Bài giảng Virus - Lê Trần Nguyễn

Chia sẻ: Phạm Xuân Giang | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:44

Thêm vào BST

Báo xấu

104
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Virus do Lê Trần Nguyễn biên soạn trình bày các nội dung chính sau: Đại cương về virus, đặc tính chung của virus, sinh sản, sức đề kháng, tính miễn dịch, phương pháp xét nghiệm virus để chẩn đoán,...Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Virus - Lê Trần Nguyễn

Virus Virus Giáo viên: Leâ Traàn Nguyeãn
1. Đại cương về virus (1)  Virus là một hình thái của sự sống đơn giản, kích thước rất nhỏ trung bình khoảng 20 –300 nm, do đó phải nhìn qua kính hiển vi điện tử phóng đại hàng vạn lần.  Virus chỉ chứa một loại axit nucleic: hoặc AND ( axit desoxyribonucleic ) hoặc ARN (axit ribonucleic). Acid nucleic được bao bọc trong một lớp vỏ protein và bên ngoài cùng có thể được bao quanh bằng một màng lipid. Toàn bộ phân tử virus được gọi là virion.
Đại cương về virus (2)  Virus không có khả năng phát triển và tự nhân lên mà chỉ có thể nhân lên trong các tế bào sống.  Phạm vi gây bệnh của virus rất rộng, chúng gây bệnh không những cho người mà còn cho mọi sinh vật khác như loài có vú, chim, cá, côn trùng, cây cối và cho cả vi khuẩn.
Đặc tính chung của virus A. Cấu trúc  Virus có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau.  Các đặc điểm riêng biệt về cấu trúc của mỗi họ virus được xác định dựa vào các chức năng của virion: sự tạo hình và giải phóng virus ra khỏi tế bào nhiễm, cách truyền virus sang các ký chủ khác, sự gắn, xâm nhập của vi rus trong các tế bào nhiễm mới…
Cấu trúc (1) Các kiểu đối xứng của hạt virus chia thành ba nhóm:  Cấu trúc đối xứng dạng khối đa diện 20 mặt như virus Adeno..(virut bại liệt).
Cấu trúc (2) Đối xứng hình xoắn ốc sắp xếp theo chiều xoắn của axit nuclêic, làm cho virut có hình que hay sợi (như virus Orthomyxo, virut khảm thuốc lá, virut bệnh dại) nhưng cũng có loại hình cầu (virut cúm, virut sởi).
Cấu trúc (3)  Cấu trúc hốn hợp: Cấu tạo giống con nòng nọc, đầu có cấu trúc khối chứa axit nuclêic gắn với đuôi có cấu trúc xoắn (ví dụ virut phagio)
Tại sao gọi virut là kí sinh nội bào bắt buộc?  Virut là thực thể chưa có cấu tạo tế bào. Có kích thước siêu nhỏ (đo bằng nanômet) và có cấu tạo rất đơn giản, chỉ gồm một loại axit nuclêic được bao bọc bởi vỏ prôtêin.  Virut không thể sống tự do và tồn tại bên ngoài tế bào sinh vật, đồng thời để nhân lên, virut phải nhờ bộ máy tổng hợp của tế bào, vì thế chúng là kí sinh nội bào bắt buộc.
Chúng được phân loại như thế nào?  Virut được phân loại chủ yếu dựa vào axit nuclêic, cấu trúc vỏ capsit, có hay không có vỏ ngoài. Có 2 nhóm virut lớn: + Virut ADN (có vật chất di truyền là ADN, ví dụ như: virut đậu mùa, viêm gan B, hecpet...). + Virut ARN (có vật chất di truyền là ARN, ví dụ như: virut cúm, virut sốt xuất huyết Dengi, virut viêm não Nhật Bản, virut HIV...).
Sự khá c biêṭ Vi khuân ̉ Virus Có cấu tạo tế bào Không có cấu tạo tế bào Chứa cả AND và ARN Sinh sản độc lập Chỉ chứa AND hoặc ARN Ký sinh bắt buộc vào tế bào sống Có thể tiêu diệt bởi kháng sinh Không thể tiêu diệt bởi ̣ ́ vi khuân co Môt sô ̉ ́ lợi kháng sinh Hầu hết virus có hại
