Bài giảng Vật lý đại cương 1 (Cơ - Nhiệt): Chương 1 - PGS.TS. Lê Công Hảo

Chia sẻ: Minh Tuyết | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:43

Thêm vào BST

Báo xấu

82
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Vật lý đại cương 1 (Cơ - Nhiệt) - Chương 1: Động học chất điểm" cung cấp các kiến thức giúp người học có thể nêu được khái niệm vận tốc, gia tốc và các công thức xác định vector vận tốc, gia tốc trong các dạng chuyển động, nêu được tính chất các chuyển động đơn giản,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Vật lý đại cương 1 (Cơ - Nhiệt): Chương 1 - PGS.TS. Lê Công Hảo

VẬT LÝ ĐC 1 PGS.TS. Lê Công Hảo 0917 657 009 lchao@hcmus.edu.vn
Chöông 1 ÑOÄNG HOÏC CHAÁT ÑIEÅM
MUÏC TIEÂU Sau baøi hoïc naøy: 1. Neâu ñöôïc k/n vaän toác, gIa toác vaø caùc coâng thöùc xaùc ñònh vectô vaän toác, gia toác trong caùc daïng chuyeån ñoäng. 2. Neâu ñöôïc tính chaát cuûa caùc chuyeån ñoäng ñôn giaûn. 3. Vaän duïng giaûi caùc baøi toaùn cô baûn veà chuyeån ñoäng.
2. CAÙC K/N MÔÛ ÑAÀU * Cô hoïc? Chuyeån ñoäng cô hoïc? –Laø söï thay ñoåi vò trí cuûa vaät trong khoâng gian theo t * Ñoäng hoïc?-N.c chuyeån ñoäng maø khoâng chuù yù ñeán nguyeân nhaân Chaát ñieåm?-Laø vaät maø kích thöôùc raát nhoû so vôùi ñöôøng ñi * Heä qui chieáu?-Laø heä toïa ñoä gaén vôùi moác choïn ñeå xeùt chuyeån ñoäng cuûa vaät
VÒ TRÍ ÑIEÅM M TRONG HEÄ (Oxyz) → → → → → M(x,y,z)= r = OM = x i + y j + z k z z → M → r → k y → y i O j x x
* PTCÑ: cho bieát vò trí ôû thôøi ñieåm t x = f ( t )   y = g ( t ) hay s = s(t) z = h ( t )  * PTQÑ: cho bieát hình daïng quõi ñaïo F( x , y, z) = 0  G ( x , y, z) = 0
Hệ qui chiếu – xác định vị trí Gốc x1 x2 t1 Chiều + Độ dời: t2 x = x2 − x1 Vận tốc: đặc trưng cho tính chất CĐ nhanh hay chậm của vật x x2 − x1 vtb = = Đơn vị (SI): m/s t t 2 − t1
3. K/n VAÄN TOÁC s s1 + s 2 + ... + s n * Trung bình: v tb = = t t1 + t 2 + ... + t n * Töùc thôøi: s ds v = lim = = s' t →0 t dt * YÙ nghóa: – Vaän toác töùc thôøi cho bieát tính chaát nhanh, chaäm cuûa chuyeån ñoäng ôû töøng thôøi ñieåm; Vaän toác trung bình chæ öôùc löôïng möùc ñoä nhanh, chaäm treân moät ñoaïn ñöôøng nhaát ñònh. – Khi noùi “vaän toác” ta hieåu noùi ñeán VTTT.
4. VECTÔ VAÄN TOÁC → → → → ds * Ñ/n: v= ds dr = M v M’ dt dt → * Ñaëc ñieåm: → r' → r dr O * Phöông : tt vôùi qñ  → * Chieàu : theo chieàu cñ v coù :  * Modun : v = s' * Ñieåm ñaët : taïi ñieåm khaûo saùt
* Bieåu thöùc giaûi tích cuûa vectô vaän toác → → → → r = x. i + y. j + z. k = ( x, y, z) → → → →  v = v X . i + v y . j + vz . k = (v x , v y , vz )  dx v x = dt = x '   dy → Vôùi : v y = = y'  v =| v |= v x + v y + v z 2 2 2  dt  dz v z = dt = z' 
5. TÍNH QUAÕNG ÑÖÔØNG t2 → * Toång quaùt: s =  v.dt vôùi v = | v | t1 * Ñaëc bieät: s = v.(t2 – t1) = v.t * Ví duï:  x = 5 − 10 sin 2t  ( SI )  y = 4 + 10 sin 2t a) Xaùc ñònh vò trí cuûa chaát ñieåm luùc t = 5s. b) Xaùc ñònh quó ñaïo. c) Xaùc ñònh vectô vaän toác luùc t = 5s. d) Tính quaõng ñöôøng vaät ñi töø luùc t = 0 ñeán t = 5s. Suy ra vaän toác TB treân quaõng ñöôøng naøy.
YÙ NGHÓA HÌNH HOÏC CUÛA COÂNG THÖÙC TÍNH QUAÕNG ÑÖÔØNG S = trò soá dtích v hình phaúng giôùi haïn bôûi ñoà thò v(t) vôùi truïc Ot. S t t1 t2
Gia tốc v1 v 2 t1 t2 • Gia tốc: đặc trưng cho tốc độ thay đổi vận tốc • Gia tốc trung bình:    v2 − v1 Đơn vị (SI): m/s2 atb = t 2 − t1 • CĐ nhanh dần: v2 > v1 nên a cùng hướng với v • CĐ nhanh dần: v2 < v1 nên a ngược hướng với v
6. GIA TOÁC * Gia toác trung bình: → → → → v v− vo a tb = = t t − to → * Gia toác töùc thôøi: → dv a= dt * YÙ nghóa gia toác: Ñaëc tröng cho söï bieán thieân cuûa vectô vaän toác
* Bieåu thöùc giaûi tích cuûa vectô gia toác * Trong heä toaï ñoä Descartes, ta coù: → → → → a = a x . i + a y . j + a z . k = (a x , a y , a z ) a x = v 'x  Vôùi:  y a = v ' y  a = a 2 x + a 2 y + a 2 z   z a = v ' z
* Gia toác tieáp tuyeán vaø gia toác phaùp tuyeán → at * Cñ cong: → → → M a = an + at * Ñaëc ñieåm: → a – GTTT ñaëc tröng cho söï thay ñoåi → an ñoä lôùn cuûa vectô vaän toác. – GTPT ñaëc tröng cho söï thay ñoåi dv veà phöông cuûa vectô vaän toác. at = dt – Vectô gia toác luoân höôùng vaøo beà 2 v loõm cuûa quõi ñaïo. an = R R laø baùn kính chính khuùc cuûa quõi ñaïo.
7. VAÄN TOÁC , GIA TOÁC TRONG CHUYEÅN ÑOÄNG TROØN a) Caùc bieán soá goùc: M S : toaï ñoä goùc Mo : goùc quay o S: quaõng ñöôøng   S = .R O   =  - 0
So saùnh caùc bieán soá giöõa cñ thaúng & troøn Chuyeån ñoäng troøn Chuyeån ñoäng thaéng Toaï ñoä  Toaï ñoä X goùc Goùc quay  Quaõng ñ S Vaän toác  Vaän toác V goùc Gia toác  Gia toác a goùc
b) Vaän toác goùc * Vaän toác goùc trung bình:  = t * Vaän toác goùc töùc thôøi: d d = = dt dt
* Vectô vaän toác goùc →  → R → v -Phöông: → -Chieàu:  -Ñoä lôùn: -Ñieåm ñaët: