều chỉnh cung cầu ngoại hối, từ đó Chênh lệch lãi suất giữa các nước tác động vào tỷ giá hối đoái. Tình hình cán cân thanh toán quốc tế Nếu tỷ giá thị trường lên cao quá mức, ngân hàng trung ương tăng lãi suất tái chiết khấu. Khi lãi suất tái chiết khấu tăng lên, lãi suất trên thị Tình hình kinh tế (tăng trưởng hay suy thoái) trường tăng lên, do đó vốn từ nước ngoài chảy vào nước để thu được lãi hơn trong trường hợp các điều kiện khác tương tự. Cung ngoại tệ sẽ tăng lên, nhu cầu về ngoại tệ giảm bớt và tỷ giá hối đoái có xu Yếu tố tâm lý và các hoạt động đầu cơ hướng giảm. Giảng viên VŨ QUANG KẾT 15 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 16
Tỷ giá hối đoái Tỷ giá hối đoái Chính sách tỷ giá hối đoái Chính sách tỷ giá hối đoái - Công cụ nghiệp vụ thị trường mở (open market - Công cụ nghiệp vụ thị trường mở (open market policy) policy) Khi tỷ giá cao, ngân hàng trung ương thông qua hệ Ngân hàng trung ương mua bán ngoại hối trên thị thống ngân hàng thương mại sẽ tung ngoại tệ dự trữ trường ngoại hối để tác động đến cung cầu ngoại hối, ra bán trực tiếp trên thị trường tạo tăng cung giả tạo tiền tệ, qua đó tác động tới tỷ giá hối đoái. về ngoại hối. Tỷ giá hối đoái có xu hướng ổn định trở lại. Ngược lại, khi tỷ giá quá thấp, ngân hàng trung ương mua ngoại tệ vào. Tỷ giá có xu hướng tăng cao trở lại. Giảng viên VŨ QUANG KẾT 17 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 18 Tỷ giá hối đoái Tỷ giá hối đoái Chính sách tỷ giá hối đoái Chính sách tỷ giá hối đoái Chính sách phá giá tiền tệ (devaluation, Chính sách phá giá tiền tệ (devaluation, depreciation) depreciation) Phá giá tiền khuyến khích xuất khẩu hàng hóa, hạn chế nhập Phá giá tiền tệ là chính sách mà ngân hàng trung khẩu. ương chính thức tuyên bố đánh sụt sức mua của Phá giá đồng nội tệ làm tăng nguồn vốn từ nước ngoài chảy đồng tiền nước mình xuống so với ngoại tệ (hay vào trong nước, hạn chế chuyển vốn ra bên ngoài để đầu tư; chính thức tuyên bố nâng tỷ giá hối đoái). thu hút du lịch từ nước ngoài vào trong nước, hạn chế du lịch ra nước ngoài. Kết quả chung làm tăng cung ngoại hối, giảm cầu ngoại hối và tỷ giá hối đoái ổn định trở lại Giảng viên VŨ QUANG KẾT 19 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 20
Tỷ giá hối đoái Cán cân thanh toán quốc tế Chính sách tỷ giá hối đoái Khái niệm Nâng giá tiền tệ (revaluation/ appreciation) Nâng giá tiền tệ là biện pháp chính phủ tuyên bố chính thức Cán cân thanh toán quốc tế được hiểu là bảng cân nâng cao sức mua của đồng nội tệ (hay là hạ thấp tỷ giá hối đối kế toán ghi chép toàn bộ các giao dịch dưới hình đoái). thức giá trị giữa một quốc gia với các quốc gia khác trên thế giới trong một khoảng gian nhất định, thường Mục tiêu cuối cùng của nâng giá tiền tệ cũng là ổn định tỷ giá là một năm. hối đoái, nhưng cơ chế tác động thì ngược lại với trường hợp phá giá tiền tệ. Trên thực tế, nâng giá tiền tệ chỉ xảy ra khi nước nâng giá chịu sức ép lớn từ các nước bạn hàng do các nước này chịu thâm hụt lớn về mậu dịch trong quan hệ thương mại với nước nâng giá tiền tệ Giảng viên VŨ QUANG KẾT 21 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 22 Cán cân thanh toán quốc tế Cán cân