intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Bài giảng Tài chính tiền tệ: Tiền tệ - ĐH Kinh tế TP.HCM

Chia sẻ: Năm Tháng Tĩnh Lặng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:21

Thêm vào BST
Báo xấu
112
lượt xem 4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương này cung cấp đến người học các kiến thức cơ bản về tiền tệ. Nội dung trình bày trong chương gồm: Lịch sử ra đời và phát triển của tiền tệ, bản chất và chức năng của tiền tệ, cung cầu tiền tệ, lạm phát.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Tài chính tiền tệ: Tiền tệ - ĐH Kinh tế TP.HCM

  1. TIEÀN TEÄ CHƯƠNG 2 TAØI CHÍNH - TIEÀN TEÄ 11/03/10 1 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU „ Lòch söû ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa tieàn teä „ Baûn chaát vaø chöùc naêng cuûa tieàn teä „ Cung caàu tieàn teä „ Laïm phaùt 11/03/10 2 LÒCH SÖÛ RA ÑÔØI CUÛA TIEÀN TEÄ „ Söï ra ñôøi cuûa tieàn teä gaén lieàn vôùi quaù trình phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa. „ Saûn suaát haøng hoùa => trao ñoåi mua baùn => caàn phaûi coù tieàn. „ Söï ra ñôøi cuûa vaät trung gian trao ñoåi ñaùnh daáu giai ñoaïn môû ñaàu cho söï xuaát hieän cuûa tieàn teä ñoàng thôøi laø böôùc chuyeån hoùa töø neàn kinh teá ñoåi chaùc sang neàn kinh teá tieàn teä „ Quaù tình naøy gaén lieàn vôùi caùc hình thaùi giaù trò „ Hình thaùi giaù trò giaûn ñôn (H1 – H2) „ Hình thaùi giaù trò môû roäng (H1 – H2) „ Hình thaùi giaù trò chung (H1 – HTG - H2) „ Hình thaùi giaù trò tieàn teä (H1 – T - H2) 11/03/10 3 1
  2. PHAÙT TRIEÅN CUÛA TIEÀN TEÄ „ Tieàn teä döôùi daïng haøng hoùa - hoùa teä khoâng kim loaïi „ Tieàn teä kim loaïi „ Tieàn giaáy - Tieàn tín duïng „ Tieàn giaáy coù theå chuyeån ñoåi ra vaøng „ Tieàn giaáy khoâng theå chuyeån ñoåi ra vaøng „ Caùc hình thöùc khaùc cuûa tieàn teä Tieàn qua ngaân haøng (Buùt teä) „ Tieàn ñieän töû „ Lòch söû ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa tieàn teä luoân mang daáu aán cuûa neàn vaên minh nhaân loaïi. Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc minh chöùng qua quaù trình hoaøn thieän caùc hình thöùc tieàn teä, töø hình thöùc sô khai ban ñaàu laø hoùa teä khoâng kim loaïi cho ñeán tieàn ñieän töû ngaøy nay 11/03/10 4 BAÛN CHAÁT CUÛA TIEÀN TEÄ Tieàn teä ñaõ toàn taïi döôùi nhieàu hình thaùi „ Quan ñieån cuûa K.Marx (1818 – 1883): tieàn teä coù nguoàn goác töø haøng hoùa, töø theá giôùi haøng hoùa taùch ra. Vaøng chæ trôû thaønh tieàn teä trong nhöõng ñieàu kieän lòch söû nhaát ñònh tröôùc khi laø tieàn teä vaø sau khi ñöôïc thöøa nhaän ñoùng vai troø laø tieàn teä thì vaøng vaãn giöõ nguyeân baûn chaát laø haøng hoùa. 11/03/10 5 BAÛN CHAÁT CUÛA TIEÀN TEÄ „ Quan ñieåm cuûa Friedman (giaûi nobel 1970) ñònh nghóa tieàn tieàn teä nhö laø taát caû nhöõng gì ñöôïc chaáp nhaän thanh toaùn cho vieäc mua baùn haøng hoùa, dòch vuï hoaëc thanh toaùn nôï. „ Quan ñieåm cuûa P.A Samuelson ñaõ vieát: “Baûn chaát cuûa tieàn teä ngaøy nay ñaõ ñöôïc phôi baøy roõ raøng, ngöôøi ta muoán coù tieàn teä vôùi danh nghóa laø tieàn chöù khoâng phaûi laø haøng hoùa, khoâng phaûi vì baûn thaân noù maø vì nhöõng thöù maø duøng noù seõ mua ñöôïc”… “Baûn chaát cuûa tieàn teä laø ñeå duøng laøm phöông tieän trao ñoåi. Tieàn teä laø moät phöông tieän trao ñoåi ñöôïc luaät phaùp thöøa nhaän vaø ngöôøi sôû höõu noù söû duïng ñeå phuïc vuï cho nhöõng nhu caàu trong ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi. 11/03/10 6 2
