intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Bài giảng Xác suất thống kê: Chương 7 - ThS. Phạm Trí Cao (2019)

Chia sẻ: Minh Hoa | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:18

Thêm vào BST
Báo xấu
39
lượt xem 6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Xác suất thống kê - Chương 7: Kiểm định giả thiết thống kê" cung cấp cho người học các kiến thức: Kiểm định tham số, kiểm định phi tham số, kiểm định giá trị trung bình,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Xác suất thống kê: Chương 7 - ThS. Phạm Trí Cao (2019)

  1. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019 Trong thöïc teá ta thöôøng gaëp vaán ñeà: phaûi kieåm tra xem 1 ñieàu gì ñoù ñuùng hay sai, noäi dung thoâng tin maø ta nhaän ñöôïc töø caùc nguoàn cung caáp (1 ngöôøi, 1 cô quan, 1 tôø baùo, 1 toå chöùc,...) coù ñaùng tin caäy khoâng. CHÖÔNG 7: KIEÅM ÑÒNH GIAÛ THIEÁT Thoâng tin ñeå kieåm ñònh coù theå laø: 1 con soá, 1 quy luaät phaân phoái xaùc suaát, tính ñoäc laäp cuûa 2 daáu THOÁNG KEÂ hieäu nghieân cöùu, … Coâng vieäc kieåm tra laïi noäi dung thoâng tin maø ta 1 nhaän ñöôïc xem coù ñaùng tin caäy khoâng chính laø 2 baøi toaùn kieåm ñònh.  Thí duï 1:  Ta tieán haønh kieåm ñònh (kieåm tra) nhö sau:  Moät toå chöùc cho raèng chieàu cao trung bình hieän nay Thu thaäp soá lieäu thöïc teá (laáy maãu): ño chieàu cao cuûa thanh nieân VN laø 1,65m. cuûa khoaûng 500 ngaøn ngöôøi  Haõy laäp giaû thieát ñeå kieåm chöùng keát quaû naøy? Duøng 1 quy taéc kieåm ñònh töông öùng vôùi giaû thieát  HD: ñang xeùt (kieåm ñònh giaù trò trung bình) ñeå quyeát  H0:  = 1,65 ñònh: chaáp nhaän hay baùc boû H0  H1:  ≠ 1,65  : chieàu cao TB cuûa thanh nieân hieän nay thöïc teá  Chaáp nhaän H0: toå chöùc naøy baùo caùo ñuùng. Con soá  0= 1,65: chieàu cao TB cuûa thanh nieân hieän nay theo 1,65m laø ñaùng tin caäy. lôøi toå chöùc naøy  Baùc boû H0: toå chöùc naøy baùo caùo sai.  H0 goïi laø giaû thieát thoáng keâ (giaû thieát khoâng)  H1 goïi laø giaû thieát ñoái 3 4 1
  2. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019  Thí duï 2:  Ta tieán haønh kieåm ñònh (kieåm tra) nhö sau:  Moät sinh vieân tuyeân boá tyû leä sinh vieân thi cuoái kyø ñaït Thu thaäp soá lieäu thöïc teá (laáy maãu): thu thaäp ñieåm moân XSTK laø 50%. thi cuoái kyø moân XSTK cuûa khoaûng 500 sinh vieân.  Haõy laäp giaû thieát thoáng keâ ñeå kieåm chöùng ñieàu naøy? Duøng 1 quy taéc kieåm ñònh töông öùng vôùi giaû thieát ñang xeùt (kieåm ñònh tyû leä) ñeå quyeát ñònh: chaáp  HD: nhaän hay baùc boû H0  H0: p = 0,5  Chaáp nhaän H0: sinh vieân naøy tuyeân boá ñuùng. Con soá  H1: p ≠ 0,5 50% laø ñaùng tin caäy.  p: tyû leä sinh vieân thi ñaït moân XSTK thöïc teá  Baùc boû H0: sinh vieân naøy tuyeân boá sai.  p0= 0,5 : tyû leä sinh vieân thi ñaït moân XSTK theo lôøi sinh vieân naøy. 5 6  Thí duï 3: Ñeå xeùt xem chaáp nhaän hay baùc boû H0 thì ta phaûi  Moät coâ gaùi ñöôïc cho laø thuøy mò, neát na, ñaèm thaém, dòu laáy maãu, vaø ñöa ra quyeát ñònh döïa treân maãu. daøng, ngaên naép, chu ñaùo, …noùi chung laø heát… yù! Vaø ta Trong quaù trình laøm, coù 4 tröôøng hôïp sau: muoán ñeå yù! Quyeát ñònh H0 sai H0 ñuùng  Ta phaûi kieåm tra ñieàu naøy! Tuy nhieân ta seõ khoâng quyeát ñònh ñöôïc laäp giaû thieát thoáng keâ nhö theá naøo, bôûi Chuû quan vì sai laàm naøo cuõng ñau khoå caû! Vaø ta khoâng theå töï Thöïc teá mình tieán haønh kieåm ñònh ñöôïc! khaùch quan  Baøi toaùn loaïi naøy ta khoâng theå xeùt ñöôïc, bôûi vì khoâng H0 sai Ñuùng Sai laàm loaïi 2 coù quy taéc quyeát ñònh chung. Ctmb quyeát ñònh nhö theá H0 ñuùng Sai laàm loaïi 1 Ñuùng naøo! P(sll1) = P(baùc boû H0 / H0 ñuùng) , 7 8 P(sll2) = P(chaáp nhaän H0 / H0 sai) 2
  3. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019  Ta khoâng theå laøm giaûm P(sll1) vaø P(sll2) xuoáng cuøng luùc ñöôïc (côõ maãu coá ñònh), neáu laøm giaûm P(sll1) thì Thöïc teá khaùch quan thì khoâng bao giôø sai, seõ laøm taêng P(sll2), vaø ngöôïc laïi. vì khoâng bò baát kyø yeáu toá naøo chi phoái.  Chæ coù theå laøm giaûm caû P(sll1) vaø P(sll2) cuøng luùc baèng caùch taêng côõ maãu leân. Quyeát ñònh chuû quan cuûa con ngöôøi coù theå  Veà maët khaùch quan thì caû 2 loaïi sai laàm ñeàu nguy ñuùng hoaëc sai, vì bò caùc yeáu toá taâm sinh lyù hieåm, khoâng theå noùi caùi naøo nguy hieåm hôn. Tuy chi phoái (vui/ buoàn, cöôøi/ khoùc, haïnh phuùc/ nhieân veà maët chuû quan thì ta coi sai laàm loaïi 1 laø ñau khoå, khoûe/ meät, tha thöù/ haän thuø, nguy hieåm hôn sai laàm loaïi 2. Do ñoù ngöôøi ta laäp giaû thöông/ gheùt, ñeïp/ xaáu, xì tin/ xì pheù ... ). thieát sao cho sai laàm loaïi 1 laø nguy hieåm hôn. 9 10  VD: OÂN COÁ TRI TAÂN  Moät ngöôøi bò nghi ngôø laø aên troäm.  Ngaøy xöûa ngaøy xöa, xöa thaät laø xöa, xöa nhö cuïc  Ta laäp giaû thieát: ñaát, coù 2 baùc tieàu phu soáng gaàn nhau. Hai nhaø qua H0: Ngöôøi naøy laø voâ toäi laïi chôi raát thaân, thöôøng giuùp ñôõ laãn nhau. Moät hoâm H1: Ngöôøi naøy laø coù toäi baùc tieàu phu A phaùt hieän mình bò maát caùi rìu (ngaøy (Trong xaõ hoäi vaên minh, daân chuû thì luoân mong muoán xöa rìu laø vaät raát quyù giaù, laø caàn caâu côm ñeå nuoâi ñieàu toát ñeïp xaûy ra!) soáng caû nhaø baùc, giaù trò baèng 1000 laïng vaøng SJC thaät), baùc tìm hoaøi tìm maõi maø vaãn khoâng ra neân  Coâng an ñi thu thaäp chöùng côù ñeå baùc boû H0. Neáu coù baùc nghó mình bò maát troäm. Gaàn nhaø chæ coù baùc tieàu ñuû chöùng côù thì keát luaän ngöôøi naøy coù toäi (baùc boû phu B neân baùc A nghi ngôø baùc B laáy troäm. Töø khi H0), neáu khoâng ñuû chöùng côù thì phaûi keát luaän ngöôøi nghi ngôø baùc B laáy troäm thì baùc A thaáy baùc B coù naøy voâ toäi (chaáp nhaän H0). daùng veõ laám leùc, thaäm thaø thaäm thuït, maét gian gian 11 gioáng y nhö 1 teân troäm. 12 3
  4. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019 OÂN COÁ TRI TAÂN (TT) VD:  Vaøi ngaøy sau baùc A tìm thaáy caùi rìu cuûa mình ñeå ôû  Tacoù 2 loaïi sai laàm sau: trong ñoáng cuûi, bò caùc thanh cuûi che laáp. Sau 1 hoài Trong thöïc teá ngöôøi naøy voâ toäi, nhöng do söï taéc boùp traùn suy nghó baùc A nhôù laïi: Böûa tröôùc baùc B qua traùch cuûa CA hoaëc do bò haõm haïi maø ngöôøi naøy bò ruû baùc A tôùi nhaø mình nhaäu röôïu ñeá Goø ñen chính keát luaän laø coù toäi  BAÉT OAN (sll1). hieäu vôùi gaø chaân voi Ñoâng caûo maø baùc baét ñöôïc treân