thanh toán quốc tế Ví dụ Cán cân thanh toán quốc tế (triệu $) Cấu trúc cán cân thanh toán quốc tế DOANH SỐ DOANH SỐ CÁN CÂN 1. Cán cân vãng lai (current account) Kí hiệu NỘI DUNG THU (+) CHI (+) (ròng) CA CÁN CÂN VÃNG LAI -70 2. Cán cân vốn (capital account) TB Cán cân thương mại - 50 - Xuất khẩu hàng hóa (FOB) + 150 3. Số chênh lệch (discrepancy) - Nhập khẩu hàng hóa (FOB) - 200 SE Cán cân dịch vụ - 40 4. Cán cân tổng thể (overall balance of payment) -Thu - từ xuất khẩu dịch vụ Chi cho nhập khẩu dịch vụ + 120 - 160 IC Cán cân thu nhập + 10 5. Dự trữ cán cân (offcial reserve transaction) - Thu + 20 - 20 - Chi Tr Chuyển giao vãng lai 1 chiều + 10 -Thu + 30 - Chi - 20 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 23 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 24
Cán cân thanh toán quốc tế Cán cân thanh toán quốc tế Ví dụ Cán cân thanh toán quốc tế (triệu $) DOANH SỐ DOANH SỐ CÁN CÂN Kí hiệu NỘI DUNG THU (+) CHI (+) (ròng) Ví dụ Cán cân thanh toán quốc tế (triệu $) K CÁN CÂN VỐN -55 DOANH SỐ DOANH SỐ CÁN CÂN Vốn dài hạn Kí hiệu NỘI DUNG THU (+) CHI (+) (ròng) KL + 90 Dòng vốn vào + 150 - (tiếp theo) - Dòng vốn ra - 200 KS Vốn ngắn hạn - 35 OFB CÁN CÂN BÙ TRỪ CHÍNH THỨC -Dòng vốn vào + 120 +15 - Dòng vốn ra - 160 R Thây đổ dự trữ + 10 + 10 KTr Cán cân thu nhập + 10 L Vay IFM và các NHTW khác + 5 + 5 - Thu + 20 Các nguồn tài trợ khác + 0 + 0 - Chi - 20 Tr Chuyển vốn 1 chiều Tổng doanh số 0 OM Lỗi sai sót 0 OB Cán cân tổng thể - 55 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 25 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 26 Cán cân thanh toán quốc tế Cán cân thanh toán quốc tế Cấu trúc cán cân thanh toán quốc tế Cấu trúc cán cân thanh toán quốc tế 1. Cán cân vãng lai (current account) 2. Cán cân vốn (capital account) Hạng mục này phản ánh giá trị hàng hóa xuất nhập khẩu và Cán cân vốn ghi chép những giao dịch liên quan tới lưu các khoản thu chi dịch vụ các khoản chuyển giao vãng lai một chuyển vốn của một nước đối với các nước khác. Cán cân vốn chiều giữa một nước với các nước khác. Cán cân vãng lai bao bao gồm các nội dung sau: gồm: - Vốn ngắn hạn: phản ánh các khoản thu, chi có thời hạn tối đa là 12 tháng. -Cán cân thương mại (được xem như cán cân hữu hình) - Vốn trung và dài hạn: phản ánh các khoản thu, chi dưới dạng vốn đầu tư trực tiếp, gián tiếp, các khoản vay và cho vay với -Cán cân dịch vụ (còn gọi là cán cân vô hình) thời hạn trên 12 tháng. Cán cân vãng lai cùng với cán cân vốn được gọi là cán cân - Cán cân chuyển tiền một chiều thanh toán cơ sở (basic balance). Giảng viên VŨ QUANG KẾT 27 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 28
Cán cân thanh toán quốc tế Cán cân thanh toán quốc tế Cấu trúc cán cân thanh toán quốc tế Cấu trúc cán cân thanh toán quốc tế 3. Số chênh lệch (discrepancy) 5. Dự trữ cán cân (offcial reserve transaction) Phản ánh các sai lệch về thống kê do nhầm lẫn hoặc do Hạng mục này phản ánh dự trữ ngoại hối của quốc gia tăng không tập hợp được chính xác số liệu trong cán cân vãng lai thêm hay giảm đi. Phần dự trữ cán cân được tổng hợp trên cơ và cán cân vốn. sở những thay đổi trong tài sản Có ngoại tệ ròng, thay đổi về nợ quá hạn và các