  3. BAÛN CHAÁT CUÛA TIEÀN TEÄ „ Phaân bieät tieàn teä (money) vaø tieàn ñoàng (currency) „ Tieàn ñoàng bao goàm tieàn giaáy vaø tieàn kinh loaïi cuûa moät quoác gia. „ Caùc giaáy tôø coù giaù ñöôïc xem nhö tieàn khi noù coù theå chuyeån thaønh tieàn giaáy vaø tieàn kim loaïi. „ Tieàn vaø cuûa caûi (wealth) „ Tieàn – ñoàng tieàn „ Cuûa caûi bieåu hieän söï giaøu coù goàm tieàn, nhaø cuûa, xe hôi… Î Tieàn vaø cuûa caûi ñaùp öùng nhu caàu caát tröõ giaù trò „ Tieàn vaø thu nhaäp (income) „ Thu nhaäp phaûn aùnh doøng tieàn kieám ñöôïc trong moät ñôn vò thôøi gian. „ Tieàn phaûn aùnh löôïng giaù trò toàn tröõ hieän coù. 11/03/10 7 CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ „ Cheá ñoä tieàn teä laø hình thöùc toå chöùc löu thoâng tieàn teä cuûa moät quoác gia ñöôïc quy ñònh baèng luaät phaùp. Cheá ñoä tieàn teä hình thaønh keå töø khi coù söï can thieäp cuûa nhaø nöôùc vaøo lónh vöïc tieàn teä. „ Cheá ñoä tieàn teä bao goàm caùc quy ñònh: „ Baûn vò tieàn teä: cô sôû ñònh giaù ñoàng tieàn cuûa quoác gia hay choïn vaät ngang giaù chung. „ Ñôn vò tieàn teä: teân goïi cuûa ñoàng tieàn „ Quy ñònh veà söû duïng phöông tieän thanh toaùn 11/03/10 8 CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ Cheá ñoä baûn vò song song „ Ñoàng tieàn cuûa moät quoác gia ñöôïc quy ñònh baèng moät troïng löôïng coá ñònh cuûa hai kim loaïi laø vaøng vaø baïc. Aùp duïng phoå bieán ñaàu theá kyû 19 ôû Phaùp, Thuî Syõ, Myõ vaø YÙ. „ Ví duï: ôû Myõ naêm 1792, 1 dollar vaøng = 1,603 gram vaøng; 1 dollar baïc = 24,06 gram baïc. „ ÔÛ Myõ töø naêm 1792 ñeán 1834, vaøng ruùt khoûi löu thoâng. Nhöng töø naêm 1834 ñeán 1893, baïc ruùt khoûi löu thoâng maø chæ coøn vaøng. 11/03/10 9 3
  4. CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ Cheá ñoä baûn vò vaøng töø cuoái theá kyû 19 ñeán ñaàu theá kyû 20 „ Ñoàng tieàn cuûa quoác gia ñöôïc quy ñònh baèng giaù vaøng Î tieàn giaáy cuûa quoác gia ñöôïc baûo ñaûm baèng vaøng. „ Nhaø nöôùc khoâng haïn cheá ñuùc vaøng. „ Tieàn vaøng töï do löu thoâng. Î cheá ñoä baûn vò vaøng laø cheá ñoä tieàn teä ñaëc tröng cuûa neàn kinh teá thò tröôøng trong giai ñoïan töï do caïnh tranh 11/03/10 10 CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ Cheá ñoä tieàn giaáy „ Tieàn giaáy laø tieàn daáu hieäu (ñaïi dieän giaù trò) „ Tieàn giaáy xuaát hieän töø nhu caàu trao ñoåi vaø löu thoâng haøng hoùa. „ Tieàn giaáy khaû hoùan: „ Cheá ñoä baûn vò baûng Anh „ Cheá ñoä baûn vò ñoâ la Myõ „ Tieàn giaáy baát khaû hoaùn gaén lieàn vôùi tieàn phaùp ñònh 11/03/10 11 CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ Cheá ñoä baûng vò baûng Anh „ Sau chieán tranh theá giôùi laàn thöù 1 , taïi hoäi nghò Geneve, caùc nöôùc trong heä thoáng TBCN nhaát trí söû duïng baûng Anh laøm ñoàng tieàn thanh toaùn vaø döï tröõ quoác gia. „ Ñoàng baûng Anh ñöôïc ñaûm baûo baèng vaøng. „ Ñoàng tieàn caùc nöôùc phaùt haønh vaø löu thoâng ngoaøi vieäc ñaûm baûo baèng vaøng coøn coù theå döïa vaøo baûng Anh. „ => Cheá ñoä baûn vò baûng Anh ñöôïc xem nhö laø cheá ñoä baûn vò vaøng bò caét xeùn ( vaøng thoûi) „ ÔÛ Anh, 1925 moät thoûi vaøng = 1.500 baûng Anh „ ÔÛ Phaùp, 1928 moät thoûi vaøng = 225.000 Francs. 11/03/10 12 4