Trong thöïc teá ngöôøi naøy coù toäi, nhöng do laø SIEÂU röøng khi ñi ñoán cuûi. Baùc A vui quaù neân voäi laáy maáy TROÄM neân CA khoâng tìm ñöôïc chöùng côù neân phaûi thanh cuûi laáp che caùi rìu laïi, sau khi nhaäu quaéc caàn thaû ra  THAÛ LAÀM (sll2). caâu ôû nhaø baùc B thì baùc A khoâng nhôù gì nöõa heát neân môùi nghi ngôø baùc B laáy. Töø khi nhôù laïi moïi chuyeän,  Ta thaáy BAÉT OAN nguy hieåm hôn THAÛ LAÀM, neáu baùc A thaáy baùc B vaãn ñaùng yeâu nhö ngaøy naøo, daùng coù thaû laàm thì ta hy voïng raèng “Löôùi trôøi loàng loäng, veõ baùc B ñuùng laø 1 ñaáng nam nhi ñöôøng ñöôøng chính tuy thöa maø khoù loït, loït laàn naøy thì chöa chaéc seõ loït chính. Baùc A muoán vích coå baùc B xuoáng hoân 1 caùi laàn khaùc!” (Bao Coâng) cho thoûa loøng mong nhôù !!! (Baùc A laø ai ???) 13 14 CAÙC DAÏNG KIEÅM ÑÒNH: I)  Do ñoù ta ñöa ra quy taéc kieåm ñònh sao cho: Kieåm ñònh tham soá Kieåm ñònh giaù trò trung bình P(sll1)
  5. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019 I) PHÖÔNG PHAÙP GIAÙ TRÒ TÔÙI HAÏN PHÖÔNG PHAÙP KIEÅM ÑÒNH 1) KIEÅM ÑÒNH GIAÙ TRÒ TRUNG BÌNH:  : trung bình ñaùm ñoâng  Laøm baèng tay: 0: 1 con soá caàn kieåm ñònh xem ñuùng hay sai Phöông phaùp khoaûng tin caäy (raát ít duøng, coù haïn cheá)  a) Kieåm ñònh 2 phía Phöông phaùp giaù trò tôùi haïn H0:  = 0 ; H1:   0  b) Kieåm ñònh moät phía  Laømbaèng phaàn meàm vi tính: Phía phaûi: H0:  = 0 ; H1:  > 0 Phöông phaùp p-value (töï xem ôû Phaàn boå sung) Phía traùi: H0:  = 0 ; H1:  < 0 17 Löu yù: YÙù nghóa teân goïi cuûa kieåm ñònh 18 I) PHÖÔNG PHAÙP GIAÙ TRÒ TÔÙI HAÏN Kieåm ñònh 2 phía 1) KIEÅM ÑÒNH GIAÙ TRÒ TRUNG BÌNH: Kieåm ñònh giaù trò trung bình 1) bieát  : (neáu maãu nhoû thì theâm giaû ñònh  Löu yù: toång theå coù phaân phoái chuaån)  Moät soá saùch ghi: (x   ) n z 0 (tính)  a) Kieåm ñònh 2 phía  H0:  = 0 ; H1:   0   z/2 (tra baûng F) Quy taéc baùc boû:  b) Kieåm ñònh moät phía |z| 0 |z| > z/2 : baùc boû H0 , chaáp nhaän H1 Phía traùi: H0:  0 ; H1:  < 0 Trong tröôøng hôïp baùc boû H0 : 19 + Neáu x  o thì  > 0 20 + Neáu x  o thì  < 0 5
  6. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019 HÌNH KIEÅM ÑÒNH 2 PHÍA 2) khoâng bieát  : (giaû ñònh toång theå coù phaân phoái chuaån) (x   ) n t s 0 (tính)   t/2(n-1) (tra baûng H) Quy taéc baùc boû: |t| t/2(n-1): baùc boû H0 , chaáp nhaän H1 21 22 Giaûi: VD1 : H0 :  = 600 ; H1:   600 Giaùm ñoác moät xí nghieäp cho bieát löông  : laø tieàn löông trung bình thöïc söï cuûa CN hieän nay trung bình cuûa 1 coâng nhaân thuoäc xí nghieäp o = 600 : laø tieàn löông trung bình cuûa CN theo lôøi GÑ hieän nay laø 600 ngaøn ñoàng/thaùng.  = 5%   = 1 –  = 2(z/2) = 0,95  (z/2) = 0,475  z/2 = 1,96 Choïn ngaãu nhieân 36 coâng nhaân thaáy löông trung bình laø 520 ngaøn ñoàng/thaùng. Bieát z (x  o ) n   (5 2 0  6 0 0) 3 6 12 40 raèng ñoä leäch chuaån toång theå = 40 ngaøn Ta coù |z| = 12 > 1,96 = z/2 : baùc boû H0 ñoàng/thaùng. Lôøi baùo caùo cuûa giaùm ñoác coù Keát luaän : vôùi möùc yù nghóa laø 5%, khoâng tin vaøo lôøi cuûa giaùm ñoác. Löông trung bình thöïc söï cuûa CN beù hôn 600 tin caäy ñöôïc khoâng, vôùi möùc coù yù nghóa laø ngaøn ñoàng/ thaùng (do x  520  600   o )  = 5%. 23 24 6
