Các nội dung của bài giảng gồm 6: phần đặt vấn đề, mục tiêu, tổng quan tài liệu, đối tượng và phương pháp nghiên cứu, kết quả, bàn luận. Để nắm chi tiết nội dung kiến thức, mời các bạn cùng tham khảo bài giảng.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Tỉ lệ và các yếu tố nguy cơ của bệnh thận do thuốc cản quang sau can thiệp mạch vành qua da - TS.BS Nguyễn Thượng Nghĩa
- TỈ LỆ VÀ CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA
BỆNH THẬN DO THUỐC CẢN QUANG
SAU CAN THIỆP MẠCH VÀNH QUA DA
TS.Bs.Nguyễn Thượng Nghĩa
ThS.Bs.Đặng Thế Việt
BV Chợ Rẫy
- CÁC PHẦN TRÌNH BÀY
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
2. MỤC TIÊU
3. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5. KẾT QUẢ
6. BÀN LUẬN
7. KẾT LUẬN
- ĐẶT VẤN ĐỀ
Bệnh mạch vành là một trong những bệnh chiếm tỉ lệ cao trên thế
giới và có tỉ lệ tử vong cao. Tỉ lệ tử vong do bệnh mạch vành đã được giảm
xuống đáng kể nhờ các tiến bộ trong điều trị, trong đó không thể không kể
đến thủ thuật can thiệp mạch vành qua da.
Các thủ thuật can thiệp mạch vành thì phải dùng thuốc cản quang
khá nhiều Nguy cơ bệnh thận do thuốc cản quang tăng
Bệnh thận do thuốc cản quang là một biến chứng nặng và là nguyên nhân
gây suy thận đứng hàng thứ 3 trong bệnh viện [1]. Tỉ lệ tử vong do bệnh
thận do thuốc cản quang có thể lên đến 22%, đồng thời tỉ lệ tử vong sau 5
năm của nhóm bệnh nhân xuất hiện bệnh thận do thuốc cản quang trong
thời gian nằm viện cao hơn so với các bệnh nhân không có biến chứng này
(44,6% và 14,5%) [2]
Ở Việt Nam, số lượng bệnh nhân được can thiệp mạch vành qua da
càng ngày càng tăng. Tuy nhiên có rất ít các nghiên cứu về biến chứng bệnh
thận do thuốc cản quang và cần thiết có thêm nghiên cứu để khảo sát tỉ lệ
cũng như các yếu tố nguy cơ của biến chứng này.
Rihal CS. et al.; Circulation 2002, 105 pp. 2259 - 2264.
Neville Kukreja; Coronary Interventions 2012, InTech, Croatia, pp. 195 - 212
- MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• Xác định tỉ lệ bệnh thận do thuốc cản quang
• Khảo sát các yếu tố nguy cơ của bệnh thận do
thuốc cản quang sau can thiệp mạch vành qua
da
- TỔNG QUAN
Định Nghĩa
• Sự giảm cấp thời chức năng thận sau khi dùng thuốc cản quang (
Creatinin máu tăng 0.5mg /dl hoặc tăng 25% so với giá trị ban
đầu) sau khi loại bỏ các nguyên nhân khác
• Thường xuất hiện trong 24-48 h sau dùng thuốc cản quang
• Creatinin máu đạt đỉnh sau 3-5 ngày
• Creatinin máu trở về giá trị ban đầu sau 7-10 ngày trong đa số các
trường hợp
• Thường đa số suy thận thể không thiểu niệu
- Tần suất thay đổi 1-35%,
Tỉ lệ tử vong cao
Tỉ lệ CIN Tỉ lệ tử vong Tỉ lệ tử vong
CIN (-) CIN (+)
Levy et al. 1.1% 7% 34 %
N= 16248
Rihal et al. 3.3% 1.4% 22%
N= 7586 Bn
Mc Cullough et al. 14.5% 1.1% 7.1% ( 35.7% + HD)
N = 1826 Bn PCI
Gruberg et al. 37% 4.9% 14.9% ( 22.6% + HD)
N= 439 BN CKD
Tại Việt Nam ,
Levy EM,JAMA 1996; Rihal CS et al, Circulation 2002; Gruberg, J Am Coll Cardiol 2000;
- Diễn tiến bệnh thận do thuốc cản quang
Đa số hồi phục nhưng tỉ lệ nhỏ bị suy thận mãn
12%
2%
N= 1490 BN/ 3986 (2003 -2008)
Maioli M, Circulation 2012;125:3099
- Dược động cơ bản thuốc cản quang
• Chức năng là tăng độ cản quang tia X
• Vòng Benzen gắn các nguyên tử Iode
• Độ cản quang tùy thuộc vào nồng độ iode
• Thể tích dịch cung cấp khi dùng thuốc cản quang:
cứ mỗi 125 ml cản quang = 500ml thể tích dịch
thêm vào huyết tương
• Bài tiết chủ yếu tại thận
• Thuốc kháng đông và thuốc ức chế kết tập tiểu
cầu không ảnh hưởng bởi thuốc cản quang
- Cơ chế suy thận do thuốc cản quang
1. Độc tính trực tiếp của thuốc cản quang đvới tế bào ống thận
(Osmotic nephrosis )
2. Hiện tượng viêm phóng thích Cytokines Tổn thương
tế bào nhu mô thận
3. Tắc nghẽn tế bào ống thận: Do thuốc cản quang kết tủa
protein / tb ống thận
4. Các gốc tự do oxy hóa ↑ do hiện tượng tái tưới máu, stress
oxy hóa ↑, dự trữ chất khử ↓ /người cao tuổi
5. Thuốc cản quang Thay đổi vi tuần hoàn /thận
- Co mạch trực tiếp tb cơ trơn
- Phóng thích các chất co mạch: endothelin & adenosin
- Tăng áp lực trong ống thận giảm lưu lượng máu tới thận
- Tăng áp lực thẩm thấu /ống thận kích hoạt cơ chế hồi quản ngược vi
cầu - ống thận
- Yếu tố nguy cơ bệnh thận do thuốc cản quang
N= 8357 BN Chụp & Can thiệp ĐMV , thời gian 6 năm
Yếu tố nội sinh Yếu tố liên quan tới thủ thuật
• Bệnh thận mãn
• Đái tháo đường bc thận • Dùng cản quang nhiều lần
trong 72 giờ
• Tuổi
• Thiếu nước • Bơm cản quang động mạch
• Tụt HA • Thể tích lượng cản quang
• HC Cung lượng tim thấp nhiều
• Suy tim
• Chất cản quang độ thẩm thấu
• Đạm máu giảm (
- Định lượng chức năng thận
Modification of Diet in Renal Disease equations (MDRD):
eGFR, ml/min/1.73 m2= 186 x (Serum Creatinine [mg/dL]) -1.154 x
(Age-0.203x (0.742 if female) x (1.210 if African American)
Cockcroft-Gault equation:
(140- age) x Body Weight [kg]*
Creatinine Clearance, ml/min =
* Multiple by 0.8 in female Serum Creatinine mg/dL] x 72
- Thang điểm Mheran
Yếu tố nguy cơ Thang điểm
Hypotension 5
IABP 5
CHF 5
Age >75 years 4 Risk Risk Risk of
Score of CIN Dialysis
Anemia 3
≤5 7.5% 0.04%
Diabetes 3
Contrast media volume 1 for each 100 cc3 Calculate 6 to 10 14.0% 0.12%
Serum creatinine > 1.5mg/dl 4 11 to 16 26.1% 1.09%
OR
2 for 40 – 60 ≥ 16 57.3% 12.6%
eGFR
- CIN Risk Score & Nguy cơ tử vong sau 1 năm
35 31.2 33.3
30
25
1-year mortality
20
15.5
15 13.5
10
5.5 5.7
5 1.9 2.0
0
Risk Groups: Low Moderate High Very High
Risk Score: ≤5 6 to 10 11 to 15 ≥16
Prognostic significance of the proposed risk score for CIN extended to prediction of 1-year
mortality. (Red bars = development dataset; blue bars = validation dataset.)