  5. CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ Cheá ñoä baûn vò baûng Anh „ Trong cheá ñoä baûn vò baûng Anh, ñoàng USD ñöôïc xem laø ñoàng tieàn coù vò trí soá 2. „ Cuoäc khuûng hoaûng kinh teá naêm 1929-1933 laøm phaù saûn cheá ñoä baûn vò baûng Anh vaø USD. „ Ngaøy 21/9/1931: chính phuû Anh tuyeân boá ñình chæ ñoåi ñoàng baûng Anh giaáy ra vaøng vaø phaù giaù ñoàng baûng Anh 31% so vôùi ñoàng USD. „ Ngaøy 30/1/1934 : chính phuû Myõ phaù giaù ñoàng USD 41%. 11/03/10 13 CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ Cheá ñoä baûn vò USD sau chieán tranh theá giôùi laàn 2 „ Cheá ñoä tieàn teä ñöôïc aùp duïng phoå bieán trong giai ñoaïn 1944-1971 döôùi teân goïi laø cheá ñoä baûn vò USD. „ Ñoàng USD laø ñoàng tieàn thanh toaùn quoác teá. „ Ñoàng USD ñöôïc ñaûm baûo baèng vaøng, ñoåi ra vaøng (1USD= 0,888671 gram vaøng); 35 USD = 1 ounce vaøng (28.3495231 gram). „ Caùc nöôùc thaønh vieân trong IMF phaûi duy trì moät tyû giaù coá ñònh vôùi ñoàng USD (+/- 1%). „ Ngaøy 12/12/1973, chính phuû Myõ chính thöùc tuyeân boá phaù saûn cheá ñoä tieàn teä USD sau nhieàu bieán coá. 11/03/10 14 CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ Cheá ñoä tieàn giaáy baát khaû hoaùn „ Vaøng ruùt khoûi quaù trình löu thoâng => treân thò tröôøng chuû yeáu löu thoâng caùc loaïi tieàn giaáy. „ Giaù trò thöïc cuûa tieàn giaáy phuï thuoäc vaøo söùc mua thöïc teá cuûa noù – khoái löôïng haøng hoùa. „ Phaùt haønh tieàn giaáy döïa vaøo caùc muïc tieâu cuûa chính saùch tieàn teä cuûa ngaân haøng trung öông. 11/03/10 15 5
  6. CHEÁ ÑOÄ TIEÀN TEÄ Tham khaûo lòch söû tieàn teä Vieät Nam „ Thaùi Bình Höng Baûo aán haønh vaøo naêm 968, nhaø Ñinh. „ Tieàn giaáy Nhaø Hoà xuaát hieän caùch ñaây treân 600 naêm. „ Ñôøi Nhaø Maïc Ñaêng Dung ñuùc tieàn saét Ñaïi Chính Thoâng Baûo. „ Naêm 1512, Traàn Cao noåi binh chieám ñoùng Ñoâng Ñoâ 4 ngaøy ñuùc tieàn Thieân Öng Thoâng Baûo. „ Naêm 1858, Phaùp xaâm chieám Vieät Nam, 1875 cho ra ñôøi tieàn Ñoâng Döông. „ Naêm 1946, Hoà Chí Minh kyù saéc leänh Tieàn taøi chính. „ Naêm 1951, NHNN ra ñôøi vaø in ñoàng tieàn NH. „ Naêm 1958, mieàn Baéc ñoåi tieàn, ñoàng tieàn oån ñònh ñeán naêm 1978. 11/03/10 16 CHÖÙC NAÊNG CUÛA TIEÀN TEÄ Theo quan ñieåm cuûa K.Marx tieàn teä coù caùc chöùc naêng cô baûn sau: „ Chöùc naêng thöôùc ño giaù trò „ Chöùc naêng phöông tieän löu thoâng „ Chöùc naêng phöông tieän thanh toaùn. „ Chöùc naêng phöông tieän caát tröõ „ Chöùc naêng tieàn teä theá giôùi 11/03/10 17 CHÖÙC NAÊNG THÖÔÙC ÑO GIAÙ TRÒ „ Chöùc naêng naøy tieàn teä ñaõ trôû thaønh thöôùc ño chung ñeå bieåu thò vaø so saùnh giaù caû cuûa taát caû haøng hoùa, töø ñoù laøm cho ñôøi soáng kinh teá ñöôïc ñôn giaûn hoùa raát nhieàu. „ Ñaëc ñieåm khi tieàn thöïc hieän chöùc naêng thöôùc ño giaù trò „ Phaûi coù tieâu chuaån giaù caû: laø nhöõng quy öôùc chung thoáng nhaát. „ Thao taùc ño löôøng giaù trò haøng hoaù dieãn ra hoaøn toaøn trong yù nieäm. „ Baûn thaân tieàn teä phaûi coù giaù trò, giaù trò hay söùc mua cuûa tieàn teä phaûi oån ñònh. 11/03/10 18 6
  7. CHÖÙC NAÊNG THÖÔÙC ÑO GIAÙ TRÒ „ Thoâng qua tieàn doanh nghieäp coù theå tính toaùn chi phí, giaù thaønh saûn phaån Æ xaùc ñònh giaù caû haøng hoùa. „ Treân goác ñoä kinh teá vó moâ, tieàn laø coâng cuï tính toaùn giaù trò GDP, GNP. ÎTrong neàn kinh teá tieàn laø thöôùc ño quan troïng. 11/03/10 19 CHÖÙC NAÊNG PHÖÔNG TIEÄN TRAO ÑOÅI „ Laø chöùc naêng cô baûn cuûa tieàn teä noù khoâng chæ giuùp chuùng ta phaân bieät giöõa tieàn vôùi nhöõng daïng taøi saûn khaùc nhö chöùng khoaùn, baát ñoäng saûn… maø coøn bieåu hieän moät traïng thaùi ñoäng cuûa tieàn teä khi boäc loä baûn chaát kinh teá voán coù. H – T – H' „ Vôùi chöùc naêng tieàn teä phaûi „ Söï coù maët cuûa tieàn trong nhöõng quan heä mua baùn traû tieàn ngay. „ Söï vaän ñoäng song song vaø ngöôïc chieàu giöõa tieàn teä vaø haøng hoùa. „ Caùc hình thaùi tieàn teä phaûi ña daïng, ñaûm baûo söï thuaän lôïi trong caùc quan heä mua baùn cuï theå. 11/03/10 20 CHÖÙC NAÊNG PHÖÔNG TIEÄN TRAO ÑOÅI „ Tieàn laø phöông tieän trao ñoåi coù theå laø tieàn vaøng, tieànn giaáy vaø caùc phöông tieän chuyeån taûi giaù trò khaùc coù theå ñoåi ñöôïc ra tieàn. „ Thöïc hieän chöùc naêng naøy khi ñöa tieàn vaøo löu thoâng, caàn toân troïng quy luaät löu thoâng tieàn teä cuûa Maùc. PXQ M = ----------------- 11/03/10 V 21 7