B. Sinh sản Vi rus không có men để chuyển hoá các chất dinh dưỡng nên phải kí sinh trên tế bào sống và nhờ vào sự chuyển hoá của tế bào mà phát triển. Mỗi chủng virus chỉ phát triển được trên một loại tế bào của người.
C. Sức đề kháng Chịu được lạnh (20oC đến – 40oC) hàng tháng hoặc hàng năm Không chịu được nóng và tia hồng ngoại, cực tím…
D. Tính miễn dịch Cũng như vi khuẩn, vi rút có  + Miễn dịch tự nhiên : lâu như đậu mùa, sởi, ngắn như thuỷ đậu, cúm  + Miễn dịch nhân tạo bằng vácin và huyết thanh, nhưng tác dụng hạn chế vì kháng thể trong huyết thanh không khống chế được vi rút phát triển trong tế bào, chỉ làm cho bệnh giảm nhẹ và ít có biến chứng.
E. Phương pháp xét nghiệm virus để chẩn đoán  Dựa trên hai nguyên tắc chung:  + Tìm virus bằng phân lập từ bệnh phẩm ( nuôi cấy trên tế bào, tiêm truyền qua súc vật, bào thai trứng gà ấp.v..v...  + Tìm kháng thể trong huyết thanh bệnh nhân  Dùng chủng virus đã phân lập từ trước và cất giữ trong phòng thí nghiệm, đem trộn với huyết thanh của người nghi mắc bệnh.
2. Các ngõ nhiễm trùng thường gặp ở người Ngõ vào : Đường hô hấp Miệng, Da chấn thương nhẹ Tiêm chích Vết cắn
3. Một số virus gây bệnh thường gặp
3.1 BỆNH CÚM A. Đại cương  Cúm là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, dễ gây thành dịch lớn, do nhiễm virus Influenza, thuộc họ Orthomyxoviridae, gồm 3 loại A, B, C, có biểu hiện lâm sàng là nhức đầu, đau mình, sốt, ho và kiệt sức.  Bệnh gây ảnh hưởng tại đường hô hấp trên và dưới,  viêm phổi do bội nhiễm vi trùng.
3.1 BỆNH CÚM B. Dịch tể học  Người bệnh và người lành mang virus là nguồn truyền nhiễm duy nhất.  Bệnh lây qua các chất bài tiết đường hô hấp khi ho hoặc hắt hơi, sổ mũi. Một bệnh nhân có thể lan truyền một số lượng rất lớn virus và virus tương đối sống bền vưõng trong các giọt nước nhỏ, ở môi trường có độ ẩm thấp và nhiệt độ không cao.  Thông thường, từ 5 đến 10 ngày sau khi virus lan tràn, người ta không còn phát hiện được virus nữa. Riêng ở trẻ em, sự lây truyền virus thường kéo dài lâu hơn.
3.1 BỆNH CÚM B. Dịch tể học  Sự phân biệt 3 týp virus cúm A, B, C có liên hệ với mức độ nặng nhẹ của các trận dịch do chúng gây ra.  Virus B và C thường chỉ gây bệnh lẻ tẻ ở người trẻ và trẻ em  Virus A có thể gây các hình thức dịch khác nhau : dịch nhỏ (chu kỳ 2 đến 4 năm), dịch lưu hành địa phương hoặc đại dịch trên toàn thế giới (chu kỳ >= 10 năm)..
3.1 BỆNH CÚM B. Dịch tể học Một trong những tính chất đặc biệt của Influenza là thường xuyên thay đổi tính chất kháng nguyên. Do vậy, những người đã được miễn nhiễm trong lần bệnh trước vẫn không tránh được bệnh lần kế tiếp gây ra do loại virus mới. Tính cảm thụ bệnh lại rất cao nên mọi người ở lứa tuổi khác nhau đều dễ mắc bệnh và làm dịch bộc phát. Miễn dịch đối với virus cúm xuất hiện nhanh sau khi nhiễm bệnh nhưng không bền vưõng sau 1 2 năm. Do đó, tái nhiễm vẫn có thể xảy ra với cùng 1 týp kháng nguyên khi có sự tiếp xúc chặt chẽ với virus trong một tập thể đông đúc