  7. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019 VD1bis : CHOÏN CAÂU ÑUÙNG Giaùm ñoác moät xí nghieäp cho bieát löông  a) z= -11 ; Tin lôøi giaùm ñoác trung bình cuûa 1 coâng nhaân thuoäc xí  b) z= -11 ; Khoâng tin lôøi giaùm ñoác nghieäp hieän nay khoâng phaûi laø 600  c) z= -12 ; Tin lôøi giaùm ñoác ngaøn ñoàng/thaùng.  d) z= -12 ; Khoâng tin lôøi giaùm ñoác Choïn ngaãu nhieân 36 coâng nhaân thaáy löông trung bình laø 520 ngaøn ñoàng/thaùng. Bieát raèng ñoä leäch chuaån toång theå  = 40 ngaøn ñoàng/thaùng. Lôøi 25 baùo caùo cuûa giaùm ñoác coù tin caäy ñöôïc 26 khoâng, vôùi möùc coù yù nghóa laø  = 5%. Chuù yù quan troïng: CHOÏN CAÂU ÑUÙNG  Tröôùc tieân phaûi ñaët giaû thieát thoáng keâ ruøi muoán laøm  a) z= -11 ; Tin lôøi giaùm ñoác gì thì laøm!  Ñaët giaû thieát ruøi thì phaûi giaûi thích giaû thieát.  b) z= -11 ; Khoâng tin lôøi giaùm ñoác  Neáu khoâng ñaët giaû thieát thoáng keâ maø coù tính toaùn  c) z= -12 ; Tin lôøi giaùm ñoác ñuùng thì cuõng hoång ñöôïc ñieåm.  d) z= -12 ; Khoâng tin lôøi giaùm ñoác  Tính toaùn, tra baûng ñuùng nhöng keát luaän sai thì cuõng hoång ñöôïc ñieåm. “Uoång ôi laø uoång!” 27 28 7
  8. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019 VD2: Giaûi Moät cöûa haøng thöïc phaåm nhaän thaáy thôøi gian vöøa qua Giaû thieát H0 :  = 25 H1:   25 trung bình moät khaùch haøng mua thöïc phaåm vôùi soá tieàn  : laø söùc mua cuûa khaùch haøng hieän nay o = 25 : laø söùc mua cuûa khaùch haøng tröôùc ñaây 25 ngaøn ñoàng/ngaøy. Nay cöûa haøng choïn ngaãu nhieân 15 Tröôøng hôïp chöa bieát . Vôùi s = 2 , x = 24 khaùch haøng thaáy trung bình moät khaùch haøng mua thöïc  = 5%  t/2(n–1) = t0,025(14) = 2,145 (tra baûng H) phaåm vôùi soá tieàn 24 ngaøn ñoàng/ ngaøy vaø phöông sai t ( x   o ) n ( 24  25 ) 15    1,9364 maãu hieäu chænh laø s2 = (2 ngaøn ñoàng/ngaøy)2. s 2 Ta coù |t| = 1,9364 < 2,145 = t0,025(14): Chaáp nhaän H0 Vôùi möùc yù nghóa laø 5% , thöû xem coù phaûi söùc mua cuûa Keát luaän : vôùi möùc coù yù nghóa laø 5%, söùc mua cuûa khaùch khaùch haøng (soá tieàn trung bình khaùch haøng mua) hieän haøng hieän hay khoâng thay ñoåi so vôùi tröôùc ñaây. nay coù thay ñoåi so vôùi tröôùc ñaây? 29 30 2) Kieåm ñònh veà tyû leä: khi n  30 CHOÏN CAÂU ÑUÙNG Giaû thieát thoáng keâ : H0 : p = p0 Giaû thieát ñoái : H1 : p  p 0  a) t= -1,3964 ; Söùc mua khoâng thay ñoåi (f  p ) n 0  b) t= -1,3964 ; Söùc mua thay ñoåi z  (tính) p (1  p )  c) t= -1,9364 ; Söùc mua khoâng thay ñoåi 0 0  d) t= -1,9364 ; Söùc mua thay ñoåi   z/2 (tra baûng F) Quy taéc baùc boû: |z| > z/2 : baùc boû H0 Trong tröôøng hôïp baùc boû H0 : 31 + Neáu f > p0 thì p > p0 32 + Neáu f < p0 thì p < p0 8
  9. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019 Löu yù: Caàn nhôù kyõ caùi gì? 2) Kieåm ñònh tyû leä Ñeå cho kieåm ñònh tyû leä coù yù nghóa thöïc teá thì VD3: ñieàu kieän aùp duïng laø: Theo moät nguoàn tin thì tyû leä hoä daân thích    n. p  5 0 xem daân ca treân Tivi laø 80%. Thaêm doø 36 hoä daân thaáy coù 25 hoä thích xem daân ca.   n .( 1  p )5  0 Vôùi möùc coù yù nghóa laø 5%. Kieåm ñònh xem nguoàn tin naøy coù ñaùng tin caäy khoâng? 