nguồn tài trợ khác. 4. Cán cân tổng thể (overall balance of payment) Là tổng hợp các khoản mục trên. Tình hình của cán cân tổng - Tài sản Có ngoại tệ ròng thể tốt hay xấu (dư thừa hay thiếu hụt) sẽ phản ánh thế và lực - Nợ quá hạn phản ánh khoản nợ nước ngoài đến hạn mà tài chính của một quốc gia trong thời kỳ đó. chưa trả được, có thể cơ cấu lại. - Các nguồn tài trợ bao gồm nguồn tín dụng từ quỹ và các khoản dự trữ quốc tế khác. Giảng viên VŨ QUANG KẾT 29 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 30 Cán cân thanh toán quốc tế Cán cân thanh toán quốc tế Tác động của cán cân thanh toán quốc tế Tác động của cán cân thanh toán quốc tế Cán cân thanh toán của một nước phản ánh kết quả - Dư thừa cán cân thanh toán sẽ dẫn đến sự ổn hoạt động trao đổi đối ngoại của nước đó với các định hoặc giảm tỷ giá hối đoái mặc dù sự dư thừa nước khác. quá nhiều của cán cân có thể tăng sức ép lên mức giá cả trong nước Cán cân thặng dư hay bội chi cho biết nước đó là chủ - Thiếu hụt cán cân thanh toán sẽ làm cho tỷ giá hối nợ hay đang mắc nợ nước ngoài và có tác động tới đoái mất tính ổn định và tăng lên từ đó sẽ tạo ra sự phát triển kinh tế - xã hội những biến động trong phát triển kinh tế - xã hội. Giảng viên VŨ QUANG KẾT 31 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 32
Cán cân thanh toán quốc tế Cán cân thanh toán quốc tế Tác động của cán cân thanh toán quốc tế Điều chỉnh cán cân thanh toán quốc tế Sử dụng công cụ lãi suất - Thực trạng của cán cân thanh toán có thể Khi lãi suất tái chiết khấu tăng (và lãi suất của các kích thích các nhà hoạch định chính sách thay nước trong khu vực vẫn giữ nguyên) lãi suất chung đổi nội dung chính sách kinh tế của họ. Thâm trên thị trường ngoại hối sẽ tăng, vốn ngắn hạn chạy hụt cán cân thanh toán có thể làm cho chính từ nước ngoài vào trong nước nhờ đó mà cung cầu phủ nâng lãi suất lên hoặc giảm bớt chi tiêu ngoại tệ và cán cân thanh toán quốc tế sẽ được cải công cộng để giảm chi về nhập khẩu... thiện Giảng viên VŨ QUANG KẾT 33 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 34 Cán cân thanh toán quốc tế Cán cân thanh toán quốc tế Điều chỉnh cán cân thanh toán quốc tế Điều chỉnh cán cân thanh toán quốc tế Sử dụng công cụ tỷ giá Vay nợ Khi cán cân thanh toán thiếu hụt, chính phủ có thể thực hiện Vay nợ cũng là một công cụ để đối phó với tình trạng thiếu phá giá (develuation) hay giảm giá (depreciation) tiền tệ, tức là hụt cán cân thanh toán quốc tế. Vay nợ trước tiên thông qua làm tỷ giá hối đoái tăng lên. Chính sách này tác động trên hai nghiệp vụ qua lại đồng nghiệp với các đại lý ngân hàng ở nước khía cạnh. Một mặt, tỷ giá hối đoái tăng lên sẽ đẩy mạnh xuất ngoài để vay ngoại tệ nhằm bổ sung vào lượng ngoại hối cung khẩu hàng hóa, khuyến khích đầu tư của nước ngoài vào cấp cho thị trường. Sau đó, chính phủ có thể thực hiện các trong nước nhằm tăng thu ngoại hối. Mặt khác hạn chế nhập khoản vay song phương từ các chính phủ khác hoặc vay các khẩu hàng hóa, hạn chế đầu tư ra nước ngoài làm giảm nhu tổ chức tín dụng quốc tế. cầu ngoại hối. Tác động tổng hợp giúp điều chỉnh sự thiếu hụt của cán cân thanh toán Giảng viên VŨ QUANG KẾT 35 Giảng viên VŨ QUANG KẾT 36