  8. CHÖÙC NAÊNG PHÖÔNG TIEÄN TÍCH LUYÕ „ Tích luõy ñeå ñeà phoøng ruûi ro trong töông lai hoaëc tích luõy ñeå mua saém, nghóa laø ta muoán chuyeån nhu caàu tieâu duøng töø thôøi ñieåm naøy sang thôøi ñieåm khaùc. „ Tieàn taïm thôøi taùch khoûi löu thoâng trôû veà traïng thaùi ñöùng yeân tích luyõ vaø löu giöõ giaù trò theo thôøi gian ñeå sau ñoù thöïc hieän caùc khoaûn chi duøng tieáp theo. „ Caùc loaïi taøi saûn khaùc caát tröõ theo thôøi gian coù theå laøm taêng giaù trò, coøn tieàn thì khoâng. Thöïc hieän toát chöùc naêng naøy chæ coù tieàn vaøng, tuy nhieân caùc hình thaùi tieàn teä hieän nay vaãn thöïc hieän ñöôïc, nhöng thôøi gian khoâng daøi. „ Nhöng taïi caùc chuû theå kinh teá thích giöõ tieàn do tính thanh khoaûn. 11/03/10 22 CHÖÙC NAÊNG PHÖÔNG TIEÄN TÍCH LUYÕ „ Caát tröõ cuûa tieàn tuyø thuoäc vaøo giaù caû. „ Möùc giaù cao, laïm phaùt laøm cho giaù trò caát tröõ hay söùc mua cuûa ñoàng tieàn giaûm. „ Giaù caû taêng 50%, ñoàng tieàn giaûm giaù 50% „ Baøi taäp: „ Caùc dieãn taû sau ñaây, noäi dung naøo coù lieân quan ñeán tieàn: „ Tuaàn vöøa roài baïn kieám ñöôïc bao nhieâu tieàn. „ Khi ñeán cöûa haøng, toâi phaûi luoân luoân chaéc chaén laø toâi phaûi coù tieàn. 11/03/10 23 Baøi taäp „ Caùc nhaø kinh teá mieâu taû raèng trong suoát thôøi kyø kinh teá xaûy ra sieâu laïm phaùt tieàn nhö laø cuû khoai noùng maø moïi ngöôøi chuyeån nhanh töø tay ngöôøi naøy sang tay ngöôøi khaùc. Giaûi thích? „ ÔÛ Brazil, tröôùc naêm 1994 traûi qua naïn laïm phaùt cao, nhieàu giao dòch kinh doanh thöïc hieän baèng ñoàng USD hôn laø ñoàng Real. Taïi sao? „ Giöõa hai phöông tieän thanh toaùn tieàn maët vaø theû ATM baïn thích phöông tieän naøo, giaûi thích? 11/03/10 24 8
  9. CUNG CAÀU TIEÀN TEÄ „ Lyù thuyeát veà caàu tieàn teä „ Caùc khoái tieàn trong neàn kinh teá „ Chuû theå cung tieàn 11/03/10 25 LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ Tieàn teä laø saûn phaåm taát yeáu cuûa saûn xuaát haøng hoùa, nhö vaäy, coøn saûn xuaát haøng hoùa thì nhu caàu veà tieàn teä coøn laø söï caàn thieát mang tính chaát khaùch quan „ Thaønh phaàn caàu tieàn bao goàm: „ Caàu ñaàu tö (mua saém taøi saûn…) „ Chính phuû „ Doanh nghieäp „ Caù nhaân vaø hoä gia ñình „ Caàu tieâu duøng „ Chính phuû „ Doanh nghieäp „ Caù nhaân vaø hoä gia ñình 11/03/10 26 LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ „ Ñaàu tö? Ñoù laø caùc doanh nghieäp muoán môû roäng qui moâ saûn xuaát, muoán söû duïng coù hieäu quaû nguoàn voán nhaøn roãi. Ñoù laø caùc caù nhaân muoán kieám lôïi nhuaän töø ñoàng tieàn tieát kieäm cuûa mình. „ Tieâu duøng vaøo nhöõng muïc ñích naøo? Caùc doanh nghieäp, caù nhaân caàn tieàn ñeå phuïc vuï cho caùc giao dòch cuûa mình nhö mua saém haøng hoùa – dòch vuï, thanh toaùn coâng nôï, noäp thueá hoaëc giaønh moät phaàn thu nhaäp baèng tieàn cho muïc ñích döï phoøng nhöõng ruûi ro, nhöõng toån thaát coù theå gaëp phaûi trong saûn xuaát vaø ñôøi soáng… chính phuû muoán thöïc hieän caùc chöông trình caûi caùch kinh teá hay thöïc hieän caùc chính saùch xaõ hoäi 11/03/10 27 9
  10. LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ „ Nhu caàu veà tieàn teä ñeå phuïc vuï cho ñaàu tö seõ phuï thuoäc vaøo caùc nhaân toá: „ Laõi suaát tín duïng ngaân haøng „ Möùc lôïi nhuaän töø nhöõng hoaït ñoäng ñaàu tö nhö saûn xuaát, kinh doanh. „ Daân soá 11/03/10 28 LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ „ Nhu caàu veà tieàn giaønh cho tieâu duøng seõ phuï thuoäc vaøo nhaân toá : „ Möùc thu nhaäp „ Giaù trò cuûa nhöõng hoaït ñoäng giao dòch „ Laõi suaát tín duïng „ Cô caáu daân soá vaø vaên hoaù 11/03/10 29 LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ K.Marx „ Quy luaät löu thoâng tieàn teä K.Marx: H Md = -------- V „ Md: khoái löôïng tieàn caàn thieát trong löu thoâng „ H: toång giaù caû haøng hoùa „ V: toác ñoä voøng quaây tieàn teä „ Ms: löôïng tieàn thöïc teá trong löu thoâng „ Md < Ms : thöøa tieàn Æ laïm phaùt „ Md > Ms : thieåu tieàn Æ giaûm phaùt 11/03/10 30 10
  11. LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ Thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa Fisher 1887-1947 „ M.V = P.Y „ M: khoái löôïng tieàn trong löu thoâng „ P: giaù caû haøng hoùa „ Y: khoái löôïng haøng hoùa Æ M.V = GDP „ V: toác ñoä voøng ñoàng tieàn „ Phöông trình treân goïi laø phöông trình trao ñoåi nghóa laø soá löôïng tieàn teä nhaân vôùi soá laàn maø löôïng tieàn chi tieâu trong moät naêm baèng soá thu nhaäp danh nghóa (P.Y) 11/03/10 31 LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ Thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa Fisher 1887-1947 „ P.Y: laø thu nhaäp danh nghóa ñöôïc quyeát ñònh bôûi M. „Nghóa laø giaù caû haøng hoùa bieán ñoäng tuyø thuoäc vaøo löôïng cung tieàn M. „ Fisher cho raèng V trong gaén haïn laø khoâng thay ñoåi. „ Töø ñoù coù theå chuyeån ñoåi phöông trình trao ñoåi thaønh lyù thuyeát soá löôïng tieàn teä. „ Ví duï: V = 5; PY laø 10 tyû ñoàng thì M = 2 tyû ñoàng „ Lyù thuyeát soá löôïng tieàn teä cho raèng: „ Neáu gaáp ñoâi M thì P cuõng gaáp ñoâi trong ngaén haïn vì V vaø Y khoâng thay ñoåi. „ Nhöõng thay ñoåi möùc giaù keát quaû duy nhaát laø töø thay ñoåi soá löôïng tieàn teä. 11/03/10 32 LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ Thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa Fisher 1887-1947 „ Coù theå vieát laïi phöông trình trao ñoåi: P.Y M = -------- V „ Khi thò tröôøng tieàn teä caân baèng thì soá löôïng tieàn teä maø coâng chuùng naém giöõ baèng vôùi soá löôïng caàu tieàn teä Md. Goïi K = 1/V, khi ñoù phöông trình coù theå vieát laïi: „ M = K.PY „ Do K laø khoâng ñoåi, neân caàu tieàn laø haøm soá cuûa thu nhaäp danh nghóa PY. Laõi suaát khoâng aûnh höôûng ñeán caàu tieàn teä. „ Theo Fisher, coâng chuùng naém giöõa tieàn laø ñeå giao dòch vaø caàu tieàn phuï thuoäc vaøo: „ Nhu caàu giao dòch PY „ Caùch thöùc ñieàu haønh cuûa caùc ñònh cheá taùc ñoäng ñeán giao dòch, 11/03/10 töø ñoù quyeát ñònh ñeán V vaø K 33 11
  12. LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ Cambridge – Marsall & Pigou „ Khaùc vôùi Fisher, Cambrige cho raèng coâng chuùng raát linh hoaït trong vieäc naém giöõa tieàn teä vaø khoâng phuï thuoäc hoaøn toaøn vaøo caùc ñònh cheá. „ Coâng chuùng caàn tieàn ñeå trao ñoåi vaø caát tröõ giaù trò. Tieàn laø moät taøi saûn vaø caàu tieàn phuï thuoäc vaøo: „ Möùc ñoä giao dòch cuûa coâng chuùng „ Möùc ñoä giaøu coù cuûa coâng chuùng „ K coù theå thay ñoåi trong ngaén haïn. Söï caát tröõ phuï thuoäc vaøo lôïi töùc kyø voïng cuûa caùc taøi saûn coù chöùc naêng caát tröõ giaù trò. 11/03/10 34 LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ Keyness 1884 - 1946 „ Thuyeát öu thích thanh khoaûn cuûa Keyness „ Söï öu thích