33 34 Giaûi CHOÏN CAÂU ÑUÙNG Giaû thieát H0 : p = 0,8 ; H1 : p  0,8 p : laø tyû leä hoä daân thöïc söï thích xem DC thöïc teá  a) z= -1,56 ; nguoàn tin ñaùng tin caäy po = 0,8 : laø tyû leä hoä daân thích xem DC theo nguoàn tin  b) z= -1,56 ; nguoàn tin khoâng ñaùng tin caäy Tyû leä maãu f = 25/36 = 0,69  c) z= -1,65 ; nguoàn tin ñaùng tin caäy  = 5%  z/2 = 1,96  d) z= -1,65 ; nguoàn tin khoâng ñaùng tin caäy ( f  po ) n (0, 69  0, 8) 36 z     1, 6 5 p o (1  p o ) 0, 2  0,8 |z| = 1,65 < z/2 = 1,96 : Chaáp nhaän H0 Keát luaän: vôùi möùc yù nghóa 5%, NT treân ñaùng tin caäy. 35 36 9
  10. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019 Giaûi VD4: H0: p = 0,2 ; H1: p  0,2 ;  = 0,05  z/2 = 1,96 Moät maùy saûn xuaát töï ñoäng, luùc ñaàu tyû leä saûn phaåm loaïi A p laø tyû leä sp loaïi A cuûa maùy sau khi aùp duïng pp sx môùi. laø 20%. Sau khi aùp duïng moät phöông phaùp saûn xuaát môùi, p0= 0,2 : tyû leä sp loaïi A cuûa maùy tröôùc khi ad pp sx môùi. ngöôøi ta laáy 40 hoäp, moãi hoäp goàm 10 saûn phaåm ñeå kieåm Tyû leä maãu laø: tra. Keát quaû kieåm tra cho ôû baûng sau : f  2 1  4  3  6  4  8  5  10  6  4  7  5  8  1 9 400 Soá saûn phaåm loaïi A trong hoäp 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10  215  0 ,5375 400 Soá hoäp 2 0 4 6 8 10 4 5 1 0 z (0, 5375  0, 2) 400  16, 875 0, 2  (1  0, 2) |z| = 16,875 > z/2 = 1,96 : baùc boû H0 . Vôùi möùc yù nghóa 5% . Haõy cho keát luaän veà phöông phaùp Do f= 0,5375 > po= 0,2 neân ta keát luaän pp saûn xuaát saûn xuaát môùi naøy. 37 môùi laøm taêng tyû leä saûn phaåm loaïi A. 38 KIEÅM ÑÒNH MOÄT PHÍA: CHOÏN CAÂU ÑUÙNG I. KIEÅM ÑÒNH TRUNG BÌNH 1.Phía phaûi:  a) z= -16,875 ; pp saûn xuaát môùi khoâng laøm Giaû thieát H0 :  = 0 taêng tyû leä sp loaïi A Giaû thieát ñoái H1 :  > 0  b) z= -16,875 ; pp saûn xuaát môùi laøm taêng tyû leä 1) bieát  : Neáu maãu nhoû thì caàn giaû thieát sp loaïi A toång theå coù phaân phoái chuaån  c) z= 16,875 ; pp saûn xuaát môùi khoâng laøm taêng (x   ) n Tính z =  0 tyû leä sp loaïi A  d) z= 16,875 ; pp saûn xuaát môùi laøm taêng tyû leä   z (tra baûng F) sp loaïi A Quy taéc baùc boû: 39 z > z : baùc boû H0 40 z  z : chaáp nhaän H0 10
  11. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019 Kieåm ñònh trung bình, phía phaûi: HÌNH KIEÅM ÑÒNH PHÍA PHAÛI 2) chöa bieát  : (toång theå coù quy luaät pp chuaån) (x   ) n Tính t  s 0   t(n-1) (tra baûng H) Quy taéc baùc boû: t > t(n-1) : baùc boû H0 41 42 Kieåm ñònh trung bình HÌNH KIEÅM ÑÒNH PHÍA TRAÙI 2. Phía traùi: Giaû thieát H0 :  = 0 Giaû thieát ñoái H1 :  < 0 Caùch laøm gioáng nhö phía phaûi. Quy taéc baùc boû: z < -zα hoaëc t < -tα(n-1) : baùc boû H0 43 44 11
  12. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019 SO SAÙNH HÌNH 3 DAÏNG KIEÅM ÑÒNH HÌNH KIEÅM ÑÒNH 2 PHÍA HÌNH KIEÅM ÑÒNH PHÍA PHAÛI 45 46 HÌNH KIEÅM ÑÒNH PHÍA TRAÙI II. KIEÅM ÑÒNH TYÛ LEÄ TÖØ HÌNH 2 PHÍA SUY RA PHÍA PHAÛI VAØ PHÍA TRAÙI Côõ maãu n  30 1. Phía phaûi: H0 : p = p0 H1 : p > p0 (f p ) n Tính z = 0 p (1 p ) 0 0   z (tra baûng F) Quy taéc baùc boû: 47 z > z : baùc boû H0 48 12