Mehran et al. JACC 2004;44:1393-1399.
- ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Đối tượng và phương pháp NC
1. Phương pháp nghiên cứu: tiền cứu, mô tả cắt ngang
2. Dân số nghiên cứu: bệnh nhân nhập khoa TMCT bệnh viện Chợ Rẫy từ
tháng 2/2015 – 8/2015
3. Tiêu chuẩn chọn:
Những bệnh nhân được thực hiện can thiệp mạch vành qua da tại
khoa Tim Mạch Can Thiệp – Bệnh viện Chợ Rẫy.
4. Tiêu chuẩn loại:
- Bệnh nhân có Creatinine máu trước can thiệp mạch vành qua da >
1,5 mg/dl.
- Bệnh nhân phải chạy thận nhân tạo trước khi thực hiện can thiệp
mạch vành qua da.
- Bệnh nhân đang có tình trạng mất máu cấp (do chấn thương, phẫu
thuật, sau sanh, xuất huyết tiêu hóa ...).
- Bệnh nhân đang có tình trạng ói, tiêu chảy cấp.
- Bệnh nhân đã sử dụng thuốc cản quang hoặc các thuốc độc thận
trong vòng 2 tuần.
- Đối tượng và phương pháp NC
5. Phương pháp tiến hành: ĐỊnh nghĩa biến – Bảng thu thập số liệu
- Đối tượng và phương pháp NC
6. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu:
- Thống kê mô tả và thống kê phân tích
- Xử lý số liệu bằng phần mềm thống kê SPSS 16.0 for
Windows
. - Kết quả nghiên cứu được trình bày dưới dạng bảng và
biểu đồ.
- Các biến định tính được trình bày dưới dạng tần số và tỉ
lệ phần trăm.
- Các biến định lượng được trình bày dưới dạng giá trị
trung bình ± độ lệch chuẩn.
- So sánh mối liên quan giữa các yếu tố với BTDTCQ
bằng phép kiểm 𝜒 2 (chi bình phương), T test.
- Nhận định sự khác biệt có ý nghĩa thông kê với p < 0,05.
- KẾT QUẢ - BÀN LUẬN
- Đặc điểm dân số NC
Đặc điểm dân số nghiên cứu (n=211)
Tuổi 63,02 ± 11,45
Giới tính Nam: 62,6%
Nữ: 37,4%
Hút thuốc lá 12,11 gói-năm
Tăng huyết áp 68,7%
Đái tháo đường 18%
Suy tim (NYHA) Không: 72%
NYHA I: 0%
NYHA II: 21,8%
NYHA III: 5,2%
NYHA IV: 1%
BMI 22,75 ± 3,01 kg/m2
Tiền sử bệnh mạch vành 13,3%
- Đặc điểm dân số NC
Xét Nghiệm Cận Lâm sàng
Thiếu máu 36,5%
Rối loạn lipid máu 87,7%
Lượng thuốc cản quang 133,03 ml
Creatinine trước thủ thuật 0,91 ± 0,16 mg/dl
Creatinine sau thủ thuật 0,9 mg/dl
eGFR trước thủ thuật 83,1 ± 18,57 ml/phút/1,73 m2 da
eGFR sau thủ thuật 86,79 ± 21,64 ml/phút/1,73 m2 da
Thang điểm Mehran (MRS) Thấp (≤5): 74,9%
Trung bình (6-15): 24,6%
Cao (≥16): 0,5%
CV/eGFR 1,72 ± 0,62
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