tieàn maët xuaát phaùt töø: „ Ñoäng cô giao dòch (Transaction motive) ƒ Tieàn laø phöông tieän löu thoâng trao ñoåi coù tính thanh khoaûn cao „ Ñoäng cô döï phoøng (Precautionary motive) ƒ Tieàn laø phöông tieän ñaùp öùng caùc nhu khoâng mong ñôïi „ Ñoäng cô ñaàu cô (Speculative motive) ƒ Tieàn vaø traùi phieáu. Coâng chuùng choïn tieàn hay traùi phieáu? ƒ Caàu tieàn quan heä nghòch vôùi laõi suaát 11/03/10 35 LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ Keyness 1884 - 1946 Rate of interest Liquidity preference curve (demand for money) Speculative Precautionary Transactions Quanlity of money 11/03/10 36 12
  13. LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ Keyness 1884 - 1946 „ Keyness phaân bieät soá löôïng tieàn danh nghóa (nominal) vaø soá löôïng tieàn thöïc (real). „ Coâng chuùng muoán naém giöõa khoái löôïng tieàn thöïc. Ba ñoäng cô giöõ tieàn coù quan heä vôùi Y vaø laõi suaát. „ Caàu tieàn teä ñöôïc bieát nhö moät haøm soá “ sôû thích tính loûng”. Caàu tieàn thöïc M/p coù lieân quan ñeán Y vaø i: Md ----------- = f ( i, y) P - + 11/03/10 37 LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ Keyness 1884 - 1946 „ Nghòch ñaûo coâng thöùc treân. P 1 ---------- = ---------- Md f ( i, y) „ Chia hai veá co Y ta coù PY Y V = ---------- = ---------- Md f ( i, y) „ Keyness cho raèng v bieán ñoåi. Khi I taêng thì f ( i,Y) giaûm vì theá Î v gia taêng 11/03/10 38 LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ Keyness 1884 - 1946 r Cung tieàn Caàu tieàn L(r) M/P M/P 11/03/10 39 13
  14. LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ Thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa Milton_Friedman(1950s) „ Nhu caàu tieàn maët laø haøm soá vôùi nhieàu bieán soá, trong ñoù coù thu nhaäp, giaù caû, laõi suaát, cô caáu taøi saûn vaø söï öa thích cuûa caù nhaân. Md ---------- = f ( Yp, rh– rm, re –rm,, e – rm) P + - - - „ Trong ñoù: Md/P caàu tieàn thöïc; Yp,:cuûa caûi; rm : tieàn lôøi kyø voïng cuûa tieàn teä; rh: tieàn lôøi kyø voïng cuûa traùi phieáu; re: tieàn lôøi kyø voïng cuûa coå phieáu; e: tyû leä laïm phaùt kyø voïng 11/03/10 40 LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ Thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa Milton_Friedman(1950s) „ Söï khaùc nhau giöõa Keyness vaø Friedman „ Friedman cho raèng: „ Coù nhieàu taøi saûn coù theå thay theá cho tieàn, taùch traùi phieáu ra khoûi coå phieáu. Chuùng coù möùc tieàn lôøi khaùc nhau. „ Tieàn vaø haøng hoùa coù theå thay theá nhau tuyø theo tyû suaát tieàn lôøi cuûa chuùng. „ Tieàn lôøi cuûa tieàn khoâng coá ñònh. Söï thay ñoåi tieàn lôøi cuûa tieàn teä keùo theo söï thay ñoåi tieàn cuûa traùi phieáu vaø coå phieáu. „ Neáu Keyness cho raèng laõi suaát aûnh höôûng quan troïng ñeán caàu tieàn teä thì Friedman cho raèng caàu tieàn teä ít bò aûnh höôûng bôûi laõi suaát vaø tính oån ñònh 11/03/10 41 LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÀU TIEÀN TEÄ Thuyeát soá löôïng tieàn teä cuûa Milton_Friedman(1950s) „ Töø ñoù haøm caàu tieàn teä cuûa Friedman coù theå vieát thaønh: M ----------- = f ( Yp ) P Y V = ----------- f ( Yp ) „ Î khaùc vôùi Keyness, Friedman cho raèng caàu tieàn teä chuû yeáu phuï thuoäc vaøo thu nhaäp. 11/03/10 42 14