  13. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019 Kieåm ñònh tyû leä CAÙCH TRA BAÛNG 2. Phía traùi: a) Bieát , tìm z :    = 1–2 = 2(z )  (z )    1 2 = 0,5– (tra baûng F) H 0 : p = p0 2 2 *  = 1%  (z ) = 0,5– 0,01 = 0,49  0,4901  z = 2,33 H 1 : p < p0 *  = 5%   =1–2 = 0,90  (z ) = 0,5 – 0,05 = 0,45 Caùch laøm gioáng nhö phía phaûi. Neáu laáy z =1,64 thì (z ) = 0,4495 (Sai soá: 0,45 – 0,4495 = 0,0005) Neáu laáy z =1,65 thì (z) = 0,4505 (Sai soá : 0,4505 – 0,45 = 0,0005) Quy taéc baùc boû: Vaäy laáy z = 1,645 ; hoaëc z = 1,65 hoaëc z = 1,64 z < -z : baùc boû H0 b) Bieát  , tìm t(n –1): n = 16,  = 5%  t(n–1)= t0,05(15) = 1,753 Ñieàu kieän aùp duïng kieåm ñònh 1 phía: Tra Baûng H, coät  = 0,05 vaø doøng k = 15   n. p  5 Löu yù:   0 49 Tra tröïc tieáp  = 0,05 ; khoâng chia 2 roài tra nhö luùc tìm t/2(n–1) 50 n.(1 p )  5  0 Löu yù: Laäp giaû thieát cho ñuùng Löu yù: Laäp giaû thieát cho ñuùng * Kieåm ñònh trung bình: * Kieåm ñònh tyû leä: * Neáu ñeà cho x   thì chæ coù theå laø kieåm ñònh * Neáu ñeà cho f > p0 thì chæ coù theå laø kieåm ñònh 0 2 phía hoaëc phía phaûi. 2 phía hoaëc phía phaûi. Thí duï: Neáu ñeà hoûi tyû leä sp loaïi A hieän nay (öùng Thí duï: Neáu ñeà hoûi chieàu cao trung bình hieän nay vôùi pp sx môùi) coù thay ñoåi so vôùi tröôùc ñaây (öùng coù thay ñoåi so vôùi tröôùc ñaây thì laø kieåm ñònh 2 phía. vôùi pp sx cuõ) thì laø kieåm ñònh 2 phía. * Neáu ñeà cho f < p0 thì chæ coù theå laø kieåm ñònh Thí duï: Neáu ñeà hoûi chieàu cao trung bình hieän nay 2 phía hoaëc phía traùi. coù taêng so vôùi tröôùc ñaây thì laø kieåm ñònh phía phaûi. Thí duï: Neáu ñeà hoûi tyû leä sp loaïi A hieän nay (öùng * Neáu ñeà cho x   thì chæ coù theå laø kieåm ñònh vôùi pp sx môùi) coù giaûm so vôùi tröôùc ñaây (öùng vôùi 0 pp sx cuõ) thì laø kieåm ñònh phía traùi. 2 phía hoaëc phía traùi. 13
  14. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019 Giaûi: VD5: Moät coâng ty coù 1 heä thoáng maùy tính coù theå H0 :  = 1200 (HT môùi toát baèng HT cuõ) xöû lyù 1200 hoùa ñôn trong 1 giôø. Coâng ty vöøa nhaäp H1 :  > 1200 (HT môùi toát hôn HT cuõ) 1 heä thoáng maùy tính môùi. Heä thoáng naøy khi chaïy : soá hoùa ñôn ñöôïc xöû lyù tb öùng vôùi HT môùi kieåm tra trong 40 giôø cho thaáy soá hoùa ñôn ñöôïc xöû 0= 1200: soá HÑ ñöôïc xöû lyù tb öùng vôùi HT cuõ lyù trung bình trong 1 giôø laø 1260, vôùi ñoä leäch ( x   ) n (1260 1200 ) 40 chuaån maãu laø 215. t 0   1,76 s 215 1) Vôùi  = 5%, haõy nhaän xeùt xem heä thoáng môùi 1)  = 5%  t0,05(39) = 1,685 coù toát hôn heä thoáng cuõ hay khoâng? t > t : baùc boû H0. Vaäy HT môùi toát hôn HT cuõ. 2) Vôùi  = 1%, haõy nhaän xeùt xem heä thoáng môùi 2)  = 1%  t0,01(39) = 2,426 coù toát hôn heä thoáng cuõ hay khoâng? 53 t < t : chaáp nhaän H0. 54 Vaäy HT môùi khoâng toát hôn HT cuõ.  Caâu hoûi: CHOÏN CAÂU ÑUÙNG (CAÂU HOÛI 1) Theo baïn thì coù maâu thuaãn gì khoâng giöõa  a) t= -1,76 ; heä thoáng môùi toát hôn heä thoáng cuõ keát luaän cuûa caâu 1 vaø 2?  b) t= -1,76 ; heä thoáng môùi khoâng toát hôn heä thoáng cuõ  c) t= 1,76 ; heä thoáng môùi toát hôn heä thoáng cuõ  d) t= 1,76 ; heä thoáng môùi khoâng toát hôn heä thoáng cuõ 55 56 14