  15. CAÙC KHOÁI TIEÀN TRONG LÖU THOÂNG „ Caùc loaïi tieàn teä trong neàn kinh teá hieän ñaïi „ Pheùp ño toång löôïng tieàn trong neàn kinh teá hieän ñaïi „ Caùc chuû theå cung öùng tieàn cho neàn kinh teá 11/03/10 43 CAÙC LOAÏI TIEÀN TEÄ TRONG NEÀN KINH TEÁ HIEÄN ÑAÏI „ Tieàn coù quyeàn löïc cao „ Tieàn phaùp ñònh: caùc loaïi tieàn naøy ñöôïc nhaø nöôùc thoáng nhaát phaùt haønh vaø cho pheùp löu thoâng vôùi meänh giaù ñöôïc in treân ñoàng tieàn theo luaät ñònh. „ Tieàn gôûi khoâng kyø haïn hay caùc khoaûn tieàn gôûi treân caùc taøi khoaûn thanh toaùn taïi caùc ngaân haøng: coù quyeàn löïc cao nhöng tính loûng thaáp hôn so vôùi tieàn phaùp ñònh vì phaûi thoâng qua moät soá thuû tuïc thanh toaùn theo quy ñònh khi thöïc hieän giao dòch. 11/03/10 44 CAÙC LOAÏI TIEÀN TEÄ TRONG NEÀN KINH TEÁ HIEÄN ÑAÏI „ Caùc loaïi tieàn taøi saûn „ Caùc loaïi tieàn gôûi coù kyø haïn, ñem laïi möùc sinh lôïi khaù oån ñònh cho ngöôøi sôû höõu. „ Taøi khoaûn tieàn göûi ôû thò tröôøng tieàn teä. „ Caùc chöùng töø nôï ngaén haïn, trung haïn ñöôïc mua baùn treân thò tröôøng tieàn teä. „ Caùc loaïi tieàn taøi saûn khaùc 11/03/10 45 15
  16. PHEÙP ÑO TOÅNG LÖÔÏNG TIEÀN TRONG NEÀN KINH TEÁ HIEÄN ÑAÏI Ngaân haøng trung öông moãi nöôùc, chòu traùch nhieäm chính trong xaây döïng vaø thöïc thi chính saùch tieàn teä laø phaûi bieát moät caùch chính xaùc caùc thaønh phaàn cuûa löôïng tieàn cung öùng vaøo löu thoâng seõ bao goàm caùc boä phaän naøo ñeå coù theå döï baùo ñöôïc nhöõng bieán ñoäng kinh teá cuõng nhö coù nhöõng bieän phaùp ñieàu chænh hôïp lyù. „ ÔÛ caùc nöôùc phaùt trieån pheùp ño toång löôïng tieàn ñöôïc ngaân haøng trung öông coâng boá thoâng thöôøng goàm 3 khoái tieàn chính ñoù laø: „ Khoái M1: laø tieàn giao dòch „ Khoái M2: laø tieàn teä taøi saûn, goàm: M1; caùc loaïi tieàn gôûi coù kyø haïn loaïi nhoû; tieàn gôûi tieát kieäm; caùc chöùng töø nôï ngaén haïn; tieàn gôûi thò tröôøng tieàn teä ngaén haïn… „ Khoái M3 bao goàm: M2; caùc loaïi tieàn gôûi coù kyø haïn loaïi 11/03/10 lôùn; caùc chöùng töø nôï, tieàn gôûi thò tröôøng tieàn teä daøi haïn. 46 CAÙC CHUÛ THEÅ CUNG ÖÙNG TIEÀN CHO NEÀN KINH TEÁ Caùc chuû theå cung tieàn goàm „ Ngaân haøng trung öông „ Caùc ngaân haøng thương mại „ Caùc chuû theå khaùc 11/03/10 47 NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG „ Phaùt haønh qua keânh ngaân saùch nhaø nöôùc. „ Phaùt haønh qua keânh tín duïng „ Phaùt haønh qua thò tröôøng môû „ Phaùt haønh qua thò tröôøng vaøng vaø ngoaïi teä 11/03/10 48 16
  17. NGAÂN HAØNG TRUNG GIAN Caùc ngaân haøng trung gian cung öùng cho neàn kinh teá loaïi buùt teä thoâng qua cô cheá tín duïng taïo tieàn. „Trong ñieàu kieän lyù töôûng, coâng thöùc tính soá tieàn gôûi môû roäng maø caû heä thoáng ngaân haøng taïo ra nhö sau: Soá tieàn gôûi môû roäng = Soá tieàn göûi Heä soá x ban ñaàu taïo tieàn Trong ñoù: Heä soá 1 taïo tieàn = Tyû leä DTBB 11/03/10 49 NGAÂN HAØNG TRUNG GIAN Bảng toùm taéc quaù trình taïo tieàn cuûa caùc ngaân haøng trung gian Tỷ lệ dự trữ bắt buộc: 10% (Đơn vị tính: ñồng) Teân ngaân Soá tieàn gôûi Soá tieàn döï Soá tieàn coù theå haøng nhaän ñöôïc tröõ baét buoäc cho vay ra toái ña A 1.000 100 900 B 900 90 810 C 810 81 729 … … … … Toång coäng 10.000 1.000 9.000 11/03/10 50 Chuû theå cung tieàn „ Caùc chuû theå khaùc cung öùng tieàn taøi saûn, bao goàm: „ Doanh nghieäp „ Caùc ñònh cheá taøi chính ngaân haøng „ Kho baïc nhaø nöôùc „ Ngaân haøng trung öông caùc nöôùc „ …. 11/03/10 51 17