  15. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019 VD6a: Theo doõi löôïng ñöôøng baùn ñöôïc trong moät soá ngaøy ôû DUØNG SOÁ LIEÄU HIEÄN TAÏI SO SAÙNH QUAÙ KHÖÙ BigC hieän nay, ta coù soá lieäu cho ôû baûng: Giaûi VD6a: Löôïng ñöôøng baùn ñöôïc (kg/ngaøy) … … … … … H0: µ= 370 ; H1: µ< 370 Soá ngaøy … … … … … µ : löôïng ñöôøng tb baùn ñöôïc sau khi khoâng khuyeán maõi (kg/ngaøy) Töø baûng ta coù : n = 121 ; x = 230 ; s = 15 µ0= 370 : löôïng ñöôøng tb baùn ñöôïc khi coù khuyeán maõi Löôïng ñöôøng baùn ñöôïc trung bình trong 1 ngaøy cuûa BigC α = 5%  t0,05(120) = 1,658 khi coù chöông trình khuyeán maõi tröôùc ñaây laø 370 kg/ngaøy. t  (2 3 0  3 7 0). 1 2 1   1 0 2,6 6 7 15 Soá lieäu ôû baûng treân ñöôïc thu thaäp sau khi BigC khoâng coøn t = -102,667 < -t0,05(120) = -1,65 : baùc boû H0 aùp duïng chöông trình khuyeán maõi nöõa. Vôùi möùc yù nghóa Khi khoâng coøn khuyeán maõi thì löôïng ñöôøng baùn ñöôïc bò giaûm. 5%, haõy keát luaän xem vieäc khoâng khuyeán maõi coù laøm 57 58 giaûm löôïng ñöôøng baùn ñöôïc? VD6b: CHOÏN CAÂU ÑUÙNG Boä phaän baùn haøng baùo caùo BGÑ löôïng ñöôøng trung bình baùn ñöôïc hieän nay laø 370 kg/ngaøy.  a) t= -102,667 ; khoâng coøn khuyeán maõi vaãn BGÑ thu thaäp löôïng ñöôøng baùn ñöôïc trong moät soá khoâng laøm giaûm löôïng ñöôøng baùn ñöôïc ngaøy ôû BigC hieän nay, soá lieäu cho ôû baûng sau :  b) t= -102,667 ; khoâng coøn khuyeán maõi seõ laøm giaûm löôïng ñöôøng baùn ñöôïc Löôïng ñöôøng baùn ñöôïc (kg/ngaøy) … … … … …  c) t= 102,667 ; khoâng coøn khuyeán maõi vaãn Soá ngaøy … … … … … khoâng laøm giaûm löôïng ñöôøng baùn ñöôïc (Töø baûng ta coù : n= 121 , x = 230 , s= 15)  d) t= 102,667 ; khoâng coøn khuyeán maõi seõ laøm giaûm löôïng ñöôøng baùn ñöôïc Vôùi möùc yù nghóa 5%, haõy nhaän xeùt baùo caùo treân? 59 60 15
  16. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019 DUØNG SOÁ LIEÄU HIEÄN TAÏI KIEÅM ÑÒNH HIEÄN TAÏI Giaûi VD6b: CHOÏN CAÂU ÑUÙNG H0: µ= 370 ; H1: µ≠ 370 µ : löôïng ñöôøng tb baùn ñöôïc thöïc teá (kg/ngaøy)  a) t= -102,667 ; baùo caùo ñuùng µ0= 370 : löôïng ñöôøng tb baùn ñöôïc theo baùo caùo  b) t= -102,667 ; baùo caùo sai α = 5%  t0,025(120) = 1,98  c) t= 102,667 ; baùo caùo ñuùng |t|= 102,667 > t0,025(120) = 1,98: baùc boû H0  d) t= 102,667 ; baùo caùo sai Vaäy baùo caùo khoâng ñuùng, löôïng ñöôøng tb baùn ñöôïc thöïc teá beù hôn 370 kg/ngaøy (do x = 230 < µ0= 370) 61 62 VD6c: Theo doõi löôïng ñöôøng baùn ñöôïc trong moät soá DUØNG SOÁ LIEÄU HIEÄN TAÏI KIEÅM TRA TÖÔNG LAI !!! ngaøy ôû BigC hieän nay, soá lieäu cho ôû baûng sau : Giaûi VD6c: Löôïng ñöôøng baùn ñöôïc (kg/ngaøy) … … … … … H0: µ= 370 ; H1: µ< 370 Soá ngaøy … … … … … Vôùi µ0 = 5550/15 = 370 kg/ngaøy (Töø baûng ta coù : n= 121 ; x = 230 ; s = 15) Giaû söû sau ñoù BigC aùp duïng moät chieán dòch quaûng µ : löôïng ñöôøng tb baùn ñöôïc tröôùc khi QC caùo laøm cho doanh soá baùn trung bình cuûa ñöôøng laø µ0= 370 : löôïng ñöôøng tb baùn ñöôïc sau khi QC 5,550 trieäu ñoàng/ngaøy. Vôùi möùc yù nghóa 5%, haõy keát luaän xem chieán dòch t = -102,667 < -t0,05(120) = -1,658: baùc boû H0 quaûng caùo coù taùc duïng laøm taêng doanh soá baùn trung Vaäy chieán dòch quaûng caùo laøm taêng doanh soá baùn tb bình cuûa ñöôøng leân hay khoâng? 63 cuûa ñöôøng. 64 Bieát giaù baùn 1 kg ñöôøng laø 15 ngaøn ñoàng. 16