  18. Baøi taäp 1. Haõy tính GDP danh nghóa neáu nhö v = 5 vaø cung tieàn teä gia taêng töø 200 tyû USD ñeán 300 tyû USD. 2. Ñoái vôùi caùc loaïi taøi saûn döôùi ñaây, cho bieát loaïi naøo thuoäc M1, M2, M3… „ Tieàn „ Quyõ hoã töông thò tröôøng tieàn teä „ Eurodollars „ Tieàn göûi coù kyø haïn ngaén „ Hôïp ñoàng mua baùn laïi coù meänh giaù lôùn „ Tieàn göûi khoâng kyø haïn 11/03/10 52 Baøi taäp 3. Cung tieàn teä M taêng leân 10%/naêm vaø PY danh nghóa taêng leân 20%/ naêm. Döõ lieäu sau: 2001 2002 2003 M 100 ? ? PY 1.000 ? ? Haõy tính v moãi naêm 4. Ñieàu gì xaûy ra ñoái vôùi GDP neáu nhö cung tieàn teä taêng leân 20% nhö v giaûm xuoáng 30%. 5. Taïi sau quan ñieåm cuûa Friedman veà caàu tieàn teä cho raèng v coù theå tieân ñoaùn ñöôïc, trong khi ñoù quan ñieåm cuûa Keyness cho raèng v khoâng tieân ñoaùn ñöôïc. 11/03/10 53 LAÏM PHAÙT „ KHAÙI NIEÄM VAØ PHAÂN LOAÏI LAÏM PHAÙT „ NGUYEÂN NHAÂN DAÃN ÑEÁN LAÏM PHAÙT „ TAÙC ÑOÄNG CUÛA LAÏM PHAÙT „ NHÖÕNG BIEÄN PHAÙP KIEÀM CHEÁ LAÏM PHAÙT 11/03/10 54 18
  19. KHAÙI NIEÄM & PHAÂN LOAÏI LAÏM PHAÙT „ Laïm phaùt laø moät phaïm truø kinh teá khaùch quan phaùt sinh töø cheá ñoä löu thoâng tieàn giaáy. laø hieän töôïng tieàn trong löu thoâng vöôït quaù nhu caàu caàn thieát laøm cho chuùng bò maát giaù, giaù caû cuûa haàu heát caùc loaò haøng hoaù taêng leân ñoàng loaït. „ Laïm phaùt coù nhöõng ñaëc tröng ñoù laø: „ Hieän töôïng gia taêng quaù möùc cuûa löôïng tieàn coù trong löu thoâng daãn ñeán ñoâng tieàn bò maát giaù. „ Möùc giaù caû chung taêng leân. 11/03/10 55 ( tieáp theo) „ Phaân loaïi laïm phaùt: „ Laïm phaùt vöøa phaûi:Loaïi laïm phaùt naøy xaûy ra khi giaù caû haøng hoaù taêng chaäm ôû möùc ñoä moät con soá haøng naêm ( döôùi 10% moät naêm) „ - Laïm phaùt cao: Loaïi laïm phaùt naøy xaûy ra khi giaù caû haøng hoaù taêng ôû möùc ñoä 2 con soá haøng naêm (töø 10% - 100% moät naêm). „ Sieâu laïm phaùt: Loaïi laïm phaùt naøy xaûy ra khi giaù caû haøng hoaù taêng ôû möùc ñoä 3 con soá haøng naêm trôû leân. 11/03/10 56 ( tieáp theo) „ Dieãn bieán laïm phaùt: „ Giai ñoaïn 1: ÔÛ giai ñoaïn naøy tyû leä taêng giaù nhoû hôn tyû leä taêng tröôûng tieàn teä. Moät boä phaän cuûa khoái tieàn gia taêng veà cô baûn ñaùp öùng nhu caàu löu thoâng tieàn teä cuûa neàn kinh teá. „ Giai ñoaïn 2: ÔÛ giai ñoaïn naøy tyû leä taêng giaù lôùn hôn tyû leä taêng tröôûng tieàn teä do laïm phaùt vôùi tyû leä cao keùo daøi ñaõ laøm cho kinh teá suy thoaùi, laøm cho khoái löôïng tieàn phaùt haønh vöôït möùc khoái löôïng tieàn caàn thieát cho löu thoâng 11/03/10 57 19
  20. NGUYEÂN NHAÂN DAÃN ÑEÁN LAÏM PHAÙT „ Laïm phaùt do caàu keùo 1b. Nhu caàu haøng hoaù Bs Khi neàn kinh teá ñaït Giaù caû (P $) taêng tôùi hay vöôït quaù saûn P1 E1 löôïng tieàm naêng, vieäc P0 1a.Giaù taêng taêng toång möùc caàu E0 Bd1 daãn tôùi laïm phaùt ñöôïc P2 2b. Giaù giaûm E2 2a. Nhu caàu goïi laø laïm phaùt do Bd2 haøng Bd0hoaù caàu keùo hay laïm phaùt KL giaù trò haøng hoaù, (B $) giaûm nhu caàu. 11/03/10 58 LAÏM PHAÙT DO CHI PHÍ ÑAÅY „ Khi chi phí saûn xuaát kinh doanh taêng seõ ñaåy giaù caû taêng leân ngay caû khi caùc yeáu toá saûn xuaát chöa ñöôïc söû duïng ñaày ñuû, chuùng ta goïi ñoù laø laïm phaùt do chi phí ñaåy: „ Tieàn löông taêng leân laø moät nguyeân nhaân ñaåy chi phí taêng leân. „ Khuûng hoaûng veà nhieân lieäu, nguyeân vaät lieäu cô baûn nhö daàu moû, saét theùp… cuõng laøm cho giaù caû. 11/03/10 59 LAÏM PHAÙT DO NHÖÕNG NGUYEÂN NHAÂN LIEÂN QUAN ÑEÁN SÖÏ THIEÁU HUÏT MÖÙC CUNG „ Khi neàn kinh teá ñaït Giaù caû 2a. Khaû naêng Ls2 ñeán möùc toaøn duïng, cung hh giaûm ( P %) möùc cung haøng hoaù Ls0 vaø dòch vuï treân thò P2 E2 Ls1 tröôøng coù khuynh P0 2b. Giá taêng E0 höôùng giaûm daàn, 1b. Giá giaûm 2a. Khaû naêng cung hh taêng khoâng ñaùp toát nhu P1 E1 caàu taêng leân cuûa thò Ld tröôøng, laøm cho giaù Löông haøng hoaù, (L $) caû taêng leân 11/03/10 60 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2