  17. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019 BÌNH LOAÏN VD6A, VD6B, VD6C CHOÏN CAÂU ÑUÙNG  Thoâng thöôøng treân ñôøi naøy ta chæ coù theå duøng hieåu bieát cuûa ta (töø quaù khöù ñeán hieän taïi) ñeå kieåm tra quaù  a) t= -102,667 ; chieán dòch quaûng caùo laøm taêng khöù hoaëc hieän taïi maø thoâi. Ta khoâng theå duøng hieåu doanh soá baùn bieát cuûa ta ñeå kieåm tra töông lai, neáu ai laøm ñöôïc  b) t= -102,667 ; chieán dòch quaûng caùo khoâng ñieàu naøy thì ñuùng laø quaù sieâu, coøn hôn Khoång Minh laøm taêng doanh soá baùn Gia Caùt Löôïng!!!  c) t= 102,667 ; chieán dòch quaûng caùo laøm taêng  Chaúng haïn baïn chuaån bò laáy vôï, baø moái giôùi thieäu 1 doanh soá baùn coâ gaùi coù dung nhan töông xöùng caâu “khoâng coù ngöôøi phuï nöõ xaáu” (khoâng coù neùt gì heát nhöng coù chaân daøi!)  d) t= 102,667 ; chieán dòch quaûng caùo khoâng vaø tính tình gioáng Caùm. laøm taêng doanh soá baùn 65 66 BÌNH LOAÏN VD6A, VD6B, VD6C (TT) VD7:  Baø moái noùi neáu sau khi cöôùi baïn ñöa naøng ñi thaåm myõ vieän taân trang vaø cho naøng hoïc QTKD thì naøng seõ Tyû leä gia ñình ôû thaønh phoá HCM coù maùy vi tính ôû ñeïp dòu daøng nhö hoa haäu Taám (töông xöùng caâu nhaø tröôùc ñaây laø 18%. Hieän nay ngöôøi ta choïn ngaãu “khoâng coù ngöôøi phuï nöõ xaáu, chæ coù ngöôøi phuï nöõ nhieân 100 gia ñình trong thaønh phoá vaø thaáy raèng coù khoâng bieát laøm ñeïp!”).  Vaäy baïn quyeát ñònh tin hay khoâng tin baø moái ?! 30 gia ñình coù maùy vi tính. 1) Vôùi möùc yù nghóa 2%, phaûi chaêng tyû leä gia ñình coù  Neáu lôõ nhö baïn ñaõ laøm moïi caùch maø naøng Caùm vaãn maùy vi tính hieän nay ñaõ thay ñoåi so vôùi tröôùc ñaây? laø chính mình thì cuoäc ñôøi baïn seõ ra sao ?! Baïn coù thöû duøng hieän taïi kieåm ñònh töông lai khoâng ?! 2) Vôùi möùc yù nghóa 2%, phaûi chaêng tyû leä gia ñình coù maùy vi tính hieän nay cao hôn so vôùi tröôùc ñaây? 67 68 17
  18. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 17-02-2019 Giaûi: 2) H0 : p = 0,18 ; H1 : p > 0,18 1) H0 : p = 0,18 ; H1 : p ≠ 0,18 p: tyû leä gia ñình coù maùy vi tính hieän nay p: tyû leä gia ñình coù maùy vi tính hieän nay p0= 0,18: tyû leä gia ñình coù maùy vi tính tröôùc ñaây ( f  p ) n (0,3  0,1 8) 1 0 0 p0 = 0,18: tyû leä gia ñình coù maùy vi tính tröôùc ñaây z 0   3,1 2 Vôùi f = 30/100 = 0,3 p (1  p ) 0,1 8  0,8 2 0 0 ( f  p ) n (0,3  0,18) 100  = 2%  z = 2,05 z 0   3,12 p (1  p ) 0,18  0,82 Ta coù: z = 3,12 > z = 2,05 : baùc boû H0 0 0  = 2%  z/2 = 2,33 Vaäy tyû leä gia ñình coù maùy vi tính hieän nay cao Ta coù: |z| = 3,12 > z/2 = 2,33: Baùc boû H0 hôn so vôùi tröôùc ñaây. Vaäy tyû leä gia ñình coù maùy vi tính hieän nay cao 69 70 hôn so vôùi tröôùc ñaây (vì f= 0,3 > p0= 0,18). Tra baûng F caùc giaù trò thoâng duïng: Môøi gheù thaêm trang web: (zα/2)= (1-α)/2 ( zα)= (1-2α)/2 72 α zα/2 zα 10% 1,645 1,28 https://sites.google.com/a/ueh.edu.vn/phamtricao/ 9% 1,70 1,34 https://sites.google.com/site/phamtricao/ 8% 1,75 1,41 7% 1,81 1,48 6% 1,88 1,555 5% 1,96 1,645 4% 2,05 1,75 3% 2,17 1,88 2% 2,33 2,05 1% 2,575 2,33 71 18
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2